Sygn. akt: I C 433/20 upr
Dnia 15 marca 2021 roku
Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący: Sędzia Ludmiła Dulka - Twarogowska
po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2021 roku w Wąbrzeźnie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w G.
przeciwko R. D.
- o zapłatę
1) oddala powództwo w całości;
2) ustala, że koszty procesu ponosi strona powodowa.
Sędzia
Ludmiła Dulka – Twarogowska
Sygn. akt: I C 433/20 upr
POUCZENIE
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
(...)
1. (...) C;
2. (...)
3. (...)
Sędzia
Ludmiła Dulka – Twarogowska
W., dnia 15 marca 2021 r.
Sygn. akt I C 433/20 upr
Powód E. D. (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny w G. domagał się w pozwie zasądzenia na swoją rzecz od R. D. kwoty 2.034,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od tej kwoty od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu (k.3-4v).
Pozwany nie złożył w wyznaczonym terminie odpowiedzi na pozew, nie żądał rozpoznania sprawy pod swoją nieobecność i nie składał w sprawie wyjaśnień ustnie lub na piśmie.
Sprawa podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 14 sierpnia 2018 r., na wniosek pozwanego złożony przez stronę internetową (...) Sp. z o.o. w Ł. (pożyczkodawca) zawarła z R. D. (pożyczkobiorca) umowę pożyczki nr (...), na podstawie której wypłaciła mu kwotę 2.000 zł. Zgodnie z umową całkowita kwota do zapłaty wnosiła 4.323,96 zł i obejmowała oprócz zwrotu całkowitej kwoty pożyczki, także całkowity koszt pożyczki, na który składały się: 2.001,60 zł prowizji, 322,36 zł odsetek. Oprocentowanie pożyczki było stałe i wynosiło 10,00 % w stosunku rocznym. Prowizja stanowiła opłatę z tytułu utrzymywania, obsługi i korzystania z pożyczki, jak również bieżącej kontroli salda zadłużenia pożyczkobiorcy oraz badania jego wiarygodności kredytowej w okresie obowiązywania umowy. Całkowita kwota do zapłaty miała zostać zwrócona przez pożyczkobiorcę w 36 miesięcznych ratach, płatnych w wysokości 120,11 zł każda, w okresie od 14 września 2018 r. do 14 sierpnia 2021 r. Za okres opóźnienia w spłacie pożyczki lub spłacie raty albo jej części pożyczkodawca był uprawniony do naliczania odsetek w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.
Dowody:
- umowa pożyczki wraz z załącznikami (k.15-30);
- formularz informacyjny dot. kredytu konsumenckiego (k.31-35);
- potwierdzenie transakcji (k.36).
W dniu 20 sierpnia 2018 r. (...) Sp. z o.o. zawarła z E. D. (...) (...) umowę sekurytyzacji, w oparciu o którą przelała na rzecz strony powodowej wierzytelność wynikającą z umowy nr (...) z 14 sierpnia 2018 r., o czym zawiadomiono pozwanego.
Dowody:
- umowa sekurytyzacji wraz z wyciągiem z załącznika (k.12-14);
- pismo informacyjne (k.11).
R. D. dokonał spłaty w całości pierwszych 18 rat pożyczki, a jego pierwsze zaległości w spłatach kolejnych rat wynosiły odnośnie: 19 raty z 14 marca 2020 r. - 1,57 zł, 20 raty z 14 kwietnia 2020 r. – 120,77 zł i 21 raty z 14 maja 2020 r. – 119,04 zł. Łącznie pozwany spłacił pożyczkę w kwocie co najmniej 2.282,09 zł. W związku ze wskazanymi zaległościami, pismem z 27 maja 2020 r. powód wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki pod warunkiem wstrzymującym – zapłaty należności wynoszącej 241,32 zł w terminie do 10 czerwca 2020 r. Pozwany nie dokonał dalszych spłat pożyczki, natomiast powód pismem z 27 lipca 2020 r. wezwał go do zapłaty zadłużenia w kwocie 2.000,86 zł
Dowody:
- wezwania do zapłaty (k.37-38, k.41);
- wypowiedzenie umowy (k.39-40).
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo okazało się nieuzasadnione.
W niniejszej sprawie zachodziły podstawy do wydania wyroku zaocznego na posiedzeniu niejawnym, ponieważ pozwany nie złożył w wyznaczonym terminie odpowiedzi na pozew, nie żądał rozpoznania sprawy pod swoją nieobecność i nie składał w sprawie wyjaśnień ustnie lub na piśmie.
W myśl art. 339 § 2 k.p.c., Sąd wydając wyrok zaoczny przyjmuje za prawdziwe twierdzenie powoda o faktach zawarte w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.
Powód dochodził spełnienia przez pozwanego zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki gotówkowej, w związku z przelewem wierzytelności na jego rzecz. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Natomiast z treści § 2 tego przepisu wynika, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W oparciu o zaprezentowane przez powoda dokumenty prywatne, Sąd przyjął, iż E. D. (...) (...) wykazał swoją legitymację procesową.
Podstawę prawną roszczenia powoda stanowił art. 720 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Do głównych świadczeń stron należy zaliczyć udostępnienie określonych środków finansowych do korzystania na określony czas (po stronie pożyczkodawcy) oraz zwrot tych środków (po stronie pożyczkobiorcy).
Pozwany jest konsumentem, zaś poprzednik prawny powoda przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych, dlatego zastosowanie w niniejszej sprawie winny znaleźć także przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2016.1528 j.t.), w szczególności art. 3 ust. 1 określający, iż przez umowę o kredyt konsumencki należy rozumieć umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1 wskazanej ustawy).
Okoliczności zawarcia umowy oraz wypłaty pozwanemu kwoty pożyczki należy uznać za niebudzące wątpliwości, ponieważ znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów załączonych do pozwu. Zaprezentowany przez powoda materiał dowodowy wskazuje także, iż pozwany dokonał częściowej spłaty pożyczki, w zakresie kwoty wynoszącej co najmniej 2.282,09 zł.
Mając na względzie przepisy o zobowiązaniach umownych i ochronie konsumenta przed niedozwolonymi klauzulami umownymi, uzasadnione wątpliwości Sądu wzbudził zapis umowny pozwalający na obciążenie pożyczkobiorcy, w związku z zawarciem umowy, prowizją w wysokości 2.001,60 zł.
Art. 385 1 i nast. k.c. regulują materię niedozwolonych postanowień umownych, nazywanych także klauzulami abuzywnymi. Celem wprowadzenia tych przepisów do porządku prawnego był zamiar zapewnienia konsumentom skuteczniejszej ochrony w stosunkach umownych z profesjonalistami oraz potrzeba uwzględnienia postanowień dyrektywy nr 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993 r. o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich (Dz.Urz. WE z 1993 r. L 95). Przepis art. 385 1 § 1 k.c. stanowi, że postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Umowa pożyczki sformułowana zgodnie z zasadami uczciwego i rzetelnego obrotu na rynku kapitałowym, powinna jasno określać, które opłaty i prowizje stanowią zysk pożyczkodawcy, a które są pobierane na pokrycie konkretnych kosztów ponoszonych przez niego w związku z zawartą umową i jej obsługą. Za niedozwolone klauzule umowne, w rozumieniu art. 385 1 § 1 k.c., należy więc uznać te postanowienia, które pod postacią opłaty pobieranej formalnie na poczet pokrycia kosztów konkretnych czynności, faktycznie stanowią dla pożyczkodawcy źródło dodatkowego zysku, ukryte przed konsumentem, pozwalając mu omijać przepisy dotyczące wysokość odsetek maksymalnych. Strony umowy łączył dobrowolny stosunek zobowiązaniowy i to one autonomicznie mogły decydować o jej warunkach. Pierwotny wierzyciel udzielając pożyczki, co do zasady był uprawniony do obciążenia kontrahenta kosztami/opłatami za różne czynności związane z zawarciem i wykonaniem umowy. Za niedopuszczalną należy uznać jednak sytuację, w której jedna ze stron wykorzystując swoją pozycję profesjonalisty, kształtuje wzorzec umowny w ten sposób, że wprowadza do niego konstrukcję prawną prowadzącą do pokrzywdzenia drugiej strony – konsumenta, poprzez jego obciążenie nadmiernymi, rażąco wygórowanymi kosztami znacznie odbiegającymi od faktycznie poniesionych wydatków.
Na gruncie niniejszej sprawy taka właśnie sytuacji miała miejsce. W ocenie Sądu postanowienie przedmiotowej umowy pożyczki zawiera narzucony arbitralnie przez pożyczkodawcę koszt dodatkowy dotyczący prowizji. Uwzględniając wysokość prowizji (2.001,60zł) w stosunku do kwoty pożyczki (2.000zł), trzeba ją uznać za rażąco wygórowaną, skoro stanowi ponad 100 % wartości, a tym samym nieadekwatną do zaciągniętego zobowiązania. Generowała ona dla pożyczkodawcy dodatkowy zysk, a unormowanie umowne ją przewidujące stanowiło faktyczne obejście przepisów o odsetkach maksymalnych (art. 359 § 2 1, § 2 2 i § 2 3 k.c.). Postanowienie to nie zostało uzgodnione indywidualnie z pozwanym, rażąco naruszało jego interesy, kształtowało obowiązki w sposób niezgodny z dobrymi obyczajami i nie wynikało z kalkulacji rzeczywistych kosztów. Tym samym zapis umowy pożyczki dotyczący prowizji, zgodnie z art. 385 1 § 1 k.c., nie wiązał pozwanego, jako niedozwolona klauzula umowna, a więc nie jest on zobowiązany do zapłaty tej należności.
W oparciu o umowę nr (...) pozwanego obciążał zatem tylko zwrot kwoty pożyczki – 2.000 zł wraz z odsetkami kapitałowymi do dnia wypowiedzenia umowy, wynoszącymi 275,34 zł, łącznie 2.275,34 zł. Skoro R. D. jeszcze przed wypowiedzeniem umowy dokonał spłaty pożyczki w zakresie co najmniej 2.282,09 zł, oznacza to, iż wykonał w całości swoje zobowiązanie, dlatego w pkt 1 wyroku powództwo podlegało w całości oddaleniu, jako nieuzasadnione. Ponadto Sąd ustalił, iż koszty procesu ponosi strona powodowa, która przegrała spór sądowy (pkt 2 sentencji).
Sędzia
L. T.
1. (...)
2. (...)
(...)
3. (...)
W., 11.05.2021 r.
Sędzia Ludmiła Dulka-Twarogowska