Sygn. akt III RC 155/20
Dnia 22 lutego 2021 r.
Sąd Rejonowy w Olkuszu, III Wydział Rodzinny i Nieletnich
w składzie:
Przewodniczący sędzia Agnieszka Proć
Protokolant Martyna Hałat
po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2021 roku w Olkuszu
na rozprawie
sprawy z powództwa P. K.
przeciwko małoletniemu K. K. działającemu przez przedstawiciela ustawowego – matkę A. S.
o obniżenie alimentów
I. oddala powództwo;
II. zasądza od powoda P. K. ( PESEL (...)) na rzecz małoletniego pozwanego K. K. (PESEL (...)) działającego przez przedstawiciela ustawowego – matkę A. S. kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego;
III. odstępuje od obciążania powoda P. K. dotychczasowymi kosztami sądowymi w sprawie.
/sędzia Agnieszka Proć/
Sygn. akt III RC 155/20
wyroku z dnia 22 lutego 2021 roku
W pozwie który wpłynął do tut. Sądu dnia 19 sierpnia 2020 r. powód P. K. wniósł o uchylenie alimentów podwyższonych wyrokiem zaocznym Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 24 kwietnia 2018 r. wydanym w sprawie o sygn. akt XI C 3939/17 od powoda na rzecz małoletniego pozwanego K. K. w kwocie po 800 zł miesięcznie płatnych do rąk matki pozwanego A. S. w terminie do 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności od dnia wniesienia pozwu, a ewentualnie o obniżenie alimentów od powoda na rzecz pozwanego z kwoty po 800 zł miesięcznie do kwoty po 100 zł miesięcznie płatnych do rąk matki pozwanego A. S. w terminie do 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności od dnia wniesienia pozwu.
W uzasadnieniu pozwu podano, że powołanym wyrokiem podwyższono alimenty na rzecz małoletniego pozwanego do kwoty po 800 zł miesięcznie. Od czasu ustalenia alimentów na wskazanym poziomie sytuacja powoda uległa znacznej zmianie, ponieważ został tymczasowo aresztowany. Poza tym powód w przeszłości był karany. Karalność powoda wpływa na jego możliwości zarobkowe. Przed aresztowaniem powód osiągał dochody w wysokości ok. 400 zł miesięcznie, a obecnie nie jest w stanie płacić alimentów w wysokości 800 zł miesięcznie.
W odpowiedzi na pozew przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda K. K. – jego matka A. S. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz roszczenia ewentualnego, a także o zasądzenie kosztów postępowania od strony powodowej na rzecz strony pozwanej według norm przepisanych. W uzasadnieniu pisma podano, że A. S. samotnie wychowuje wspólnego syna stron K. K.. Od listopada 2015 r. strony nie mieszkają wspólnie z uwagi na naganne zachowanie powoda. Powód nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego, a także nie utrzymuje kontaktów z synem i nie interesuje się jego położeniem. Wcześniej osiągał dochód w wysokości 3.500 zł miesięcznie.
Na rozprawie w dniu 22 lutego 2021 r. powód ostatecznie sprecyzował żądanie pozwu, żądając obniżenia alimentów do kwoty po 500 zł miesięcznie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powód P. K. jest ojcem małoletniego pozwanego K. K., ur. (...), który pochodzi ze związku małżeńskiego powoda z A. S.. Małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód z wyłącznej winy P. K. na mocy wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 24 kwietnia 2018 r., sygn. akt XI C 3939/17. W wyroku tym zasądzono od powoda P. K. na rzecz małoletniego pozwanego alimenty w kwocie po 800 zł miesięcznie, w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Olkuszu, sygn. akt III RC 118/16.
[dowód: okoliczności bezsporne; wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z 24.04.2018 r., sygn. akt XI C 3939/17, k. 49]
Powód ma obecnie 27 lat. Jest osobą zdrową. Z zawodu jest technologiem robót wykończeniowych. Wcześniej pracował jako pomocnik murarza, zbrojarz oraz magazynier.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Olkusz z 10 maja 2019 r., sygn. akt II K 310/19, został skazany na karę 1 roku ograniczenia wolności polegającą na wykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym za przestępstwo niealimentacji. W okresie od 9 grudnia 2019 r. do 8 marca 2020 r. oraz od 10 lipca 2020 r. do 8 października 2020 r. był tymczasowo aresztowany w sprawie o rozbój. Przeciwko powodowi sporządzono akty oskarżenia w sprawie o rozbój oraz o samouwolnienie.
Od listopada 2020 r. powód pracuje w K. na budowie na okres próbny bez umowy. Jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. W listopadzie 2020 r. zarobił 380 zł, w grudniu – 2.200 zł, w styczniu 2021 r. - 380 zł, a w lutym - ok. 400 zł. Mieszka z mamą i babcią, które utrzymują się z emerytury i renty. Dokłada się po 200 zł do utrzymania domu. W grudniu 2020 r. przesłał do komornika sądowego 500 zł, a w styczniu 2021 r. - 430 zł tytułem alimentów. Nie posiada samochodu ani innego majątku. Obecnie nie widuje się z synem. Ma do odbycia łącznie 2 lata i 6 miesięcy kary pozbawienia wolności.
[dowód: postanowienie Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie z 10.12.2019 r. o tymczasowym aresztowaniu z 10.12.2019 r., k. 6; akt oskarżenia z 29.01.2020 r., k.7-10; postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z 18.06.2020 r., k. 13-17; wyrok Sądu Rejonowego w Olkuszu z 10.05.2019 r., sygn. akt II K 310/19, k. 11-12; zaświadczenie Aresztu Śledczego w K. z 03.08.2020 r., k. 21-22; akt oskarżenia z 18.11.2020 r., k. 97; przesłuchanie powoda, rozprawa w dniu 22.02.2021 r., czas nagrywania 00:14:19-00:40:41, k. 110v-11v; przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniego pozwanego A. S., rozprawa w dniu 22.02.2021 r., czas nagrywania 00:40:41-01:10:21, k. 111v-112v]
Pozwany ma obecnie 7 lat. Uczęszcza do przedszkola, którego koszt to ok. 250 zł miesięcznie za wyżywienie, rytmikę i zajęcia dodatkowe. Od września 2021 r. rozpocznie naukę w szkole podstawowej. Na wyżywienie syna oraz ubrania i obuwie matka wydaje ok. 300 zł miesięcznie. Średnie miesięczne koszty utrzymania dziecka to kwota 1.000 zł miesięcznie. Małoletni nie choruje przewlekle.
Matka pozwanego A. S. pracowała od października do grudnia 2020 r. jako florystyka z wynagrodzeniem 1.300 zł brutto. W 2020 r. osiągnęła dochód w wysokości 2.100 zł. Przed urodzeniem syna prowadziła działalność gospodarczą polegając na handlu obwoźnym, a następnie w pracowała w przedsiębiorstwie (...) jako pracownik produkcji. Obecnie A. S. nie pracuje, jest zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Od marca 2021 r. planowała podjąć zatrudnienie w kwiaciarni w C. w wymiarze połowy etatu. Małoletni K. K. mieszka w O. razem z matką A. S. i jej rodzicami oraz rodzeństwem matki, dwoma braćmi, z których jeden studiuje, a drugi się uczy. Matka A. S. sprzedaje owoce i warzywa na targu. A. S. pomaga swojej matce w prowadzeniu tej działalności.
Matka pozwanego nie osiąga własnych dochodów. Pobiera świadczenie rodzinne w wysokości 110 zł miesięcznie oraz świadczenie 500+. Na małoletniego pozwanego otrzymuje alimenty z Funduszu Alimentacyjnego w kwocie 500 zł miesięcznie. Babcia ojczysta odwiedza małoletniego pozwanego około pięć razy w roku, w tym w okresie świątecznym. Przekazuje wnukowi słodycze, pieniądze w kwocie po 50 zł oraz czasami zabawki.
[dowód: zaświadczenie z 1.12.2020 r., k. 109; decyzja Starosty (...) z 27.01.2021 r., k. 104; zeznanie PIT-11 za 2020 r., k. 105-108; przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniego pozwanego A. S., rozprawa w dniu 22.02.2021 r., czas nagrywania 00:40:41-01:10:21, k. 111v-112v]
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów urzędowych i prywatnych, których prawdziwość i treść nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości. Przesłuchanie powoda oraz przedstawicielki ustawowej pozwanego matki A. S. wskazywało na obecną sytuację majątkową i osobistą powoda oraz jego małoletniego syna. Korespondowały z przedłożonymi dokumentami.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Podstawą materialnoprawną powództwa jest art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez „zmianę stosunków” należy rozumieć wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron, powodujące zmianę zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też zmianę zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Zmiana stosunków może więc doprowadzić zarówno do zmiany wysokości obowiązku alimentacyjnego, jak i do jego zniesienia.
Przeprowadzone postępowanie dowodowe doprowadziło do wniosku, że po stronie powoda P. K. nie doszło do zmiany okoliczności uzasadniających obniżenie obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniego pozwanego do kwoty po 500 zł miesięcznie. Powód jako okoliczności uzasadniającą obniżenie alimentów powoływał fakt przebywania w izolacji z uwagi na tymczasowe aresztowanie, perspektywę odbycia kary pozbawienia wolności, a także ograniczone możliwości zarobkowe w związku z jego uprzednią karalnością. W ocenie Sądu okoliczności te nie mogą stanowić podstawy do uchylenia bądź obniżenia obowiązku alimentacyjnego. Po pierwsze, powód w chwili obecnej nie przebywa w zakładzie karnym ani areszcie śledczym, a zgodnie z art. 316 § 1 k.p.c. sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Z tej perspektywy fakt uprzedniego tymczasowego aresztowania w sprawie o rozbój nie ma jakiegokolwiek znaczenia. Po drugie, orzeczona wobec powoda kara ograniczenia wolności ma polegać na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, co nie wyklucza wykonywania przez powoda także innej pracy zarobkowej. Sama perspektywa odbywania kary pozbawienia wolności w wymiarze 2 lat i 6 miesięcy nie może powodować obniżenia lub uchylenia obowiązku alimentacyjnego, skoro jest ona następstwem działania powoda polegającego na popełnieniu przestępstwa. W przeciwnym razie każdy skazany na karę pozbawienia wolności byłby zwolniony od obowiązku ponoszenia kosztów utrzymania swoich dzieci. Ponadto, pomimo uprzedniej karalności powód był w stanie zarobić w grudniu 2020 r. kwotę 2.200 zł, która wystarczała na zaspokojenie bieżących rat alimentacyjnych. Powód jest osobą zdrową, posiada doświadczenie w pracy na budowie oraz w innych zawodach, a w czasie związku z A. S. potrafił osiągać miesięcznie dochód w wysokości 4.000 zł. Jego możliwości zarobkowe są więc dość dobre i nie uzasadniają obniżenia alimentów do kwoty po 500 zł miesięcznie.
Po stronie pozwanego małoletniego K. K. także nie doszło do zmiany okoliczności uzasadniających obniżenie obowiązku alimentacyjnego do kwoty po 500 zł miesięcznie. Zauważyć należy, że pozwany od września 2021 r. zacznie uczęszczać do szkoły podstawowej, co będzie wiązało się z poniesieniem dodatkowych kosztów przez matkę A. S. w związku z zakupem wyprawki szkolnej, a obecne koszty utrzymania małoletniego już kształtują się na poziomie 1.000 zł miesięcznie.
Mając na względzie poczynione ustalenia, powództwo podlegało oddaleniu.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego ustaloną na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).
Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 u.k.s.c. postanowił odstąpić od obciążenia powoda P. K. dotychczasowymi kosztami sądowymi w sprawie z uwagi na to, że obowiązek ich uiszczenia stanowiłby dla powoda nadmierne utrudnienie, biorąc pod uwagę jego zobowiązania alimentacyjne oraz brak stałej pracy.
/sędzia Agnieszka Proć/