Sygn. akt III RC 222/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2021r.

Sąd Rejonowy w Giżycku III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Jolanta Dzitowska

Protokolant st.sekr.sądowy Zofia Mórawska

po rozpoznaniu w dniu 01 września 2021r .w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa M. M. (1)

przeciwko M. M. (2)

o alimenty

1. Zasądza od pozwanego M. M. (2) na rzecz powoda M. M. (1) ur. (...) w S. tytułem alimentów kwotę 400,-(czterysta złotych 00/100) złotych miesięcznie, płatną z góry do dnia 10 każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności każdej z rat.
2.W pozostałej części powództwo oddala.

3.Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900,-(dziewięćset złotych 00/100) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

4. Zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego

w G.) opłatę w kwocie 400,-(czterysta złotych 00/100).

4.Wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 222/20

UZASADNIENIE

Powód M. M. (1) w pozwie przeciwko M. M. (2) wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz alimentów w kwocie po 900 zł miesięcznie, płatnych z góry do rąk powoda do dnia 10– go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód uzasadniając swoje stanowisko wskazał, iż jest synem M. M. (2) i nie ma zasądzonych alimentów od ojca. Pozwany w żaden sposób nie wspiera finansowo syna, nie interesuje się nim, ani nie czyni prezentów okolicznościowych.

Powód podkreślił, że od 2003 r. choruje na schizofrenię paranoidalną, której przebieg jest ciężki. Wielokrotnie był hospitalizowany psychiatrycznie – w C., W., W. i S.. Pobyty trwają od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy. Ostatnia hospitalizacja miała miejsce w okresie od 12 kwietnia 2020 r. do 10 lipca 2020 r. Podał także, że jest całkowicie niezdolny do pracy do dnia 30 czerwca 2023 r. i utrzymuje się z renty w wysokości 1.025 zł miesięcznie. Zamieszkuje wraz z matką J. M. (1), jednakże utrzymuje się ona z najniższej emerytury i nie jest w stanie wspierać finansowo syna, tym bardziej, że jej rolą jest również aktualnie opieka nad synem.

Swoje miesięczne wydatki powód określił następująco: czynsz 400 zł; światło 200 zł; woda 150 zł; Internet i telewizja kablowa 100 zł; telefon 100 zł; wyżywienie 600 zł; odzież 400 zł; leki 250 zł; środki czystości i środki pielęgnacyjne 200 zł; wizyty lekarskie, badania, stomatolog 200 zł (zalecane implanty 6.000 zł). Wskazał, iż nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych, nie może podjąć zatrudnienia i nie stać go na leki oraz leczenie.

Dodatkowo wskazał, iż pozwany osiąga wysokie dochody i posiada duży majątek: gospodarstwo rolne o powierzchni ponad 100 ha, krowy i jałówki, 3 samochody, 4 ciągniki wysokiej klasy. Ponadto jest właścicielem domu o powierzchni ponad 300 m 2 i posiada mieszkanie w S.. Otrzymuje wysokie dopłaty unijne i oddaje mleko do mleczarni w G..

W odpowiedzi M. M. (2) wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Wskazał, iż od 2003 r. do 11 lipca 2020 r. powód mieszkał z ojcem. Pozwany chodził systematycznie z synem do lekarza, zapewniał mu wyżywienie, ubrania, papierosy, przy czym nie wydawał na ten cel renty, która przysługuje powodowi. Podkreślił, iż syn pomagał mu przy gospodarstwie, robił zakupy, a jak była taka konieczność to jeździł ciągnikiem. Gdy syn przebywał w szpitalu od 11 kwietnia 2020 r. do 12 lipca 2020 r. jako jedyny dostarczał mu torby z wyżywieniem i papierosami. Pozwany wskazał, iż przez okres, kiedy powód mieszkał u niego, nie było potrzeby ponoszenia kosztów na leki, albowiem były one refundowane. Ponadto M. M. (1) jest ubezpieczony i może korzystać z usług medycznych w ramach NFZ, co miało miejsce do 11 lipca 2020 r. Wówczas wizyty u specjalistów z zakresu psychiatrii również były refundowane.

Pozwany zakwestionował wysokość szeregu wydatków przeznaczanych na utrzymanie syna, m.in. na środki czystości i pielęgnacyjne, Internet i telewizję, wyżywienie, odzież, czynsz za mieszkanie i media.

W ocenie pozwanego, powód jest manipulowany przez swoją matkę, która w przeszłości sama korzystała z renty syna. Podał, iż w sytuacji, gdy syn nie przyjmuje systematycznie leków jest bardzo podatny na manipulacje, można go łatwo „zastraszyć” i nim „sterować”. Wskazał, iż były sytuacje, gdy matka powoda nie dawała mu leków, czy też buntowała go, że jest zdrowy. Takie sytuacje kończyły się następnie pobytem powoda w szpitalu. Pozwany zwrócił uwagę, iż matka powoda w lipcu/sierpniu 2020 r. powróciła do Polski, aby zrobić sobie implanty zębów.

Zdaniem pozwanego wywiedzione powództwo jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Podkreślił, iż w okresie od 2003 r. do lipca 2020 r. to wyłącznie na pozwanym ciążył obowiązek opieki i wychowania syna, albowiem matka od 2006 r. przebywała w Niemczech i nie interesowała się dzieckiem, ani nie przekazywała na jego utrzymanie alimentów. M. M. (2) ponadto wyraził chęć ponownego przyjęcia syna do siebie i zapewnienia mu opieki

Pozwany podczas ostatniej rozprawy z dniu 1 września 2021 r. wskazał, iż byłby w stanie płacić na syna alimenty w kwocie 200 zł miesięcznie.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód M. M. (1) urodził się (...) i jest synem M. M. (2) i J. M. (1), którzy rozwiedli się w 2005 r. Posiada pięcioro rodzeństwa – każdy z nich jest pełnoletni i samodzielny. Od 2003 r. cierpi na schizofrenię paranoidalną, a swoją edukację zakończył na liceum ogólnokształcącym i zdaniu matury. Podjął studia we Wszechnicy (...) w O., jednak z nich zrezygnował i w 2005 r. został skreślony z listy studentów. Następnie podjął naukę w Szkole Policealnej Zespołu Szkół (...) im. (...) w G.. Z uwagi na stan zdrowia psychicznego zrezygnował z nauki. Powód posiada orzeczenie lekarskie o całkowitej niezdolności do pracy do dnia 30 czerwca 2023 r. Utrzymuje się z renty socjalnej w wysokości 1.025 zł oraz zasiłku w kwocie 150zł miesięcznie. Z renty korzystał już w 2006 r. M. M. (1) był kilkukrotnie hospitalizowany psychiatrycznie m.in. w C., S., W., czy W.. Przebywał w placówkach nawet do kilku miesięcy. Ostatni pobyt w szpitalu miał miejsce w okresie od kwietnia 2020 r. do lipca 2020 r. Powód w związku z chorobą psychiczną przyjmuje stałe leki, których zakup generuje koszt około 200 zł miesięcznie. Właśnie do lipca 2020 r. M. M. (1) zamieszkiwał wraz ze swoim ojcem, któremu pomagał w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, m.in. doił krowy. Powód nie chce jednak ponownie zamieszkać z pozwanym, a praca na roli była dla niego uciążliwa, w szczególności ze względu na rozpoczynanie dnia od godziny czwartej rano. Obecnie M. M. (1) mieszka wraz z matką J. M. (1) w mieszkaniu będącym własnością jego brata G. M. (1), w G.. Miesięczne opłaty za mieszkanie i media kształtują się następująco: czynsz 472,98 zł; energia elektryczna 50 zł; woda około 130 zł; podatek od nieruchomości 6 zł; telewizja i (...) 50 zł. Powód ponadto korzysta z telefonu komórkowego, za który opłata abonamentowa wynosi 30 zł miesięcznie. M. M. (1) pali około dwóch paczek papierosów dziennie. Leczy się stomatologicznie, a ubytki w zębach powodują według stomatologa konieczność leczenia protetycznego, najlepiej implantologicznego. Powód nie posiada żadnego majątku. (d: decyzja o podwyższeniu renty k.6; orzeczenie o niezdolności do pracy k.8; karta historii choroby k.13; karty informacyjne leczenia szpitalnego k.18-39; kserokopia odpisu skróconego aktu urodzenia M. M. (1) k. 41; wyjaśnienia pozwanego k. 222.; zaświadczenie lekarskie k. 123; pismo powoda k. 140v; faktura za energię elektryczną w okresie od 24 lipca 2020 r. do 15 stycznia 2021 r. k. 142; wyjaśnienia powoda k. 145v., 147v.; zeznania J. M. (1) k. 146v.; rachunki za wodę k. 170– 173; decyzja ws. wysokości podatku od nieruchomości za 2021 r. k. 174; pismo spółdzielni mieszkaniowej dot. czynszu k. 175; uzasadnienie wyroku k. 429-434 akt sprawy Sądu Rejonowego w Giżycku III RC 211/05)

Matka powoda J. M. (1) utrzymuje się z emerytury w kwocie 1050 zł miesięcznie. (d: zeznania świadka J. M. (1) k. 147).

Pozwany M. M. (2) jest rolnikiem i mieszka w miejscowości N., gdzie prowadzi gospodarstwo rolne. Nie ma nikogo na swoim utrzymaniu. Posiada 99,665 ha ziemi. Na dzień 18 listopada 2020 r. M. M. (2) posiadał zarejestrowanych w (...) 113 sztuk bydła. Obecnie jednak posiada około 20 sztuk cielaków i jałówek, w tym jedną mleczną, a także kilka kur. Resztę bydła sprzedał za około 60.000 zł. Pozwany w ciągu roku otrzymuje około 80.000 zł tytułem dopłat do ziemi. W 2020 r. M. M. (2) otrzymał wynagrodzenie za dostawy mleka surowego w kwocie 276.778,89 zł, zaś w 2021 r. w kwocie 7.7795,70 zł. Obecnie jednak posiada tylko jedną sztukę bydła mlecznego. Ponadto pozwany od dnia 17 listopada 2020 r. do dnia 4 kwietnia 2021 r. otrzymał od (...) następujące środki pieniężne: 7.831,25 zł tytułem zaliczki na poczet płatności (...); 40.284,49 zł tytułem zaliczki na poczet płatności ekologicznej; 8.243, 28 zł tytułem wyjątkowego, tymczasowego wsparcia dla rolników i mśp szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z covid-19. M. M. (2) jest właścicielem domu w S., a w N. posiada dom, oborę, stodołę chlew i garaż. Jest właścicielem trzech ciągników, dwóch samochodów ciężarowych, motoroweru i dojarki, której wartość oszacował na około 8.000 zł. Posiada także dwa samochody– jeden marki V. (...), zaś drugi to trzyletnie A. (...).(d: zaświadczenie k. 111, 154, 196–197, 217, 219; wyjaśnienia pozwanego k. 79v., 80, 148, 222v.; pismo (...) k. 132).Pozwany spłaca miesięczne raty za ładowarkę i zgrabiarkę, odpowiednio po 4.130 zł i 1.798 zł. (d: wyjaśnienia pozwanego k. 147v.).

M. M. (2) ma problemy z kręgosłupem i doskwiera mu rwa kulszowa. Pozwany jest czasowo niezdolny do pracy i rokuje, że w wyniku dalszego leczenia oraz rehabilitacji leczniczej odzyska zdolność do pracy w dniu 28 maja 2022 r. Stan ten (niezdolności do pracy) trwa od grudnia 2020 r. (d: zaświadczenia lekarskie k. 71–73, 236; wyjaśnienia pozwanego k. 147v.)

W tutejszym Sądzie toczyła się sprawa z powództwa M. M. (1) przeciwko M. M. (2) o alimenty o sygnaturze akt III RC 211/05. Wyrokiem z dnia 3 września 2007 r. powództwo to zostało oddalone (d: wyrok Sądu Rejonowego w Giżycku z dnia 3 września 2007 r., k. 421 akt sprawy III RC 211/05).

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu wywiedzione powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedyne w części. Zasadnym bowiem okazało się orzeczenie obowiązku świadczeń alimentacyjnych M. M. (2) wobec syna M. M. (1) w kwocie 400 zł miesięcznie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kpc rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Co istotne obowiązek alimentacyjny rodziców trwa do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymywania się, to więc kryterium – a nie uzyskanie przez dziecko pełnoletności decyduje o wygaśnięciu tego obowiązku. Nie wyłącza obowiązku alimentacyjnego rodziców niemożność samodzielnego utrzymywania się przez pełnoletnie dziecko wskutek całkowitej jego niezdolności do pracy, choćby była ona następstwem alkoholizmu lub narkomanii.

Na gruncie niniejszej sprawy powodem niezdolności do pracy M. M. (1) jest choroba psychiczna. Powód cierpi na tę chorobę od około 18 lat, albowiem jej początki miały już miejsce w okresie, gdy M. M. (1) uczęszczał do liceum. Z dołączonej do akt sprawy dokumentacji medycznej wynika, iż choroba miała poważny i trudny przebieg. Wielokrotnie konieczna była hospitalizacja powoda z powodu urojeń i pogarszającego się stanu psychicznego. Co istotne powód nigdy nie pracował na stałe, a jedynie, gdy zamieszkiwał z ojcem, pomagał mu w pracy na gospodarstwie rolnym. Powód po zdaniu matury nie był również w stanie kontynuować nauki z powodu choroby psychicznej. Sam pozwany wskazywał, iż przez wiele lat utrzymywał syna nie korzystając z jego renty. Okoliczności te zdaniem Sądu wskazują, iż powód w rzeczywistości do chwili obecnej nie osiągnął zdolności do samodzielnego utrzymywania się mimo, iż obecnie ma 36 lat. Co prawda powód otrzymuje comiesięcznie rentę i zasiłek, jednak ich wysokość jest niewystarczająca na zaspokojenie wszystkich, usprawiedliwionych potrzeb M. M. (1). Ponadto w chwili obecnej powód nie jest w stanie podjąć pracy zarobkowej, albowiem zgodnie z orzeczeniem lekarskim jest on całkowicie niezdolny do pracy do dnia 30 czerwca 2023 r.

Poczynione przez Sąd ustalenia doprowadziły do wniosku, iż miesięczny koszt zaspokojenia podstawowych potrzeb powoda określić należy na kwotę około 2000zł, a kształtuje się następująco: udział w utrzymaniu mieszkania około 400 zł; opłata za telefon komórkowy 30 zł; wyżywienie około 700 zł; środki higieniczne i chemiczne około 100 zł; odzież i obuwie 150 zł; leki 200 zł. W mieszkaniu stanowiącym własność G. M. (1) prócz powoda zamieszkuje jeszcze jego matka i okazjonalnie brat G., dlatego nie tylko powód uczestniczy w kosztach utrzymania lokalu ( d: zeznania G. M. k. 146, J. M. k. 146-147). Sąd dał wiarę zeznaniom świadka J. M. (1), iż powód potrzebuje miesięcznie na utrzymanie kwotę 2000zł. Na leki powoda przeznaczana jest kwota około 200 zł. Zakup przepisanych przez specjalistów leków związanych z chorobą psychiczną powoda jest realizowany, o czym świadczą dołączone do akt sprawy paragony i faktury (d: dowody zakupu leków k. 124–127; faktura k.144). Dodatkowym wydatkiem powoda jest leczenie stomatologiczne. Zasadnym jest jego kontynuacja, łącznie z leczeniem choćby protetycznym zwłaszcza, iż M. M. (1) ma dopiero 36 lat.

Z drugiej zaś strony ustalony przez Sąd obowiązek alimentacyjny w kwocie 400 zł miesięcznie nie obciąży pozwanego ponad miarę. Jego sytuacja majątkowa z pewnością pozwala mu na finansową pomoc powodowi we wskazanej kwocie. Sąd wziął bowiem pod uwagę, iż pozwany jest jedynie czasowo niezdolny do pracy. Posiada on znaczny majątek– m.in. dwa domy, jeździ trzy letnim samochodem marki A. (...). Pozwany ponadto ma prawie 100 ha ziemi. Jeżeli zatem stoi on na stanowisku, iż nie jest w stanie miesięcznie przekazywać synowi więcej niż 200 zł, ma przecież możliwość wydzierżawienia chociażby części posiadanych gruntów, dzięki czemu zwiększeniu uległyby jego miesięczne dochody. Oprócz tego powód nie korzysta z dwóch domów jednocześnie, w związku z czym może jeden wynająć.

Dochody powoda, to kwota około 1200zł. Pozostałą kwotę 800zł potrzebną na jego utrzymanie winni uiszczać jego rodzice. Istotnie sytuacja majątkowa pozwanego jest znacznie lepsza niż matki powoda, pamiętać jednak należy, że przez wiele lat to pozwany zapewniał powodowi mieszkanie i opiekę. Wprawdzie członkowie rodziny pozwanego mieli zastrzeżenia do tej opieki (d: zeznania świadka J. C. k. 230-232), jednak nikt inny nie podejmował się jej. Pozwany nie tylko zaspokajał potrzeby mieszkaniowe, czy żywieniowe powoda, ale wiele razy odwiedzał go, gdy ten przebywał w szpitalach psychiatrycznych, odbierał z leczenia, udzielał informacji lekarzom (d: karty leczenia k. 20, 21, 38-39). Nie należy także zapominać, iż to oboje rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem swojego dziecka, a obowiązek ten nie spoczywa wyłącznie na M. M. (2).

Nie można pominąć, iż niektóre z miesięcznych wydatków powoda należy uznać za zbędne i nieusprawiedliwione. Sąd ma tu na myśli np. zakup nowych kosmetyków w sytuacji, gdy nie ma takiej konieczności. Matka powoda zeznała bowiem, iż są sytuacje w których np. pianka do golenia jest zaczęta, a powód kupuje już nową. Sąd zwrócił również uwagę, iż M. M. (1) znaczną cześć swojej renty przeznacza na zakup papierosów. Wyjście z nałogu i wyeliminowanie używek z życia powoda zdecydowanie pozytywnie wpłynęłoby na jego sytuację finansową i środki te mógłby przeznaczyć na inne cele, chociażby na zakup komputera o którym wspominał. Zarówno świadek J. M. (1), jak i J. Ć. zeznały, że M. M. (1) pali około dwóch paczek papierosów dziennie, co w skali jednego miesiąca oznacza aż około 60 paczek papierosów. Nie można dopuścić do sytuacji, kiedy to powód będzie przeznaczał tak znaczną część swojej renty na zakup papierosów, a inne potrzeby zaspokajane będą z alimentów od rodzica. W ocenie Sądu zakup papierosów nie jest wydatkiem niezbędnym i usprawiedliwionym. Dlatego też Sąd powództwo w pozostałym zakresie oddalił.

Na marginesie stwierdzić należy, że nałóg powoda uniemożliwia właściwie leczenie stomatologiczne z użyciem implantów, pozostaje protetyka, która jest mniej kosztowna.

Sąd na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 z pózn. zm.) zasądził od pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

Ponadto Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 400 zł tytułem opłaty od pozwu na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2019r. poz. 785 z póz. zm.).

W oparciu o art. 333 § 1 pkt 1 kpc Sąd wyrokowi w części zasądzającej alimenty nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Sędzia Jolanta Dzitowska