Sygn. akt VI Ka 396/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Karin Kot (spr.)

Sędzia Klara Łukaszewska

Sędzia Andrzej Tekieli

Protokolant Sylwia Piliszewska

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze: Urszuli Ziembickiej

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2021r.

sprawy P. C. ur. (...) w K.

s. J., M. z domu W.

oskarżonego z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i in.

z powodu apelacji wniesionych przez obrońców

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 15 kwietnia 2021 r. sygn. akt II K 75/21

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. C.;

II.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 396/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 15 kwietnia 2021 r., sygn. akt II K 75/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------------------

---------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------------------

---------------------------------------------------------------

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. Rażąca niewspółmierność kary pozbawienia wolności określonej w pkt I, II, III, IV i V części dyspozytywnej wyroku, polegającej na wymierzeniu oskarżonemu odpowiednio:

- w pkt I za czyn opisany w pkt 1 części wstępnej wyroku, tj. za czyn z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii kary 2 lat pozbawienia wolności;

- w pkt II za czyn opisany w pkt 2-5 i 7-8 i 10-13 części wstępnej wyroku, tj. za czyn z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii kary 2 lat pozbawienia wolności;

- w pkt III za czyn opisany w pkt 6 części wstępnej wyroku, tj. za czyn z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii kary 1 roku pozbawienia wolności;

- w pkt IV za czyn opisany w pkt 9 części wstępnej wyroku, tj. za czyn z art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii kary 4 miesięcy pozbawienia wolności;

- oraz odpowiednio kary łącznej pozbawienia wolności określonej w pkt V części dyspozytywnej wyroku w wysokości 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności, pomimo iż okoliczności sprawy, postawa oskarżonego oraz gdy dla realizacji celów zapobiegawczych i wychowawczych kary oraz skutecznego oddziaływania społecznego, biorąc pod uwagę dyrektywy wymiaru kary określone w treści art. 53 k.k. przemawiały za orzeczeniem kary w mniejszej wysokości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. Rażąca niewspółmierność orzeczonej kary, a to poprzez wymierzenie w/w oskarżonemu kary łącznej 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy całokształt okoliczności niniejszej sprawy, w tym sposób zachowania oskarżonego, jedność zamiaru, działanie ciągłe rozłożone w czasie oraz tożsamość dobra chronionego prawem wskazuje na celowość i zasadność orzeczenia wobec oskarżonego kary 2 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 i 2

Ponieważ w obu wywiedzionych apelacjach obrońcy oskarżonego sformułowali zarzuty dotyczące wysokości orzeczonej kary, Sąd Odwoławczy odniesie się do nich w sposób łączny.

Podkreślić należy, iż już od wielu lat specjaliści zajmujący się terapią uzależnień zwracają uwagę na brak postaw do klasyfikacji narkotyków jako „miękkie” i „twarde”. Rozróżnienie to opierające się na sile działania poszczególnych środków odurzających dawało mylne wyobrażenie na temat potencjalnie niższego szkodliwego oddziaływania substancji z kategorii „miękkich narkotyków”, ich pozornie mniejszego działania uzależniającego i w konsekwencji – niższej społecznej szkodliwości ich zażywania, a obrońca oskarżonego w wywiedzionej apelacji w sposób bezrefleksyjny powołuje tę niemającą oparcia w rzeczywistości argumentację, która oczywiście nie mogła mieć wpływu na zmianę zaskarżonego wyroku.

Także powoływane przez skarżącą orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Krakowie o sygn. akt II AKa 47/13, zgodnie z którym za znaczą ilość środka odurzającego uznać można ilość wystarczającą do jednorazowego odurzenia się kilkudziesięciu tysięcy osób jest stanowiskiem skrajnym, którego Sąd Okręgowy nie podziela, uznając za słuszny utrwalony w judykaturze pogląd, iż znaczna ilość narkotyków to taka, która wystarcza do jednorazowego odurzenia się co najmniej kilkudziesięciu osób (por. m. in. wyrok SA w Łodzi z dnia 7.07.2020 r., II AKa 353/19, OSAŁ 2020/3/148, wyrok SA we Wrocławiu z dnia 27.11.2019 r., II AKa 97/19, LEX nr 2758148, wyrok SA w Gdański z dnia 13.09.2018 r., II AKa 247/18, LEX nr 3128383) i z pewnością ujawnione u mieszkaniu P. C. 63,59 g metaamfetaminy i 420,7 g marihuany taką znaczną ilość środków odurzających stanowiły. Ponadto krytycznie do powoływanego przez skarżącą stanowiska odniósł się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 lutego 2018 r., V KK 309/17 stwierdzając, iż nie ma żadnych podstaw do twierdzenia, że dopiero ilość narkotyku pozwalająca na jednorazowe odurzenie kilkudziesięciu tysięcy osób - jest ilością znaczną i spełnia kryterium kwalifikujące przestępstwa z art. 62 ust. 2 ustawy z 2005 r. u.p.n. (LEX nr 2455747).

Obrońcy oskarżonego w wywiedzionych apelacjach kwestionowali zarówno przyjęty przez Sąd I instancji stopień winy, jak i społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu czynów. Podkreślić jednak należy, iż dokonane w tym zakresie oceny Sądu orzekającego były prawidłowe: P. C. zdawał sobie sprawę z naganności swojego zachowania i związanych z nim konsekwencji – w tym grożącej mu odpowiedzialności karnej, co jednak nie powstrzymało go przed prowadzeniem przestępczej działalności. Co więcej, jak wynika ze złożonych przez niego na etapie postępowania przygotowawczego wyjaśnień, handel substancjami odurzającymi miał być dla niego alternatywą dla zwykłej pracy zarobkowej. Także społeczna szkodliwość przypisanych oskarżonemu czynów była wysoka, bowiem posiadał on znaczną ilość narkotyków, które udzielał wielu innym osobom, zarówno odpłatnie, jak nie odpłatnie i dopuszczał się czynów o charakterze przestępczym przez dłuższy czas. Jak wynika chociażby z zeznań K. S. (k. 85-86), wiedzę o tym, iż u oskarżonego można nabyć środki odurzające uzyskała już 6 lat wcześniej była to wiedza powszechna w jej środowisku, zaś w latach 2018 – 2020 kilkukrotnie zaopatrywała się u niego w marihuanę. Chociaż nie udało się ustalić dokładnego okresu, w którym oskarżony handlował narkotykami, to na podstawie okoliczności badanej sprawy przyjąć można, iż zajmował się tym przez kilka lat.

Należy również mieć na względzie, iż wśród narkotyków, którymi handlował oskarżony, znajdowały się różne rodzaje substancji odurzających, w tym metaamfetamina, która ma szczególnie niebezpieczne i toksyczne oddziaływanie na osoby, które ją zażywają. Oskarżony udzielał narkotyków osobom młodym, co wpływało dezintegrująco na ich życie, jak i negatywnie oddziaływało na funkcjonowanie całej społeczności. Obrońca oskarżonego deprecjonował wagę przypisanych oskarżonemu przestępstw starając się przekonać, iż ilość substancji psychotropowych i odurzających udzielanych przez P. C. innym osobom była znikoma, co rzutować miało także na ocenę stopnia społecznej szkodliwości tych czynów. Podkreślić jednak należy, iż w badanej sprawie nie było żadnych okoliczności, które – poza subiektywnym stanowiskiem skarżącej – stanowiłyby podstawę do orzeczenia wobec oskarżonego tzw. „kary mieszanej” przy zastosowaniu regulacji art. 37b k.k.

Niesłusznie obrońca umniejsza także znaczenie nieodpłatnego udzielania środka odurzającego, skoro w oparciu o zasady doświadczenia życiowego wnioskować można, iż takie nieodpłatne udzielenie narkotyków przez osobę, która zajmuje się ich sprzedażą, ma zachęcić do eksperymentowania ze środkami odurzającymi i w dalszej perspektywie uczynić nabywcę takich środków z osoby, której takiego środka udzielono nieodpłatnie. Jest to działanie demoralizujące i wyrachowane, nie można zatem zgodzić się ze stanowiskiem obrońcy dotyczącym znikomej społecznej szkodliwości takiego czynu.

Ponadto podstawa oskarżonego po popełnieniu przestępstwa była typową dla osoby, wobec której zastosowano środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania i nie stanowi podstawy do obniżenia wymierzonej mu kary.

Podsumowując stwierdzić należy, iż zarówno orzeczone wobec P. C. kary jednostkowe za poszczególne przypisane mu przestępstwa, jak i kara łączna 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności wymierzone zostały w granicach swobodnego uznania sądu, z uwzględnieniem dyrektyw wymiaru kary zawartych w art. 53 k.k., art. 85a k.k. i art. 86 k.k., są adekwatne do stopnia i winy i społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu przestępstw i będą w sposób właściwy realizowały cele zarówno z zakresu prewencji indywidualnej, jak i generalnej. Niewątpliwie oskarżony jako osoba młoda powinien mieć szansę na powrót do społeczeństwa i prowadzenie zgodnego z prawem, społecznie akceptowalnego trybu życia, w tym podjęcia legalnej pracy, jednak wcześniej powinien odbyć karę będącą sprawiedliwą i adekwatną reakcją prawnokarną na popełnione przez niego przestępstwa.

Wniosek

1. Zmiana zaskarżonego wyroku i orzeczenie odpowiednio:

- za czyn opisany w pkt 1 części wstępnej wyroku, tj. za czyn z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii kary 1 roku pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt 2-5 i 7-8 i 10-13 części wstępnej wyroku, tj. za czyn z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii kary 1 roku pozbawienia wolności;

- za czyn opisany w pkt 6 części wstępnej wyroku, tj. za czyn z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, na podstawie art. 37b k.k. kary 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary 3 miesięcy ograniczenia wolności;

- za czyn opisany w pkt 9 części wstępnej wyroku, tj. za czyn z art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii kary 1 miesiąca pozbawienia wolności;

- oraz odpowiednio na podstawie art. 91 § 2 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzeczenie oskarżonemu kary łącznej w wysokości 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. Zmiana zaskarżonego wyroku w jego zaskarżonej części poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak już wspomniano, Sąd Odwoławczy nie podzielił stanowiska wyrażonego w apelacjach wywiedzionych przez obrońców oskarżonego i nie znalazł podstaw do obniżenia kar orzeczonych wobec P. C. – zarówno wymierzonych mu kar jednostkowych, jak i kary łącznej. Przypomnieć również należy, iż immanentną cechą kary jest jej dolegliwość, która jednak w przypadku badanej sprawy nie jest nadmierna. Zgodzić się przy tym należy ze stanowiskiem Sądu I instancji, iż kara łączna wymierzona przy zastosowaniu zasady absorpcji nie stanowiłaby adekwatnej reakcji prawnokarnej na przypisane oskarżonemu przestępstwa. Ponadto wymierzanie kary łącznej przy zasadzie całkowitej absorpcji czy kumulacji stanowi rozwiązanie skrajne, które stosowane jest jedynie wyjątkowo i w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Wobec powyższego karę łączną 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności uznać należy za sprawiedliwą i adekwatną z puntu widzenia dyrektyw wymiaru kary oraz jej celów.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. C..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Jak już wspomniano, Sąd Odwoławczy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia o karze. Nie było także konieczności ingerowania w jego treść z urzędu, dlatego zaskarżony wyrok, jako trafny i prawidłowy, podlegał utrzymaniu w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd Odwoławczy na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., mając na względzie trudną sytuację majątkową oskarżonego, zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie w przedmiocie kar jednostkowych oraz kary łącznej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie w przedmiocie kary łącznej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana