UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

Ka 490/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 06 maja 2021 roku w sprawie sygn. akt II K 361/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Z uwagi na treść i związek zarzutów podniesionych w apelacji, tj.:

obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia:

1. art. 4 k.p.k.. art. 5 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k. art. 410 k.p.k., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie w zakresie zachowania J. O. w istocie dowolnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego z rozstrzygnięciem nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego skutkiem, czego było dokonanie przez Sąd błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mających wpływ na jego treść a polegających w szczególności na bezzasadnym przyjęciu, iż J. O. w dniu 30 kwietnia 2019 roku w P. działając nieumyślnie naraził I. M. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w ten sposób, że podczas próby rozruchu silnika użytkowanego statku powietrznego (...) (...) rażąco naruszył zasady bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego zawarte w podręczniku Użytkownika dla Pilota i Instrukcji Użytkowania w Locie ( (...)) poprzez ręczne zakręcenie śmigłem samolotu, przy jednoczesnym nie zaciągnięciu hamulca postojowego, nie podłożeniu podstawek pod koła samolotu, nie zapewnienia pilota bezpieczeństwa na pokładzie samolotu, pozostawienia iskrownika samolotu w pozycji włączonej, pozostawienie dźwigni przepustnicy w pozycji pełnego otwarcia, pozostawienia sterowania mieszanką paliwa w pozycji pełnego wzbogacenia, co spowodowało uruchomienie silnika i przemieszczenie się bez nadzoru samolotu (...) po płycie lotniska z dużą prędkością w kierunku samolotu T. P., przy którym przebywała I. M., która reagując ucieczką uniknęła uderzenia przez będący w ruchu samolot marki C.,

2. art. 6 k.p.k.. w zw. z art. 399 § 1 i 2 k.p.k., poprzez naruszenie w toku rozprawy w dniu 22 kwietnia 2021 roku i w dniu 6 maja 2021 roku prawa do obrony oskarżonego J. O. i nie uprzedzenie w toku rozprawy o możliwości zakwalifikowania czynu oskarżonego według innego przepisu prawnego,

3. art. 6 k.p.k. w zw. z art. 170 1 pkt . 5 k.p.k. i art. 170 § la k.p.k. i art. 201 k.p.k. poprzez naruszenie w toku rozprawy w dniu 22 kwietnia 2021 roku prawa do obrony oskarżonego J. O. poprzez niezasadne oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchanie w charakterze świadków G. O., M. Ś. oraz A. O. - funkcjonariuszy policji wykonujących czynności procesowe bezpośrednio po kolizji samolotów na okoliczności przeprowadzonych czynności z samolotem C., jego oględzin w szczególności czy w samolocie bezpośrednio po zdarzeniu hamulec postojowy był zwolniony czy też zaciągnięty, jaka była pozycja iskrownika w kabinie pilota to jest czy był on włączony czy wyłączony, jak była położona przepustnica biegu jałowego i mieszanki paliwowej czy były one otworzone w pełnym zakresie czy też nie, oraz o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu lotnictwa na okoliczność czy do uruchomienia silnika i ruchu statku powietrznego mogło dojść na skutek awarii iskrownika i zapłonu mieszanki paliwowej nastrzykniętej wcześniej do cylindrów silnika

zostaną one rozpoznane łącznie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione przez skarżącego zarzuty obrazy przepisów postępowania generalnie sprowadzające się do zanegowania oceny materiału dowodowego przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy oraz oparcia się na niepełnym materiale dowodowym okazały się niezasadne.

Przy czym, należy podnieść, że przekonanie sądu o wiarygodności określonych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną prawa procesowego, a więc mieści się w ramach swobodnej oceny dowodów jedynie wtedy, gdy jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy, stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, jest wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – argumentowane w uzasadnieniu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r., IV KK 104/18, opubl. Legalis). Pamiętać należy, iż konsekwencją zasady prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.) jest wymóg, aby ustalenia faktyczne, w oparciu o które następuje orzekanie, były udowodnione, tylko wówczas można przyjąć, że są one prawdziwe, czyli zgodne z rzeczywistością. Zobowiązuje ona organy procesowe do dołożenia – niezależnie od woli stron – maksymalnych starań i wyczerpania wszelkich dostępnych środków poznania prawdy. Organy procesowe w ramach swobodnej oceny dowodów są ustawowo zobligowane do ukształtowania przekonania dopiero na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów ocenianych według zasad prawidłowego rozumowania z pełnym wykorzystaniem dostępnej wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 7 k.p.k.). Kodeks nie narzuca żadnych dyrektyw, które nakazywałyby określone ustosunkowanie się do konkretnych dowodów i nie wprowadza różnic co do wartości poszczególnych dowodów. Zasada prawdy materialnej jest adresowana do wszelkich organów procesowych. Nie da się jednak zawsze bezwzględnie ustalić przebiegu zdarzenia, lecz niekiedy tylko w takim zakresie, na jaki zezwalają na to zebrane dowody oraz dostępna wiedza i ukształtowane na jej podstawie doświadczenie życiowe. W toku prowadzonych czynności uprawnione organy mają jednak obowiązek wnikliwego zbadania i uwzględnienia wszystkich okoliczności zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.). Wyrok musi być wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności, a więc i tych które go podważają. Pominięcie istotnych dla sprawy okoliczności, mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie w kwestii winy, stanowi oczywistą obrazę przepisu art. 410 k.p.k.

Przypomnienia też wymaga (w kontekście zarzutów wyartykułowanych w uzasadnieniu apelacji obrońcy oskarżonego), że w świetle ugruntowa­nego orzecznictwa sądów nie można zarzucać obrazy art. 5 § 2 k.p.k. na tej podstawie, że strona zgłasza wątpliwości co do ustaleń faktycznych. Dla oceny, czy został naruszony zakaz in dubio pro reo nie są istotne wątpliwości strony procesowej, ale to jedynie, czy orzekający sąd takie wątpliwości powziął i rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, albo czy w realiach sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć. Gdy ustalenia faktyczne zależą od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, nie można mówić o naruszeniu reguły in dubio pro reo, bo jedną z podstawowych prerogatyw sądu orzekającego jest swobodna ocena dowodów (art. 7 k.p.k.). Tymczasem w sprawie nie występują tego rodzaju wątpliwości, które niweczyłyby prawidłową ocenę dowodów i trafne ustalenia faktyczne. Wyrażona w art. 5 § 2 k.p.k. zasada, nie nakłada na sąd obowiązku przyjęcia wersji najkorzystniejszej dla oskarżonego, lecz zakaz czynienia niekorzystnych domniemań w sytuacji, gdy stan dowodów nie pozwala na ustalenie faktów. Nie budzi bowiem zastrzeżeń okoliczność, że tego rodzaju wątpliwości, o których mowa w art. 5 § 2 k.p.k. winien mieć Sąd, a nie strona postępowania.

W aspekcie powyższego apelacja obrońcy oskarżonego nie wykazała w skuteczny sposób, aby rozumowanie Sądu meriti, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty przedstawione w apelacji - po ich gruntownej analizie i zestawieniu z zebranymi w sprawie dowodami - mają w istocie charakter polemiczny i opierają się wyłącznie na wybiórczej oraz subiektywnej ocenie zebranych w sprawie dowodów. Bowiem wbrew wywodom apelacji, analiza dowodów przeprowadzonych przez Sąd Rejonowy oraz pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzą do wniosku, że Sąd ten w sposób syntetyczny i klarowny rozważył wszystkie dowody oraz okoliczności ujawnione w toku rozprawy i na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne.

Tym samym, podzielić należy w całej rozciągłości stanowisko Sądu Rejonowego i jego argumentację, co do tego, że oskarżony J. O. w sposób nieumyślny doprowadził do zdarzenia lotniczego z udziałem samolotu (...) (...) i narażenia pokrzywdzonej I. M. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Sąd ten w sposób prawidłowy ustalił, że niezastosowanie się podsądnego do zasad obowiązujących w lotnictwie cywilnym i do procedur opisanych w Podręczniku Użytkowania dla Pilota Instrukcji Użytkowania w Locie dotyczącej samolotu (...), który to użytkował, doprowadziło do niekontrolowanego przemieszczenia się tego samolotu - z dużą prędkością - w następstwie czego uderzył on w samolot T. P., przy którym znajdowała się pokrzywdzona (samolot uderzył w miejscu, przy którym stała I. M. kilka sekund wcześniej i po usłyszeniu huku samolotu odskoczyła - tylko jej refleks uchronił ją od możliwości utraty zdrowia, a nawet życia), przygotowująca się do lotu ze swoim instruktorem.

Powyższe przekonanie Sąd Rejonowy oparł na pisemnych opiniach biegłego (podstawowej i dwóch uzupełniających - vide k. 106-116, k. 184-193, k. 328-330) z zakresu lotnictwa cywilnego autorstwa J. J.. Biegły jednoznacznie stwierdził, iż oskarżony dokonując rozruchu silnika winien zastosować się do wytycznych przewidzianych w obowiązującym go, jako użytkującego samolot (...) pilota, Podręczniku Użytkowania dla Pilota i Instrukcji Użytkowania w Locie ( (...)). Wytyczne te, jak wynika z opinii podstawowej z dnia 14 grudnia 2019 roku, nie przewidują możliwości uruchamiania silnika poprzez pokręcenie śmigłem. Czynność pokręcania śmigłem dopuszczalna jest tylko przed uruchomieniem silnika w przypadku niskich temperatur otoczenia, aby rozprowadzić olej silnikowy (nie paliwo) pozostały w punktach zwrotnych cylindrów, w celu zabezpieczenia silnika przed tzw. uderzeniem hydraulicznym, oszczędzając tym samym akumulator. Biegły jednocześnie podkreślił, że takie działanie może doprowadzić do niezamierzonego uruchomienia silnika, w związku z czym przy wykonywaniu takiej czynności niezbędne jest zachowanie szczególnej ostrożności i postępowanie w taki sposób, jakby wyłącznik zapłonu był włączony. J. O. całkowicie zignorował powyższe zasady, wszak warunki pogodowe w dniu inkryminowanego zdarzenia nie wymagały tego, aby zadziałać w powyższy sposób, ale przede wszystkim nie zastosował się on do wymogów bezpieczeństwa (o których to winien wiedzieć ze szkoleń lotniczych jak i z treści Podręcznika Użytkowania dla Pilota i Instrukcji Użytkowania w Locie, znajomość której jest podstawowym obowiązkiem pilota, tym bardziej takiego, który - jak on - ma wieloletnie doświadczenie w lataniu, nawet hobbistycznym), które zachować należy przy pokręcaniu śmigłem, zważywszy na skutki takiego postąpienia. Biegły zaznaczył, że wskazane wymogi bezpieczeństwa dotyczą wyłączenia przełącznika zapłonu, zamknięcia przepustnicy, odcięcia sterowania mieszanką oraz zamocowania samochodu do podłoża. O ile zatem pokręcania śmigłem, ze względu na warunki pogodowe, nie można było uznać za właściwe działanie oskarżonego, zachowanie przez niego szczególnej ostrożności w sposób odpowiadający tymże wymogom, nie doprowadziłoby do dynamicznego przemieszczenia się samolotu (...), gdyż maszyna ta nie osiągnęłaby takiej mocy aby tak się zachować.

Biegły opiniując w sprawie wykluczył, aby stan techniczny samolotu (...) był w jakimkolwiek zakresie niewłaściwy, a do tego by miał on wpływ na zaistnienie inkryminowanego zdarzenia. W ocenie biegłego do wniosku takiego prowadził fakt, iż skoro podsądny zdecydował się na uruchomienie silnika samolotu nie stwierdził żadnych niesprawności maszyny. Wszak obowiązkiem pilota przed zajęciem miejsca w kabinie samolotu i uruchomieniem silnika jest przeprowadzenie zewnętrznych oględzin. Zatem jeśli oskarżony podjął się uruchamiania silnika, to tym samym uznać należy, iż dokonany przez niego przegląd samolotu nie wykazywał żadnej usterki. Co więcej, jak wynikało z analizy akt sprawy postój samolotu na lotnisku w P. wynikał, nie z faktu jakichkolwiek niesprawności stwierdzonych przez oskarżonego podczas lotu z Niemiec (o czym wyjaśniał podczas swego drugiego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym i czego w istocie nikomu - pomimo takiej konieczności - nie zgłaszał), lecz z uwagi na zamknięcie lotniska w Ł.. Poza tym biegły wskazał, że podsądny podczas próby uruchamiania silnika samolotu (...), naruszył zasadę przyłączania zewnętrznego źródła zasilania do samolotu, podłączając akumulator samolotowy do akumulatora samochodowego, z pominięciem gniazda zasilania naziemnego, co z kolei mogło spowodować uszkodzenie pewnych elementów elektronicznych lub elektrycznych w układach samolotowych , m.in. uszkodzenie iskrownika lub jego przełącznika. Taki stan rzeczy zatem pozwala na wyprowadzenie wniosku, że oskarżony naruszając powyższą zasadę mógł spowodować, podczas ręcznego pokręcenia śmigłem, uruchomienie silnika samolotu pomimo wyłączonego iskrownika. Co istotne, jakkolwiek w świetle opinii biegłego nasuwają się wątpliwości, co do tego, czy iskrownik był pozostawiony w pozycji włączonej podczas pokręcania przez oskarżonego śmigłem, jednakowoż na względzie mieć należy zeznania świadka J. C. (Dyrektora L. Aeroklubu (...)) złożone przed sądem w dniu 25 lutego 2021 roku, z których wynika, że A. I. (który to na prośbę oskarżonego pomógł mu w próbie uruchamiania samolotu (...), poprzez zwiększanie obrotów w samochodzie wymienionego, który był połączony kablami z samolotem) rozmawiając z wymienionym na temat inkryminowanego zdarzenia wspomniał mu o włączonym przez oskarżonego iskrowniku w rzeczonym samolocie i co więcej stwierdził do J. C., że ostrzegał oskarżonego. Z tych też względów brak było powodów aby dopuszczać kolejną opinię uzupełniającą, gdyż nie było wątpliwości - w ocenie sądu - w tym zakresie. Dodatkowo zważyć należy, iż biegły zaznaczył też, że w momencie inkryminowanego zdarzenia hamulec postojowy nie był zaciągnięty. Na fakt ten wskazuje okoliczność, iż samoloty typy (...) mają bardzo skuteczny hamulec postojowy. Tak więc w przypadku jego zastosowania, a także ustawienia manetki ładowania w pozycji biegu jałowego i mieszanki na ubogą przy założonych kotwiczeniach, samolot nie miałby wystarczającej mocy aby ruszyć z miejsca i wykonać przemieszczenie przy takiej prędkości jak podczas zdarzenia.

Zważywszy na powyższe, wydana w sprawie opinia biegłego z zakresu lotnictwa cywilnego okazała się być kompleksowa i w sposób zrozumiały, spójny oraz logiczny wyjaśniała, w oparciu o dostępny materiał dowodowy, przyczyny inkryminowanego zdarzenia. Opiniujący zapoznał się z całością materiału niezbędnego do wydania rzeczonych opinii, które nie zawierały luk w ocenie zagadnień, będących ich przedmiotem. Spełniały one cechy dowodów nie budzących żadnych zastrzeżeń i tym samym mogących stanowić podstawę dla ostatecznych konkluzji. Tym samym Sąd I instancji w prawidłowy sposób dokonał ich oceny, a przyjmując za podstawę ustaleń wnioski w nich zawarte, uczynił to w granicach swobodnej oceny dowodów.

Nie można też podzielić poglądu apelującego, iż Sąd rozpoznający merytorycznie sprawę dopuścił się obrazy przepisu art. 5 k.p.k. Z treści tego przepisu wynika, że nie dające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego. Zasada ta ma zastosowanie wtedy, gdy pomimo przeprowadzenia wszystkich dostępnych dowodów pozostają w dalszym ciągu niewyjaśnione okoliczności istotne dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy. W sytuacji jednak, gdy stanowisku oskarżonego można przeciwstawić inne dowody, bądź zespół poszlak, których ocena dokonana w trybie art. 7 k.p. nie pozostawia wątpliwości, reguła wskazana w art. 5 § 2 k.p.k. nie ma zastosowania. Taka sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie. Sąd meriti wymienił i należycie ocenił dowody, które wykluczają ocenę zdarzenia lotniczego dokonaną przez oskarżonego nie przyznającego się do winy w zakresie przypisanego mu występku. W tym miejscu, nie sposób zauważyć znamiennym słów jednego z świadków, a mianowicie P. S., do którego oskarżony bezpośrednio po zdarzeniu skwitował, że była to "zwykła ludzka głupota".

Faktem jest, że oskarżony postąpił lekkomyślnie, złamał szereg procedur (a powyższe zostało udokumentowane na nagraniu z kamer znajdujących się na lotnisku i zwyczajnie kwestionowanie tego faktu jest bezcelowe), co - w sytuacji posiadania przez oskarżonego licencji pilota - jest niedopuszczalne.

Nie zasługuje również na uwzględnienie podnoszony w apelacji zarzut rażącej i mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy art. 399 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. W orzecznictwie podkreśla się, że ratio legis normy art. 399 § 1 k.p.k. tkwi w tym, by nie zaskakiwać stron rozstrzygnięciami sądu w zakresie oceny prawnej zarzucanego aktem oskarżenia działania, do czego zobowiązuje zasada lojalności procesowej. Najczęściej element zaskoczenia, który z reguły powoduje jednocześnie naruszenie prawa do obrony oskarżonego, wiąże się z przyjęciem przez sąd (w granicach oskarżenia) przepisu prawa wypełniającego znamiona innego przestępstwa niż określone w akcie oskarżenia. Takiego zaś elementu generalnie trudno doszukać się w sytuacji, w której przyjęto węższy zakres czynu, niż to zarzucano w akcie oskarżenia, czy złagodzono postać strony podmiotowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 2004 r., sygn. III KK 353/03,LEX 122298 ). Naruszenie dyrektywy wynikającej z treści art. 399 § 1 k.p.k. nie jest uchybieniem należącym do kręgu bezwzględnych przyczyn odwoławczych. Jego znaczenie w procesie, a przede wszystkim wpływ na treść rozstrzygnięcia, należy analizować w realiach konkretnej sprawy, uwzględniając zdarzenia procesowe, które miały miejsce w dotychczasowym postępowaniu. Innymi słowy, zaniedbanie powinności uprzedzenia stron o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej badanego czynu nie zawsze i nie w każdej sytuacji będzie stanowiło obrazę przepisów postępowania istotną w orzekaniu odwoławczym, ale tylko wtedy, gdy mogło to mieć (a w tej konkretnej sytuacji nie miało) wpływ na treści wyroku sądu I instancji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 września 2006 r., sygn. II AKa 135/06, LEX nr 227403).

Procedując w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy naruszył obowiązek wskazany w art. 399 § 1 k.p.k. ale jednocześnie nie sposób w realiach przedmiotowej sprawy przyjąć, że błąd ten był na tyle doniosły, aby mógł wywrzeć jakikolwiek wpływ na treść zapadłego orzeczenia. Zważyć wszak należy, iż Sąd pierwszej instancji pozostał na gruncie przepisu art. 160 k.k. (zarzucanego oskarżonemu przy czym z §1) zmieniając jedynie formę czynu z podstawowej na uprzywilejowaną tj. uznając oskarżonego za winnego nieumyślnego narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 160 § 3 k.k.), w miejsce zarzuconego mu umyślnego narażenia na takie niebezpieczeństwo, a ponadto, wyeliminował dyspozycję przepisów art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Odnosząc się natomiast do zarzutu związanego z oddaleniem - przez Sąd I instancji - wniosku dowodowego o przesłuchanie w charakterze świadków funkcjonariuszy Policji, w osobach G. O., M. Ś. i A. O., wykonujących czynności procesowe po zdarzeniu lotniczym z udziałem samolotu użytkowanego przez oskarżonego, na okoliczność przeprowadzonych przez nich oględzin w dniu 07 maja 2019 roku (a więc w istocie kilka dni po zdarzeniu będącym przedmiotem osądu z dnia 30 kwietnia 2019 roku), a zwłaszcza ustalenia w jakiej pozycji znajdował się hamulec postojowy, przełącznik iskrownika, przepustnica biegu jałowego i mieszanki paliwowej jest całkowicie niezasadny i niecelowy. Zważyć wszak należy, iż w/w funkcjonariusze Policji dokonali tylko oględzin zewnętrznych samolotu (...), co wynika z protokołu oględzin maszyny (...) – vide k. 8. W tej sytuacji wiedza ich ograniczała się wyłącznie do zewnętrznego stanu samolotu. Dodatkowo, z uwagi na upływ czasu już ponad dwóch lat od zdarzenia, charakter wykonywanej pracy, nie jest możliwe, aby pamiętali oni takie szczegóły.

Na marginesie - w kontekście twierdzeń zawartych w uzasadnieniu apelacji obrońcy - zaznaczyć należy, że nie jest również skuteczne kwestionowanie przez skarżącego przyjętej przez Sąd Rejonowy subsumpcji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu z art. 160 § 3 k.k. w kontekście istnienia odpowiedzialności osoby, która wbrew art. 158 ustawy z dnia 03 lipca 2002 roku Prawo lotnicze (Dz. U. z 2002 r., Nr 130, poz. 1112), będąc użytkownikiem statku powietrznego, narusza obowiązki w zakresie bezpiecznej eksploatacji statków powietrznych (chodzi tu konkretnie o przepis art. 210 ust. 1 pkt 10 cytowanej ustawy). Bowiem orzekanie w tym zakresie odbywa się w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (art. 210 ust. 3 wspomnianej ustawy) i zespół desygnatów normy prawnej wyrażonej w art. 210 ust. 1 pkt 10 cytowanej ustawy prowadzi do konkluzji, że odpowiedzialność za to wykroczenie nie wyłącza odpowiedzialności oskarżonego J. O. za czyn stypizowany w art. 160 § 3 k.k.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanego mu czynu ewentualnie o uchylenie wyroku i i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

3.2.

Zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary w wymiarze ośmiu miesięcy pozbawienia wolności, która to kara:

- nie uwzględnia w należyty sposób występujących w stosunku do oskarżonego okoliczności łagodzących takich jak nieumyślny charakter przypisanego mu występku, sposobu zachowania sprawcy po popełnieniu przestępstwa powiadomienie odpowiednich służb o zaistniałym zdarzeniu, działania w celu zminimalizowania jego skutków,

- sprzeczna jest z wyrażoną w art. 58 kk. dyrektywą wyboru rodzaju kary, obligującą do przyznania prymatu karom wolnościowym, jeżeli ustawa przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary, przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat, a inna kara lub środek karny mogą spełnić cele kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do kwestionowania reakcji prawo – karnej zastosowanej wobec oskarżonego J. O..

W tym kontekście, pamiętać trzeba, że z racji na ocenny charakter zasad wymiaru kary, niewspółmierność kary musi być natury zasadniczej, tzn. w stopniu niedającym się zaakceptować. W orzecznictwie podkreśla się ugruntowany pogląd, iż „rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, czyli zasłużoną.” (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30.05.2017 r., sygn. II KK 156/17, opubl. Legalis nr 1604497). Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen można trafnie podnosić, gdy wymierzona kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przypisanego czynu, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy jest w odczuciu społecznym karą niesprawiedliwą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.04.1985 r., V KRN 178/85, Lex 20053). Jak wskazuje się w orzecznictwie, zarzut niewspółmierności nie wymaga wskazania nowych, nieustalonych przez sąd okoliczności, polegać bowiem może na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je w stopniu niedostatecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.10.1974 r., V KRN 78/74, Lex 18899). Podkreślić również należy, iż orzekanie o karze ma charakter indywidualny i jest procesem do pewnego stopnia subiektywnym, obejmującym dokonanie wyboru oraz zastosowanie odpowiedniej represji karnej właściwej dla konkretnej sytuacji i konkretnego sprawcy. Z tych powodów zasady i dyrektywy orzekania w przedmiocie kary zawarte w art. 53 k.k. pozostawiają organowi orzekającemu pewien zakres swobody w procesie jej wymierzania.

Odnosząc się do rodzaju i wymiaru kary orzeczonej wobec oskarżonego J. O., podzielić należało stanowisko Sądu pierwszej instancji co do zasadności wymierzenia izolacyjnej kary pozbawienia wolności. Zdaniem sądu odwoławczego, w przedmiotowej sprawie, Sąd Rejonowy prawidłowo wyważył okoliczności przedmiotowe i podmiotowe sprawy przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego (wskazując, że jest on znaczny - oskarżony godził wszak w dobra takie jak życie i zdrowie człowieka - pokrzywdzonej I. M., nawet przy przyjęciu, że doszło do niego na skutek lekkomyślności oskarżonego i przy przyjęciu, że po zdarzeniu zawiadomił on odpowiednie służby o jego zaistnieniu), oraz okoliczność, że oskarżony dopuścił się wielu zaniedbań (nie zaciągnął hamulca postojowego, nie podłożył podstawek pod koła samolotu - co widać na nagraniu i wskazała na powyższe I. M. podnosząc, że nie było bloczków, kluczyki w stacyjce i przepustnica ustawiona na pełną moc, w pozycji pełnego otwarcia, a nadto, nie zapewnił pilota bezpieczeństwa na pokładzie samolotu, pozostawił iskrownik - co wykazano powyżej - w pozycji włączonej, oraz pozostawił sterowanie mieszanką paliwa w pozycji pełnego wzbogacenia) w zakresie sposobu uruchamiania samolotu (i słusznie uznał, że adekwatną reakcją karną będzie bezwzględna kara 8 miesięcy pozbawienia wolności.

W ocenie Sądu Okręgowego, dolegliwość wymierzonej oskarżonemu kary 8 miesięcy pozbawienia wolności - a więc na poziomie ukształtowanym orzeczeniem sądu meriti - jest współmierna w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, który uwzględniając jego możliwe realne następstwa - utratę życia, a nawet zdrowia przez I. M. (do których nie doszło wyłącznie z powodu szybkiej reakcji obronnej pokrzywdzonej, przytomności jej umysłu, nie zaś działań samego oskarżonego, który zachował się w sposób uwłaczający jakimkolwiek zasadom bezpieczeństwa) uchodzić musi jako znaczny i spełnia zadania społecznego oddziaływania kary i cele szczególno - prewencyjne. Jest wynikiem trafnej oceny okoliczności przedmiotowych i podmiotowych czynu oraz danych osobopoznawczych dotyczących oskarżonego (uprzedniej pięciokrotnej karalności, przy czym, za czyny innego rodzaju, jednakowoż na kary zarówno grzywny, jak i pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem) i jako spełniające wymogi zakreślone dyrektywami przepisu art. 53 k.k., uznana być musi za karę prawidłowo wyważoną. Należy przy tym mieć nadzieję, że kara wymierzona oskarżonemu w niniejszym postępowaniu spełni swoje cele nie tylko w indywidualnym zakresie, ale zwiększy także świadomość innych osoby zobowiązane do przestrzegania zasad bezpieczeństwa w lotnictwie, dzięki czemu podobnych wydarzeń będzie można w przyszłości uniknąć.

Wniosek

Wniosek o orzeczenie względem oskarżonego kary łagodniejszego rodzaju.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy wszystkich rozstrzygnięć zawartych w zaskarżonym wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 06 maja 2021 roku w sprawie sygn. akt II K 361/20.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok jest słuszny i sprawiedliwy, zaś apelacja obrońcy oskarżonego J. O. bezzasadna. Sąd I instancji przeprowadził w przedmiotowej sprawie postępowanie dowodowe w sposób wszechstronny i wyczerpujący, a następnie zgromadzony materiał dowodowy poddał rzetelnej analizie i na tej podstawie wyprowadził całkowicie słuszne wnioski zarówno co do winy oskarżonego w zakresie popełnienia przypisanego mu przestępstwa, subsumcji prawnej jego zachowania pod wskazane przepisy prawne, jak i w konsekwencji orzeczonej kary. Przedmiotem rozważań zaprezentowanych przez Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku były nie tylko dowody obciążające oskarżonego, ale i dowody przeciwne, zostały one ocenione w zgodzie z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Jednocześnie kara wymierzona oskarżonemu jest adekwatna do jego czynu i sprawiedliwa, na pewno nie nosi cech rażącej niewspółmierności.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Wobec nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez obrońcę oskarżonego J. O., na zasadzie art. 626 § 1 k.p.k., art. 627 k.p.k. i art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., Nr 49, poz. 223 ze zm.), zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 180złotych tytułem opłaty za drugą instancję oraz kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków za postępowanie odwoławcze stosownie do § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 663 ze zm.). Zdaniem sądu odwoławczego nie ma żadnych argumentów przemawiających za zwolnieniem oskarżonego od konieczności uiszczenia poniesionych w sprawie wydatków oraz od opłaty. Oskarżony jest mężczyzną w średnim wieku (ma 50 lat), z ostatnich informacji o nim wynikało, że jakkolwiek nie pracuje zarobkowo - jest bezrobotny i pomaga żonie w prowadzeniu działalności gospodarczej, a także ma na utrzymaniu jedno małoletnie dziecko, niemniej jednak brak informacji o przeciwskazaniach zdrowotnych do podjęcia przez niego zatrudnienia (tym bardziej, że z wykształcenia oskarżony jest informatykiem), a tym samym, przy wykazaniu minimum dobrej woli oraz chęci będzie w stanie uiścić należności na rzecz Skarbu Państwa (tym bardziej, że istnieje możliwość uregulowania kosztów sądowych w formie ratalnej). Nadto, w przedmiotowej sprawie posiadał w niniejszym postępowaniu obrońcę z wyboru, a więc jest w stanie wygospodarować środki finansowe na poczet zapłaty należnego obrońcy wynagrodzenia. W aspekcie powyższego, w ocenie sądu odwoławczego oskarżony winien i ma ku temu możliwości, ponieść w całości należności fiskalne (które w istocie nie są w wygórowanej wysokości) związane z przedmiotowym postępowaniem karnym.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego J. O..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 06 maja 2021 roku w sprawie sygn. akt II K 361/20.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana