Sygn. akt II Ka 192/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Koninie Wydział II Karny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Robert Rafał Kwieciński

Sędziowie: Waldemar Cytrowski

Marek Ziółkowski

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Sobieraj

przy udziale prokuratora Adama Webera

po rozpoznaniu w dniach: 10 grudnia 2021 r., 11 lutego 2022 r. i 11 marca 2022 r.

sprawy A. M.

oskarżonego z art. 177§2 k.k. w zw. z art. 178§1 k.k. i art. 178a§1 i 4 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę i oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Turku z dnia 31 marca 2021 r. sygn. akt II K 380/20

I.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. F. kwotę 1033,20 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

III.  Zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Marek Ziółkowski Robert Rafał Kwieciński Waldemar Cytrowski

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 192/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 31 marca 2021r., sygn. akt II K 380/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

A. M.

Twierdzenia oskarżonego, iż to nie on kierował samochodem podczas przedmiotowego zdarzenia.

- zeznania świadka Z. T.,

- zeznania świadka M. K.

k.967-968

k. 981-982

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

zeznania świadka Z. T.,

zeznania świadka M. K..

Z. T. (2) nie był naocznym świadkiem zdarzenia i nie miał dokładnej, przydatnej dla ustalenia stanu faktycznego wiedzy w tym zakresie, wskazał jedynie, że świadek M. K. przekazał mu, że w dniu darzenia pojechał z oskarżonym na stację paliw w miejscowości M.;

również i ten mężczyzna nie była naocznym świadkiem zdarzenia, ale potwierdził, iż spożywał alkohol z oskarżonym przed zdarzeniem, tj. w godz. ok. 15-16, natomiast wieczorem w wyniku upojenia alkoholowego świadek ten spał i nie miał wiedzy co się wówczas działo z A. M..

Generalnie dowody te nie miały doniosłego znaczenia w niniejszej sprawie, a z pewnością nie potwierdziły na najmniejszym stopniu wersji prezentowanej przez oskarżonego, że to nie on był sprawcą przedmiotowego wypadku drogowego.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż oskarżony popełnił zrzucany mu czyn, podczas gdy z pisemnego wniosku oskarżonego z dnia 6 kwietnia 2021r. wynika, iż oskarżony przypisanego mu czynu nie popełnił (k. 788),

- rażącą niewspółmierność na gruncie ustalonego stanu faktycznego orzeczonej w stosunku do oskarżonego A. M. kary 10 lat pozbawienia wolności, która to kara przekracza stopień winy i społecznej szkodliwości czynu (k. 757),

- błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na tym, że pojazdem kierowała inna niż oskarżony osoba (k. 728-729).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd odwoławczy w toku kontroli apelacyjnej nie dopatrzył się uchybień w ocenie dowodów, którą przeprowadził Sąd I instancji. Ocena dowodów przeprowadzonych w toku postępowania pozostaje pod ochroną prawa procesowego (art. 7 k.p.k.), gdyż została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy oraz wyczerpującego i logicznego - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uzasadnienia przekonania sądu, zgodnie z wymogami określonymi w art. 424 k.p.k. (por.m.in.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2003 r., sygn. V KK 375/02, LEX nr 80278).

Sąd wydał wyrok na podstawie analizy całokształtu ujawnionych w toku postępowania okoliczności, mających znaczenie dla przedmiotowego rozstrzygnięcia, wobec czego ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie uchybia treści art. 410 k.p.k.

Wbrew twierdzeniom skarżących – Sąd I instancji dokonał w przedmiotowej sprawie prawidłowych ustaleń faktycznych w zakresie sprawstwa oskarżonego co do zarzucanego mu czynu z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. i art. 178a § 1 i 4 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Na sprawstwo oskarżonego w niniejszej sprawie wskazuje w sposób nie budzący wątpliwości zebrany materiał dowodowy.

W pierwszej kolejności wskazać należy na zapis monitoringu ze stacji benzynowej na której przebywał oskarżony chwilę przed zdarzeniem opisanym aktem oskarżenia. Na zapisie tym widać oskarżonego podjeżdżającego na stację benzynową, który po wyjściu z auta zatacza się i uderza ciałem o drzwi. Mężczyzna na monitoringu ma problemy z normalnym poruszeniem się i obsługą dystrybutora. Po zapłaceniu w kasie na stacji paliw oskarżony wsiada do pojazdu od stronny kierowcy, korzysta z telefonu komórkowego, uruchamia samochód i odjeżdża w kierunku m. T.. Na nagraniu nie widać, aby w pojeździe tym znajdowały się jakiekolwiek inne osoby (k. 103-105).

W toku postępowania sądowego przeprowadzono także dowód z kryminalistycznych badań biologicznych mające na celu ustalenie czy ślady kryminalistyczne zabezpieczone na wymazówkach w toku oględzin pojazdu marki O. (...), którym poruszał się oskarżony zawierają ludzką krew i czy profil DNA oskarżonego jest zgodny z profilem DNA stwierdzonym w dowodowej krwi. Podkreślić należy, iż wymazy te zostały pobrane z plam znajdujących się głownie na siedzeniu kierowcy, pomiędzy kierowcą a pasażerem przy siedzeniu kierowcy. Z opinii tej wynika wprost, iż na zabezpieczonym materiale ujawniono krew ludzką o profilu genetycznym identycznym z profilem genetycznym A. M. (k. 691). Podkreślić należy, iż profil genetyczny DNA oskarżonego ustalony został na podstawie materiału dowodowego i porównawczego po przeprowadzeniu badania genetycznego przez Laboratorium Kryminalistyczne KWP w P. (k. 594-596). W oparciu o ww. opinie nie ulega wątpliwości, iż to oskarżony A. M. w dniu zdarzenia kierował samochodem osobowym marki O. (...).

Nie sposób również nie zauważyć, iż A. M. w toku całego postępowania tak przygotowawczego, jak i sądowego przyznawał się do zarzucanego mu czynu (k. 115-116, 201-205, 208 i 571-572), dopiero w dalszym etapie postępowania przesłuchiwani byli świadkowie i przeprowadzane dowody, które miały wykluczyć sprawstwo oskarżonego, w rezultacie jednak ww. opinia z zakresu badań biologicznych potwierdziła sprawstwo wymienionego; nastęnie po wydaniu wyroku – po zorientowaniu się jak surowa kara pozbawienia wolności może być wymierzona – oskarżony diametralnie zmienił stanowisko, które przedstawił w apelacji złożonej przed sporządzeniem pisemnego uzasadnienia przedmiotowego orzeczenia; twierdzenia zawarte w tym środku odwoławczym okazały się jednak nieudolną linią obrony, zmierzającą do uniknięcia grożącej poważnej odpowiedzialności karnej.

W ocenie sądu odwoławczego orzeczona wobec oskarżonego kara pozbawienia wolności nie nosi cech rażącej surowości. Kara ta jest adekwatna do stopnia zawinienia oraz do stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu.

Jako podstawę odwoławczą (art. 438 pkt. 4 k.p.k.) ustawodawca traktuje tylko taką niewspółmierność kary, która ma charakter rażący. Nie chodzi więc o każdą różnicę między karą wymierzoną a karą, którą należałoby wymierzyć, ale o różnicę o charakterze zasadniczym. Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który m.in. w wyroku z dnia 02.02.1995r. wyraził pogląd, że nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować (sygn. akt II KRN 198/94 OSP 1995 Nr 6 poz. 18). Zatem rażąca niewspółmierność kary zachodzić może tylko wówczas, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica między karą wymierzoną przez Sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego (por. wyrok SN z dnia 14.11.1973r. III KR 254/73 OSNPG 1974 Nr 3-4 poz.51).

W ocenie sądu odwoławczego nie można uznać, że oskarżony szczerze, konsekwentnie i w całości przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, wyrażając w ten sposób żal i autentyczną skruchę. Podczas przewodu sądowego prowadzone było bowiem szczegółowe postępowanie dowodowe dotyczące tego, kto prowadził pojazd marki O. (...) w chwili wypadku, ponadto już po wydaniu wyroku wymieniony zakwestionował ustalenia faktyczne sadu meriti w tym zakresie. Nie można też zapominać, iż oskarżony był uprzednio wielokrotnie karany, w tym za przestępstwa podobne, a przedmiotowego czynu dopuścił się w warunkach recydywy, a także w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Świadczy to w ocenie sądu okręgowego o bezskuteczności stosowania dotychczasowej represji karnej wobec A. M. i rażącym lekceważeniu przez niego porządku prawnego.

Oskarżony miał pełną świadomość naganności swojego zachowania i jego prawnych konsekwencji, co nie powstrzymało go od popełnienia kolejnego tego rodzaju przestępstwa. Takie zachowanie przez oskarżonego wymaga możliwie surowego napiętnowania, w dużej mierze również w celu pełnej realizacji dyrektywy społecznego oddziaływania kary. Sam zaś oskarżony swoim zachowaniem dobitnie wykazał, że żadne inne środki represji karnej wobec niego nie odnoszą wychowawczych skutków i nie powstrzymują go od popełnienia kolejnego przestępstwa. Nie ma więc żadnych przesłanek by móc uznać, że obecnie kara pozbawienia wolności orzeczona w niższym zakresie wpłynie na oskarżonego przynajmniej na tyle, by nie popełnił kolejnego przestępstwa w przyszłości.

Wobec powyższego zarzuty skarżących stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu orzekającego oraz prawidłowo wyważoną represją karną za przypisany oskarżonemu czyn.

Wniosek

- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutów zawartych w apelacjach obrońcy i oskarżonego, a także nie znalazł przy tym uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu i powodujących konieczność zmiany bądź uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Wina, sprawstwo i kara.

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Wina, sprawstwo oskarżonego oraz orzeczona kara nie budzą wątpliwości sądu odwoławczego i nie wymagały w tym zakresie ingerencji tegoż sądu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

III.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżone z urzędu orzeczono na podstawie art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2018 r. poz. 11184 ze zm) w zw. z §17 ust. 2 pkt 4, § 20 i § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 18). Określono opłatę za obronę przed sądem II instancji na kwotę 600 złotych plus dwa razy po 120 złotych za dwa dodatkowe terminy oraz podatek VAT, mając na uwadze wkład pracy adwokata wynikający również z uczestnictwa w posiedzeniach przez sądem odwoławczym i sporządzania zażaleń na postanowienia w przedmiocie środka zapobiegawczego.

Na podstawie art. 624 k.p.k. sąd zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, mając na uwadze jego sytuację majątkową oraz to, iż orzeczono wobec niego długotrwałą karę pozbawienia wolności.

7.  PODPIS

Marek Ziółkowski Robert Rafał Kwieciński Waldemar Cytrowski

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina, sprawstwo i kara

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina, sprawstwo

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana