Sygn. akt II Ca 128/21
K., dnia 7 czerwca 2021 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: sędzia Jacek Chmura (spr.)
Sędziowie: Ireneusz Kawęcki
Barbara Mokras
po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2021 r. w Kaliszu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku A. K., S. K. i J. F.-K.
przy udziale Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo G.
o założenie księgi wieczystej i wpis prawa własności
na skutek apelacji uczestnika postępowania
od postanowienia Sądu Rejonowego w Kaliszu
z dnia 18 listopada 2020 r., sygn. akt DzKw 11880/20
postanawia:
1. oddalić apelację;
2. zasądzić od uczestnika postępowania Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. solidarnie na rzecz wnioskodawczyń A. K., S. K. i J. F.-K. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Barbara Mokras Jacek Chmura Ireneusz Kawęcki
II Ca 128/21
W dniu 20.08.2020r. A. K., S. K. i J. K. złożyły za pośrednictwem pełnomocnika wniosek o odłączenie z księgi wieczystej nr (...) działek nr (...), założenie dla nich nowej księgi wieczystej, z wpisem własności na rzecz wnioskodawczyń w udziałach po 1/3.
Wniosek został uwzględniony. Referendarz sądowy założył w dniu 1.10.2020r. księgę wieczystą nr (...) dla nieruchomości o pow. 1162,06 ha, położonej w miejscowościach J. i L., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr (...) i wpisał własność na rzecz A. K., S. K. i J. M. K. w udziałach po 1/3.
W dniu 16.10.2020 r. uczestnik postępowania Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. złożył skargę na wpis. Skarżący domagał się uchylenia wpisu i oddalenia wniosku oraz obciążenia wnioskodawców kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia18 listopada 2020 roku Sąd Rejonowy w Kaliszu -
w sprawie DzKw 11880/20 z wniosku A. K., S. K. i J. F. - K. przy udziale Skarbu Państwa - Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. o założenie księgi wieczystej i wpis własności na skutek skargi uczestnika postępowania Skarbu Państwa - Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. na wpis w sprawie DzKw 8978/20 postanowił:
utrzymać w mocy zaskarżony wpis.
Powyższe postanowienie zaskarżył apelacją z dnia 25 stycznia 2021 r. uczestnik postępowania Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo G..
Przedmiotowemu orzeczeniu skarżący zarzucił:
1) naruszenie przepisów dekretu z 12.12.1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność SP (dalej: "dekret" lub "dekret leśny"), a konkretnie art. 1 ust. 1 dekretu poprzez uznanie, że doszło do podziału lasu stanowiącego nieruchomość, dla której założono księgę wieczystą (...) na części mniejsze niż 25 ha;
2) naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:
- art. 626 8 § 1 i 2 k.p.c. poprzez uznanie, że możliwe jest dokonanie wpisu prawa własności na rzecz wnioskodawców podczas gdy ze zgromadzonych w sprawie dokumentów, jak i z dowodów, które powinny być znane Sądowi z urzędu, tj. dokumentów znajdujących się w aktach sprawy I Ns 1765/16 (częściowo w aktach księgi wieczystej) wynikało wprost, że tytuł prawny przysługuje uczestnikowi,
- art. 626 9 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, albowiem zgodnie ze wskazanym przepisem sąd oddala wniosek o wpis, jeżeli brak jest podstaw albo istnieją przeszkody do jego dokonania.
Wskazując na powyższe skarżący wniósł:
1. uchylenie postanowienia Sądu Rejonowego w Kaliszu, uchylenie dokonanego wpisu i oddalenie wniosku w całości,
2. zasądzenie od wnioskodawców na rzecz uczestnika kosztów postępowania procesowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, z uwzględnieniem kosztów postępowania odwoławczego.
W odpowiedzi na apelację uczestnika postępowania wnioskodawczynie wniosły o:
1. oddalenie apelacji w całości,
2.
zasądzenie od uczestnika zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów
zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja uczestnika postępowania nie zasługiwała na uwzględnienie.
Sąd Okręgowy aprobuje w całości ustalenia faktyczne i ocenę dowodów dokonaną przez sąd I instancji i przyjmuje je za własne. Sąd Okręgowy nie prowadził też własnego postępowania dowodowego, w takiej sytuacji nie było potrzeby powtarzania tych ustaleń (art. 387 § 2 1 pkt 1) k.p.c.).
Przedmiotem postępowania wieczystoksięgowego jest rozpoznanie wniosku o wpis, w celu ujawnienia stanu prawnego nieruchomości. Rozpoznając wniosek o wpis sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej (art. 626 8 § 2 k.p.c.). Natomiast sąd wieczystoksięgowy nie bada już innych okoliczności prawnych, za pomocą innych instrumentów. Ś. biorąc nie bada sporów o prawo, przy wykorzystaniu innych środków dowodowych.
Częstokroć zmiana stanu prawnego nieruchomości następuje z mocy prawa (ex lege) w następstwie przesłanek określonych przez ustawodawcę. Inną kwestią pozostaje natomiast określenie podstawy wpisu w księdze wieczystej. Przepis prawa stanowi podstawę wpisu, jeżeli ustawodawca nie wymaga deklaratywnego orzeczenia sądu lub deklaratywnej decyzji administracyjnej.
(Edward Gniewek „Księgi wieczyste. Art. 1-58 2 KWU. Art. 626 1 – 626 13 k.p.c. Komentarz” Wydawnictwo C.H.Beck Warszawa 2018 r. str. 904 i 906-907).
W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny treści wniosku, załączonych dokumentów i treści księgi wieczystej, uznając, że wnioskodawczynie wykazały podstawy do założenia księgi wieczystej oraz dokonanego wpisu, w szczególności następstwo prawne po dotychczas wpisanym właścicielu nieruchomości. Tym samym sąd I instancji prawidłowo zastosował art. 626 8 § 2 k.p.c.
Zarzuty podnoszone przez uczestnika postępowania Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. sprowadzają się do wykazywania nabycia przez niego własności przedmiotowej nieruchomości na podstawie Dekretu PKWN z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa. Podnoszone przez uczestnika postępowania argumenty – co wynika z treści apelacji – były badane w postępowaniu w sprawie I Ns 1765/16 Sądu Rejonowego w Kaliszu, w której to sprawie, po wznowieniu postępowania, sąd oddalił wniosek uczestnika postępowania o stwierdzenie zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości.
Wbrew zarzutom apelacji, uczestnik postępowania nie wykazał dokumentów stanowiących podstawę wpisu jego prawa własności w księdze wieczystej, wskazując jedynie na spór dotyczący stanu faktycznego – podziału nieruchomości leśnej i zastosowania lub nie przepisów powyższego dekretu do tej nieruchomości.
Jak już wyżej wskazano, sąd w postępowaniu wieczystoksięgowym nie rozstrzyga sporów w zakresie stanu faktycznego nieruchomości i nie prowadzi w tym przedmiocie postępowania dowodowego. Z ewentualnymi roszczeniami uczestnik postępowania może wystąpić na drogę odrębnego procesu.
W tej sytuacji zarzuty apelacji dotyczące naruszenia art. art. 1 ust. 1 Dekretu PKWN z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa oraz art. 626 8 § 1 i 2 k.p.c. i art. 626 9 k.p.c. nie mogły zostać uwzględnione.
Apelacja uczestnika postępowania jako bezzasadna podlegała zatem oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.
O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. uznając, że interesy wnioskodawczyń oraz uczestnika postępowania były sprzeczne i z tego względu sąd obciążył tymi kosztami uczestnika postępowania w całości.
Barbara Mokras Jacek Chmura Ireneusz Kawęcki