UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 sierpnia 2020 r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. K. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę

1. zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki K. K. tytułem zadośćuczynienia kwotę 10.000,- zł wraz z odsetkami ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 maja 2016 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałej części;

3. zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki K. K. kwotę 4.278,- zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

4. nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bełchatowie od powódki K. K. kwotę 275,- zł zaś od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 1.344,23 zl tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje::

W dniu (...) roku, w okolicach miejscowości C., powódka kierująca ruchem pielgrzymki została potrącona przez kierującego pojazdem marki V. (...) o nr rej. (...). Zdarzenie to było skutkiem nieprawidłowego manewru wyprzedzania, podjętego przez kierowcę w/w pojazdu.

Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. (...) S.A. jest prawnym następcą (...) S.A.

Powódka wystąpiła do poprzednika prawnego pozwanego z roszczeniem o wypłatę zadośćuczynienia za krzywdę i ból, doznane wskutek przedmiotowego wypadku. W toku postępowania likwidacyjnego szkody nr (...) poprzednik prawny pozwanego wypłaci! powódce kwotę 18 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia. Po skierowaniu sprawy na drogę postępowania sądowego Sąd Rejonowy w Radomsku Wydział I Cywilny w wyroku z dnia 5 listopada 2009 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt I C 126/08, zasądził na rzecz powódki od poprzednika prawnego pozwanego kwotę 40 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia.

Sąd Rejonowy w Radomsku orzekając o zadośćuczynieniu wziął pod uwagę m. in. ustalenia dokonane na podstawie opinii biegłego ortopedy J. B. (1), tj. że: w wyniku wypadku komunikacyjnego w dniu 27.08.2006 powódka doznała m. in. stłuczenia kolana lewego. Prognozy na przyszłość były pomyślne, głównie ze względu na wiek poszkodowanej. Uszczerbek na zdrowiu wyniósł 2 % z uwagi na dolegliwości bólowe powysiłkowe kolana lewego jako skutek stłuczenia.

Od zakończenia sprawy I C 126/08 powódka odczuwała nasilające się dolegliwości ze strony kolana lewego stłuczonego w wypadku. Odczuwała ból zwłaszcza przy chodzeniu po schodach, kucaniu, dźwiganiu. Nie mogła nosić butów na wysokim obcasie, nie mogła uklęknąć. Przy dłuższym siedzeniu w pracy kolano puchło (powódka pracuje siedząco jako księgowa). Powódka korzystała z rehabilitacji, a w 2016 r. przeszła zabieg operacyjny kolana.

Ujawnione zmiany po artroskopii w 2016 r. nie są wyłącznie pourazowe. Stłuczenie kolana w wypadku w 2006 r. mogło przyspieszyć rozwój zwyrodnienia chrząstki. Ujawnione zmiany w artroskopii nie były znaczne żeby spowodować znaczne naruszenie sprawności od razu po wypadku. C. I stopnia całego stawu nie są wyłącznie skutkiem urazu w wypadku, ale uraz mógł pogorszyć zmiany chorobowe.

Udział przebytego urazu w złożonej patologii kolana (tj. chorobowej i w mniejszym stopniu pourazowej) spowodował długotrwały uszczerbek na poziomie 6 %.

Uszczerbek dotyczący kolana wynoszący 6 % jest związany tylko ze skutkami urazu. Całkowity uszczerbek przy uwzględnieniu choroby samoistnej jest na wyższym poziomie, ale po odjęciu udziału choroby samoistnej wynosi 6 %. Ujawniły się nowe dolegliwości, których biegły J. B. przy wydawaniu swojej opinii nie mógł jeszcze stwierdzić. Dopiero podczas zabiegu (...)stwierdzono (...)całego stawu. Uraz może zaostrzyć dolegliwości wynikające z przyczyn pozaurazowych. Stan kolana powódki przed artroskopią jest po części skutkiem urazu. Po zakończeniu sprawy w SR w Radomsku nastąpiło nasilenie dolegliwości bólowych, a dopiero artroskopia wyjaśniła, co się dzieje w kolanie.

Obecne dolegliwości ze strony kręgosłupa nie są skutkiem wypadku z 2006 r.

W piśmie z dnia 21-04-2016 r. (doręczonym 26-04-2016 r.) powódka wezwała pozwanego do zapłaty dodatkowego zadośćuczynienia za dalszy uszczerbek na zdrowiu wywołany wypadkiem.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie opinii biegłych, zeznań powódki i świadka oraz uzasadnienia wyroku w sprawie I C 126/08 i treści opinii biegłego wydanej W tej sprawie. Nie była sporna odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego co do zasady.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Podstawą żądania powódki jest art. 445 § 1 i art. 444 § 1 kc.

Zgodnie z art. 444 § 1 kc, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Art. 445 § 1 stanowi, że w wypadkach przewidzianych w art. 444 sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Uszkodzenie ciała w rozumieniu art. 444 § 1 kc polega na naruszeniu integralności fizycznej człowieka (np. rany, złamania). Naruszenie to może dotyczyć nie tylko samej powłoki cielesnej, ale również tkanek oraz narządów wewnętrznych (uszkodzenie organów wewnętrznych). Rozstrój zdrowia natomiast wyraża się w zakłóceniu funkcjonowania poszczególnych organów bez ich widocznego uszkodzenia (np. zatrucie, nerwica, choroba psychiczna). Możliwe jest jednoczesne zaistnienie uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia.

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego. Sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności konkretnej sprawy mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, prognozę na przyszłość, wiek poszkodowanego.

Zadośćuczynienie określone w art. 445 § 1 kc ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego wysokość ta nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc winna być utrzymana W rozsądnych granicach (p. wyrok SN z dnia 22 marca 1978 r., IV CR 79 / 78 ). Winna to być zatem kwota „odpowiednia”. Dla oceny, czy określona suma jest „odpowiednim” w rozumieniu art. 445 § 1 kc zadośćuczynieniem za doznaną krzywdę, decydujące znaczenie ma charakter i rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowanego. Nie bez znaczenia jest tak ze szeroko rozumiana sytuacja życiowa, w jakiej znajduje się poszkodowany. Na ocenę tę nie ma natomiast wpływu sytuacja — w szczególności majątkowa - sprawcy szkody (p. wyrok SN z dnia 7 października 1998 r., I CKN 419 / 98).

Powódka na skutek wypadku doznała urazu kolana skutkującego uszczerbkiem zdrowia w wysokości 6 % w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania i ocena taka powinna być punktem odniesienia dla Sądu przy ustalaniu rozmiaru doznanej krzywdy. Nie należy jednak zapominać, iż procentowy rozmiar uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia jest tylko jednym (posiłkowym) z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia wszystkich innych okoliczności sprawy. W szczególności jeśli urazy nic powodują dysfunkcji czy dolegliwości przez czas przewidziany ww. rozporządzeniem to nic oznacza automatycznie, że za doznany uszczerbek krótszy niż długotrwały nie należy się żadna rekompensata.

Dolegliwości wywołane stłuczeniem kolana odczuwane w pierwszym okresie po wypadku były uwzględnione w opinii biegłego wydanej w sprawie I C 126/08 i kwalifikowały do orzeczenia uszczerbku na zdrowiu w wysokości 2 %. Nie można było wówczas przewidzieć, że uraz wywoła dalsze następstwa. Kolejne dolegliwości wywołane m. in. urazem (...) (w“zbiegu z (...)) pojawiły się później i nie były uwzględniane przy ustalaniu zadośćuczynienia w zakończonej sprawie I C 126/08. W konsekwencji należy stwierdzić, że kwestia ta nie była i przede wszystkim nie mogła być (gdyż nie można było wówczas przewidzieć takich dalszych następstw) oceniana przez sąd przy orzekaniu o zadośćuczynieniu. W związku z tym chybiony jest zarzut pozwanego o powadze rzeczy osądzonej co do zadośćuczynienia za cały uszczerbek wywołany urazem kolana. Sąd orzekł uwzględniając znany wówczas dwuprocentowy uszczerbek. Łącznie uszczerbek spowodowany urazem kolana doznanym w wypadku wynosi natomiast 6 % (w tym uszczerbek 2 % ustalony przez biegłego w sprawie I C 126/08).

Powódka zatem wskutek wypadku z 2006 r. doznała urazu skutkującego z biegiem czasu nasileniem dolegliwości bólowych chorobowych, doznawała w związku z tym ograniczeń w wykonywaniu niektórych codziennych czynności, musiała poddać się leczeniu operacyjnemu.

Biorąc pod uwagę przytoczone okoliczności, młody wiek powódki oraz aktualne realia ekonomiczne Sąd uznał, że uzasadnione jest żądanie dodatkowego zadośćuczynienia w kwocie 10 000 zł.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z art. 817 § 1 kc.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc stosunkowo rozdzielając koszty procesu.

Apelację od wyroku wniosła strona pozwana (...) S.A. zaskarżając go w części, tj.:

1. pkt 1 wyroku — w całości,

2. pkt 3 wyroku — w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego mających wpływ na treść rozstrzygnięcia,

• w szczególności art. 233 § 1 k.p.c.. a to w wyniku dowolnej, a nie wszechstronnej oceny dowodów, oraz sprzecznej z zebranym materiałem dowodowym oceny polegającej na przyjęciu, iż dalsze zmiany chorobowe w kolanie powódki są wynikiem wypadku z 2006 roku, podczas gdy w przeważającej części są one skutkiem choroby własnej i siedzącym trybem życia powódki. Tym bardziej, że powódka powróciła do zdrowia tak fizycznie jak i psychicznie, czego nie odzwierciedla wyrok Sądu;

• art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c.. poprzez zaniechanie dokonania wszechstronnego rozważenia zebranego materiału oraz pominięcie znaczenia ustalonych w postępowaniu dowodowym okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym faktu, iż od wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku w dalszym ciągu nie doszło do ujawnienia nowej krzywdy w związku z przedmiotowym wypadkiem, która to mogłaby być podstawą do zasądzenia dalszego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

• art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w postaci wybiórczej oceny dowodu z przesłuchania stron prowadzące do pominięcia okoliczności powrotu powódki do zdrowia na skutek podejmowania przez nią pracy siedzącej w zawodzie księgowej, tj. swoim zaniechaniem Sąd I instancji doprowadził do nieustalenia istotnych dla rozstrzygnięcia faktów, mających wpływ na wysokość zasadnej kwoty zadośćuczynienia, a nadto Sąd w ocenie dowodów pominął treść zeznań powódki, gdzie powiedziała w jaki sposób przebiegają jej wizyty u lekarza oraz ujawniła, iż lekarz ten uważa, że uraz z dnia 12 sierpnia 2019 r. pogłębił uraz z 2006 r., za co pozwany w żadnym stopniu nie odpowiada, tym bardziej, że powódka wróciła do normalnego funkcjonowania;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego mających wpływ na treść rozstrzygnięcia

• a w szczególności art. 445 § 1 k.c. poprzez niewłaściwą wykładnię pojęcia „odpowiedniego zadośćuczynienia”, skutkujące przyznaniem zadośćuczynienia w przeważającej części, w rażąco zawyżonej wysokości w stosunku do doznanej krzywdy, w świetle zebranego materiału, a także biorąc pod uwagę orzecznictwo w sprawach zbliżonych, pomimo że uszkodzenia ciała nie doprowadziły do powstania u powódki dużego uszczerbku na zdrowiu ani rozstroju zdrowia skutkującego przyznaniem tak wysokiego świadczenia.

W związku z podniesionymi zarzutami, wnosiła o:

a) zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa w całości,

b) rozstrzygnięcie o kosztach procesu w zakresie postępowania w I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do wyniku postępowania i zasady odpowiedzialności strony za wynik sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie jest uzasadniona.

Nie może odnieść zamierzonego skutku zarzut obrazy zaskarżonym wyrokiem prawa procesowego szczegółowo wskazanego w apelacji.

Naruszenie dyspozycji art. 233 § 1 kpc. zachodzi tylko wówczas, gdy przedmiotem oceny Sądu nie był cały materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, względnie gdy ocena jest dowolna. Taka sytuacja występuje wtedy, gdy oceniając dowody Sąd naruszył reguły logicznego rozumowania lub zasady, które wynikają z doświadczenia życiowego. Powinnością strony jest wykazanie, które reguły zostały naruszone oraz jakiego fragmentu ustaleń to dotyczy. Nie wystarczy samo ogólnikowe powoływanie się skarżącego na dyspozycję art. 233 § 1 kpc. Zarzut takowy musi być uszczegółowiony i wskazywać błędne wnioskowanie Sądu, które zostało dokonane przez naruszenie w/w reguł. Zarzut musi korespondować z całokształtem zebranego w sprawie materiału dowodowego. Skarżący nie może poprzestać na zaoferowanej wersji przebiegu zdarzeń faktycznych stanowiących podstawę rozstrzygnięcia, nawet wówczas gdy taka wersja jest równie przekonywująca co stan faktyczny przedstawiony przez Sąd orzekający.

Takich wymogów wniesiona apelacja nie spełnia.

Sformułowane w niej zarzuty obrazy prawa procesowego są zredagowane wielce ogólnikowo i są oderwane od ustaleń, które mają pokrycie w zebranym materiale dowodowym. Materiał ten został poddany przez Sąd meriti gruntownej ocenie z zachowaniem reguł logicznego rozumowania i zasad doświadczenia życiowego.

Z opinii biegłego ortopedy z dnia 22 czerwca 2017 roku (por. k. 135 i nast.) wynika, że urazowe stłuczenie kolana mogło przyczynić się do patologii kolana. Jego udział autor opinii ocenił na poziomie 6 % jako uszczerbek długotrwały. Jest on kategorią inną niż to wskazał biegły J. B. (1) W uzupełnieniu opinii biegły dnia 2 lutego 2018 roku (por. k. m149 - 150) podał, że wykazany przez niego uszczerbek pozostaje w związku przyczynowym z wypadkiem z 2006 roku. Jest to uszczerbek związany tylko ze skutkami urazu. Przy ustaleniu tego uszczerbku biegły brał pod uwagę również schorzenie samoistne. Ustalając wysokość uszczerbku autor opinii pomniejszył go o uszczerbek spowodowany chorobą samoistną.

Analiza akt wskazuje, że w/w opinie uzupełniające biegłego nie były zakwestionowane przez stronę pozwaną. Na rozprawę podczas, której uzupełniająco był przesłuchiwany biegły ortopeda zarówno pozwany jak i też jego pełnomocnik nie stawili się, nie zajmując końcowo stanowiska odnośnie opinii.

Apelacja wskazuje, że skarżący wszystkie opinie potraktował wybiórczo i fragmentarycznie, co przesądza o jej bezzasadności.

W konsekwencji nie odnosi skutku zarzut naruszenia akt. 445 § 1 kc. Ogólnie sformułowane zapatrywanie, że w podobnych sprawach są zasądzane mniejsze sumy zadośćuczynienia jest niezrozumiałe. Wysokość przyznanego świadczenia ma charakter indywidualny i jest oceniana w płaszczyźnie całokształtu wszystkich okoliczności sprawy.

Ingerencja Sądu odwoławczego tylko wtedy jest możliwa, gdy zasądzone świadczenie jest rażąco wygórowane względnie rażąco niskie, co w realiach niniejszej sprawy nie zachodzi.

Mając zatem na względzie powyższe na podstawi art. 385 kpc. orzeczono jak w sentencji, rozstrzygając o kosztach procesu za instancję odwoławczą na podstawie art. 98 kpc.