Warszawa, dnia 29 września 2021 r.

Sygn. akt VI Ka 863/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda

protokolant: protokolant sądowy Monika Zarzycka

po rozpoznaniu dnia 29 września 2021 r.

sprawy A. K., syna A. i B., ur. (...) w Ł.

obwinionego o wykroczenia z art. 65 § 2 kw, art. 66 § 1 pkt 1 kw

na skutek apelacji wniesionej przez obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

z dnia 8 kwietnia 2021 r. sygn. akt III W 1589/19

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VI Ka 863/21

UZASADNIENIE

A. K. został obwiniony o to, że:

1)  w dniu 29 sierpnia 2019 r. w W. na ulicy (...) wbrew obowiązkowi nie udzielił informacji co do tożsamości własnej legitymującym go funkcjonariuszom Policji, tj. o wykroczenie z art. 65 § 2 k.w.,

2)  w tym samym miejscu i czasie wywołał niepotrzebną czynność policji alarmem poprzez wprowadzenie w błąd instytucji ochrony bezpieczeństwa, tj. o wykroczenie z art. 66 § 1 k.w.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie, wyrokiem zaocznym z dnia 8 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III W 1589/19, obwinionego A. K. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu wykroczeń, z tym że czyn opisany w pkt. 2 wniosku o ukaranie zakwalifikował z art. 66 § 1 pkt 1 k.w.i za to na podstawie art. 66 § 1 pkt 1 k.w. w zw. z art. 9 § 2 k.w. wymierzył mu karę grzywny w wysokości 800 złotych. Zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 291,83 złotych tytułem kosztów postępowania, w tym 100 zł tytułem opłaty.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obwiniony, który zaskarżył wyrok w całości i orzeczeniu temu zarzucił (wnioskując z treści apelacji) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść wyroku, a polegający na wadliwym ustaleniu istotnych dla postępowania faktów, które z kolei przesądziły o uznaniu winy obwinionego w zakresie zarzucanych mu czynów.

Stawiając powyższy zarzut obwiniony nie przedstawił żadnych wniosków.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Niezależnie od argumentów podniesionych w apelacji przez obwinionego, zaskarżony wyrok musiał zostać uchylony z uwagi na wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej, o której mowa w art. 104 § 1 pkt. 6 k.p.s.w.

Z uwagi na treść wniesionego przez obwinionego sprzeciwu od wyroku nakazowego oraz dołączonego do niego zaświadczenia lekarskiego, Sąd Rejonowy działając z urzędu - postanowieniem z dnia 4 września 2020 roku - postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego lekarza psychiatry w celu ustalenia stanu zdrowia psychicznego obwinionego, przy czym nie wyznaczył obwinionemu obrońcy z urzędu do czego był zobligowany zgodnie z dyspozycją art. 21 § 1 pkt 2 k.p.s.w.

Bacząc na treść obowiązującej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego - znajdującej zastosowanie także w przypadku postępowania w sprawach o wykroczenie - dopuszczenie dowodu z opinii biegłych lekarzy psychiatrów o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego jest równoznaczne z istnieniem „uzasadnionej wątpliwości” co do jego poczytalności i powoduje obligatoryjną obronę (uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 16 czerwca 1977r/, sygn. akt VII KZP 11/77, OSNKW 1988/7-8/68) . Skoro zatem Sąd Rejonowy uznał, że istnieją uzasadnione wątpliwości co do poczytalności obwinionego to powinien wyznaczyć mu obrońcę z urzędu. Początkowym etapem procesowym, kiedy obwiniony powinien mieć obrońcę, jest etap powzięcia uzasadnionej wątpliwości przez organ procesowy, w wyniku czego dopuszczony zostaje - właśnie dla wyjaśnienia tej okoliczności - dowód wymagający wiadomości specjalnych. Tymczasem na gruncie rozpoznawanej sprawy, Sąd Rejonowy po wpłynięciu opinii biegłego psychiatry i na podstawie zawartych tam wniosków, postanowieniem z dnia 2 grudnia 2020 roku zaniechał wyznaczenia obwinionemu obrońcy z urzędu. Jednakże fakt, że w niniejszym postępowaniu sądowym obwiniony nie miał obrońcy od chwili dopuszczenia dowodu z opinii biegłego lekarza psychiatry, co najmniej do momentu wpłynięcia do sądu opinii sporządzonej przez tego biegłego powoduje, że mamy do czynienia z bezwzględną przesłanką odwoławczą. W postanowieniu z dnia 20 lipca 2005 r. w sprawie o sygn. akt I KZP 25/05 Sąd Najwyższy stwierdził, że bezwzględna przyczyna odwoławcza określona w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. ( art. 104 § 1 pkt 6 k.p.s.w.) zachodzi zawsze, gdy sąd zignoruje powinność wynikającą z art. 79 § 1 pkt 3 k.p.k. (art. 21 § 1 pkt 2 k.p.s.w.) , w konsekwencji czego oskarżony przez pewien czas trwania postępowania sądowego nie będzie miał obrońcy, gdy jest to obowiązkowe. Uchybienie to nie ulega konwalidacji wskutek pojawienia się obrońcy w późniejszej fazie procesu i stwierdzenia przez biegłych lekarzy psychiatrów, że poczytalność oskarżonego zarówno w chwili popełniania zarzucanego mu czynu (lub czynów), jak i w czasie procedowania nie budzi wątpliwości.

Zatem mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić że obwiniony A. K. w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w sytuacji, gdy jego ustanowienie, przynajmniej w pewnym okresie trwania tego postępowania, było obowiązkiem sądu. Powyższe skutkowało uchyleniem zaskarżonego rozstrzygnięcia i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I Instancji. Zarzuty podniesione przez obwinionego w apelacji w chwili obecnej nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego, dlatego ustosunkowywanie się do argumentów zawartych w środku odwoławczym jest przedwczesne.

Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy Sąd Rejonowy winien konwalidować wskazane uchybienie i przeprowadzić postępowanie dowodowe od początku.