WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:SSO Michał Bukiewicz

protokolant: protokolant sądowy Kamila Kutyła

przy udziale prokuratora Agaty Stawiarz

po rozpoznaniu dnia 8 listopada 2021 r.

sprawy T. G., syna M. i J., ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 180a kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Legionowie

z dnia 26 kwietnia 2021 r. sygn. akt II K 1261/19

1.  zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcia zawarte w pkt 1 i 2 i:

a)  oskarżonego T. G. w ramach zarzucanego mu czynu uznaje za winnego tego, że w dniu 3 listopada 2019 roku w N. na ul. (...) kierował na drodze publicznej pojazdem mechanicznym- samochodem osobowym M. o numerze rejestracyjnym (...), nie mając do tego uprawnień wobec obowiązującej decyzji Prezydenta (...) W. nr. (...) z dnia 4 lipca 2019 r. o zatrzymaniu mu prawa jazdy tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 94 § 1 k.w. i za to na podstawie art. 94 § 1 k.w. wymierza mu karę grzywny w wysokości 500 (pięćset) zł;

b)  na podstawie art. 94 § 3 k.w. orzeka wobec oskarżonego T. G. zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 6 (sześciu) miesięcy;

2. zwalnia oskarżonego od opłaty i ponoszenia pozostałych kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, przejmując poniesione wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt VI Ka 728/21

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Legionowie wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2021 roku, w sprawie
o sygn. akt II K 1261/19, uznał oskarżonego T. G. za winnego tego, że w dniu 3 listopada 2019 roku w N. na ulicy (...) kierował pojazdem mechanicznym marki M. o nr rej. (...) w ruchu lądowym, nie stosując się tym samym do decyzji wydanej przez Prezydenta Miasta Stołecznego W. o nr (...) z dnia 4 lipca 2019 roku o zatrzymaniu prawa jazdy. Sąd Rejonowy, za aktem oskarżenia, zakwalifikował powyższy czyn jako przestępstwo z art. 180a k.k.
i wymierzył oskarżonemu karę 2000 złotych grzywny oraz środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku.

Od powyższego wyroku T. G. wniósł apelację, zarzucając wyrokowi Sądu Rejonowego, że jest niesprawiedliwy , niewspółmierność orzeczonej kary i środka karnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja oskarżonego okazał się zasadna w części tj. w zakresie w jakim skutkowała zmianą wyroku Sądu I instancji w sposób przyjęty przez Sąd Okręgowy, opierający się na przepisie art. 440 kpk. W zakresie w jakim oskarżony oczekuje braku jakiejkolwiek reakcji prawo karnej w związku z jego zachowaniem nie mogła zostać uwzględniona.

Decyzja administracyjna o nr (...) z dnia 4 lipca 2019 roku została wydana przez Prezydenta Miasta Stołecznego W. na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Powyższy przepis stanowi podstawę prawną do wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy. Przepis art. 180a k.k. z kolei, którego popełnienie zostało skarżącemu przypisane, mówi o prowadzeniu pojazdu mechanicznego nie stosując się do decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami. Decyzję taką wydaje np. Starosta na podstawie art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami, względnie właściwy organ na podstawie art. 182 § 2 k.k.w. Wychodząc z założenia o racjonalności ustawodawcy stwierdzić trzeba, że w tworzonym przez niego systemie prawnym danej instytucji nie nadaje się dwóch różnych nazw. Prowadzi to do wniosku, że decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy oraz decyzja o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami, mimo iż de facto prowadzą do takich samych konsekwencji w postaci niemożności prowadzenia pojazdów, formalnie stanowią dwie odrębne instytucje prawne. Jeżeli zatem art. 180a k.k., określając znamiona czynu zabronionego, mówi o decyzji o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami, to stwierdzić należy, że chodzi wyłącznie o tego typu decyzję, a nie o decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.

Sąd Najwyższy, odnosząc się do problematyki kwalifikowania czynu jako wyczerpującego ustawowe znamiona art. 180a k.k., stwierdził, że nie ponosi odpowiedzialności z tego przepisu osoba prowadząca pojazd i nieposiadająca uprawnień do prowadzenia pojazdów z innych przyczyn, czyli z powodu zatrzymania dokumentu prawa jazdy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2021 roku, sygn. akt V KK 466/20). Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego w tej sprawie. Za odpowiedzialnością oskarżonego za czyn z art. 94 §1 kw przemawia z kolei stanowisko zawarte w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 2010 roku, sygn. akt II KK 184/10, dotyczący rozróżnienia pomiędzy orzekanym przez sąd środkiem karnym w postaci zakazu prowadzenia pojazdów a sądowym zatrzymaniem prawa jazdy. W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na zakaz „stosowania wykładni rozszerzającej przepisów prawa karnego materialnego, jeżeli wykładnia taka miałaby prowadzić do rozszerzenia odpowiedzialności karnej oskarżonego. Przesądził jednocześnie, iż prowadzenie pojazdu mechanicznego mimo wcześniejszego zatrzymania prawa jazdy winno być oceniane w płaszczyźnie wykroczenia z art. 94 §1 kw.

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy zmienił wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że zmienił opis czynu i kwalifikację prawną czynu zarzucanego T. G. z art. 180a k.k. na art. 94 § 1 k.w., uznając go za winnego popełnienia tego wykroczenia. Przepis art. 94 § 1 k.w. penalizuje bowiem zachowanie polegające na prowadzeniu pojazdu, nie mając do tego uprawnienia. Jak natomiast wskazano wyżej, decyzją administracyjną wydaną na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów zatrzymano skarżącemu prawo jazdy, czym czasowo pozbawiono go uprawnień do prowadzenia pojazdów. Podsądny zatem, prowadząc pojazd w powyższych warunkach, wypełnił dyspozycję normy prawnej wywodzonej z art. 94 § 1 k.w. Jednocześnie, wobec braku decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami, przesłanka odpowiedzialności z art. 180a k.k. nie mogła zostać zrealizowana.

W związku ze zmianą kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego T. G., Sąd Okręgowy zmienił również wyrok Sądu Rejonowego w przedmiocie kary i środka karnego, wymierzając skarżącemu karę grzywny w wysokości 500 złotych oraz, na podstawie art. 94 § 3 k.w., zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 6 miesięcy. Orzeczone kara grzywny i środek karny są adekwatne do zawinienia i stopnia naruszenia reguł porządku prawnego , w tym bezpieczeństwa w komunikacji. Oskarżony musi mieć świadomość, że zlekceważył wydaną wobec niego decyzję w postępowaniu administracyjnym, wiedział bowiem , iż go obowiązuje o czym świadczy jego inicjatywa w kierunku jej wzruszenia w drodze odwołania, które nie zostało uwzględnione. Orzeczone kara i środek karny uzmysłowią mu niewłaściwość postępowania i będą sprawiedliwą reakcją za popełnione wykroczenie. Odnosząc się do pytania oskarżonego zawartego we wniosku o sporządzenie uzasadnienia wskazać należy, iż nie ma podstaw do zaliczania na poczet zakazu prowadzenia pojazdów okresu zatrzymania prawa jazdy obowiązującego na podstawie decyzji administracyjnej a wydanej w związku z zaległościami alimentacyjnymi. Nie dokonano bowiem procesowego zatrzymania prawa jazdy w związku ze sprawą karną. Orzeczony zakaz jest konsekwencją prowadzenia pojazdu mimo braku uprawnienia. Zatrzymanie prawa jazdy było konsekwencją uchylania się do płatności alimentów. Samo fizyczne odebranie dokumentu przez Policję w chwili interwencji miało miejsce w związku ze stwierdzonym zatrzymaniem prawa jazdy uprzednio wydaną i obowiązującą decyzją administracyjną i dla potrzeb jej realizacji.

Z uwagi na niski miesięczny dochód uzyskiwany przez podsądnego oraz fakt, że utrzymuje on żonę i dwoje dzieci i będzie musiał uiścić grzywnę Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego od opłaty i ponoszenia pozostałych kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, przejmując poniesione wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.