WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Grzegorz Krężołek
Sędziowie:	SSA Jerzy Bess SSA Marek Boniecki (spr.)
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Beata Zaczyk

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2021 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa E. F.

przeciwko D. P. i A. P.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 8 października 2019 r. sygn. akt I C 1203/13

oddala apelację.

SSA Marek Boniecki (spr.) SSA Grzegorz Krężołek SSA Jerzy Bess

Sygn. akt I ACa 348/21

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z dnia 8 czerwca 2021 r.

Wyrokiem z 8 października 2019 r. Sąd Okręgowy w Kielcach uchylił wydany przez siebie wyrok zaoczny z 10 września 2013 r. i oddalił powództwo E. F., która domagała się uznania za bezskuteczną w stosunku do niej umowy darowizny, mocą której K. i M. P. (1) darowali pozwanym D. i A. P. cztery nieruchomości, celem ochrony wierzytelności powódki w stosunku do K. P.
w kwocie 250.000 zł z tytułu umowy wsparcia realizowania projektu apteki, która to należność w związku z nierozliczeniem się ze zwrotu przekazanych środków, została zasądzona wyrokiem Sądu Okręgowego w K.z 25 lutego 2013 r. w sprawie (...)

Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny zaprezentowany w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, z którego to uzasadnienia wynika, że wyrokiem z 10 grudnia 2018 r. Sąd Apelacyjny w Krakowie na skutek apelacji pozwanej K. P. od wyroku Sądu Okręgowego
w K. z 25 lutego 2013 r. w sprawie(...)zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddalił powództwo o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki E. F. kwoty 250.000 zł z ustawowymi odsetkami.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji przyjął, że:

- podstawą prawną wytoczonego powództwa był art. 527 §1 i 3 k.c.;

- w prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy o zapłatę kwoty 250.000 zł, w którym oddalono jej powództwo, powódka utraciła atrybut wierzyciela, bo Sąd Apelacyjny ocenił, że dłużniczka K. P. rozliczyła się całkowicie z działającym w imieniu E. F. pełnomocnikiem M. G.;

- powództwo podlegało oddaleniu, albowiem powódka nie wykazała posiadania jakiejkolwiek wierzytelności podlegającej ochronie w trybie art. 527 k.c.;

- nie była zadaniem Sądu ocena postępowania pełnomocnika powódki ani jego uczciwości w rozliczeniu się z mocodawczynią;

- nie zachodziły podstawy do kolejnego zawieszenia postępowania, albowiem bez znaczenia dla rozstrzygnięcia powództwa wynikającego ze skargi pauliańskiej było złożenie przez powódkę zawiadomienia o doprowadzeniu jej przez pozwanych oraz ich rodziców do niekorzystnego rozporządzenia jej mieniem.

Wyrok powyższy zaskarżyła w całości apelacją powódka, wnosząc o jego uchylenie
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Apelująca zarzuciła: 1) brak rozpoznania psoty sprawy i niezawieszenie postępowania, z powodu ustalenia, że skarżąca nie posiada jakiejkolwiek wierzytelności w stosunku do K. P., skoro Sąd Apelacyjny w K.w sprawie o sygn. (...)
(w apelacji oczywiście omyłkowo (...)wyrokiem z dnia 10.12.2018 r. oddalił powództwo E. F. o zapłatę kwoty 250.000 zł, w sytuacji gdy skarżąca wskazywała przed Sądem I instancji, że powyższy wyrok Sądu Apelacyjnego w K.został uzyskany za pomocą popełnionego na jej rzecz przestępstwa i z tego powodu wnosiła o zawieszenie niniejszego postępowania do czasu zakończenia postępowania karnego, mającego wyjaśnić tę okoliczność; apelująca wskazywała, że z jej zawiadomienia toczy się sprawa o oszustwo popełnione przez jej brata M. G., wspólnie i w porozumieniu z M. P. (1), K. P. i pozwanymi, polegające na podrobieniu ugody pomiędzy powódką a K. P. oraz pokwitowania zapłaty przez M. P. (1)na rzecz M. G. kwoty 290.457,17 zł i oświadczeń o cofnięciu pozwów w sprawach toczących się przed Sądem Okręgowym w K.pod sygn. (...); 2) naruszenie art. 177 §1 pkt 4 k.p.c. z uwagi na jego niezastosowanie i niezawieszenie postępowania w niniejszej sprawie, na skutek przyjęcia, że jej wynik nie zależy od ustalenia w postępowaniu karnym, że wyrok Sądu Apelacyjnego w K.z dnia 10.12.2018 r., w sprawie o sygn.(...) oddalający powództwo względem K. P. został uzyskany na skutek popełnienia przestępstwa.

W odpowiedzi na apelację pozwani wnieśli o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, co sprawiło, że Sąd Apelacyjny przyjął go za własny. Zaznaczyć wypada, że w relewantnym zakresie, tj. co do wyników postępowania w sprawie(...) Sądu Okręgowego w K., okoliczności były niesporne, czego nie zmienia fakt merytorycznego kwestionowania tych wyników przez skarżącą.

Sąd drugiej instancji dodatkowo ustalił na podstawie informacji powziętych z urzędu, że prawomocnym postanowieniem z 17 lutego 2021 r., wydanym w sprawie(...), Sąd Apelacyjny w K.odrzucił skargę E. F. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego Sądu z 10 grudnia 2018 r., sygn. akt(...). Skarga została oparta na podstawie opisanej w art. 403 §1 pkt 2 k.p.c., z powołaniem się na uzyskanie wyroku w sprawie cywilnej przy pomocy przestępstwa przerobienia dokumentu pełnomocnictwa, co zostało potwierdzone prawomocnym, skazującym wyrokiem Sądu Rejonowego w S.z 3 marca 2020 r., sygn. akt (...). Sąd rozpoznający skargę zauważył m.in., że powódka, składając zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, domagała się wydania wyroku skazującego M. G., K. P., A. P. i D. P. za przestępstwo podrobienia ugody z 18.10.2013 r., pokwitowania zapłaty, oświadczenia o cofnięciu pozwu w sprawach o sygnaturach(...). Prokurator objął aktem oskarżenia jedynie M. G., któremu zarzucił tylko przerobienie dokumentu pełnomocnictwa przez dopisanie dodatkowych uprawnień pełnomocnika, użycie tego dokumentu jako autentycznego w celu zawarcia ugody, cofnięcia pozwu i pokwitowania odbioru pieniędzy, czym działał na szkodę powódki. Natomiast Sąd Rejonowy w S.skazując M. G. wyrokiem z dnia 3 marca 2020 r., sygn. akt (...), za czyn opisany w akcie oskarżenia, wyeliminował z opisu czynu „działanie na szkodę E. F.”. Brzmienie zawiadomienia potwierdza, że powódka próbowała uzyskać wyrok skazujący, którego treść w wersji przez nią postulowanej mogłaby zostać wykorzystana jako podstawa wznowienia z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. Jednakże ostatecznie treść wyroku skazującego nie wnosiła do sprawy cywilnej niczego nowego w porównaniu do informacji, które były już powódce znane w toku postępowania apelacyjnego lub powinny być jej znane przy zachowaniu przez nią minimum staranności wymaganej od strony procesu (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Apelacyjnego w K.z 17 lutego 2021 r., sygn.(...)

Analiza zarzutów apelacji prowadzi do jednoznacznego wniosku, że skarżąca zakwestionowała wyłącznie fakt niezawieszenia przez Sąd pierwszej instancji postępowania
w sprawie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego dotyczącego podrobienia m.in. dokumentów ugody i pokwitowania zapłaty, które jako dowody legły
u podstaw oddalenia powództwa w sprawie (...). Działanie Sądu Okręgowego było jednak prawidłowe i nie naruszało przepisu art. 177 §1 pkt 4 k.p.c. Wobec istnienia prawomocnego wyroku w sprawie(...), do czasu jego wzruszenia, okoliczność procedowania w sprawie karnej była nieistotna. Sytuacja ta uległa zmianie dopiero wobec wniesienia przez powódkę skargi o wznowienie postępowania w sprawie (...)czego wyrazem było zawieszenie postępowania apelacyjnego w sprawie ze skargi pauliańskiej. Skarga o wznowienie wobec jej odrzucenia okazała się nieskuteczna, co oznacza, że w porządku prawnym pozostał prawomocny wyrok oddalający powództwo o zapłatę z tytułu wierzytelności, której ochrony powódka domagała się w aktualnie badanej sprawie. Co więcej, badając dopuszczalność skargi, Sąd Apelacyjny wskazał na irrelewantność zapadłego w sprawie karnej wyroku.

W powyższych okolicznościach jak najbardziej aktualna pozostaje zatem konstatacja Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którą powódka nie udowodniła istnienia wierzytelności chronionej przepisami art. 527 i nast. k.c. Oczywiście istnienie orzeczenia zasądzającego dane świadczenie nie jest wyłącznym dowodem na taką okoliczność. Sąd rozpoznający sprawę ze skargi pauliańskiej nie był jednak uprawniony do odmiennej oceny okoliczności, które legły
u podstaw wyroku oddalającego powództwo o zapłatę. Poza tym w aktualnie badanej sprawie powódka nie zaoferowała innych dowodów, które potwierdzałyby istnienie wierzytelności.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

SSA Marek Boniecki SSA Grzegorz Krężołek SSA Jerzy Bess