Sygn. akt: I Ns 150/21

POSTANOWIENIE

Dnia 13 sierpnia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Jędrzejowie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Wysoczyńska

Protokolant: Dagmara Smerdzyńska

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2021 r. w Jędrzejowie na rozprawie

sprawy z wniosku T. J.

z udziałem A. J., M. J., J. G., H. P., P. P., M. W., E. J., A. S., J. B. (1), A. G., G. J. (1), W. G.

o stwierdzenie nabycia praw do spadku po G. J. (2), J. B. (2), S. J. (1), K. J. (1), J. J. (1), H. J., D. J., J. J. (1), S. J. (2)

postanawia

I.  odrzucić wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po G. J. (2) i J. B. (2)

II.  stwierdzić, że spadek po S. J. (1) s. W. i M., zmarłym dnia 19 maja 1974 roku w S., ostatnio stale zamieszkałym w S., na podstawie ustawy nabyli żona K. J. (1) zd. S. c. M. i J. w ¼ części oraz dzieci K. J. (2), H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J. każde 3/20 części

III.  stwierdzić, że wchodzące w skład spadku po S. J. (1) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyli żona K. J. (1) zd. S. c. M. i J. w ¼ części oraz dzieci H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J. każde 3/16 części

IV.  stwierdzić, że spadek po K. J. (1) zd. S. c. M. i J. , zmarłej dnia 23 sierpnia 1982 roku w S., ostatnio stale zamieszkałej w S., na podstawie ustawy nabyły oraz dzieci K. J. (2), H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J. każde 1/5częsci

V.  stwierdzić, że wchodzące w skład spadku K. J. (1) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyły oraz dzieci H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J. każde 1/4 części

VI.  stwierdzić, że spadek po J. J. (1) s. S. i K., zmarłym dnia 14 października 1999 roku w S., ostatnio stale zamieszkałym w S., na podstawie ustawy nabyli bratankowie J. J. (3) w ¼ części, T. J., A. J., W. J., M. J. każdy w 1/24 części, bratanice A. S. w ¼ części, G. J. (1), B. P., A. G., J. B. (1) każda w 1/16 części i bratanice M. W., E. J. każda w 1/24 części

VII.  stwierdzić, że wchodzące w skład spadku po J. J. (1) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyli bratankowie T. J., A. J., W. J., M. J. każdy w 1/18 części, bratanice A. S. w1/3 części, G. J. (1), B. P., A. G., J. B. (1) każda w 1/12 części i bratanice M. W., E. J. każda w 1/18 części

VIII.  stwierdzić, że spadek po J. J. (1) zd. W. c. W. i S., zmarłej dnia 3 października 1979 roku w S. , ostatnio stale zamieszkałej w S. na podstawie ustawy nabyli mąż H. J. s. S. i K. w ¼ części oraz dzieci M. W., E. J., A. J., W. J., M. J. , T. J. każde w 3/24 części

IX.  stwierdzić, że wchodzące w skład spadku po J. J. (1) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyli mąż H. J. s. S. i K. w ¼ części oraz dzieci M. W., E. J., A. J., W. J., M. J. , T. J. każde w 3/24 części

X.  stwierdzić, że spadek po S. J. (2) s. S. i K. zmarłym dnia 10 listopada 1989 roku w C. , ostatnio stale zamieszkałym w S. na podstawie ustawy nabyły córki A. G., J. B. (1), G. J. (1), B. P. każda w ¼ części

XI.  stwierdzić, że wchodzące w skład spadku po S. J. (2) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyły córki A. G., J. B. (1), G. J. (1), B. P. każda w ¼ części

XII.  stwierdzić, że spadek po D. J. s S. i K., zmarłym dnia 17 lipca 1992 roku w P. ostatnio stale zamieszkałym w B. na podstawie ustawy nabyła córka A. S. w całości

XIII.  stwierdzić, że wchodzące w skład spadku po D. J. gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyła córka A. S. w całości

XIV.  orzec, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie

XV.  pobrać solidarnie od T. J., A. J., M. J., H. P., P. P., M. W., E. J., A. S., J. B. (1), A. G., G. J. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jędrzejowie kwotę 1760 zł (jeden tysiąc siedemset sześćdziesiąt złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych

Sygn. akt I Ns 150/21

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 13 sierpnia 2021 roku

W dniu 4 stycznia 2019 roku T. J. złożył wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po S. J. (1), K. J. (1), J. J. (1), H. J., J. J. (1), D. J., G. J. (2), S. J. (2) i J. B. (2). Jako uczestników postępowania wnioskodawca wskazał M. W., A. J., E. J., M. J., A. S., B. P., J. B. (1), A. G., A. B..
W uzasadnieniu wniosku wskazano, że w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne.

Postanowieniem z dnia 29 czerwca 2020 roku wniosek w zakresie stwierdzenia nabycia spadku po H. J. został przekazany do Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej (k. 156).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. i K. małżonkowie J. byli właścicielami gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości S., gmina S. oznaczonej jako działki nr (...), na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Jędrzejowie z dnia 13 lipca 2018 roku, sygn. akt I Ns 16/18.

S. J. (1) zmarł w dniu 19 maja 1974 roku w miejscowości S., gdzie zamieszkiwał na stałe. Spadkodawca nie sporządził testamentu, pozostawił po sobie żonę K. J. (1) oraz dzieci: J. J. (1), H. J., K. J. (2), D. J. oraz S. J. (2). Innych dzieci, w tym pozamałżeńskich i przysposobionych spadkodawca nie pozostawił, żaden ze spadkobierców nie zrzekł się spadku, nie odrzucił go, nie został uznany za niegodnego dziedziczenia, nie sporządzono po jego śmierci poświadczenia dziedziczenia. S. J. (1) nie sporządził testamentu.

W chwili otwarcia spadku po S. J. (1) w spadkowym gospodarstwie rolnym pracowała jego żona K. J. (1) oraz synowie J. J. (1) i S. J. (2), którzy posiadali też własne gospodarstwa rolne, w których pracowali. H. J. i D. J. prowadzili własne gospodarstwa rolne.

K. J. (2) wyjechał z S., nie pracował w spadkowym gospodarstwie rolnym, zmarł w dniu 11 września 1985 roku, miał syna J. J. (3) który zmarł 25 marca 2010 roku.

K. J. (1) zmarła jako wdowa w dniu 23 sierpnia 1982 roku w miejscowości S. gdzie zamieszkiwała na stałe. Pozostawiła dzieci J. J. (1), H. J., K. J. (2), D. J. oraz S. J. (2). Innych dzieci, w tym pozamałżeńskich i przysposobionych spadkodawczyni nie pozostawiła, żaden ze spadkobierców nie zrzekł się spadku, nie odrzucił go, nie został uznany za niegodnego dziedziczenia, nie sporządzono po niej poświadczenia dziedziczenia. K. J. (1) nie sporządziła testamentu

Przed śmiercią K. J. (1) w gospodarstwie spadowym pracowali J. J. (1) i S. J. (2). H. J. i D. J. pracowali we własnych gospodarstwach rolnych.

J. J. (1) zmarła w dniu 3 października 1979 roku w S. gmina S., gdzie na stałe zamieszkiwała. Pozostawiła po sobie męża H. J. oraz dzieci T. J., M. W., A. J., E. J., W. J., który zmarł 20 kwietnia 2014 roku jako kawaler oraz M. J.. H. J. ponownie się ożenił z O. A.J. z domu C., z którą nie miał dzieci. H. J. zmarł w dniu 12 maja 1991 roku. J. J. (1) nie miała więcej dzieci, w tym pozamałżeńskich i przysposobionych spadkodawczyni nie pozostawiła testamentu, żaden ze spadkobierców nie zrzekł się spadku, nie odrzucił go, nie został uznany za niegodnego dziedziczenia nie sporządzono po niej poświadczenia dziedziczenia. W dacie jej śmierci w gospodarstwie rolnym pracował jej mąż oraz dzieci.

J. J. (1) zmarł jako wdowiec w dniu 14 października 1999 roku w S., gdzie zamieszkiwał, nie pozostawił żadnych dzieci, nie sporządził testamentu. Żaden ze spadkobierców nie zrzekł się spadku po spadkodawcy, nie odrzucił go, nie został uznany za niegodnego dziedziczenia, nie sporządzono po nim poświadczenia dziedziczenia.

J. J. (1) pozostawił po sobie bratanków J. J. (3), J. J. (3), T. J., A. J., W. J., M. J. oraz bratanice A. S., G. J. (1), B. P., A. G., J. B. (1), M. W., E. J..

Wszystkie wskazane osoby poza J. J. (3), synem K. J. (2), wychowało się w gospodarstwach rolnych swych rodziców i z nimi pracowało w tych gospodarstwach.

S. J. (2) zmarł jako wdowiec 10 września 1989 roku w C., na stałe zamieszkiwał w S., pozostawił cztery córki J. B. (1), G. J. (1), B. P. oraz A. G.. Nie miał on żadnych innych dzieci pozamałżeńskich czy przysposobionych, nikt z jego spadkobierców nie obrzucił spadku po nim, nie zrzekł się dziedziczenia i nie został uznany za niegodnego dziedziczenia, nie sporządzono po nim poświadczenia dziedziczenia. S. J. (2) nie sporządził także żadnego testamentu.

W dniu 8 lutego 1989 roku w Szpitalu na C. zostało spisane przez nieznaną osobę, oświadczenie S. J. (2), które następnie zostało przez niego podpisane, a w którym to oświadczeniu wskazano, że przekazał on swej córce G. J. (1) ruchomości w postaci materiałów budowalnych i maszyn oraz gospodarstwo rolne. Oświadczenie nie zostało podpisane przez świadków.

Wszystkie córki S. J. (2) wychowały się w jego gospodarstwie rolnym i pracowały w gospodarstwie rolnym w momencie jego śmierci.

D. J. zmarł w P. dniu 17 lipca 1992 roku jako wdowiec, na stałe zamieszkiwał w B.. pozostawił córkę A. S.. Miał on jeszcze córkę J. B. (2), która zmarła przed nim, nie miał on innych dzieci pozamałżeńskich czy przysposobionych, nie sporządził on testamentu. Córka spadkodawcy A. S. nie odrzuciła spadku po nim i nie zrzekła się po nim dziedziczenia, jak również nie była uznana, za niegodną dziedziczenia, nie było sporządzone po nim poświadczenie dziedziczenia.

A. S. pracowała w gospodarstwie rolnym (...) jako dziecko i w tym gospodarstwie się wychowywała, gospodarstwo to już przejęła po śmierci swej siostry J. B. (2) zmarłej w 1990 roku.

Postanowieniem z dnia 30 listopada 1993 roku w sprawie sygn. akt I Ns 457/93 Sąd Rejonowy w Jędrzejowie stwierdził, że spadek po G. J. (2) zmarłej dnia 1 kwietnia 1986 roku nabyła córka J. B. (2), a spadek po J. B. (2) zmarłej dnia 5 maja 1990 roku nabyła siostra A. S..

Dowód : zeznania wnioskodawcy (k.132v + nagranie rozprawy z dnia 4 lutego 2020 roku), zeznania G. J. (1) (k.132v – 133+ nagranie rozprawy z dnia 4 lutego 2020 roku), zeznania J. B. (1) (k.133+ nagranie rozprawy z dnia 4 lutego 2020 roku), zeznania B. P. (k. 133 + nagranie rozprawy z dnia 4 lutego 2020 roku), zeznania A. S. (k. 253 + nagranie rozprawy z dnia 30 września 2020 roku), zeznania H. P. (k. 328 – 328v + nagranie rozprawy z dnia 5 sierpnia 2021 roku), odpisy aktów stanu cywilnego (k. 3 -24, 35 – 44, 58 – 60, 109 - 111, 139 – 142, 164), zapewnienie spadkowe (k. 84 + nagranie rozprawy z dnia 16 lipca 2019 roku), akta I Ns 457/93, oświadczenie (k. 90), postanowienie (k. 130), akta uwłaszczeniowe (k. 266 – koszulka).

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po G. J. (2) oraz J. B. (2) podlegał odrzuceniu, z uwagi na zakończone już postępowanie w sprawie sygn. akt I Ns 457/93 gdzie Sąd dokonał już stwierdzenia nabycia spadku po wskazanych osobach. Mając powyższe na względzie Sąd orzekł jak w punkcie I postanowienia na podstawie przepisu art. 199 § 1 pkt 2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

Zgodnie z przepisem art. 926 § 1 i 2 kc powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy w testamencie albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Jak wynika z przeprowadzanego postępowania, żadne ze spadkodawców nie sporządziło ważnego testamentu, dlatego też dziedziczenie nastąpiło według porządku wynikającego z ustawy, czyli kodeksu cywilnego.

Zgodnie z przepisem art. 931 § 1 kc do kręgu spadkobierców ustawowych w pierwszej kolejności powołane są dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych; jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku

Zgodnie z przepisem art. 932 kc w przypadku braku zstępnych spadkodawcy, spadek dziedziczy małżonek oraz rodzice, a w ich braku rodzeństwo, a w przypadku gdyby i ono nie dożyło otwarcia spadku dzieci rodzeństwa w częściach odpowiadających stosunkowo udziałom jakie przypadałoby rodzeństwu.

Sąd na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego ustalił, że do kręgu spadkobierców ustawowych po S. J. (1) należeli żona K. J. (1) oraz jego dzieci K. J. (2), H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J..

Z tych też względów orzeczono w pkt II postanowienia, stwierdzając, że spadek po S. J. (1) zmarłym dnia 19 maja 1974 roku w S., ostatnio stale zamieszkałym w S., na podstawie ustawy nabyli żona K. J. (1) zd. S. c. M. i J. w ¼ części oraz dzieci K. J. (2), H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J. każde 3/20 części.

Sąd na podstawie przeprowadzonego postepowania dowodowego ustalił, że do kręgu spadkobierców ustawowych po spadkodawcy K. J. (1) należeli synowie K. J. (2), H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J..

Z tych też względów orzeczono w pkt IV postanowienia, stwierdzając, że spadek po K. J. (1) zd. S. c. M. i J. , zmarłej dnia 23 sierpnia 1982 roku w S., ostatnio stale zamieszkałej w S., na podstawie ustawy nabyły oraz dzieci K. J. (2), H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J. każde 1/5 części.

Na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd ustalił, że J. J. (1) nie miał żadnych dzieci i zmarł jako wdowiec, a zatem do kręgu jego spadkobierców ustawowych należą bratankowie J. J. (3), czyli syn brata spadkodawcy K. J. (2), który zmarł przed J. J. (1), bratankowie T. J., A. J., W. J., M. J., czyli synowie brata spadkodawcy H. J., który też zmarł przed J. J. (1), bratanica A. S. córka brata spadkodawcy D. J., który zmarł przed J. J. (1) oraz bratanice G. J. (1), B. P., A. G., J. B. (1), czyli córki brata spadkodawcy S. J. (2), który zmarł przed J. J. (1) oraz bratanice M. W., E. J., czyli córki brata spadkodawcy H. J.. W związku z powyższym, Sąd orzekł jak w punkcie VI sentencji postanowienia, stwierdzając, że spadek po J. J. (1) s. S. i K., zmarłym dnia 14 października 1999 roku w S., ostatnio stale zamieszkałym w S., na podstawie ustawy nabyli bratankowie J. J. (3) w ¼ części, T. J., A. J., W. J., M. J. każdy w 1/24 części, bratanice A. S. w ¼ części, G. J. (1), B. P., A. G., J. B. (1) każda w 1/16 części i bratanice M. W., E. J. każda w 1/24 części.

Sąd na podstawie przeprowadzonego postepowania dowodowego ustalił, że do kręgu spadkobierców ustawowych po J. J. (1) należą mąż H. J. oraz dzieci M. W., E. J., A. J., W. J., M. J., T. J..

W związku z powyższym, Sąd orzekł jak w punkcie VIII sentencji postanowienia stwierdził, że spadek po J. J. (1) zd. W. c. W. i S., zmarłej dnia 3 października 1979 roku w S., ostatnio stale zamieszkałej w S. na podstawie ustawy nabyli mąż H. J. s. S. i K. w ¼ części oraz dzieci M. W., E. J., A. J., W. J., M. J., T. J. każde w 3/24 części.

Sąd na podstawie przeprowadzonego postepowania dowodowego ustalił, że do kręgu spadkobierców ustawowych po spadkodawcy S. J. (2) należą nabyły córki A. G., J. B. (1), G. J. (1), B. P..

Należy dodać, że oświadczenie jakie zostało sporządzone w dniu 8 lutego 1989 roku w Szpitalu na C. i podpisane przez S. J. (2), nie spełniało wymogów ważnego testamentu.

Zgodnie z przepisem art. 952 § 1 i 2 kc jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków, a treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie. W wypadku, gdy treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed Sądem. Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.

Zgodnie z przepisem art. 958 kc, testament sporządzony z naruszeniem wskazanych przepisów jest nieważny, chyba że przepisy te stanowią inaczej.

W ocenie Sądu oświadczenie sporządzone w szpitalu na C. zawierające oświadczenie ostatniej woli S. J. (2), nie może być uznane za ważny testament, albowiem nie zawiera podpisów świadków, nadto jego treść nie została potwierdzona zgodnie ze wskazanym wyżej przepisem. Dodać należy, że w treści oświadczenia nie skazano danych świadków zatem brak było możliwości ustalenia czy w ogóle osoby, które mogły być świadkami przy sporządzeniu tego oświadczenia.

Z tych też względów Sąd uznał, że S. J. (2) nie sporządził ważnego testamentu, a zatem dziedziczenie po nim następuje wg porządku wynikającego z ustawy, czyli kodeksu cywilnego.

Z uwagi na powyższe orzeczono w pkt X postanowienia, stwierdzając, że spadek po S. J. (2) s. S. i K. zmarłym dnia 10 listopada 1989 roku w C. , ostatnio stale zamieszkałym w S. na podstawie ustawy nabyły córki A. G., J. B. (1), G. J. (1), B. P. każda w ¼ części.

Sąd na podstawie przeprowadzonego postepowania dowodowego ustalił, że do kręgu spadkobierców ustawowych po spadkodawcy D. J. należy córka A. S., albowiem druga córka nie dożyła otwarcia spadku i nie miała dzieci, a D. J. zmarł jako wdowiec.

Z tych tez względów w pkt XII postanowienia stwierdzono, że spadek po D. J. s S. i K., zmarłym dnia 17 lipca 1992 roku w P. ostatnio stale zamieszkałym w B. na podstawie ustawy nabyła córka A. S. w całości.

Z uwagi na daty śmierci poszczególnych spadkodawców, konieczne było nadto osobne rozstrzygnięcie o dziedziczeniu gospodarstw rolnych, albowiem przepisy art. 1058 kc - (...) kc nakazujące dokonywanie takich rozstrzygnięć zostały uchylone w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2001 roku sygn. P 4/99, dopiero co do spadków otwartych od dnia 14 lutego 2001 roku.

Należy wskazać, że przepisy dotyczące dziedziczenia gospodarstw rolnych podlegały także istotnym zmianom, dlatego tez istniała konieczność rozstrzygnięcia co do dziedziczenia gospodarstwa rolnego po poszczególnych spadkodawcach na podstawie przepisów obowiązujących w dacie otwarcia poszczególnych spadków.

Zgodnie z art. 1059 kc i art. 1060 kc w brzmieniu obowiązującym w dacie śmierci S. J. (1) i J. J. (1) z mocy ustawy z dnia 26 października 1971 roku zmieniającej kodeks cywilny (Dz. U. nr 27 poz. 252), która weszła w życie w dniu 4 listopada 1971 roku, dzieci spadkodawcy i małżonek dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli w chwili otwarcia spadku:

1) bezpośrednio przed otwarciem spadku pracowały w tym gospodarstwie

2) w chwili otwarcia spadku są członkami rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub pracują w gospodarstwie rolnym takiej spółdzielni

3) w chwili otwarcia spadku prowadza indywidulane gospodarstwo rolne bądź pracują w gospodarstwie rolnym rodziców, małżonka lub jego rodziców

4) są małoletni bądź też pobierają naukę zawodu lub uczęszczają do szkół, albo

5) są trwale niezdolni do pracy.

Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, w szczególności zeznań wnioskodawcy i uczestników G. J. (1), J. B. (1), B. P., A. S. i H. P. w dacie śmierci S. J. (1) pracowała w spadkowym gospodarstwie jego żona K. J. (1), a synowie spadkodawcy S. J. (2), D. J., J. J. (1) i H. J. pracowali we własnych gospodarstwach, a nadto S. J. (2) i J. J. (1) pracowali w spadkowym gospodarstwie. Zatem S. J. (2), D. J., J. J. (1) i H. J. spełnili przesłanki do dziedziczenia gospodarstwa rolnego po S. J. (1) określone w przepisie art. 1059 § 1 pkt 3 kc, a żona K. J. (1) określone w przepisie art. 1059 § 1 pkt 1 kc w zw. z art. 1060 kc. Postępowanie dowodowe to nie wykazało, że K. J. (2) spełnił jakiekolwiek przesłanki do dziedziczenia gospodarstwa rolnego po S. J. (1).

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w pkt III postanowienia stwierdzając, że wchodzące w skład spadku po S. J. (1) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyli żona K. J. (1) w ¼ części oraz dzieci H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J. każde 3/16 części.

Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, w szczególności zeznań wnioskodawcy i uczestników G. J. (1), J. B. (1), B. P., A. S. i H. P., w dacie śmierci J. J. (1) pracował w gospodarstwie jej mąż H. J. oraz dzieci M. W., E. J., A. J., W. J., M. J., T. J.. Nadto E. J. była niepełnoletnia (16 lat). Zatem dzieci spadkodawczyni spełniły przesłanki do dziedziczenia gospodarstwa rolnego po J. J. (1) określone w przepisie art. 1059 § 1 pkt 3 kc, a mąż H. J. określone w przepisie art. 1059 § 1 pkt 1 kc w zw. z art. 1060 kc, a nadto E. J. określone w przepisie art. 1059 § 1 pkt 3 kc.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w pkt IX postanowienia, stwierdzając, że wchodzące w skład spadku po J. J. (1) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyli mąż H. J. w ¼ części oraz dzieci M. W., E. J., A. J., W. J., M. J. , T. J. każde w 3/24 części.

Zgodnie z art. 1059 kc w brzmieniu obowiązującym w dacie śmierci K. J. (1) i S. J. (2) z mocy ustawy z dnia 26 marca 1982 roku zmieniającej kodeks cywilny (Dz. U. nr 11 poz. 8), która weszła w życie w dniu 6 kwietnia 1982 roku, spadkobiercy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli w chwili otwarcia spadku:

1) odpowiadają warunkom wymaganym dla nabycia własności nieruchomości rolnej w drodze przeniesienia własności albo

2) są małoletni bądź też pobierają naukę zawodu lub uczęszczają do szkół, albo

3) są trwale niezdolni do pracy.

Doprecyzowanie przepisu art. 1059 pkt 1 kc znajdowało się w przepisie z art. 160 § 1 kc, zgodnie z którym własność nieruchomości rolnej lub jej części może być przeniesiona na rzecz osoby fizycznej tylko wtedy, gdy nabywca:

1) stale pracuje w jakimkolwiek gospodarstwie rolnym bezpośrednio przy produkcji rolnej albo

2) ma kwalifikacje, do prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, w szczególności zeznań wnioskodawcy i uczestników G. J. (1), J. B. (1), B. P., A. S. i H. P., w dacie śmierci K. J. (1) synowie spadkodawczyni S. J. (2), D. J., J. J. (1) i H. J. pracowali we własnych gospodarstwach, a nadto S. J. (2) i J. J. (1) pracowali w spadkowym gospodarstwie. Zatem S. J. (2), D. J., J. J. (1) i H. J. spełnili przesłanki do dziedziczenia gospodarstwa rolnego po S. J. (1) określone w przepisie art. 1059 pkt 1 kc w zw. z przepisem art. 160 § 1 pkt 1 kc. Postępowanie dowodowe to nie wykazało, że K. J. (2) spełnił jakiekolwiek przesłanki do dziedziczenia gospodarstwa rolnego po K. J. (1).

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w pkt V postanowienia, stwierdzając, że wchodzące w skład spadku po K. J. (1) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyły oraz dzieci H. J., S. J. (2), J. J. (1) i D. J. każde 1/4 części.

Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, w szczególności zeznań wnioskodawcy i uczestników G. J. (1), J. B. (1), B. P., A. S. i H. P. , w dacie śmierci S. J. (2) w gospodarstwie rolnym pracowały jego córki A. G., J. B. (1), G. J. (1), B. P., zatem spełniły przesłanki do dziedziczenia gospodarstwa rolnego po S. J. (2) określone w przepisie art. 1059 pkt 1 kc w zw. z przepisem art. 160 § 1 pkt 1 kc.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w pkt XI postanowienia, stwierdzając, że wchodzące w skład spadku po S. J. (2) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyły córki A. G., J. B. (1), G. J. (1), B. P. każda w ¼ części.

Zgodnie z art. 1059 kc w brzmieniu obowiązującym w dacie śmierci D. J. i J. J. (1) z mocy ustawy z dnia 28 lipca 1990 roku zmieniającej kodeks cywilny (Dz. U. nr 55 poz. 21), która weszła w życie w dniu 1 października 1990 roku, spadkobiercy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli w chwili otwarcia spadku:

1) stale pracują przy produkcji rolnej albo

2) mają przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej

3) są małoletni bądź też pobierają naukę zawodu lub uczęszczają do szkół, albo

3) są trwale niezdolni do pracy.

Zgodnie z § 1 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie warunków dziedziczenia ustawowego gospodarstw rolnych z dnia 12 grudnia 1990 roku (Dz. U. 89 poz. 519 z póżn. zm) spadkobierca ma przygotowanie do prowadzenia produkcji rolnej jeżeli:

1) ukończył zasadniczą lub średnią szkołę rolniczą albo ekonomiczną szkołę o specjalności przydatnej do prowadzenia produkcji rolnej

2) ukończył szkołę wyższą o kierunku rolniczym lub ekonomiczną, jeżeli kierunek ukończonych studiów daje przygotowanie do prowadzenia produkcji rolnej

3) uzyskał przygotowanie zawodowe do pracy w rolnictwie w drodze dokonania zawodowego prowadzonego przez uprawnione do tego zakłady pracy, jednostki organizacyjne i inne osoby prawne lub fizyczne

4) wykaże się pracą stała w gospodarstwie rolnym bezpośrednio przy produkcji rolnej przez okres co najmniej jednego roku.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynikało, że bratankowie J. J. (1) tj T. J., A. J., W. J., M. J. oraz bratanice A. S., G. J. (1), B. P., A. G., J. B. (1), M. W., E. J. wychowali się w gospodarstwach rolnych swoich rodziców i razem z nimi pracowało tych gospodarstwach, zatem zdaniem Sądu spełnili przesłanki do dziczenia gospodarstwa rolnego po J. J. (1) określone w przepisie art. 1059 pkt 2 kc w zw. z § 1 pkt 4 rozporządzenia. Jedynie nie zostało wykazane, że syn K. J. (2) tj. J. J. (3) spełnił jakąkolwiek przesłankę do dziedziczenia tego gospodarstwa.

Z tych też względów orzeczono jak w pkt VII postanowienia, stwierdzając, że wchodzące w skład spadku po J. J. (1) gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyli bratankowie T. J., A. J., W. J., M. J. każdy w 1/18 części, bratanice A. S. w 1/3 części, G. J. (1), B. P., A. G., J. B. (1) każda w 1/12 części i bratanice M. W., E. J. każda w 1/18 części .

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynikało, że córka D. A. S. wychowała się w gospodarstwie rolnym swoich rodziców i razem z nimi pracowała tym gospodarstwie zatem zdaniem Sądu spełniła przesłankę do dziczenia gospodarstwa rolnego po D. J. określoną w przepisie art. 1059 pkt 2 kc w zw. z § 1 pkt 4 rozporządzenia.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w pkt XIII postanowienia stwierdzając że wchodzące w skład spadku po D. J. gospodarstwo rolne na podstawie ustawy nabyła córka A. S. w całości.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt XIV postanowienia na podstawie przepisu art. 520 § 1 kpc, albowiem w ocenie Sądu wnioskodawca i uczestnicy byli w równym stopniu zainteresowani rozstrzygnięciem w sprawie.

W pkt XV postanowienia orzeczono na podstawie przepisu art. 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazując pobrać solidarnie od T. J., A. J., M. J., H. P., P. P., M. W., E. J., A. S., J. B. (1), A. G., G. J. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jędrzejowie kwotę 1760 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych. Wskazana kwota stanowiła wydatki w postaci kosztów ogłoszenia w celu poszukiwania nieznanych spadkobierców K. J. (2) i jego syna J. J. (3).