Sygn. akt VIII U 341/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 grudnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. K. nie podlega od dnia 1 lipca 2019 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik zatrudniony u płatnika składek (...) J. K. w Ł. podnosząc pozorność zawartej umowy o pracę mającej na celu obejście przepisów prawa i uzyskanie pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z chorobą i ciążą, a nie w celu rzeczywistego świadczenia pracy. Organ rentowy podkreślił, że A. K. rozpoczęła pracę u płatnika składek od 1 lipca 2019 r., natomiast już od 5 września 2019 r. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży. Przed zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych przez płatnika składek A. K. odbywała u niego 3-miesięczny staż, a została tam skierowana przez Fundację (...). We wcześniejszym okresie, w latach 2018 do 2019, A. K. pobierała zaś zasiłek macierzyński. Przedłożone dyplomy ukończenia studiów przez ubezpieczoną wykazują ukończenie edukacji na kierunkach, które nie są związane z przedmiotem działalności prowadzonej przez płatnika składek. Certyfikat księgowego i zaświadczenie o ukończeniu kursu z zakresu rachunkowości noszą datę późniejszą, niż data zawarcia umowy o pracę z płatnikiem składek. Wątpliwości budzi również według organu rentowego fakt, że nowa osoba przyjęta w związku z długotrwałą niezdolnością do pracy A. K., została zatrudniona jedynie na 1/4 etatu, z proporcjonalnie niższym wynagrodzeniem i to dopiero od 21 października 2019 r., podczas gdy A. K. stała się niezdolna do pracy od 5 września 2019 r. Wcześniej , przed zatrudnieniem A. K., J. K. nie zatrudniał pracowników.

(decyzja k. 76 - 80 akt ZUS)

Od powyższej decyzji wnioskodawczyni A. K., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła w dniu 8 stycznia 2020 r. odwołanie do Sądu Okręgowego w Łodzi wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że ubezpieczona jako pracownik płatnika składek podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu od dnia od dnia 1 lipca 2019 r. Nadto wniosła o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Skarżąca podniosła, że kwestionowana umowa została zawarta w celu rzeczywistego świadczenia pracy. Ubezpieczona bowiem podjęła i wykonywała pracę na warunkach w niej wskazanych, w tym za wynagrodzeniem wskazanym w umowie. W ocenie skarżącej ZUS bez analizy materiału dowodowego zebranego w sprawie w toku kontroli arbitralnie przyjął, że umowa jest nieważna, gdyż stronom umowy o pracę przyświeca jedynie intencja włączenia odwołującej do ubezpieczenia społecznego pod pozorem zatrudnienia, bez jego rzeczywistego wykonania. Według skarżącej z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż ubezpieczona świadczyła pracę - w wymiarze wskazanym w kwestionowanej umowie o pracę - na rzecz pracodawcy, za jego zgodą i wiedzą oraz otrzymywała z tego tytułu wynagrodzenie określone w umowie. Zawarta między stronami umowa o pracę nie była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, praca była faktycznie wykonywana w ustalonym wymiarze, a wynagrodzenie wypłacano w ustalonej w umowie wysokości.

(odwołanie k. 3 - 6)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 9 - 11)

Wezwany do wzięcia udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego J. K. przyłączył się do stanowiska wnioskodawczyni i poparł odwołanie.

( e-protokół rozprawy z dnia 20.04.2021 r. oświadczenie zainteresowanego 00:02:51)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. K. urodziła się w dniu (...), legitymuje się wyższym wykształceniem, w 2014 r. ukończyła studia na Uniwersytecie (...) na Wydziale Studiów (...) na kierunku politologia i uzyskała tytułu licencjata.

W 2016 r. ukończyła studia na Wydziale (...) Narodowego Akademii Obrony Narodowej kierunek Bezpieczeństwo Narodowe i uzyskała tytułu magistra.

(bezsporne, a nadto kopie dyplomów w aktach osobowych k. 44)

Zainteresowany J. K. od 3 stycznia 2011 r. prowadzi na podstawie wpisu do (...) pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) w Ł., której przedmiotem jest działalność rachunkowo – księgowa i doradztwo podatkowe. Firma płatnika zajmuje się prowadzeniem ksiąg rachunkowych klientom, obsługuje kadrowo-pracowniczych klientów, obsługuje ZUS-y i Urzędy Skarbowe. Do 2019 r. była to jednoosobowa działalność gospodarcza, zainteresowany nie zatrudniał żadnych pracowników. Stopniowo jednak miał on coraz więcej klientów do obsługi. W 2018 r. zainteresowany podjął decyzję o wynajęciu lokalu, wcześniej bowiem prowadził działalność w domu. Od początku 2018 r. wynajął on lokal użytkowy przy ul. (...) w Ł.. Ilość jego klientów systematycznie rosła. Koniecznością stało się wówczas zatrudnienie pracownika. Na początku 2018 r. płatnik miał około 30 klientów, początek 2019 r. było już około 38 klientów, na koniec 2019 - początek 2020 roku - 45 klientów, obecnie jest ich około 50. Przyrost klientów wynosił około 20% w danym roku.

(wydruk z (...) k. 68, zeznania wnioskodawczyni 00:05:50 w zw. z 01:39:30, płyta CD k. 269, zeznania zainteresowanego 00:39:55, płyta CD k. 269)

Wnioskodawczyni jest córką płatnika.

(zeznania wnioskodawczyni 00:05:50 w zw. z 01:39:30, płyta CD k. 269, zeznania zainteresowanego 00:39:55, płyta CD k. 269)

W latach 2014 – 2015 wnioskodawczyni wykonywała czynności na umowę zlecenia w firmie (...) Spółce z o.o. jako asystent ds. księgowych. Firma ta zajmowała się budową lokali handlowych, ale posiadała także własny dział księgowości.

( kwestionariusz osobowy w aktach osobowych k. 44, zeznania wnioskodawczyni 00:09:30 w zw. z 01:39:30, k. 269).

W okresie od 18.08.2016 r. do 25.08.2018 r. ubezpieczona była zatrudniona na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Urzędzie Wojewódzkim w Ł. jako stażysta, od 25.08.2017 r. jako pracownik obsługi klienta, a od 25.08.2018 r. administrator. Ubezpieczona była odpowiedzialna za kontakt z petentami, obieg dokumentów, opisywanie faktur, archiwizowanie dokumentów, miała dostęp do informacji niejawnych, ukończyła w tym celu szkolenia, wspierała pracę Wojewódzkiego Centrum (...). U tego pracodawcy ubezpieczona otrzymywała wynagrodzenie minimalne i nie miała możliwości rozwoju. Nie należała do służby cywilnej.

(świadectwo pracy k. 41 – 42, kwestionariusz osobowy w aktach osobowych k. 44, zaświadczenia w aktach osobowych k. 44, zeznania wnioskodawczyni 00:36:12 – 00:38:09 w zw. z 01:39:30, k. 269)

W kwietniu 2018 r. wnioskodawczyni urodziła dziecko i do 2 kwietnia 2019 r. ubezpieczona przebywała na zasiłku macierzyńskim w związku z urodzeniem pierwszego dziecka. Umowa o pracę wnioskodawczyni z (...) Urzędem Wojewódzkim w Ł. wygasła w trakcie jej urlopu macierzyńskiego.

(bezsporne, a nadto zeznania wnioskodawczyni 00:05:50 – 00:12:56, 00:36:12 w zw. z 01:39:30, k. 269)

W 2019 r. A. K. dowiedziała się, że płatnik szuka pracownika i zaproponowała, aby ją zatrudnił.

(zeznania wnioskodawczyni 00:05:50 w zw. z 01:39:30, płyta CD k. 269, zeznania zainteresowanego 00:39:55, płyta CD k. 269)

Od 18.03.2019 r. do 30.06.2019 r. wnioskodawczyni była na stażu realizowanym w ramach projektu "Poszukiwana/y II", prowadzonym w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i organizowanym przez Fundację (...). Staż ten odbyła w Biurze (...) płatnika jako asystent ds. księgowo – kadrowych . Fundacja (...) finansowała koszt wynagrodzenia pracownika na tym stażu i zajmowała się aktywizacją osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Przedmiotowy staż miał być dla ubezpieczonej przygotowaniem do pracy na umowę o pracę. Płatnik zobowiązał się w Fundacji (...) , że po stażu zatrudni wnioskodawczynię na umowę o pracę. To był niezbędny wymóg, gdyż w innym przypadku płatnik zostałby ukarany grzywną w kwoce 5000 zł.

(kwestionariusz osobowy w aktach osobowych k. 44, zeznania wnioskodawczyni 00:02:58 - 00:15: 39 w zw. z 01:39:30, k. 269, zeznania zainteresowanego 00:39:55 – 00:42:41, płyta CD k. 269, porozumienie dotyczące zatrudnienia k. 76 – 76 verte).

W okresie stażu ubezpieczona zajmowała się księgowaniem dokumentów w systemie (...), prowadziła też rejestr umów o pracę, przygotowywała dokumenty dla klientów. Ubezpieczona przygotowywała zestawienia obrotów, co miesiąc przygotowywała deklaracje podatkowe, które potem płatnik wysyłał, przygotowywała informacje o wysokości podatku i deklaracje ZUS-u w danym miesiącu. Była też odpowiedzialna za fizyczną obsługę klienta, jeśli przychodził on osobiście do firmy, co najczęściej miało miejsce raz w miesiącu, zaś w przypadku dużych firm częściej. Ubezpieczona przyjmowała od klientów dokumenty, sprawdzała, czy dostarczyli wszystkie potrzebne dokumenty oraz, czy są one poprawnie wystawione. We wcześniejszym okresie ubezpieczona nie świadczyła pracy w firmie płatnika.

(zeznania wnioskodawczyni 00:02:58 - 00:15: 39 w zw. z 01:39:30, k. 269, zeznania zainteresowanego 00:39:55 – 00:42:41, płyta CD k. 269).

W trakcie stażu w firmie zainteresowanego ubezpieczona odbywała kurs na pierwszy stopień rachunkowości. To był stacjonarny kurs, ponad 80 godzin, zakończony egzaminem. W dniu 11 lipca 2019 r. A. K. uzyskała dyplom opatrzony certyfikatem księgowego w zakresie kwalifikacji księgowego według wymagań określonych przez Stowarzyszenie (...) w Polsce, opartych na Międzynarodowych Standardach Edukacyjnych ustalonych przez IF AC. Dyplom z ukończenia przedmiotowego kursu otrzymała ona w dniu 11 lipca 2019, jednakże egzaminy odbyły się w dacie wcześniejszej, tj. w końcu czerwca 2019 r.

(certyfikat w aktach osobowych k. 44, zeznania wnioskodawczyni 00:12:56 – 00:15: 39 w zw. z 01:39:30, k. 269)

W latach 2014 – 2015 wnioskodawczyni wykonywała czynności na umowę zlecenia w firmie (...) Spółce z o.o. jako asystent ds. księgowych. Firma ta zajmowała się budową lokali handlowych, ale posiadała także własny dział księgowości.

W okresie od 18.08.2016 r. do 25.08.2018 r. ubezpieczona była zatrudniona na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Urzędzie Wojewódzkim w Ł. jako stażysta, od 25.08.2017 r. jako pracownik obsługi klienta, a od 25.08.2018 r. administrator. Ubezpieczona była odpowiedzialna za kontakt z petentami, obieg dokumentów, opisywanie faktur, archiwizowanie dokumentów, miała dostęp do informacji niejawnych, ukończyła w tym celu szkolenia, wspierała pracę Wojewódzkiego Centrum (...). U tego pracodawcy ubezpieczona otrzymywała wynagrodzenie minimalne i nie miała możliwości rozwoju. Nie należała do służby cywilnej.

W dniu 11 lipca 2019 r. ubezpieczona ukończyła kurs z podstaw rachunkowości organizowany przez Ośrodek (...) w Ł. Stowarzyszenia (...) w Polsce.

(zaświadczenie w aktach osobowych k. 44)

W sierpniu 2020 r. wnioskodawczyni odbyła szkolenie certyfikowane w Niepublicznym Centrum (...) w zakresie „Specjalisty ds. kadr” oraz „Specjalisty ds. płac.”

(zaświadczenie k. 235, k. 237, certyfikat k. 236, k. 238)

W marcu 2021 r. ubezpieczona odbyła także kurs w zakresie „Mediów S. w Biznesie” i „Podatku VAT w (...) organizowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości.

(certyfikat k. 239 - 240)

W dniu 28 czerwca 2019 r. A. K. zawarła z zainteresowanym J. K. umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 lipca 2019 r. na stanowisku samodzielnej księgowej w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 5.600,00 zł brutto. Strony ustaliły, że miejscem wykonywania pracy będzie biuro firmy: (...)-(...) Ł., ul. (...) lok 2U.

(umowa o pracę w aktach osobowych k. 44)

A. K. przedłożyła orzeczenie z dnia 28.06.2019 r. podpisane przez lekarza do badań profilaktycznych o jej zdolności do pracy na stanowisku samodzielnej księgowej ważne do dnia 10.05.2023 r.

(orzeczenie lekarskie w aktach osobowych k. 44, karta badania profilaktycznego k. 28 - 29 )

Wnioskodawczyni odbyła szkolenie wstępne w dziedzinie BHP.

(karta szkolenia wstępnego w aktach osobowych k. 44)

Płatnik składek w dniu 5.07.2019 r., tj. w ustawowym terminie dokonał zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego oraz zdrowotnego z tytułu zawartej umowy o pracę od dnia 1.07.2019 r.

( formularz (...) w aktach osobowych k. 44)

Ubezpieczona otrzymała pisemny zakres obowiązków pracowniczych, do których miało należeć w szczególności: prowadzenie Ksiąg Rachunkowych, prowadzenie Podatkowej Księgi P. i Rozchodów, prowadzenie Ewidencji przychodów, sporządzanie sprawozdań finansowych firmy w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa, sporządzanie bilansu zysków i strat, dekretowanie oraz księgowanie dokumentów – uzgadnianie sald, prowadzenie ewidencji przychodów i kosztów podatkowych, prowadzenie ewidencji środków trwałych, rozliczanie podatku VAT, CIT, (...), wystawianie oraz księgowanie faktur, sporządzanie list płac, deklaracji ZUS, prowadzenie akt pracowniczych, aktualizacja informacji na stronie internetowej biura oraz F.-u.

( pisemny zakres obowiązków w aktach osobowych k. 44)

W dniu 1 lipca 2019 r. wnioskodawczyni otrzymała od płatnika pełnomocnictwo do podpisywania, wystawiania i odbioru faktur, składania zamówień, podpisywania dokumentów finansowych, potwierdzania salda.

(pełnomocnictwo w aktach osobowych k. 44)

Wnioskodawczyni faktycznie podjęła zatrudnienie w firmie płatnika od dnia 1.07.2019 r. zgodnie z treścią zawartej umowy o pracę. Wykonywała ona czynności po 8 godzin dziennie od 8 do 16 w biurze firmy płatnika przy ul. (...) w Ł.. Tam znajdowało się jedno większe pomieszczenie, czyli sala główna, zaplecze oraz dodatkowy pokój. Ubezpieczona swoje miejsce pracy miała wraz z płatnikiem w sali głównej. Na zapleczu mieściło się archiwum. Wnioskodawczyni pracowała przez krótki czas także ze stażystką. Ze stażystką siedziała wtedy w głównym pokoju, a płatnik w oddalonym. Wnioskodawczyni wykonywała te same czynności, co we wcześniejszym okresie na stażu z tą różnicą, że miała więcej obowiązków i zaczęła dodatkowo obsługiwać program „Płatnik.” Zainteresowany organizował jej pracę i codziennie wydawał polecenia. Zakres poleceń zależał od klientów i od tego, kiedy przynieśli dokumenty do firmy. Płatnik był w biurze codziennie. Na bieżąco wyznaczał zadania. Kontrolował tempo i jakość pracy. Ubezpieczona w programie (...) przygotowała wszystkie dokumenty, a podpisywał je i wysyłał płatnik. Wnioskodawczyni już na stażu i dalej na umowę o pracę, wykonywała pełną obsługę klienta. Klienci przynosili dokumenty i ona od razu je weryfikowała. Później te dokumenty księgowała, czyli wprowadzała do systemu informatycznego, dalej płatnik sprawdzał ich poprawność. Ubezpieczona przygotowywała deklarację np. VAT, czy inne zestawienia, które klient potrzebował. Wysyłała te zestawienia do klienta, w kolejnym etapie tylko płatnik podpisywał je podpisem kwalifikowanym i wysyłał. Zainteresowany czasami weryfikował te dokumenty. Ubezpieczona dokonywała także rozliczeń podróży służbowych, weryfikowała i wystawiała faktury VAT, sporządzała także rejestry sprzedaży i zakupów oraz tzw. dowody wewnętrzne.

Ubezpieczona na umowę o pracę była też odpowiedzialna za prowadzenie strony internetowej biura, za aktualizowanie danych. Utworzone i przygotowane przez ubezpieczoną dokumenty do ZUS oraz urzędów podpisywał płatnik. Do chwili obecnej podpisuje je tylko płatnik. Ubezpieczona zajmowała się również obsługą mailową klientów, wysyłała maile. Ponadto prowadziła ona stronę płatnika na portalu (...), gdyż była jej administratorem i zajmowała się marketingiem internetowym. W spornym okresie wnioskodawczyni odbierała dokumenty od klientów płatnika między innymi: K. B. i jego małżonki, od D. U.. Kontaktowała się także z nimi telefonicznie bądź e – mailowo i np. dyscyplinowała, aby składali dokumenty w terminie, czy dokonali stosowne opłaty. Wielokrotnie kontaktowała się także telefonicznie i mailowo w zakresie kwestii informatycznych z byłym klientem Ł. K.. Sporządziła protokół przekazania dokumentów finansowo – księgowych firmy K.M. Z. M. w Ł. oraz firmy (...) Systemami Informatycznymi Ł. K.. Wnioskodawczyni podpisywała listę obecności, a za wykonane w pracy czynności otrzymywała od płatnika wynagrodzenie, którego wypłatę kwitowała na liście płac. Zawsze wynagrodzenie wnioskodawczyni było przelewane na jej rachunek bankowy.

(wydruk zrzutu z ekranu komputerowego k. 86 – 87, zeznania wnioskodawczyni 00:36:12 – 00:35:04 w zw. z 01:39:30, k. 269, zeznania zainteresowanego 00:39:55 – 00:48:48 w zw. z 01:40:42 – 01:47:32, płyta CD k. 269, zeznania świadka K. B. 00:59:18 – 01:06:48, płyta CD k. 269, zeznania świadka D. U. 01:08:17 – 01:12:43 płyta CD k. 269, zeznania świadka Ł. K. 01:14:57 – 01:22:40, płyta CD k. 269,lista płac k. 46 - 51, lista obecności k. 53 – 58, protokół k. 89, k. 284, wydruk korespondencji e – mailowej k. 98 – 134, k. 42 akt ZUS, k. 251, 257, dowód wewnętrzny k. 145, 167, 197, rejestry sprzedaży i zakupów k. 146 – 148, 150, 153,188, 198 - 199 rozliczenie podróży służbowej k. 149, 152, faktury (...),k. 174 – 177, 200, k. 46 akt ZUS, rozliczenie k. 166, wydruk z portalu F. k. 40 akt ZUS, potwierdzenie wykonania przelewu k. 244, 246 – 248, umowa o prowadzenie księgowości k. 249 – 250, 255 – 256, k. 258 - 259)

Na przełomie kwietnia i maja 2019 r. ubezpieczona dowiedziała się, że jest w ciąży z drugim dzieckiem i o tym fakcie wiedział także płatnik.

( zeznania wnioskodawczyni 00:15:39 w zw. z 01:39:30, k. 269)

Od dnia od 5 września 2019 r. ubezpieczona stała się niezdolna do pracy z powodu choroby przebiegającej w okresie ciąży. Ostatnią miesiączkę wnioskodawczyni miała w dniu 10 marca 2019 r. Dziecko urodziła w dniu 8 stycznia 2020 r. i od tej daty przebywała na urlopie macierzyńskim.

(zeznania wnioskodawczyni 00:15:39 w zw. z 01:39:30, k. 269, karta ciąży k. 35 - 39 odpis skrócony aktu urodzenia k. 40, historia choroby z Centrum Medycznego (...) w Ł. k. 132, historia choroby z Centrum Medycznego (...) k. 142, historia choroby z gabinetu ginekologicznego W. W. k. 145 -147)

W okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy ubezpieczonej płatnik zadania wnioskodawczyni rozdysponował na inne osoby – nowych pracowników. Poszukiwał on wcześniej pracowników za pośrednictwem internetowego portalu ogłoszeniowego (...). Zatrudnił za pośrednictwem Fundacji (...) na staż w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie 28.08.2019 r. do 27.11.2019, a następnie 01.01.2020 r. do 30.06. 2020 r. na umowę o pracę w pełnym wymiarze z minimalnym wynagrodzeniem na stanowisku specjalisty ds. księgowości. J. P. (1) została zatrudniona z niskim wynagrodzeniem z uwagi na okres pandemii. Po okresie około 5 miesięcy jej wynagrodzenie uległo podwyższeniu o kwotę około 300 zł. Płatnik zatrudnił także w październiku 2019 r. J. P. (2) (pracownica z wieloletnim stażem w zakresie księgowości) na 1/4 etatu z wynagrodzeniem 1.400 zł brutto miesięcznie. Pracownica ta pracuje do chwili obecnej z tym samym wynagrodzeniem i w tym samym wymiarze czasu pracy. J. P. (2) chciała być u płatnika zatrudniona tylko na 1/4 etatu .

(zestawienie ilości osób zatrudnionych w firmie k. 60, wydruk z portalu (...) k. 72, zeznania wnioskodawczyni 00:15:39 – 00:22:04 w zw. z 01:39:30, k. 269, zeznania zainteresowanego 00:44:40 – 00:52:09 w zw. z 01:40:42, płyta CD k. 269, zeznania świadka J. P. (2) 01:24:14 – 01:32:40, płyta CD k. 269)

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego od stycznia 2020 r. ubezpieczona powróciła do pracy w firmie płatnika. Na jej wniosek, ze względu na sytuację pandemiczną i niemożność uczęszczania jej dzieci do żłobka i przedszkola, płatnik zmniejszył jej wymiar czasu pracy do 1/4. Ubezpieczona z mężem opiekuje się dziećmi na zmianę. Obecnie ubezpieczona pracuje codziennie po około dwie godziny dziennie od 16 do 18. Taki wymiar czasu pracy jest wystarczający dla płatnika, gdyż zatrudnia on nadal także dwie inne pracownice. Obecnie w sali głównej siedzą dwie osoby, w pokoju dodatkowym kolejne dwie. W dodatkowym pokoju ubezpieczona ma swoje miejsce pracy. Płatnik w ten sam sposób traktuje wnioskodawczynię jak i inne pracownice, na bieżąco zleca pracę i wydaje polecenia, sprawdza wykonane czynności. Wszystkie pracownice wykonują te same czynności w programie (...).

(wniosek k. 241 – 242, zeznania wnioskodawczyni 00:15:39 – 00:22:04 w zw. z 01:39:30, k. 269, zeznania zainteresowanego 00:44:40 – 00:52:09 w zw. z 01:40:42 – 01:43:31, płyta CD k. 269, zeznania świadka J. P. (2) 01:24:14 – 01:32:40, płyta CD k. 269 )

W latach 2018 – 2019 r. firma (...) uzyskała dochód kształtujący się następująco:

- w 2018 r. – 23.747,71 zł;

- w 2019 r. – 23.061,43 zł .

(zestawienie przychodów i dochodów k. 62, k. 65)

W związku z przeprowadzoną kontrolą, decyzją z dnia 3 grudnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. K. nie podlega od dnia 1 lipca 2019 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek (...) J. K. podnosząc pozorność zawartej umowy o pracę mającej na celu obejście przepisów prawa i uzyskanie pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z chorobą i ciążą, a nie w celu rzeczywistego świadczenia pracy.

(decyzja k. 76 - 80 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w aktach sprawy, w tym w aktach osobowych wnioskodawczyni z firmy (...) J. K. w Ł., w szczególności: umowę o pracę, listy obecności, listy płac, orzeczenie lekarskie, nadto o dokumenty w postaci faktury VAT, protokołów przekazania dokumentów, wydruku korespondencji e – mailowej, tzw. dowodów wewnętrznych, rejestrów sprzedaży i zakupów, rozliczeń oraz potwierdzeń przelewów wynagrodzenia za pracę, o dokumentację medyczną związaną z przebiegiem ciąży oraz o dokumenty w załączonych do akt sprawy aktach ZUS z przebiegu kontroli doraźnej u płatnika składek oraz o zeznania wnioskodawczyni i zainteresowanego, a także o zeznania licznych świadków- klientów płatnika, których bezpośrednio obsługiwała ubezpieczona oraz świadka – współpracownicy wnioskodawczyni.

Świadkowie Ci jednoznacznie potwierdzili, że w spornym okresie A. K. faktycznie wykonywała czynności pracownicze i umowa o pracę była rzeczywiście realizowana. Świadkowie szczegółowo wymienili czynności, które ubezpieczona wykonywała. Potwierdzili, że pracę świadczyła ona w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę, tj. w siedzibie firmy. Pracę wykonywała w warunkach podporządkowania pracowniczego, stosując się do poleceń przełożonego. Świadkowie zeznali, że ubezpieczona przede wszystkim wykonywała czynności takie jak: zajmowanie się pełną obsługą klienta. W spornym okresie wnioskodawczyni w szczególności odbierała dokumenty od klientów płatnika, a także wielokrotnie kontaktowała się z tymi kontrahentami telefonicznie bądź e – mailowo.

Sąd dał wiarę zeznaniom wyżej wymienionych osób, w których wskazywali oni na realność zawartej umowy o pracę między A. K. a J. K. oraz faktyczne świadczenie przez nią pracy w ramach powyższej umowy. W ocenie Sądu zeznania odwołującej się, zainteresowanego oraz świadków w tym zakresie są jasne, logiczne, wzajemnie niesprzeczne i uzupełniające się oraz pozostają w zgodności z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym w postaci licznych dokumentów.

Wskazać trzeba zaś, że na uzasadnienie swojej wersji świadczącej o tym, że umowa o pracę nie była realizowana przez strony, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przedstawił w toku procesu wystarczających dowodów oraz zasadnie nie podważył załączonych do akt dokumentów i zeznań wnioskodawczyni, zainteresowanego oraz świadków. Organ rentowy jest stroną postępowania, która, jak każda strona procesu, jest zobligowana do wykazania twierdzeń, z których wywodzi skutki prawne (art. 232 k.p.c.). W postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych organ rentowy ma pozycję strony (art. 477 10 § 1 k.p.c.), więc powinien przejawiać odpowiednią aktywność dowodową, w przeciwnym razie ponosi negatywne skutki prawne swej bierności, polegające zwłaszcza na zmianie wydanej decyzji. (vide wyrok SA w Katowicach z dnia 19.11.2013 r., III AUa 2476/12, opubl. LEX nr 1394193)

W tym stanie rzeczy zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę w całości, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający, aby wyjaśnić sporną okoliczność – a mianowicie, czy zawarta przez A. K. umowa o pracę nosiła cechy pozorności i czy została zawarta jedynie dla uzyskania pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia w związku z chorobą i ciążą.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie A. K. w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, zasługuje na uwzględnienie i powoduje zmianę zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 266 ze zmianami), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity Dz. U z 2019 r., poz. 1040 ze zmianami), przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste (nie może on wyręczyć się w pracy inną osobą) i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Dla stwierdzenia cechy stosunku pracy z reguły wskazuje się na takie elementy jak: określony czas pracy i określone miejsce wykonywania czynności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca czasu i sposobu wykonywania pracy, obowiązek wykonywania poleceń przełożonych.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 poz. 636 z późn. zm.), pracownikom, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast zgodnie z treścią art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest faktycznie realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika faktycznie świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W niniejszej sprawie ubezpieczona A. K. zawarła w dniu 28 czerwca 2019 r. z J. K. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) w Ł., umowę o pracę, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskała ona prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Jednakże ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana.

Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia 28 czerwca 2019 r. nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c. oraz nie jest ona także sprzeczna z zasadami współżycia społecznego oraz nie zmierza do obejścia prawa w świetle art. 58 k.c.

W myśl art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Zgodnie z § 2 nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Po pierwsze podkreślić należy, iż zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejścia przepisów ustawy, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Zgodnie z treścią art. 83 kc w związku z art. 300 kp nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z faktycznym wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr. 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr. 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr. 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr. 15, poz. 235, str. 712).

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę. Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, iż wnioskodawczyni pracę podjęła i ją faktycznie świadczyła od dnia 1 lipca 2019 r., a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie. (por. wyrok SN z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 - 16/251 oraz wyrok SN z dnia 25 stycznia 2005 roku, II UK 141/04, OSNP 2005/15/235)

Ustawodawstwo polskie nie ukształtowało zakazu zatrudniania kobiet w ciąży, a przeciwnie, odmowa zatrudnienia kobiety tylko z tej przyczyny, że jest w ciąży, byłaby uznana za dyskryminację ze względu na płeć na podstawie art. 18 3a § 1 i art. 18 3b § 1 pkt 1 KP (por. wyrok SN z 11.1.2006 r., II UK 51/05, (...) Nr (...), s. 34).

Trudno uznać, że dążenie do uzyskania przez zawarcie umowy o pracę ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym może być zakwalifikowane jako zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu obejście prawa. Przeciwnie, jest to zachowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia.

Już same okoliczności zawarcia spornej umowy o pracę nie świadczą o jej pozorności, bowiem A. K. miała realny powód do zatrudnienia w firmie płatnika na umowę o pracę, podobnie jak i płatnik do zatrudnienia wnioskodawczyni. W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni.

W 2019 r. zainteresowany potrzebował z uwagi na rozwój swojej firmy zatrudnić nowego pracownika. Do 2019 r. płatnik prowadził jednoosobową działalność gospodarczą i nie zatrudniał żadnych pracowników. Stopniowo jednak miał on coraz więcej klientów do obsługi. W 2018 r. podjął decyzję o wynajęciu lokalu, wcześniej prowadził działalność w domu, w odrębnym pomieszczeniu. Od początku 2018 r. wynajął lokal użytkowy na ul. (...) w Ł.. Ilość klientów cały czas rosła. Na początku 2018 roku płatnik miał około 30 klientów, początek 2019 to było już około 38 klientów, na koniec 2019, początek 2020 roku - 45 klientów, obecnie jest ich około 50. Przyrost klientów wynosił około 20%w danym roku. Wnioskodawczyni zaś od sierpnia 2018 r. nie była nigdzie zatrudniona i przebywała na zasiłku macierzyńskim, a gdy dowiedziała się w marcu 2019 r., że jej ojciec poszukuje pracownika do swego Biura (...) zaproponowała, aby ją zatrudnił. Co należy podkreślić wówczas skarżąca nie była w ciąży, a zatem argumenty organu rentowego nie mogą się ostać.

Początkowo ubezpieczona przyuczała się do przyszłej pracy i odbywała staż w firmie płatnika w okresie od 18.03.2019 r. do 30.06.2019 r. finansowany przez Fundację (...). Warunkiem tego stażu było następnie zawarcie umowy o pracę ze stażystą. A zatem przez pierwszy czas świadczenia pracy na stażu odwołująca nie była w ciąży, a przez kolejny okres nawet o tym nie wiedziała.

Podkreślić przy tym należy, że ubezpieczona miała już pewne doświadczenie w zakresie księgowości, gdyż w latach 2014 – 2015 wykonywała czynności na umowę zlecenia w firmie (...) Spółce z o.o. jako asystent ds. księgowych, a dodatkowo przed datą podjęcia czynności na umowę o pracę złożyła egzamin końcowy w ramach kursu w zakresie pierwszego stopnia rachunkowości. Powyższe świadczy jednoznacznie o poważnym podejściu skarżącej do nowego zatrudnienia i chęci nabycia wymaganej w pracy wiedzy. Fakt, że poświadczenie ukończenia kursu i stosowne uprawnienie nabyła w dniu 11 lipca nie zmienia takiej oceny. Oczywistym jest bowiem, że aby je uzyskać musiała przejść ponad 80 godzin kursu w okresie wcześniejszym, a następnie zdać egzamin.

W dacie zawarcia umowy o pracę wnioskodawczyni przedstawiła ważne orzeczenie lekarza do badań profilaktycznych. Organ rentowy w postępowaniu przed Sądem nie wykazał, że przedmiotowy dokument jest nierzetelny co do daty jego wystawienia oraz ważności i co do oceny zdolności do pracy ubezpieczonej.

W przedmiotowej sprawie ponad wszelką wątpliwość ustalono, że w spornym okresie od dnia 1 lipca 2019 r. A. K. posiadała status pracownika, bowiem faktycznie wykonywała ona osobiście pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod którego kierownictwem pozostawała i którego polecenia służbowe wykonywała, który tę świadczoną przez nią pracę przyjmował. Z tytułu wykonywanej pracy pobierała wynagrodzenie, które było przelewane jej na konto.

O okoliczności, że wnioskodawczyni faktycznie wykonywała swą pracę w granicach powierzonych jej obowiązków świadczy liczna zgromadzona dokumentacja w postaci min. faktury VAT, protokołów przekazania dokumentów, wydruku korespondencji e – mailowej, tzw. dowodów wewnętrznych, rejestrów sprzedaży i zakupów, rozliczeń, a także zeznania wnioskodawczyni i zainteresowanego, świadków – klientów oraz pracownika płatnika, którym Sąd dał wiarę i które nie zostały w żaden sposób obalone przez stronę przeciwną (art. 6 kc).

Z zebranego materiału dowodowego wynika, że wnioskodawczyni faktycznie podjęła zatrudnienie w firmie płatnika od dnia 1.07.2019 r., zgodnie z treścią zawartej umowy o pracę. A. K. pracowała po 8 godzin dziennie (40 godzin tygodniowo) w siedzibie firmy. Pracodawca zlecał jej zadania. Ubezpieczona podpisywała listy obecności.

Wnioskodawczyni miała również wydzielone swoje miejsce pracy w firmie. Ubezpieczona wykonywała te same czynności, co we wcześniejszym okresie stażu z tą różnicą, że miała więcej obowiązków i zaczęła też obsługiwać program „Płatnik.” Zainteresowany organizował jej pracę i codziennie wydawał polecenia. Na bieżąco wyznaczał zadania. Kontrolował tempo i jakość pracy. Ubezpieczona w programie (...) przygotowała wszystkie dokumenty, a podpisywał je i wysyłał płatnik. Wnioskodawczyni już na stażu i dalej na umowę o pracę wykonywała pełną obsługę klienta. Klient przynosił dokumenty i ona od razu je weryfikowała. Później te dokumenty księgowała, czyli wprowadzała do systemu informatycznego, dalej płatnik sprawdzał poprawność. Ubezpieczona przygotowała deklaracje np. VAT, czy inne zestawienia, które klient potrzebował. Wysyłała te zestawienia do klienta, w kolejnym etapie tylko płatnik podpisywał podpisem kwalifikowanym i wysyłał. Płatnik czasami je weryfikował. Dokonywała także rozliczeń podróży służbowych, weryfikowała i wystawiała faktury VAT, sporządzała także rejestry sprzedaży i zakupów oraz tzw. dowody wewnętrzne.

Ubezpieczona na umowę o pracę była też odpowiedzialna za prowadzenie strony internetowej biura, za aktualizowanie danych. Utworzone i przygotowane przez ubezpieczoną dokumenty do ZUS oraz urzędów podpisywał płatnik. Ubezpieczona zajmowała się również obsługą mailową klientów, wysyłała maile. Ponadto prowadziła ona stronę płatnika na portalu (...), gdyż była jej administratorem i zajmowała się marketingiem internetowym. W spornym okresie wnioskodawczyni odbierała dokumenty od klientów płatnika m.in.: K. B. i jego małżonki, od D. U., a także kontaktowała się z nimi telefonicznie bądź e – mailowo i np. dyscyplinowała wyżej wymienionych, aby składali dokumenty w terminie, by dokonali stosowne opłaty. Wielokrotnie kontaktowała się także telefonicznie i mailowo w zakresie kwestii informatycznych z byłym klientem Ł. K.. Sporządziła protokół przekazania dokumentów finansowo – księgowych firmy K.M. Z. M. w Ł. oraz firmy (...) Systemami Informatycznymi Ł. K..

Za wykonane w pracy czynności ubezpieczona na swój rachunek bankowy otrzymywała od płatnika wynagrodzenie, co potwierdzają dokumenty w postaci potwierdzenia przelewów.

Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej okoliczności uznać należy, że wnioskodawczyni faktycznie świadczyła pracę na podstawie umowy o pracę.

Powyższe w ocenie Sądu jest jak najbardziej wiarygodne i zostało w toku postępowania udowodnione.

W tej sytuacji, zdaniem Sądu, nie można podzielić stanowiska reprezentowanego przez organ rentowy, że ubezpieczona podjęła zatrudnienie jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

O pozorności można mówić jedynie wówczas, gdy oświadczenie woli złożone jest drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. A zatem strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę. Jak już wyżej wskazano zainteresowany miał realne powody do zawarcia umowy o pracę z wnioskodawczynią. Podkreślić należy, że stan zdrowia wnioskodawczyni nie stanowił przeszkody do zawarcia spornej umowy o pracę. Ubezpieczona legitymowała się w dacie zawarcia umowy o pracę ważnym orzeczeniem lekarskim. Wnioskodawczyni wiedziała o ciąży na datę zawarcia umowy, ale nie wiedziała o niej, gdy zdecydowała się zatrudnić na stanowisku stażystki w firmie ojca. Stan ciąży niewątpliwie nie stanowił przeszkody do zawarcia umowy o pracę. Ciąża nie jest bowiem przeciwwskazaniem do wykonywania pracy w ogóle, a nawet do podjęcia pracy w tym okresie. Takie twierdzenie jak już wyżej wskazano wypływa wprost z przepisów prawa pracy (polskich i wspólnotowych), które odmowę zatrudniania czy zwolnienie kobiety w ciąży tylko z tego powodu traktują jako dyskryminację. Ustawodawca w sposób szczególny chroni kobiety w ciąży, obejmując je ochroną trwałości stosunku pracy. Z tych chociażby względów z samej okoliczności podjęcia pracy w okresie ciąży, gdy brak ku temu przeciwwskazań medycznych, nie można wyprowadzać twierdzenia o pozorności zawartej umowy. Uznanie, że każda umowa o pracę zawarta z kobietą w okresie ciąży jest nieważna prowadziłoby do wprowadzenia praktycznego zakazu zawierania umów o pracę z kobietami ciężarnymi.

W dacie zawarcia spornej umowy wnioskodawczyni czuła się dobrze i dopiero od 5 września 2019 r. okazało się, że wymaga ona zwolnienia lekarskiego. Do dnia niezdolności do pracy spowodowanej chorobą w okresie ciąży, tj. do 5.09.2019 r. ubezpieczona codzienne faktycznie wykonywała swoją pracę i otrzymała za nią wynagrodzenie.

Co istotne w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy ubezpieczonej płatnik zadania wnioskodawczyni rozdysponował na inne nowozatrudnione osoby. Zatrudnił on za pośrednictwem Fundacji (...) na staż w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie 28.08.2019 r. do 27.11.2019, a następnie 01.01.2020 r. do 30.06. 2020 r. na umowę o pracę w pełnym wymiarze z minimalnym wynagrodzeniem na stanowisku specjalisty ds. księgowości. J. P. (1) została zatrudniona z niskim wynagrodzeniem z uwagi na okres pandemii. Płatnik zatrudnił także J. P. (2) (pracownica z wieloletnim stażem w zakresie księgowości) w październiku 2019 r. na 1/4 etatu z wynagrodzeniem 1.400 zł brutto miesięcznie. Pracownice te świadczą u niego pracę do chwili obecnej z uwagi na fakt, że ubezpieczona po powrocie z urlopu macierzyńskiego, w związku z okresem pandemicznym i trudnością z opieką nad dwójką dzieci (pozamykane przedszkola) wykonywała swoje obowiązki od stycznia 2020 r. na ¼ etatu.

W tym miejscu należy również podkreślić, że wynagrodzenie odwołującej niewątpliwie mieściło się w granicach wynagrodzeń osób zatrudnionych na takich stanowiskach i jest porównywalne do wynagrodzenia pracownika zatrudnionego na miejsce odwołującej J. P. (2), która na ¼ etatu otrzymuje wynagrodzenie 1400 zł. Trzeba oczywiście zauważyć, że zadania wnioskodawczyni przejęły faktycznie dwie pracownice, zaś skarżąca wykonywała je do czasu rozpoczęcia korzystania ze zwolnienia lekarskiego, samodzielnie.

Nadto przez cały okres zatrudnienia wnioskodawczyni dokształcała się w zakresie czynności, które wykonywała u zainteresowanego. A. K. uzyskała dyplom opatrzony certyfikatem księgowego w zakresie kwalifikacji księgowego według wymagań określonych przez Stowarzyszenie (...) w Polsce, opartych na Międzynarodowych Standardach Edukacyjnych ustalonych przez IF AC, ukończyła kurs z podstaw rachunkowości organizowany przez Ośrodek (...) w Ł. Stowarzyszenia (...) w Polsce, w sierpniu 2020 r. odbyła szkolenie certyfikowane w Niepublicznym Centrum (...) w zakresie „Specjalisty ds. kadr” oraz „Specjalisty ds. płac.”, zaś już po powrocie do zatrudnienia, w marcu 2021 r. odbyła kurs w zakresie „Mediów S. w Biznesie” i „Podatku VAT w (...) organizowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Trudno w takim stanie faktycznym zarzucić odwołującej, że podjęła zatrudnienie jedynie w celu uzyskania ochrony ubezpieczeniowej.

Poza tym, nawet w momencie zatrudnienia u zainteresowanego na czas odbycia staży, nie można uznać, że odwołująca nie miała żadnych uprawnień do wykonywania wskazanych wyżej czynności, bowiem w latach 2014 – 2015 wnioskodawczyni wykonywała czynności na umowę zlecenia w firmie (...) Spółce z o.o. jako asystent ds. księgowych. Nadto w latach 2016-2018 była zatrudniona na umowę o pracę jako pracownik obsługi klienta, w końcowym okresie jako administrator. Tam też była odpowiedzialna za kontakt z petentami, obieg dokumentów, opisywanie faktur, archiwizowanie dokumentów, miała dostęp do informacji niejawnych, ukończyła w tym celu szkolenia, wspierała pracę Wojewódzkiego Centrum (...).

Uwzględniając wszystkie wskazane wyżej okoliczności należy uznać, że niewątpliwie brak było po obydwu stronach zgody na zatrudnienie pozorne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wykazał zasadnie, że między stronami było porozumienie w tym zakresie lub zgoda stron na pozorność zatrudnienia.

Mając na względzie poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych orzeczeniach, Sąd Okręgowy uznał, że w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy przyjmowanego przez pracodawcę za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. ciąży, choroby ), nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa bądź, że jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Podkreślić należy, że wnioskodawczyni zawarła umowę o pracę, gdy stan jej zdrowia był dobry. Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, iż decyzja organu rentowego wydana została w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny i nie znajduje ona oparcia w realiach niniejszej sprawy.

Wskazać na marginesie trzeba, że zaskarżona decyzja ZUS ma jedynie charakter ustalający. Decyzja ta porządkuje okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym. Niezbędnym jest bowiem ustalenie za jaki okres, z jakiego tytułu istniał bądź nie istniał obowiązek podlegania określonym ubezpieczeniom społecznym. Kwestia wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek nie była zaś przedmiotem tej decyzji.

Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej okoliczności Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 14 § 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku uznając odwołanie wnioskodawczyni za zasadne.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 t.j. z późn. zm).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wraz z aktami ZUS.

K.B