UZASADNIENIE

Powódka M. W. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwoty 46.541,20 zł wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 15 stycznia 2018r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Argumentując swoje żądanie wskazała, iż dochodzona pozwem kwota stanowi różnicę miedzy ustalonym kosztem naprawy pojazdu J. (...) w autoryzowanym serwisie a kwotą odszkodowania wypłaconą przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego
w wysokości 20.896,57 zł.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu wskazując w uzasadnieniu, że skoro powódka nie przedstawiła rachunków za naprawę uszkodzonego pojazdu, to zgodnie łączącą strony umową ubezpieczenia autocasco wraz ze stanowiącymi jej integralną część ogólnymi warunkami ubezpieczeń komunikacyjnych (...) ustalonymi uchwałą Zarządu (...) S.A. Nr (...) z dnia 15 września 2016r. brak było podstaw do wypłaty dalszej kwoty odszkodowania.

Wyrokiem z dnia 28 października 2019 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu zasądził na rzecz powódki kwotę 46.541,18 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15.01.2018 r.,
a także koszty postępowania.

Apelacją od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu wniósł pozwany (...) SA z siedzibą w W., zaskarżając go w całości.

Wyrokowi temu zarzucił:

1. Naruszeniu prawa materialnego, tj.

1) art. 65 § 1 i 2 kc w zw. z art. 805 § 1 kc przez ich błędną wykładnię interpretację Ogólnych warunków ubezpieczeń komunikacyjnych;

2) art. 385¹ kc przez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że postanowienia całego § 17. OWU należą do klauzul abuzywnych i nie obowiązują stron umowy ubezpieczenia, a więc mają zastosowanie powszechnie obowiązujące przepisy;

3) art. 361 kc przez jego niewłaściwe zastosowanie.

2. Naruszenia przepisów postępowania:

1) art. 233 § 1 kpc , co spowodowało poczynienie ustaleń faktycznych sprzecznych
z treścią zebranego w sprawie materiału i przyjęcie, że postanowienia OWU mających zastosowanie w niniejszej sprawie były przedmiotem rozpatrywania przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

2) art. 321 § 1 kpc i wyrokowanie co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem pozwu.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania
i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

W odpowiedzi na apelację pozwanego, powódka wniosła o oddalenie apelacji w całości, zasądzenie od pozwanego na swoja rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w całości akceptuje ustalenia Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne. W takiej sytuacji, gdy sąd odwoławczy orzeka na podstawie ustaleń faktycznych dokonanych na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w pierwszej instancji
i aprobuje jego ocenę, nie musi ich powtarzać.

Zarzuty naruszenia prawa procesowego wskazanych w apelacji przepisów są chybione. Wystarczy wskazać, że w myśl art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego
w sprawie materiału. Sąd Rejonowy dokonując tej oceny nie naruszył reguł oznaczonych
w powołanym tu unormowaniu, dającym wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów.

W żadnym razie nie jest uzasadnione dopatrywanie się przez apelujących przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów w odniesieniu do rozważań nad orzecznictwem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotyczącego postanowień wzorców umownych uznanych za niedozwolone, albowiem nie leżą one w sferze ustaleń faktycznych, lecz oceny prawnej roszczenia. Już tylko z tej przyczyny zarzut ten jest bezpodstawny. Dodać jedynie należy, że wbrew stwierdzeniom apelującego, Sąd Rejonowy nie uznał postanowień §17 p.1-8 OWU w za abuzywne na podstawie wskazanych orzeczeń, a jedynie podniósł podobieństwo tych postanowień, do będących przedmiotem przywołanych rozstrzygnięć.

Nie zachodzi również przypadek orzekania ponad żądanie, bowiem stosując prawo materialne, Sąd I instancji nie może pominąć badania stosunku umownego także w aspekcie abuzywność postanowień klauzul umownych, co wynika z art. 351¹k.c., i to niezależnie od zarzutu podniesionego w sporze. Nie ma racji skarżący podważający prawo Sądu meritii do ustalenia abuzywności postanowień §17 ust.1-8 OWU, które zgodnie z art. 351¹ §2 k.c., nie wiążą powódkę. Ochrona ubezpieczeniowa stanowiąca świadczenie ubezpieczyciela ma istotne znaczenie praktyczne, a to z uwagi na art. 385¹ § 1 zd. 2 KC, który wyłącza spod tej kontroli postanowienia wzorców umów określające świadczenia główne stron, o ile są sformułowane jednoznacznie.

Skarżący ma jedynie rację, że nawet uznając abuzywność tych postanowień, brak jest podstaw do zmiany reżimu odpowiedzialności ubezpieczyciela ze stosunku umownego na odszkodowawczy wg. art. 361 k.c. Należy tylko wspomnieć, że w obu podstawach, obowiązek świadczenia wprawdzie ma charakter kompensaty uszczerbku majątkowego tj naprawienia szkody, jednak ze względu na różne podstawy tych świadczeń, odmienne są także ograniczenia w wypełnieniu obowiązku świadczeniu ubezpieczyciela. Art. 361 §2 kc. bowiem wyraża zasadę pełnego odszkodowania, zaś w przypadku zajścia zdarzenie objętego zawartą umową art. 805 k.c. zaplata określonego odszkodowania, mająca wprawdzie również cel kompensacyjny, lecz polega wyłącznie na zapłacie określonego w umowie świadczenia, chociażby nie pokrywało ono w całości uszczerbku majątkowego. Mimo jednak powyższych uchybień w argumentacji zawartej w uzasadnieniu, Sąd I instancji orzekł co do przedmiotu sporu, którym jest spełnienie świadczenia odszkodowawczego objętego przedmiotem postanowień zawartej umowy ubezpieczenia. A końcowa konkluzja, na której zostało oparte rozstrzygnięcie odpowiada prawu.

Sąd Okręgowy podziela natomiast wątpliwości sądu meritii dotyczące postanowienia ust. 5 odnoszcego się do ustalenia wysokości odszkodowania na podstawie rachunków lub faktur, ust. 6 w części dotyczącej weryfikacji ustalonej wysokości odszkodowania i ust. 7 dotyczący wypłaty ustalonej wysokości odszkodowania wg wyceny (...), które nakładając na ubezpieczonego obowiązek naprawy pojazdu i złożenia rachunków lub faktur, czynią nieczytelnym obowiązek (...) z §17 ust. 1 oraz 2 i ust.3 OWU tj. dokonania kalkulacji kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu w celu ustalenia należnego świadczenia odszkodowawczego
i jego spełnienia.

Zgodnie z art. 15 ust. 5 DziałUbezpReasU, postanowienia umowy ubezpieczenia, ogólnych warunków ubezpieczenia oraz innych wzorców umowy sformułowane niejednoznacznie interpretuje się na korzyść ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uprawnionego – z umowy ubezpieczenia. Zasadą tą od wielu lat kieruje się orzecznictwo sądowe (zob. np. wyr. SN z 6.2.2015 r., II CSK 295/14, Legalis, i przywołane tam orzecznictwo).

Z art. 805 § 2 kc wynika, że świadczenie ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu majątkowym polega na zapłacie określonego odszkodowania. Jedynie z art. 824¹ §1 k.c. wynika, że suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Świadczenie w ubezpieczeniach majątkowych ma bowiem charakter kompensacyjny. Przewidziany w umowie zakres kompensacji wyznaczać będzie zakres świadczenia z umowy ubezpieczenia. Powyższe znajduje potwierdzenie w definicji szkody w §7 ust.1 OWU, zgodnie z którym obowiązek świadczenia (...) zachodzi
w przypadku uszkodzenia, zniszczenia lub utrata pojazdu, jego części lub wyposażenia, wskutek zajścia wypadku ubezpieczeniowego w okresie ubezpieczenia. Z kolei zasada ustalania świadczenia odszkodowawczego wynika z §17 ust.1 OW. Z postanowienia tego bowiem wynika, że w przypadku szkody częściowej (...) sporządza lub zleca sporządzenie kalkulacji kosztów naprawy lub protokołu szkody, w których uwzględniane są uszkodzenia pojazdu wynikające z wypadku ubezpieczeniowego. Z kolei jego rozwinięciem jest postanowienia w ust. 2, 3 i ust. 5 , który określa zasadę ustalania kosztów naprawy pojazdu w wariancie serwisowym, te bowiem ustalane są na podstawie cen części oryginalnych. Z kolei ust.5 stanowi o prawie wyboru naprawy pojazdu w wybranym przez ubezpieczonego warsztacie przy przedstawieniu sposobu naprawy wg stawek i cen tam określonych.

Z powyższego wynika, że skoro celem norm ustawowych, jak i postanowień umownych, jest zrealizowanie przez ubezpieczyciela obowiązku spełnienia określonego świadczenia, którego przedmiotem jest odszkodowanie stanowiące kompensatę szkody częściowej, to w sytuacji, gdy jest możliwe dokonanie przez (...) lub zleceniobiorcę kalkulacji naprawy, czyli jej obliczenia w oparciu o wariant serwisowy, to nie zachodziła potrzeba ponownego ustalenia wysokości odszkodowania, tym razem na podstawie rachunków lub faktur wystawionych przez warsztat wybrany przez ubezpieczonego.

Zdaniem Sądu Okręgowego nie było podstaw do wypłaty przez pozwanego świadczenia odszkodowawczego w wysokości ustalonej na podstawie cen części zamiennych z tej tylko przyczyny, ze powódka nie przedstawiła rachunku lub faktury za naprawę ubezpieczonego pojazdu. Żądanie powódki o zapłatę dalszej kwoty niezaspokojonego roszczenia w wysokości 46.541,18 zł okazało się uzasadnione.

W związku z treścią apelacji stwierdzić należy, że skoro powódka przedstawiła pozwanemu kalkulację naprawy uszkodzonego pojazdu w wariancie serwisowymi, sporządzoną przez warsztat będący autoryzowanym serwisem dla ubezpieczonego pojazdu,
a pozwany go zatwierdził i ustalił w dniu 7.03.2018r. koszty naprawy w wysokości 67.437,75 zł, odpadła zatem podstawa do ponownego ustalenia świadczenia odszkodowawczego, tym razem na podstawie kosztów naprawy potwierdzonych stosownymi rachunkami warsztatu.

Reasumując zatem, skoro został wyczerpany, przewidziany umową stron, tryb kalkulacji kosztów naprawy w ubezpieczonym wariancie, nie zachodziła przeszkoda do wypłaty świadczenia odszkodowawczego. Tylko w sytuacji realnego braku możliwości sporządzenia kalkulacji kosztów naprawy, uzasadnione byłoby odwołanie się do rzeczywistych kosztów naprawy potwierdzonych przez wybrany warsztat fakturą lub rachunkiem, co
w niniejszej sprawie nie zachodziło. Dodać należy, że nawet powołany w sprawie biegły potwierdził ponadto prawidłowość kalkulacji wcześniej zaakceptowanej przez pozwanego.

Już wobec powyższego apelacja pozwanego jako nieuzasadniona, podlegała oddaleniu
z mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie m.in. art. 98§1 k.p.c.

Jacek Chmura Janusz Roszewski Barbara Mokras

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE