Sygn. akt VIII U 1649/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 30.04.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku z 6.04.2021 r. ponownie ustalił dla D. G. emeryturę powszechną od 1.04.2021 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 99411,20 zł,

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 358889,44 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 250,50 miesięcy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 1829,54 zł

Po ponownym ustaleniu wysokości emerytury wynosi

(99411,20 zł + (...),44) / 250,50 = 1829,54 zł

Emerytura z FUS po waloryzacji przysługuje w kwocie od 1.04.2021 r. 2125,81 zł.

(decyzja k.20 akt ZUS)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą wnioskodawczyni złożyła od niej odwołanie, zarzucając, że pozwany wyliczając jej emeryturę błędnie zastosował średnie dalsze trwanie życia oraz zakwestionowała datę, od której podwyższono wysokość świadczenia, wnosząc o:

1) zmianę i poprawne przeliczenie emerytury w decyzjach z 28.09.2015 r., z 16.02.2016 r., z 30.04.2021 r. ponieważ zostały w nich przyjęte błędne wskaźniki dalszego średniego trwania życia, gdyż według skarżącej w każdej z tych decyzji ZUS wbrew przepisom nie przyjął dla niej najkorzystniejszego wskaźnika, choć winien był w decyzji z 28.09.2015 r. być przyjęty wskaźnik w wysokości 246,5 miesięcy, w decyzji z 16.02.2016 r. wskaźnik w wysokości 242,8 miesięcy, w decyzji z 30.04.2021 r. wskaźnik w wysokości 248,5 miesięcy;

2) zwrot i wypłatę powstałych różnic w wyniku błędnych przeliczeń od dnia 1.09.2015 r. do chwili obecnej, tj. do 2021 r. wraz z corocznymi waloryzacjami oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie;

3) wydanie nowej aktualnej decyzji zgodnej z tabelą średniego dalszego trwania życia obowiązującą od kwietnia 2021 r. do marca 2022 r. dla osób w wieku 67 lat z wybranym najkorzystniejszym wskaźnikiem (miesiąc z dnia rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd). (odwołanie k. 3-11)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie, argumentując, że zmianę średniego dalszego trwania życia ustalono na zgłoszony w dniu 6.04.2021 r. wniosek, bowiem postępowanie przed organem rentowym jest wnioskowe, a zatem brak podstaw do wyrównania z tego tytułu emerytury ponad pierwszy dzień miesiąca 2021 r., w którym zgłoszono w tym zakresie wniosek, a uwzględnione średnie dalsze trwanie życia odpowiada obowiązującemu stanowi faktyczno – prawnemu. ZUS wyjaśnił, że zaskarżoną decyzją średnie dalsze trwanie życia ustalono w przypadku ubezpieczonej jak dla osoby w wieku równym 60 lat – prawem korzyści – wyniosło ono 250,50 miesięcy na podstawie tablic średniego dalszego trwania życia obowiązującej od 1.04.2014 r. do 31.03.2015 r. (wnioskodawczyni urodziła się (...)). Pozwany argumentował, że brak podstaw do przyjęcia w przypadku ubezpieczonej wymienionych przez nią średnich trwań życia, gdyż:

- 246,50 miesięcy stosuje się przy ustaleniu wysokości emerytury osobom przechodzącym na emeryturę w okresie od 1.04.2015 r. do 31.03.2016 r. w wieku 61 lat i 8 miesięcy,

- 242,80 miesięcy stosuje się przy ustaleniu wysokości emerytury osobom, które przechodziły na emeryturę w okresie od 1.04.2015 r. do 31.03.2016 r. w wieku 62 lat i 1 miesiąca,

- 248,30 miesięcy stosuje się okresie od 1.04.2014 r. do 31.03.2015 r. w wieku 60 lat i 11 miesięcy.

Zakład wyjaśnił, że decyzją z 4.09.2015 r., po rozpatrzeniu wniosku z 28.07.2015 r., przyznał D. G. emeryturę od 7.08.2015 r., tj. od osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego 60 lat, 8 miesięcy, a wobec tego, że wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie, wysokość świadczenia ustalono w kwocie zaliczkowej i zawieszono jego wypłatę; uwzględniono wówczas średnie dalsze trwanie życia w wymiarze 255,40 miesięcy z tablicy obowiązującej od 1.04.2015 r., właściwej w dacie osiągnięcia wieku emerytalnego. Wypłatę emerytury powszechnej podjęto od 1.09.2015 r., mocą kolejnej decyzji z 4.09.2015 r., w wyniku wpływu świadectwa pracy. Decyzją z 28.09.2015 r. ZUS przeliczył D. G. emeryturę od 1.09.2015 r., tj. od daty od której przyznano świadczenie; zmianie uległy wyłącznie składki zewidencjonowane na koncie z uwzględnieniem waloryzacji, a pozostałe składniki utrzymano na dotychczasowym poziomie, przez co wysokość świadczenia uległa podwyższeniu. Decyzją z 16.02.2016 r., po rozpatrzeniu wniosku z 4.02.2016 r., ZUS przeliczył D. G. emeryturę od 1.02.2016 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek poprzez przyrost składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji z uwzględnieniem średniego dalszego trwania życia ustalonego na dzień zgłoszenia tego wniosku o przeliczenie, podając, że w dniu 4.02.2016 r. wnioskodawczyni osiągnęła wiek 61 lat życia i 1 miesiąc, zatem zgodnie z tablicami, średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 61 lat 1 miesiąca wynosi 251,70 miesięcy - przeliczenia emerytury dokonano w oparciu o art.108 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Następnie ZUS zacytował treść art. 26 ustawy emerytalnej, a końcowo wyjaśnił, że zgodnie z art. 116 ust. 1 w/w ustawy postępowanie w sprawie świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej, dodając, że zgodnie z art. 133 ust. 1 tej ustawy w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznanie lub podwyższenie świadczenia wypłaca się poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3. W konkluzji pozwany wniósł o oddalenie odwołania. (odpowiedź na odwołanie k. 22-23)

W piśmie procesowym z 4.10.2021 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie, argumentując, że w jej przypadku zastosowanie ma art. 26 ust. 6 ustawy emerytalnej.

(pismo procesowe wnioskodawczyni k. 34-36)

W pismach procesowych z 11.10.2021 r. i z 21.10.2021 r. ZUS podtrzymał zajęte stanowisko, a także wyjaśnił, że w przypadku wnioskodawczyni zgodnie z art. 26 ust. 6 ustawy emerytalnej, uwzględniono - z prawem korzyści - średnie dalsze trwanie życia w wymiarze 250,50 miesięcy według tablicy średniego dalszego trwania życia obowiązujących w dniu, w którym odwołująca osiągnęła wiek emerytalny, wynoszący 60 lat, tj. w dniu 7.12.2014 r. – komunikat Prezesa GUS z dnia 26.03.2014 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (M.P. 2014 r., poz. 245). ZUS wyjaśnił też, że wnioskodawczyni przechodziła na emeryturę w wieku 60 lat i 8 miesięcy i wówczas średnie dalsze trwanie życia według tablic obowiązujących w okresie od 1.04.2015 r. do 31.03.2016 r. wynosiło 255,40 miesięcy – komunikat Prezesa GUS z 26.03.2015 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (M.P. 2015 r., poz. 296). Pozwany wskazał też, że w piśmie procesowym z 6.10.2021 r. popełnił oczywistą omyłkę pisarską, albowiem zamiast błędnie podanego wskaźnika średniego dalszego trwania życia zastosowanego w decyzji z 30.04.2021 r. 255,50 miesięcy, winno być prawidłowo 255,40 miesięcy. Pozwany podniósł, że wskazane przez odwołującą w piśmie procesowym z 30.09.2021 r. średnie dalsze trwanie życia 247,60 miesięcy, nie może być uwzględnione przy ustalaniu wysokości emerytury, ponieważ dotyczy ono już wieku, po ukończeniu przez nią 60 lat (według tablic obowiązujących w okresie od 1.04.2014 r. do 31.03.2015 r.)

(pisma procesowe ZUS k. 41 i k. 46)

W piśmie procesowym z 26.10.2021 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie i zarzuciła, że pozwany nie wykazał w jaki sposób przeliczył jej emeryturę, w szczególności nie wyjaśnił jak to ma się do zmiany przepisów o zwiększeniu okresu nieskładkowego z 0,7% na 1,3% z tytułu opieki nad dzieckiem, a także, że brak jest załączników okresów zatrudnienia, wartości i waloryzacji kapitału początkowego i zewidencjonowanych składek na koncie ubezpieczonej, akcentując, że do żadnej decyzji z 28.09.2015 r., z 16.02.2016 r., z 30.04.2021 r. ZUS nie załączył dokumentów informujących jak została przeliczona emerytura, a zwłaszcza pierwsza decyzja o przyznaniu emerytury, podczas, gdy powinny być załączniki dokumentujące ustalenie podstawy wymiaru świadczeń, z ilu lat dokonano przeliczenia i jakie wartości zostały przyjęte do podstawy wymiaru emerytury.

(pismo procesowe wnioskodawczyni z 26.10.2021 r. k. 49-51)

W kolejnym piśmie procesowym z 9.11.2021 r. wnioskodawczyni podtrzymała dotychczasowe stanowisko, akcentując, że ZUS przyjął, iż ukończyła 60 lat w sierpniu 2014 r. podczas, gdy ukończyła wiek emerytalny 60 lat dopiero w grudniu 2014 r. – najkorzystniejszy zgodnie z art. 26 ust. 6 ustawy emerytalnej. Podniosła, że tablice średniego dalszego trwania życia czyli 247,6 miesięcy liczy się do przodu, a nie do tyłu, konkludując, że odwołanie jest zasadne.

(pismo procesowe wnioskodawczyni z 9.11.2021 r. k. 56)

Na rozprawie z 8.03.2022 r. wnioskodawczyni poparła odwołanie, precyzując swoje żądanie w ten sposób, że chodzi jej jedynie o zastosowanie złego wskaźnika średniego dalszego trwania życia, wnosząc o zastosowanie wskaźnika średniego dalszego trwania życia nie z sierpnia, ale z grudnia 2014 r., gdyż w grudniu 2014 r. ukończyła 60 lat, konkludując, że przyjęty przez pozwanego wskaźnik jest błędny. Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. (e-prot. z 8.03.2022 r.: 00:01:22, 00:03:29,00:05:03)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

D. G. urodziła się (...) (okoliczność niesporna)

W dniu 28.07.2015 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o emeryturę w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego (wniosek k. 1 akt emerytalnych ZUS)

Decyzją z 1.09.2015 r. ZUS ponownie ustalił dla wnioskodawczyni kapitał początkowy od 1.01.1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1.01.1981 r. do 3.12.1990 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 73,25%. Podstawa wymiaru kapitału początkowego została ustalona poprzez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 73,25% przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową ustaloną w art. 174 ust. 7 ustawy emerytalnej, tj. 73,35% x 1220,89 zł = 894,30 zł. Przyjęto okresy ubezpieczenia w wymiarze: składkowe łącznie 21 lat, 6 miesięcy, 14 dni, tj. 258 miesięcy, nieskładkowe: okres sprawowania opieki nad dzieckiem 2 lata, 1 miesiąc, 4 dni, tj. 25 miesięcy. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31.12.1998 r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego dla wnioskodawczyni wyniósł 86,19%. Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat – wynosi 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z 25.03.1999 r. w sprawie tablic średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn – M.P. Nr 12, poz. 173) art. 173 ust. 2 ustawy emerytalnej. Wartość kapitału początkowego obliczono w następujący sposób:

293,01 zł x 86,19% (współczynnik proporcjonalny) = 252,55 zł

(258 miesięcy składkowych x 1,3%) : 12 x 894,30 zł (podstawa wymiaru) = 249,96 zł

(25 miesięcy nieskładkowych x 1,3%) : 12 x 894,30 zł (podstawa wymiaru) = 24,24 zł

Razem 526,75 zł.

Wartość kapitału początkowego wyniosła 110090,75 zł: 526,75 zł x 209 miesięcy (średnie dalsze trwanie życia)= 110090,75 zł.

(decyzja z 1.09.2015 r. k. 44 akt kapitałowych)

Decyzją zaliczkową z 4.09.2015r. ZUS przyznał D. G. od 7.08.2015r., tj. od osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego wynoszącego wówczas 60 lat i 8 miesięcy - zgodnie obowiązującym wówczas art. 24 ust. 1 a pkt 9 ustawy. Do obliczenia emerytury ZUS przyjął kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitał początkowy z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, które ustalono na dzień osiągnięcia wieku emerytalnego

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 98834,16 zł

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 358889,44 zł

- średnie dalsze trwanie życia według tablic obowiązujących od kwietnia 2015 r. do marca 2016 r. wynosi 255,40 miesięcy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 1792,18 zł

Obliczenie wysokości emerytury:

( (...),16 + (...),44) / 255,40 = 1792,18 zł.

Wypłata emerytury była zawieszona, gdyż wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie.

(decyzja z 4.09.2015 r. k. 6 akt emerytalnych ZUS)

Dnia 1.09.2015 r. D. G. wystąpiła z wnioskiem o podjęcie wypłaty emerytury przedkładając świadectwo pracy, potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy dnia 31.08.2015 r.

(wniosek k. 8 akt emerytalnych ZUS, świadectwo pracy k. 9 akt emerytalnych ZUS)

Na podstawie w/w wniosku podjęto wypłatę emerytury od 1.09.2015, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Emerytura została podjęta w kwocie zaliczkowej z uwagi na brak możliwości doliczenia składki za sierpień 2015 r. (okoliczności niesporne)

Dnia 28.09.2015 r. ZUS wydał decyzję o charakterze ostatecznym, w której do obliczenia emerytury wnioskodawczyni przyjęto:

-

kwotę przeliczonego i zwaloryzowanego kapitału początkowego 358889,44 zł

-

kwotę składki zaewidencjonowana na koncie z uwzględnieniem waloryzacji 99411,20 zł

-

średnie dalsze trwanie życia 255,40 m-cy (dla wieku przejścia na emeryturę wg tablicy trwania obowiązującej w okresie 1.04.2015 r.-31.03.2016 r. tj. w dniu osiągnięcia przez wnioskodawczynię podwyższonego wieku emerytalnego czyli 60 lat i 8 miesięcy zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami)

Emerytura wyniosła: 1794,44 zł ( (...),44+ (...),20)/255,40 m-cy)

(decyzja z 28.09.2015 r. k. 12 akt emerytalnych ZUS)

W związku z tym, że wypłata emerytury została podjęta w III kwartale 2015r. od września 2015 r. waloryzacja roczna składek wykonana została w czerwcu 2015 r. wskaźnikiem za 2014 r. według stanu na dzień 31.01.2014 r. Waloryzacjom kwartalnym podlegały składki zapisane po dniu 31.01.2014 r. Ostatniej waloryzacji składek dokonano za pierwszy kwartał 2015 r. (okoliczności niesporne)

Decyzją z 16.02.2016 r., po rozpatrzeniu wniosku odwołującej z 4.02.2016 r. ZUS przeliczył D. G. emeryturę od 1.02.2016 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek poprzez przyrost składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji z uwzględnieniem średniego dalszego trwania życia ustalonego na dzień zgłoszenia tego wniosku o przeliczenie – tj. uwzględniając, że w dniu 4.02.2016 r. wnioskodawczyni osiągnęła wiek 61 lat życia i 1 miesiąc, przyjmując w efekcie, że zgodnie z tablicami średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 61 lat 1 miesiąca wynosi 251,70 miesięcy - przeliczenia emerytury dokonano w oparciu o art.108 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Emeryturę ustalono w kwocie 1794,44 zł (1794,44 zł + (87,26/251,70).

(decyzja z 16.02.2016 r. k. 15 akt emerytalnych ZUS)

W dniu 6.04.2021 r. wnioskodawczyni wniosła o przeliczenie jej emerytury z zastosowaniem najkorzystniejszego średniego dalszego trwania życia.

(wniosek k. 17 akt emerytalnych ZUS)

Zaskarżoną decyzją z 30.04.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. po rozpoznaniu w/w wniosku z 6.04.2021 r. ponownie ustalił dla D. G. emeryturę powszechną od 1.04.2021 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 99411,20 zł,

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 358889,44 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 250,50 miesięcy

- wyliczona kwota emerytury wynosi 1829,54 zł

Po ponownym ustaleniu wysokości emerytury wynosi

(99411,20 zł + (...),44) / 250,50 = 1829,54 zł

Emerytura z FUS po waloryzacji przysługuje w kwocie od 1.04.2021 r. 2125,81 zł.

(decyzja k.20 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny został odtworzony na podstawie niekwestionowanych dokumentów zalegających w aktach ZUS-owskich, przy czym okoliczności faktyczne nie są sporne, albowiem spór dotyczy wyłącznie oceny prawnej żądania skarżącej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 504) postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Zgodnie zaś z art. 133 ust.1 pkt 1 w/w ustawy, w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3.

Ostatecznie wobec sprecyzowania roszczenia przez wnioskodawczynię na rozprawie w dniu 8.03.2022 r., spór w przedmiotowej sprawie sprowadził się wyłącznie do tego, czy pozwany prawidłowo wyliczył emeryturę odwołującej przyznanej po ukończeniu przez nią wieku emerytalnego w zakresie przyjętego wskaźnika średniego dalszego trwania życia.

Przechodząc do istoty sprawy należy zatem wskazać, że przepisem art. 1 pkt 1 lit. a i b ustawy z 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Z 2015 r., poz. 552) wprowadzono zmiany w art. 26 ustawy emerytalnej. Nadano nowe brzmienie przepisowi ust. 5 oraz dodano ust. 6. Znowelizowany przepis ust. 5 stanowi, iż tablice, o których mowa w ust. 4 są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. 6. Przepis ten stanowi, iż jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz art. 27 ust. 2 i 3. W uzupełnieniu należy także wskazać, że zgodnie z art. 2 ustawy z 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy emerytalnej, wysokość emerytury przysługującej w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie art. 24 oraz art. 27, obliczonej z zastosowaniem art. 26, o której mowa w art. 1, ustala się ponownie z zastosowaniem przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 1 i 4, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą - na wniosek osoby uprawnionej.

Sąd zważył w szczególności, że emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury, ustalonej w sposób określony w art. 25 Ustawy, przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 ( art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Kwestia nabycia prawa do emerytury przez osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948r. jest uregulowana w przepisie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018r. poz. 1270). Zgodnie z ust. 1 tego przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

Obliczenie emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948r. odbywa się na zasadach określonych w art. 25-26c ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach ( art. 26 ust. 2 ustawy emerytalnej).

Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach ( art. 26 ust. 3 ustawy emerytalnej).

Zgodnie zaś z treścią art. 26 ust. 4 ustawy emerytalnej, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

Należy też wskazać, że przepisami art. 1 pkt 1 lit. a i b) ustawy z 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 552) wprowadzono zmiany w art. 26 ustawy emerytalnej w wyniku, których nadano nowe brzmienie ustępowi 5 art. 26 ww. ustawy oraz dodano do art. 26 nowy ustęp 6.

Znowelizowany przepis ust. 5 art. 26 ustawy emerytalnej w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2015 r. stanowi, że tablice, o których mowa w ust. 4 są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. 6.

Z kolei zgodnie z treścią przepisu ust. 6 art. 26 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2015 r. do 30 września 2017 r. ustawodawca zdecydował, że jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz art. 27 ust. 2 i 3. Natomiast art. 26 ust. 6 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2017 r. stanowi, że "jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn".

Sąd Okręgowy zważył, że z przytoczonych przepisów wynika po pierwsze, że ani ubezpieczony, ani też ZUS nie mają żadnego wpływu na określenie wartości średniego dalszego trwania życia, bo ta zgodnie z wyraźną wolą ustawodawcy wyrażoną w dyspozycji art. 26 ust. 4 ustawy emerytalnej, corocznie do dnia 31 marca określona jest w formie komunikatu Prezesa GUS. Tym samym odnosząc się do zarzutu odwołującej należy zaakcentować, że nie ma w tym zakresie jakiejkolwiek uznaniowości, ani tym bardziej dowolności po stronie organu emerytalnego, który nie dokonuje żadnych wyliczeń w tym przedmiocie.

Po drugie, konsekwencją cytowanych wyżej przepisów jest to, że co do zasady daną tablicę stosuje się do wniosków złożonych w trakcie jej obowiązywania ( ust. 5 art. 26 ustawy emerytalnej), chyba że korzystniejsza dla ubezpieczonego do ustalenia wysokości emerytury okazałaby się tablica trwania życia obowiązująca w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny ( ust. 6 art. 26 ustawy emerytalnej w cytowanych wyżej brzmieniach obowiązujących od 1 maja 2015 r. do 30 września 2017 r. i aktualnie do 1 października 2017 r.).

Skoro zaś wnioskodawczyni urodzona (...) osiągnęła obowiązujący w 2015 r. powszechny wiek emerytalny dla kobiet po ukończeniu wieku 60 lat i 8 miesięcy czyli w dniu 7.08.2015 r. i złożyła wniosek o emeryturę w wieku powszechnym w dniu 28.07.2015 r., przeto zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z dnia 26.03.2015 r. w sprawie tablic średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (M.P. z 2015 r., poz. 296) obowiązującym w okresie od 1.04.2015 r. do 31.03.2016 r., wskaźnik średniego dalszego trwania życia dla takich osób, jak odwołująca, określony w tablicy stanowiącej załącznik do w/w komunikatu wynosił 255,40 miesięcy - i taki też wskaźnik organ emerytalny prawidłowo przyjął w decyzji z 4.09.2015 r. do wyliczenia dla wnioskodawczyni emerytury w wieku powszechnym. Następnie ZUS decyzją z 16.02.2016 r. po rozpoznaniu wniosku ubezpieczonej z 4.02.2016 r. dokonał przeliczenia emerytury zgodnie z art. 108 ust. 2 ustawy emerytalnej i zastosował prawidłowo tablice średniego dalszego trwania życia obowiązującą w tablicach z 2015 r. dla osób w wieku 61 i 1 miesiąca , tj. 251,70 miesięcy. Bezbłędnie także pozwany rozpoznał w zaskarżonym zakresie wniosek odwołującej z 6.04.2021 r. o przeliczenie jej emerytury z zastosowaniem najkorzystniejszego wskaźnika średniego dalszego trwania życia w kwestionowanej decyzji z 30.04.2021 r. W dniu ukończenia przez skarżącą 60 lat zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z dnia 26.03.2014 r. w sprawie tablic średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (M.P. z 2014 r., poz. 245) obowiązującym w okresie od 1.04.2014 r. do 31.03.2015 r., wskaźnik średniego dalszego trwania życia dla takich osób, jak odwołująca, dla których wówczas wiek emerytalny wynosił 60 lat i 8 miesięcy, określony w tablicy stanowiącej załącznik do w/w komunikatu wynosił 250,50 miesięcy - i taki też wskaźnik organ emerytalny prawidłowo przyjął w zaskarżonej decyzji z 30.04.2021 r. do wyliczenia dla wnioskodawczyni emerytury w wieku powszechnym zgodnie z art. 26 ust. 6 ustawy emerytalnej. Ponadto ZUS trafnie uwzględnił cytowane wyżej przepisy art. 116 ust.1 i art. 133 ust.1 pkt 1 ustawy emerytalnej, wobec czego żądanie by przeliczenie emerytury skarżącej od 1.09.2015 r. jest bezzasadne, albowiem postępowanie przed ZUS jest postępowaniem wnioskowym i brak podstaw do wyrównania z tego tytułu emerytury ponad pierwszy dzień miesiąca, w którym wnioskodawczyni złożyła wniosek z 4.06.2021 r. o przeliczenie świadczenia emerytalnego.

Mając na względzie wskazane okoliczności Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., oddalił odwołanie wnioskodawczyni, jako niezasadne.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem

doręczyć wnioskodawczyni z pouczeniem o środkach odwoławczych.

A.P.