UZASADNIENIE

Powód D. M. wniósł w dniu 13 lipca 2019 r. o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 9 551,98 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 sierpnia 2016 r., a także o zwrot kosztów procesu. Podniósł, że jako cesjonariusz dochodzi odszkodowania za skutki kolizji drogowej, której sprawca był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Powód dochodził odszkodowania z tytułu szkody w pojeździe marki A. (...), wskazując, że koszty naprawy wynosiły 13 155,69 zł brutto, a pozwany wypłacił 3 603,71 zł (k. 2-4).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 31 grudnia 2019 r. uwzględniono powództwo w całości (k. 40).

W sprzeciwie pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Zauważył, że uszkodzony pojazd stanowił własność G. T. i (...)S.A. Według pozwanego odszkodowanie powinno odpowiadać faktycznie poniesionym wydatkom na naprawę i nie może prowadzić do wzbogacenia poszkodowanego. Zarzucił, że powód nie wykazał rzeczywiście poniesionych kosztów naprawy. Podniósł, że koniecznym jest ustalenie czy naprawa przywróciła pojazd do stanu sprzed szkody. Zakwestionował datę początkową naliczania odsetek, wskazując, że ewentualne odsetki należą się po 14 dniach od doręczenia pozwu (k. 46-51).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W wyniku zdarzenia z dnia 14 lipca 2016 r. uszkodzeniu uległ samochód marki A. (...) (nr rej. (...), rok produkcji 2008) będący własnością G. T. oraz (...) S.A. w W.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego – (...) S.A. w W.. Szkoda została zgłoszona pozwanemu w dniu 18 lipca 2016 r.

dowód: dowód rejestracyjny k. 17, zeznania świadka G. T. – nagranie rozprawy z dnia 15 lipca 2021 r. oraz protokół skrócony k. 191-192

Umową zawartą dnia 22 lipca 2016 r. poszkodowany G. T. przelał na rzecz powoda D. M. wierzytelność przysługującą mu z tytułu szkody w pojeździe marki A. (...). Umowa precyzowała uszkodzony pojazd, numer szkody i ubezpieczyciela zobowiązanego do zapłaty - pozwanego. Umowa zgodnie z § 6 nie była związana z naprawą pojazdu, a pojazd do dnia podpisania umowy nie został naprawiony (§ 4).

dowód: umowa cesji k. 15-16

Pozwany przeprowadził w dniu 22 lipca 2016 r. oględziny uszkodzonego pojazdu.

dowód: fotografie k. 55-73

W kalkulacji z dnia 9 września 2016 r. pozwany przyjął stawkę za roboczogodzinę na poziomie 50 zł netto, a także zastosował potrącenia ze względu na wcześniejsze uszkodzenia pojazdu i korozję. Do naprawy założono użycie oryginalnych i nieoryginalnych części zamiennych. Łącznie koszt naprawy pozwany wyliczył na kwotę 3 663,71 zł netto. Powód zwrócił się o zmianę kwalifikacji uszkodzonych części, powołując się na technologię naprawy producenta.

dowód: kalkulacja k. 25-29, 74-78, pismo powoda k. 30

Według kalkulacji naprawy sporządzonej przez powoda, koszt naprawy pojazdu wyniósł 13 155,69 zł netto, przy stawce za roboczogodzinę w wysokości 130 zł netto. W kalkulacji założono wykorzystanie oryginalnych części zamiennych. Pozwany zweryfikował kosztorys do kwoty 6 066,90 zł netto w dniu 28 września 2016 r.

dowód: kosztorys powoda k. 18-24

Poszkodowany G. T. zlecił przeprowadzenie naprawy pojazdu powodowi. Nie płacił powodowi za naprawę. Nie konsultował naprawy ze współwłaścicielem (...) S.A.

dowód: zeznania świadka G. T. – nagranie rozprawy z dnia 15 lipca 2021 r. oraz protokół skrócony k. 191-192

Pozwany wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 3 603,71 zł.

bezsporne

W przypadku naprawy uszkodzonego pojazdu uzasadnione było zastosowanie do naprawy części oryginalnych oznaczonych symbolem jakościowym (...) i części oryginalnych (...). Części typu (...) to części oryginalne oznaczone logo producenta części, który dostarcza dany element na pierwszy montaż, jakościowo tożsame z częściami (...). O oryginalności części zamiennych decyduje nie tyle logo producenta części znajdujące się na danym elemencie, ale przede wszystkim sposób produkcji oraz jakość materiału, z którego dana część jest wykonana. Jedyna różnica między częściami oznaczanymi jako (...) i (...) sprowadza się do logo.

Użycie do naprawy innego rodzaju części nie przywróciłoby stanu poprzedniego pojazdu. Części o porównywalnej jakości w praktyce często nie odpowiadają częściom oryginalnym pod kątem jakości wykonania, wymiarów geometrycznych czy materiału, z którego są wykonane.

Naprawa pojazdu nie wymagała wymiany tarcz kół pojazdu – uszkodzona została jedynie powłoka lakiernicza. Producent uszkodzonego pojazdu nie zakazuje naprawy powłoki lakierowej obręczy kół ze stopów lekkich. W razie takiej naprawy, gwarancji w tym zakresie udziela wyłącznie wykonujący naprawę, a nie producent pojazdu.

Przeciętna stawka za roboczogodzinę w warsztatach nieautoryzowanych na rynku województwa (...) w roku 2016 wynosiła około 100 zł netto.

Uzasadniony koszt naprawy pojazdu w oparciu o części oryginalne ze znakiem towarowym producenta pojazdu części o jakości (...), przy założeniu średniej stawki za roboczogodzinę wyniósłby 12 005,27 zł brutto.

Uzasadniony koszt naprawy pojazdu w oparciu o części oryginalne typu (...) oraz dostępne części o jakości (...), przy założeniu średniej stawki za roboczogodzinę wyniósłby 10 090,40 zł brutto. Zakładając natomiast wymianę obręczy lewej przedniej oraz lewej tylnej kół koszt naprawy wyniósłby 15 444,54 zł brutto.

Uzasadniony koszt naprawy pojazdu w oparciu o części oryginalne typu (...), części o jakości (...)oraz części o porównywalnej jakości, przy założeniu średniej stawki za roboczogodzinę wyniósłby 9 595,54 zł brutto.

dowód: opinia biegłego k. 101-124, opinia uzupełniająca k. 145-166

Ustalając stan faktyczny sprawy oparto się m.in. na opinii biegłego mgr inż. J. S. oraz na opinii uzupełniającej. Zastrzeżenia do opinii zgłaszał wyłącznie powód, a biegły rzetelnie ustosunkował się do podniesionych wątpliwości, wyjaśniając różnice w oznaczeniu części zamiennych oraz sposób naprawy obręczy kół.

Pominięto dowód z przesłuchania stron, mając na uwadze, że powód nie był osobą poszkodowaną, a na okoliczność własności pojazdu przesłuchany został świadek G. T. – współwłaściciel pojazdu, a także została przedłożona kopia dowodu rejestracyjnego. Faktycznie przeprowadzona naprawa pojazdu nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia, zaś ustalenie zakresu uszkodzeń wymagało wiedzy specjalnej.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Podstawę prawną roszczenia stanowił przepis art. 822 § 1 k.c., który stwarza po stronie ubezpieczyciela obowiązek zapłacenia określonego w umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej odszkodowania za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, wobec której odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z § 2 wymienionego przepisu, umowa obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w niej zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przesłankami powstania odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela są zatem: zaistnienie zdarzenia, z którym umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wiąże odpowiedzialność odszkodowawczą ubezpieczającego lub ubezpieczonego (tj. zdarzenie ubezpieczeniowe), szkoda oraz adekwatny związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy szkodą a przedmiotowym zdarzeniem. Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych precyzuje szczegółowe podstawy i zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela (art. 9, art. 9a, art. 34, art. 36 ustawy).

W rozpoznawanej sprawie zdarzenie ubezpieczeniowe i odpowiedzialność pozwanego z umowy ubezpieczenia (...) pozostawały poza sporem. Strony nie zgadzały się jednakże co do wysokości szkody w pojeździe uszkodzonym wskutek zdarzenia z dnia 14 lipca 2016 r. Pozwany podniósł także okoliczności powodujące wątpliwości w zakresie legitymacji czynnej powoda.

Stosując z urzędu prawo materialne i mając na względzie stanowisko pozwanego, Sąd ocenił, że powodowi jedynie częściowo przysługiwało prawo do dochodzenia odszkodowania od pozwanego. Zaznaczyć trzeba, że poszkodowanymi w przypadku uszkodzenia pojazdu są właściciele pojazdu, bowiem to w ich mieniu nastąpił uszczerbek majątkowy. Powód zawarł umowę cesji wierzytelności wyłącznie z jednym ze współwłaścicieli pojazdu – poszkodowanym G. T.. Tymczasem z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że w dacie szkody pojazd w części stanowił własność (...)S.A. Powód, mimo spoczywającego na nim ciężaru dowodu (art. 6 k.c.), nie wykazał, by przed 14 lipca 2016 r. cedent nabył udział banku
ani by bank przelał przysługującą mu wierzytelność z tytułu naprawienia szkody na współwłaściciela pojazdu. Zgodnie zatem z treścią art. 197 k.c. przyjęto, że udział poszkodowanego G. T. wynosił połowę i w tej też części przysługiwało mu odszkodowanie, mając na uwadze regulację zawartą w art. 207 k.c. W okolicznościach sprawy nie może mieć przy tym zastosowania przepis art. 209 k.c., jako że umowa przelewu, z której powód wywodził swoją legitymację do wytoczenia powództwa, nie miała na celu zachowania wspólnego prawa. Poszkodowany G. T. nie wydatkował przy tym środków na naprawę pojazdu, nie jest również wiadomym, czy z mocy umowy łączącej go z (...) S.A. miał obowiązek przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego, na jakich zasadach. Wobec powyższego, powód zgodnie z art. 509 k.c. i art. 510 k.c. nabył wierzytelność wobec powoda w części – prawo do połowy należnego odszkodowania.

W myśl art. 361 § 2 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Szkoda jest rozumiana jako utrata lub zmniejszenie aktywów, bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Przy ustaleniu szkody stosuje się ogólne zasady prawa odszkodowawczego, choć odszkodowanie należne od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zawsze wypłaca się w pieniądzu. Zasadą jest całkowita kompensata doznanego uszczerbku, wykluczone jest jednak nieuzasadnione wzbogacenie się poszkodowanego. Stosownie do art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Normalny związek przyczynowy zachodzi wtedy, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajowym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest rezultatem typowym, w zwykłej kolejności rzeczy, a więc nie będącym rezultatem jakiegoś zupełnie wyjątkowego zbiegu okoliczności.

Stwierdzić zatem należy, że pozwany zobowiązany był wypłacić odszkodowanie w kwocie umożliwiającej poszkodowanym doprowadzenie pojazdu do stanu sprzed kolizji. Wartość odszkodowania powinna zatem odpowiadać co najmniej obiektywnie koniecznym i ekonomicznie uzasadnionym kosztom naprawy samochodu, pozwalającym na doprowadzenie uszkodzonego mienia do stanu sprzed zdarzenia ubezpieczeniowego. Poza zainteresowaniem ubezpieczyciela powinno natomiast pozostawać, czy poszkodowani w rzeczywistości naprawili swój pojazd, a jeśli tak, to przy wykorzystaniu jakich części. Roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana (por. wyrok SN z dnia 16 maja 2002 r. V CKN 1273/00, wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2018 r. sygn. akt II CNP 43/17, wyrok SN z dnia 8 marca 2018 r. sygn. akt II CNP 32/17, postanowienie SN z dnia 7 grudnia 2018 r. sygn. akt III CZP 51/18).

W rozpoznawanej sprawie Sąd przyjął za twierdzeniami powoda, że pozwany przyznał 3 603,71 zł odszkodowania za naprawę pojazdu. Uzasadniony koszt naprawy pojazdu w oparciu o nowe i oryginalne części zamienne pochodzące od producenta pojazdu (jakości (...)) oraz dostępne części o tożsamej jakości (typu (...)), przy założeniu średniej stawki za roboczogodzinę wyniósłby 10 090,40 zł brutto. Brak było uzasadnionych podstaw do wymiany obręczy kół, mając na uwadze, że naprawa obręczy spowodowałaby jedynie utratę gwarancji producenta pojazdu, a powód nie wykazał, by w chwili szkody 8-letni pojazd był jeszcze objęty gwarancją producenta. Naprawa z zastosowaniem wymienionych części ((...)i (...)) gwarantowałaby możliwość przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, przy ograniczeniu kosztów naprawy. Jednocześnie powód nie wykazał szczególnego interesu w wykorzystaniu do naprawy wyłącznie części oryginalnych, z logo producenta pojazdu. Zastosowanie innych dostępnych części o porównywalnej jakości nie doprowadziłoby z kolei pojazdu do stanu poprzedniego. Ponadto, pozwany nie wykazał, że zamontowano w pojeździe części nieoryginalne. Celowym przy tym było przyjęcie przeciętnych stawek za roboczogodzinę, ponieważ powód nie wykazał, że pojazd został naprawiony za wyższym wynagrodzeniem.

Mając powyższe na uwadze, tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu spowodowane zdarzeniem z dnia 14 lipca 2016 r. zasądzono na rzecz powoda kwotę 1 441,46 zł, czyli połowę niewypłaconego a należnego odszkodowania. Zasadne odszkodowanie z tytułu szkody częściowej w pojeździe wynosiło bowiem 10 090,40 zł, a pozwany wypłacił jedynie 3 603,71 zł (10 090,40 zł/2 = 5 045,20 zł – 3 603,71 zł).

Odsetki ustawowe za opóźnienie zasądzono od dnia 15 października 2016 r. na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Świadczenia odszkodowawcze zakładu ubezpieczeń są bowiem terminowe, co oznacza, że zakład ubezpieczeń nie pozostaje w opóźnieniu co do kwot nie objętych jego decyzją, jeżeli poszkodowani po jej otrzymaniu lub wcześniej nie określili kwotowo swego roszczenia (zob. uzas. wyr. Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 1999 r., III CKN 315/98). W rozpoznawanej sprawie powód kwestionował przyznane odszkodowanie i przedłożył pozwanemu własny kosztorys naprawy. Pozwany dokonał jego weryfikacji w dniu 28 września 2016 r. – w tej zatem dacie znał wysokość roszczeń powoda. Po upływie 14 dni pozwany pozostawał w opóźnieniu w zapłacie dalszego odszkodowania.

W pozostałym zakresie powództwo oddalono jako niezasadne.

O kosztach rozstrzygnięto w oparciu o art. 100 zd. 1 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia stosownie do wyniku postępowania, które powód wygrał w 15%. Koszty postępowania w sumie wyniosły 5 184,74 zł. Na wskazane koszty złożyły się: poniesione przez powoda - opłata od pozwu 478 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 1 800 zł, wynagrodzenie biegłego 289,74 zł (łącznie 2 567,74 zł), poniesione przez pozwanego - opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 1 800 zł, wynagrodzenie biegłego 800 zł (łącznie 2 617 zł). Wysokość wynagrodzenia pełnomocników wynikała z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Pozwany winien ponieść koszty w wysokości 777,71 zł (15% z 5 184,74 zł), a poniósł koszty w kwocie 2 617 zł, zatem za dużo o kwotę 1 839,29 zł. W konsekwencji od powoda na rzecz pozwanego zasądzono kwotę 1 839,29 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE