Sygn. akt I C 345/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Choczaj

Protokolant: Justyna Raj

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2021 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa G. S. i I. S.

przeciwko Skarbowi Państwa - Szefowi (...) Zarządu (...)
w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

1.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powoda G. S. kwotę: a) 124 100,00 zł (sto dwadzieścia cztery tysiące sto złotych) tytułem odszkodowania, w tym kwotę:

- 100 000,00 zł (sto tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie od dnia 18 stycznia 2019 roku do dnia zapłaty,

- 24 100,00 zł (dwadzieścia cztery tysiące sto złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 października 2021 roku do dnia zapłaty,

b) 11 954,63 zł (jedenaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt cztery złote 63/100) tytułem zwrotu części kosztów procesu;

2.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz powodów G. S.
i I. S. kwotę 3 500,00 zł (trzy tysiące pięćset złotych) tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia
18 stycznia 2019 roku do dnia zapłaty;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  ściąga z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda G. S.
w pkt 1 a wyroku na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego
w S. kwotę 30,00 zł (trzydzieści złotych) tytułem części brakujących kosztów opinii biegłego i kwotę 510,00 zł (pięćset dziesięć złotych) tytułem części brakującej opłaty stosunkowej;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 170,00 zł (sto siedemdziesiąt złotych) tytułem części brakujących kosztów opinii biegłego.

Sygn. akt I C 345/18

UZASADNIENIE

G. S. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa - Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 100 000,00 zł wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 7 lipca 2017 r. do dnia zapłaty tytułem kosztów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynków znajdujących
się w Z., gmina Ł., na działce o numerze (...) oraz tytułem spadku wartości działek położonych w Z., gmina Ł., oznaczonych numerami: (...).

G. S. i I. S. wnieśli o zasądzenie od Skarbu Państwa
- Szefa (...) Zarządu (...) w B. kwoty 8 000,00 zł wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 7 lipca 2017 r. do dnia zapłaty tytułem spadku wartości działki położonej w Z., gmina Ł., oznaczonej numerem 147.

Ponadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa
i zasądzenie od powodów kosztów procesu.

W piśmie procesowym z 14 września 2021 r. pełnomocnik powodów wniósł
o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 124 100,00 zł wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 8 lipca 2017 r. do dnia zapłaty,
a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kwoty 26 600,00 zł wraz
z ustawowymi odsetkami od 8 lipca 2017 r. do dnia zapłaty.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w wersji rozszerzonej i zasądzenie od powodów kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

G. S. jest właścicielem nieruchomości położonej w Z., gmina Ł., o powierzchni 0,2200 ha, oznaczonej numerem działki (...),
dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą (...); nieruchomości położonej w Z., gmina Ł., o powierzchni 7,2500 ha, składającej się z działek o numerach: (...), dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą (...); nieruchomości położonej w Z., gmina Ł., o powierzchni 3,3100 ha, składającej
się z działek o numerach (...), dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą (...) oraz nieruchomości położonej w Z., gmina Ł., oznaczonej numerem działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą (...). Ponadto wraz z żoną I. S. jest współwłaścicielem na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej nieruchomości położonej w Z., gmina Ł., o powierzchni 0,0463 ha, oznaczonej numerem działki (...), dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą (...). Są to częściowo grunty rolne zabudowane
i grunty orne o klasie bonitacyjnej gleby II - VI. Dla wyżej wymienionych działek nie ma opracowanego planu zagospodarowania przestrzennego, jest natomiast studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Działka
o numerze (...) jest zabudowana budynkiem mieszkalnym z około 1960 r., który był rozbudowywany w latach dziewięćdziesiątych oraz trzema budynkami gospodarczymi i młynem. Działka jest uzbrojona w energię elektryczną
i wodociąg. Ścieki socjalno - bytowe odprowadzane są do przydomowej oczyszczalni. Działka położona jest przy drodze asfaltowej. Ogrodzona jest tylko ze strony południowej. Występujące na działce ciągi komunikacyjne
są utwardzone. Występują na niej nasadzenia ozdobne. Graniczy ona z rzeką (...) i stawami. Budynek mieszkalny jest w połowie podpiwniczony. Ma dwie kondygnacje, w tym poddasze użytkowe. Okna są z PCV. Mury są ocieplone
i zbudowane z cegły pełnej ceramicznej. Strop jest monolityczny, żelbetowy. Dach w konstrukcji drewnianej jest pokryty blachodachówką. Działki o numerach (...) nie są zabudowane i ogrodzone. Mają bezpośredni dostęp do drogi. Stanowią grunty orne, miejscami zadrzewione. Mają możliwość podłączenia
do sieci energetycznej i wodociągowej,
(dowód: odpisy z księgi wieczystej - k. 46 - 47 verte i k. 49 - 53; wypis z rejestru gruntów - k. 38, k. 40 - 43; zaświadczenie - k. 45; mapa - k. 20; zdjęcia - koperta - k. 42; opinia pisemna biegłego K. N. - k. 114 - 235) .

W dniu 25 października 2016 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę nr (...) w sprawie utworzenia strefy ograniczonego użytkowania, w której nastąpiło przesunięcie granic poszczególnych podobszarów oznaczonych wyodrębnionymi izoliniami, która to uchwała uchyliła jednocześnie uchwałę z dnia 9 lutego 2010 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego w Ł.. Zgodnie
z § 8 powołanej uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza
się następujące ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu:

a) w podobszarze A:

- zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno
i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego, a także mieszkaniowo- usługową,

- zakaz tworzenia terenów rekreacyjno- wypoczynkowych,

- zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

- zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży;

b)w podobszarze B:

- zakaz tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

- zakaz przeznaczania terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy, (bezsporne) .

Z § 9 tej uchwały wynika, że w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące ograniczenia w zakresie korzystania z terenu:

a) w podobszarze A:

- zakaz budowy budynków jedno i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowego, mieszkaniowo - usługowego, szpitali, domów opieki społecznej, a także obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

- zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, zabudowę zagrodową, mieszkaniowo- usługowe, szpitale, domy opieki społecznej, a także obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

- dopuszcza się rozbudowę, odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

- dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji
o warunkach zabudowy;

a) w podobszarze B:

- zakaz budowy szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

- zakaz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

- dopuszcza się rozbudowę odbudowę oraz nadbudowę istniejących szpitali, domów opieki społecznej i obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, (bezsporne) .

Z § 10 powyższej uchwały wynika, że w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadza się następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

a) w podobszarze A - w budynkach istniejących oraz nowoprojektowanych należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie z obowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej;

b) w podobszarze B - w budynkach szpitali, domów opieki społecznej i budynkach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży należy zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej, zgodnie zobowiązującymi normami, poprzez zastosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej, (bezsporne) .

Przedmiotowe działki znajdują się na terenie wyżej wspomnianego obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego w Ł. w granicach podobszaru A, (bezsporne) .

Wprowadzenie powyższą uchwałą obszaru ograniczonego użytkowania zmniejszyło wartość działki o numerze (...) o kwotę 82 000,00 zł; działki
o numerze 111 o kwotę 15 700,00 zł; działki o numerze (...) o kwotę 3 500,00 zł, działki o numerze (...) o kwotę 2 500,00 zł, a działki o numerze (...) o kwotę 2 600,00 zł; łącznie o kwotę 106 300,00 zł,
(dowód: opinia biegłego K. N. - k. 114 - 235 wraz z opinią uzupełniającą - k. 276 - 285) .

Na skutek działania lotniska wojskowego dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu na przedmiotowych działkach. W celu zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w pomieszczeniach tego budynku należy wykonać adaptację akustyczną polegającą na wymianie 7 okien, 3 drzwi balkonowych i założenia wywietrzników we wszystkich pomieszczeniach. Przed utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Ł. budynek nie spełniał standardowych wymogów akustycznych, które określały obowiązujące normy prawa budowlanego. Koszt doprowadzenia budynku do tych norm - wymiana 3 okien - wynosi 7 706,92 zł. Koszt prac adaptacyjnych
w zakresie norm akustycznych - po wprowadzeniu obszaru ograniczonego użytkowania - wynosi natomiast 52 097,53 zł. Różnica tych kwota daje
- w zaokrągleniu - kwotę 44 400,00 zł,
(dowód: opinia biegłego K. N. - k. 309 - 373 wraz z opinią uzupełniającą - k. 364 - 380) .

Pismem z 26 czerwca 2017 r. G. S. wezwała pozwanego
do zapłaty kwoty 250 000,00 zł tytułem odszkodowania w związku ze znalezieniem się jego nieruchomości w strefie A obszaru ograniczonego użytkowania. Wyznaczył czternastodniowy termin do zapłaty powyższej kwot. Pismem z 7 lipca 2017 r. pozwany odmówił wypłaty,
(dowód: pismo z dowodem nadania - k. 15
- 16; pismo - k. 14)
.

Powyższy stan faktyczny jest częściowo bezsporny, bowiem Sąd ustalił
go na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, których wiarygodność i prawdziwość nie była przez nie kwestionowana.

Sąd ustalił utratę wartości działek w oparciu o opinię biegłego z zakresu szacowania nieruchomości. Opinię tą uznał za wiarygodną, albowiem jest jasna, wewnętrznie niesprzeczna oraz naukowo i logicznie uzasadniona. Została ona sporządzona w oparciu o oględziny nieruchomości oraz o przedstawioną przez strony dokumentacje, przy czym sporządzono ją z uwzględnieniem zasad fachowej wiedzy i doświadczenia. Biegły szczegółowo opisał stan nieruchomości, a także dokonał stosownych obliczeń. W opinii uzupełniającej odniósł się do wątpliwości stron i w sposób jasny i logiczny wskazał, dlaczego zmienił poprzednią opinię
w zakresie działki o numerze (...).

Sąd ustalił, że na skutek działania lotniska wojskowego w Ł. dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu na przedmiotowych działkach;
że budynek znajdujący się na jednej z nich nie był dostatecznie wyciszony przed wejściem w życie powyższej uchwały; zakres robót potrzebnych do zapewnienia budynkowi odpowiedniego klimatu akustycznego i ich wartość - w oparciu
o opinię biegłego K. N.. Opinię tę Sąd uznał za wiarygodną, albowiem jest jasna, wewnętrznie niesprzeczna oraz naukowo i logicznie uzasadniona. Została sporządzona w oparciu o oględziny nieruchomości oraz
o przedstawioną przez strony dokumentacje, przy czym uwzględnia ona zasady fachowej wiedzy i doświadczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Zgodnie z treścią art. 129 ust. 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn., Dz. U. z 2020 r., poz. 1219), w związku
z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę.

Przesłankami wynikającej z tej regulacji są: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą.

Z powyższego przepisu wynika także, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c.

W orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego utrwalił
się pogląd, z którego wynika, że przy definiowaniu obszaru ograniczonego użytkowania trzeba dostrzegać z jednej strony związane z jego utworzeniem ograniczenia w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości, z drugiej, przyczyny, które legły u podstaw utworzenia tego obszaru. Ograniczenia
są związane z konkretną nieruchomością położoną na tym obszarze i dotyczą każdego właściciela, gdyż dopóki będzie istniał obszar ograniczonego użytkowania, dopóty będą obowiązywały wprowadzone na jego terenie ograniczenia w zakresie przeznaczenia, wymagań technicznych dotyczących budynków oraz sposobu korzystania z gruntów.

Praktycznie zawsze obszar ograniczonego użytkowania ingeruje w prawo własności i w sferę wolności właściciela, wobec czego wyszczególnienie sytuacji, w których dojdzie do utworzenia go, jest wyczerpujące i wymaga uprzedniego stwierdzenia, że zastosowanie najlepszych dostępnych metod i środków
nie doprowadziło do utrzymania dopuszczalnych warunków środowiska. Konieczność utworzenia obszaru wynika z tego, że jest to jedyny sposób uzyskania efektu w postaci ochrony zasobów środowiska, który uwzględnić powinien wyczerpanie dostępnych środków i zasadę proporcjonalności przewidzianą w art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Samo już zatem utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wskazuje na negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko w stopniu wymagającym wprowadzenia ograniczeń
w wykonywaniu prawa własności. Ograniczenia te musi respektować każdy właściciel nieruchomości (patrz wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r.,
II CSK 565/08, wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2009 r., II CSK 546/08, Lex 528219).

Mając powyższe na uwadze oraz zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, zwłaszcza opinię biegłego ds. wyceny nieruchomości, należy stwierdzić, że wskutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania powodowie ponieśli szkodę, która polega na ograniczeniu w sposobie korzystania z nieruchomości i zmniejszeniu ich wartości, ponieważ znajdują się one
w podobszarze A obszaru ograniczonego użytkowania wprowadzonego uchwałą Nr (...) Sejmiku Województwa (...) z 25 października 2016 r.

Należy w tym miejscu dodać, że powodowie nie mogą dochodzić zakazania immisji hałasu przez lotnisko. Zatem mają ograniczoną możliwość wykonywania swojego prawa własności poprzez podejmowanie działań ochronnych. Istotne
w niniejszej sprawie jest również i to, że z § 9 powyższej uchwały wynika m.in. zakaz przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo - usługową. Zatem szkodę powodów należy badać pod kątem utraty zdolności swobodnego wykorzystania nieruchomości na te cele i oceniać pod kątem spadku ich wartości. Reasumując, wskutek uszczuplenia zakresu i sposobu dotychczasowego korzystania z nieruchomości oraz zmuszenia do zmiany dotychczasowego jej przeznaczenia, co wynika z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania,
w obrębie którego usytuowane są nieruchomości powodów, doznali oni szkody
w postaci obniżenia ich wartości. Wypada zauważyć, że nieruchomość jest dobrem inwestycyjnym i o ile nie jest wyłączona spod obrotu podlega regułom rynkowym, a jej wartość jest weryfikowana przez wolny rynek, niezależnie od tego czy właściciel zamierza ją zbyć, czy też nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków (patrz wyroki Sądu Apelacyjnego w Poznaniu: z 30 września 2009 r.,
I ACa 484/09, Lex 756606 i I ACa 772/09 z 17 czerwca 2010 r., Lex 756717). Zatem do zakresu szkody podlegającej naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 cytowanej wcześniej ustawy należy obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, że jej współwłaściciele będą musieli znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje, np. hałas (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, Lex 756735). Nieruchomości powodów znajdują
się w pobliżu lotniska wojskowego w Ł., zatem hałas wytwarzany przez samoloty negatywnie postrzegany jest przez potencjalnych jej nabywców. Z opinii biegłego ds. wyceny nieruchomości wynika, że zainteresowanie nabyciem nieruchomości w okolicach lotniska w obszarze ograniczonego użytkowania spadło, a potencjalni nabywcy mogą być skłonni do ich kupna za niższą cenę. Dlatego Sąd ustalił za biegłym, że wartość rynkowa działki o numerze (...) spadła o kwotę 82 000,00 zł; działki o numerze (...) o kwotę 15 700,00 zł; działki
o numerze 147 o kwotę 3 500,00 zł, działki o numerze (...) o kwotę 2 500,00 zł,
a działki o numerze (...) o kwotę 2 600,00 zł. Zatem powód z tego tytułu mógł dochodzić kwoty 102 800,00 zł, a powodowie łącznie kwoty 3 500,00 zł.

Przechodząc do drugiego roszczenia powoda, które dotyczyło zwrotu nakładów na rewitalizację akustyczną budynku, należy przytoczyć treść art. 136 ust. 3 wyżej wymienionej ustawy, z którego wynika, że w razie określenia
na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków, szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

W orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego utrwalił
się pogląd, z którego wynika, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą jej wyrządzenia i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Odszkodowanie bowiem ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę, istniejący
w chwili jej wyrządzenia do czasu, gdy zobowiązany wypłaci poszkodowanemu sumę pieniężną odpowiadającą szkodzie ustalonej w sposób prawem przewidziany (patrz uchwała Sądu Najwyższego z 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSNC 2002, zeszyt 6, poz. 74).

W tej sprawie obowiązek pozwanego do naprawienia szkody powoda, który polega na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej, powstał z chwilą wejścia
w życie uchwały Sejmiku Województwa (...). Ustalała ona bowiem zakres koniecznych do wykonania nakładów rewitalizacyjnych, zmierzających
do przyczynienia się do zwiększenia atrakcyjności nieruchomości niewpływającej na podniesienie jej wartości z uwagi na lokalizację w strefie ograniczonego użytkowania.

Budynek znajdujący się na przedmiotowej działce jest przeznaczony
na potrzeby mieszkaniowe i niewątpliwie wymaga ochrony akustycznej
na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie
. Z opinii biegłego K. N. wynika, że nie spełnia on obowiązujących wymogów, a przez to nie zapewnia należytego klimatu akustycznego. W celu ochrony akustycznej konieczne jest poczynienie nakładów, których koszty biegły z zakresu budownictwa określił na kwotę 52 097,53 zł brutto. Jednakże z uwagi na to, że budynek nie spełniał wymogów akustycznych także przed wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, należało od tej kwoty odliczyć koszt doprowadzenia budynku do tych wymogów, który wyniósł 7 706,92 zł. Zatem szkoda powoda z tego tytułu wynosi ostatecznie
- po zaokrągleniu - 44 400,00 zł.

Dlatego Sąd orzekł, jak w pkt 1 a wyroku, na podstawie art. 129 ust. 2 i art. 136 ust. 3 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn., Dz. U. z 2020 r., poz. 1219) i jak w pkt 2 wyroku, na podstawie art. 129 ust. 2 i art. 136 ust. 3 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn., Dz. U. z 2020 r., poz. 1219). W pozostałej części Sąd powództwo powodów o odszkodowanie oddalił, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. W tym miejscu należy zauważyć, że przed wytoczeniem powództwa powód wezwał pozwanego do zapłaty odszkodowania w wysokości 250 000,00 zł, jednakże dokładnie nie wskazał z jakiego tytułu należy się ta kwota. Zatem
nie można uznać, że skutecznie wezwał pozwanego do zapłaty kwoty żądanej
w niniejszej sprawie tylko na jego rzecz. Reasumując, od kwoty 100 000,00 zł dochodzonej pierwotnie odsetki należą się od dnia następnego od odpowiedzi
na pozew, czyli od 18 stycznia 2019 r., gdyż z chwilą odmowy wypłaty tej kwoty roszczenie stało się wymagalne. W części dotyczącej kwoty 24 100,00 zł odsetki należą się od 21 października 2012 r., czyli od dnia następnego po dniu sporządzenia przez pełnomocnika pozwanego pisma procesowego, w którym wniósł o oddalenie powództwa w wersji rozszerzonej. W tym bowiem dniu pozwany odmówił wypłaty dodatkowo żądanych kwot, a zatem roszczenie stało się wymagalne. Natomiast od kwoty zasądzonej w pkt 2 wyroku odsetki należą
się od dnia następnego od odpowiedzi na pozew, czyli od 18 stycznia 2019 r., gdyż z chwilą odmowy wypłaty tej kwoty roszczenie stało się wymagalne. W tym miejscu należy także dodać, że przed wytoczeniem powództwa powód wezwał pozwanego do zapłaty odszkodowania w wysokości 250 000,00 zł, jednakże dokładnie nie wskazał z jakiego tytułu należy się mu ta kwota. Zatem nie można uznać, że skutecznie wezwał pozwanego do zapłaty kwoty żądanej łącznie
w niniejszej sprawie na jego rzecz i na rzecz jego żony. W pozostałej części Sąd powództwo o odsetki oddalił, o czym orzekł, jak w pkt 3 wyroku.

Powód poniósł koszty procesu w wysokości 14 699,57 zł . W związku z tym, że wygrał sprawę w 85 %, to należy stwierdzić, że wygrał koszty procesu
w wysokości 11 954,63 zł (85 % z kwoty 14 699,57 zł). Natomiast pozwany poniósł koszty procesu w wysokości 3 600,00 zł, a mając na uwadze to, że wygrał sprawę w 15 %, to należy stwierdzić, że wygrał koszty procesu w wysokości 540,00 zł
(15 % z kwoty 3 600,00 zł). Różnica obu kwot daje kwotę 11 954,63 zł, którą Sąd zasądził w pkt 1 b wyroku, na podstawie art. 100 k.p.c.

O brakujących kosztach procesu Sąd orzekł, jak w pkt 4 i 5 wyroku,
na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn., Dz. U. z 2020 roku, poz. 755) w zw. z art. 100 § 1 k.p.c.

W przypadku pozwanego, brakujące koszty procesu, to brakujące koszty opinii w wysokości 200,00 zł. W związku z tym, że pozwany przegrał sprawę
w 85 %, to należy stwierdzić, że musi pokryć brakujące koszty w wysokości 170,00 zł. Resztę brakujących kosztów opinii w wysokości 30,00 zł Sąd nakazał ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda w pkt 1 a wyroku. Ponadto Sąd nakazał ściągnąć z roszczenia zasądzonego w pkt 1 a wyroku kwotę 510,00 zł tytułem części brakującej opłaty stosunkowej. Cała opłata stosunkowa wynosi 7 535,00 zł. Na jej poczet powód wpłacił łącznie 4 135,00 zł. Zatem brakująca część opłaty stosunkowej wynosi 3 400,00 zł (7 535,00 zł minus 4 135,00 zł). Powód przegrał sprawę w 15 %, zatem winien pokryć część brakującej opłaty
w wysokości 510,00 zł (15 % z kwoty 3 400,00 zł).