Sygn. akt XVII AmA 40/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –

SSO Andrzej Turliński

Protokolant –

sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu 25 marca 2022 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

o stwierdzenie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów

na skutek odwołania (...) sp. z o.o. w W. od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 22 stycznia 2020 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) sp. z o.o. w W. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 720 (siedemset dwadzieścia) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Andrzej Turliński

Sygn. akt XVII AmA 40/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 stycznia 2020 r. Nr (...) Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK, pozwany) na podstawie art. 26 ust. 1 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r o ochronie konkurencji i konsumentów (t,j. Dz.U. z 2019 r. poz. 369 ze zm.) - powoływanej dalej jako uokik, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zachowanie (...) Sp. z o.o. w W. (powód), polegające na stosowaniu w Regulaminie świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. – Na kartę postanowienia o treści: W przypadku niedokonania Zasilenia Konta w terminie 30 dni od dnia upływu Okresu ważności dla Usług wychodzących, (...) anuluje niewykorzystaną Wartość konta po upływie tego 30 dniowego terminu, co narusza art. 57 ust. 5 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t,j. Dz.U. z 2019 r., poz. 2460) i godzi w zbiorowe interesy konsumentów

i nakazał zaniechanie jej stosowania – pkt I decyzji.

W pkt II decyzji Prezes UOKiK na podstawie art. 26 ust. 3 uokik nałożył na powoda obowiązek publikacji wersji jawnej niniejszej decyzji w całości, na koszt powoda, na stronie internetowej tego przedsiębiorcy (w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa znajdująca się pod adresem: (...) w ciągu 30 dni od daty uprawomocnienia się przedmiotowej decyzji w ten sposób, że odnośnik do treści wersji jawnej decyzji powinien zostać umieszczony na stronie głównej oraz utrzymywania jej na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 3 (trzech) miesięcy od daty opublikowania na stronie internetowej.

W pkt III decyzji Prezes UOKiK nałożył na powoda, płatną do budżetu państwa, karę pieniężną w wysokości 20 433 226 zł.

W pkt IV decyzji Prezes UOKiK obciążył powoda kosztami przeprowadzonego postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów oraz zobowiązał powoda do zwrotu Prezesowi UOKiK kosztów postępowania w kwocie 135,70 zł, w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się niniejszej decyzji.

Od ww. decyzji powód wniósł odwołanie zaskarżając decyzję w całości.

Zarzucił Prezesowi UOKiK:

1.  naruszenie art. 24 ust. 2 uokik przez jego błędne zastosowanie polegające na przyjęciu za praktykę naruszająca zbiorowe interesy konsumentów zachowanie polegające na zamieszczeniu w „Regulaminie świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. – Na kartę (Regulamin Na kartę) postanowienia o treści : „w przypadku niedokonania Zasilenia Konta w terminie 30 dni od dnia upływu Okresu ważności dla usług wychodzących, (...) anuluje niewykorzystaną Wartość konta po upływie tego 30 dniowego terminu”, podczas gdy zachowanie to nie wyczerpuje znamion zakazu określonego art. 24 ust 2 Ustawy, a w szczególności:

a)  zachowanie to nie jest sprzeczne z prawem ani z dobrymi obyczajami,

b)  zachowanie to nie godzi w zbiorowe interesy konsumentów,

2.  naruszenie art. 57 ust,. 4 Prawa telekomunikacyjnego przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że zamieszczenie w regulaminie przedpłaconych usług telekomunikacyjnych postanowienia o treści: „w przypadku niedokonania Zasilenia Konta w terminie 30 dni od dnia upływu Okresu ważności dla Usług wychodzących, (...) anuluje niewykorzystaną Wartość konta po upływie tego 30 dniowego terminu” może utrudniać abonentowi korzystanie z prawa do zmiany dostawcy usług świadczącego publicznie dostępne usługi telekomunikacyjne,

3.  naruszenie art. 24 ust. 2 uokik przez wydanie decyzji nakazującej w jej uzasadnieniu zwracanie na rzecz konsumentów niewykorzystanych sald w usłudze typu (...) bez istniejącej podstawy prawnej wobec braku implementacji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) (...) z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiającej Europejski kodeks łączności elektronicznej (Dyrektywa), a w konsekwencji również naruszenie art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U.2004.90.864/2 – tekst skonsolidowany uwzgledniający zmiany wprowadzone Traktatem z Lizbony, dalej TFUE), poprzez jego niezastosowanie,

4.  naruszenie art. 26 ust. 1 uokik przez jego bezpodstawne zastosowanie i nakazanie zaniechanie stosowania przez powoda postanowienia Regulaminu Na Kartę, który nie stanowi praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów,

5.  naruszenie art. 1 ust. 1 uokik przez jego niezastosowanie polegające na wydaniu decyzji, której skutki stoją w sprzeczności z publicznoprawnym interesem konsumentów,

6.  naruszenie art. 26 ust. 3 uokik przez bezpodstawne nałożenie obowiązku publikacji decyzji wobec niestosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 uokik w zw. z art. 57 ust. 5 Prawa telekomunikacyjnego,

7.  naruszenie art. 106 ust. 1 pkt 4 Ustawy oraz art. 7 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPCz) przez nałożenie kary finansowej w sytuacji braku naruszenia art. 24 ust. 2 uokik w związku z art. 57 ust. 5 PT,

8.  naruszenie art. 106 uokik w związku z art. 6 EKPCz przez brak precyzyjnego określenia w decyzji, za które praktyki została na powoda nałożona kara pieniężna, co uniemożliwia ocenę poprawności jej nałożenia,

9.  naruszenie art. 106 ust. 1 uokik przez nałożenie kary pieniężnej, podczas gdy z okoliczności spray wynikało, że od nałożenia kary należy odstąpić,

10.  naruszenie art. 111 ust. 1 pkt 1 uokik przez dowolne i wybiórcze posłużenie się przesłankami wymiaru kary pieniężnej, przez co kara pieniężna – niezależnie od innych uchybień – została ustalona w rażąco wygórowanej wysokości,

11.  naruszenie art. 107 § 1 i 3 k.p.a. w związku z art. 83 uokik przez brak właściwego uzasadnienia decyzji, a mianowicie:

a)  skonstruowania uzasadnienia decyzji, które jest sprzeczne z jej sentencją,

b)  zaniechanie wskazania przyczyn, z powodu których pozwany odmówił wiarygodności i mocy dowodowej dowodom przedstawionym przez powoda,

co stanowi istotną wadę decyzji utrudniającą polemikę z poczynionymi ustaleniami oraz sądową kontrolę decyzji w toku instancji,

12.  naruszenie art. 7 k.p.a. w związku z art. 83 uokik oraz art. 231 k.p.c. i art. 227 k.p.c. w związku z art. 84 uokik polegające na zaniechaniu przeprowadzenia stosownego postępowania dowodowego w celu ustalenia, czy doszło do naruszenia art. 24 ust. 1 uokik, i na zastosowaniu w to miejsce systemu błędnie skonstruowanych domniemań faktycznych oraz oparcie wnioskowania – zamiast o ustalone fakty – o domysły i nie znajdujące oparcia w materiale dowodowym hipotezy, co doprowadziło do wadliwego i błędnego uznania, że powód stosuje praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów,

13.  naruszenia art. 233 k.p.c. w zw. z art. 84 uokik polegające na:

a)  nie zachowaniu w trakcie postępowania należytej całościowej analizy zebranych materiałów dowodowych, w tym pism i oświadczeń zgłaszanych przez powoda, a także (...) Izbę (...),

b)  dowolnej i sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego ocenie zgromadzonych dowodów,

co doprowadziło do wadliwego i błędnego uznania, że powód stosuje praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów,

14.  naruszenie art. 105 § 1 k.p.a. w związku z art. 83 uokik przez jego niezastosowanie i zaniechanie umorzenia postępowania w sprawie jako bezprzedmiotowego wobec nie stosowania przez powoda praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów.

W oparciu o powyższe zarzuty powód wniósł o:

1.  uchylenie zaskarżonej decyzji w całości,

ewentualnie o:

2.  uchylenie zaskarżonej decyzji w pkt II wobec niezasadności obowiązku publikacji wersji jawnej prawomocnej decyzji,

3.  uchylenie zaskarżonej decyzji w pkt III wobec niezasadności nałożenia na powoda kary pieniężnej,

4.  uchylenie zaskarżonej decyzji w pkt IV wobec niezasadności obciążenia powoda kosztami przeprowadzonego postępowania,

a na wypadek nieuwzględnienia wniosków z pkt 1 lub 3 powyżej powód wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w pkt III przez obniżenie nałożonej na powoda kary stosownie do ustalonych okoliczności.

Wniósł także o stwierdzenie, że decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa.

Powód wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu :

- z dokumentów załączonych do odwołania na okoliczności odpowiednio wskazane w uzasadnieniu odwołania

- ze wskazanych w odwołaniu dokumentów znajdujących się w aktach postępowania administracyjnego o sygn. akt (...) na okoliczności odpowiednio wskazane w uzasadnieniu odwołania

- z innych dokumentów znajdujących się w aktach postępowania administracyjnego o sygn. akt (...) na okoliczności uzasadniające odwołanie.

W odpowiedzi Prezes UOKiK wniósł o oddalenie odwołania w całości

i pominięcie wniosków dowodowych powoda wskazanych w treści odwołania na podstawie art. 235 1 w zw. z art. 235 2 § 2 k.p.c.

Ponadto Wnioskował o:

- dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii pranej dotyczącej konsekwencji - po stronie operatora telefonii komórkowej – zwrotu klientom niewykorzystanych środków znajdujących się na ich kontach (...) na gruncie podatków od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób pranych z dnia 11 grudnia 2019 r. przygotowana przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na wykazanie faktu, że zwrot niewykorzystanych środków z kont (...) był możliwy w stanie prawnym, w którym została wydana przedmiotowa decyzja,

- dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu ze skarg konsumentów A. Ż. i A. O. na wykazanie faktu, że Spółka nadal stosuje opisywaną w decyzji praktykę,

- dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu ze skarg konsumentów A. K. i A. R. na wykazanie faktu, że rzeczywiste kwoty anulowane przez powoda z kont (...) konsumentów są również istotnie wyższe niż uśrednione wartości wskazane zarówno przez niego w odwołaniu jak również w decyzji, co oznacza że nie można ich traktować jak to określono jako „niestanowiące bariery do zmiany operatora”.

Sąd Okręgowy ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

(...) Spółka z o.o. z siedzibą w W. jest przedsiębiorcą wpisanym do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: (...). Prowadzona przez nią działalność telekomunikacyjna jest działalnością regulowaną i podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. jest wpisana do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych pod nr 3.

[dowód: informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z Krajowego Rejestru Sądowego wg stanu na dzień 30 grudnia 2019 r., karta: 297 - 309, informacja Rejestru Przedsiębiorców Telekomunikacyjnych wg stanu na dzień 28 grudnia 2019 r., karta: 310]

Powód stosował w Regulaminie świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. – Na kartę postanowienia o treści: W przypadku niedokonania Zasilenia Konta w terminie 30 dni od dnia upływu Okresu ważności dla Usług wychodzących, (...) anuluje niewykorzystaną Wartość konta po upływie tego 30 dniowego terminu.

Ponadto postanowienia o zbliżonej treści powód stosował również w regulaminach wcześniejszych ofert - (...)/ (...), (...) Internet na kartę oraz (...) na Kartę, w których anulowano środki zgodnie z § 7 ust. 7-9 Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. dla Abonentów (...)/ (...)/ po upływie 30 dniowego terminu od daty zakończenia okresu ważności dla połączeń wychodzących. W przypadku zasilenia konta w terminie 10 dni od upływu 30 dniowego terminu od daty zakończenia okresu ważności dla połączeń wychodzących anulowana wartość konta była przywracana. Jednak brak zasilenia w tym terminie mógł skutkować bezpowrotną utratą środków: „W przypadku niedokonania zasilenia konta w terminie 30 dni od dnia upływu okresu ważności dla usług wychodzących, (...) zastrzega możliwość anulowania niewykorzystanej wartości konta po upływie tego 30 dniowego terminu, z zastrzeżeniem ust. 8 poniżej. Zasilenie konta w terminie 10 dni, licząc od upływu 30 dniowego terminu określonego w ust. 7, skutkować będzie przywróceniem anulowanej wartości konta. W przypadku braku zasilenia konta w terminie wskazanym w ust. 8 (...) zastrzega możliwość bezpowrotnego anulowania niewykorzystanej wartości konta."

[dowód: pismo (...) z dnia 17 listopada 2014 r. wraz z załącznikami, karta. 24; pismo (...) z dnia 12 września 2018 r. wraz z załącznikami, karta: 260-261, Regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. – Na Kartę obowiązujący od dnia 25 grudnia 2014 r., karta: 188; Regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. Na kartę obowiązujący od dnia 18 grudnia 2018 r., karta: 286]

Na dzień 17 listopada 2014 r. powód oferował dwie oferty usług typu (...): (...) na kartę bez limitu i (...) bez limitu. Na rynku dostępne były na wskazaną powyżej datę startery z ofertami: (...) (...) w (...), (...) na (...), (...) (...) (...), (...) (...) (...). Przed wszczęciem postępowania wyjaśniającego oferował również usługi (...) pod innymi markami (np. (...)).

[dowód: pismo (...) z dnia 17 listopada 2014 r. , karta: 18 - 23]

Powód na dzień 12 września 2018 r. oferował trzy taryfy (...):

- (...) (...),

- (...),

- (...) (...).

We wszystkich ww. taryfach stosowane były dodatkowe bonusy.

Startery, które oferował na dzień 12 września 2018 r., przewidywały następujące okresy ważności konta:

Starter

Okres ważności dla usług wychodzących

Okres ważności dla usług przychodzących

(...) (...)

7dni/15 dni

45 dni

(...)

15 dni

70 dni

(...)

15 dni

365 dni

[dowód: pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 260 - 261]

Zasilenia konta w poszczególnych taryfach oferowanych konsumentom na dzień
12 września 2018 r. posiadały następujące parametry:

Taryfa (...) (...):

Kwota zasilenia

5 zł – 9 zł

10 zł – 19 zł

20 zł – 24 zł

25 zł – 49 zł

50 zł – 99 zł

100 zł – 500 zł i więcej

Okres ważności dla usług wychodzących

5 dni

10 dni

20 dni

30 dni

90 dni

180 dni

Okres ważności dla usług przychodzących

50 dni

55 dni

65 dni

75 dni

135 dni

225 dni

Okresy ważności dla usług wychodzących i dla usług przychodzących nie sumowały się. Obowiązujące okresy ważności dla usług wychodzących i dla usług przychodzących wynikały z najwyższego ostatniego nominału zasilenia. Okres karencji dla Abonentów Na Kartę korzystających z taryfy (...) (...) upływał w 45 dniu od chwili zawieszenia konta z powodu zakończenia okresu ważności dla usług wychodzących lub wyczerpania jego wartości.

Taryfa (...)

W cenniku taryfy (...) znajdował się zapis: „Zasilenie konta w terminie do 30 dni od momentu anulowania Wartości konta zgodnie z § 7 ust. 10 Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. – Na Kartę skutkować będzie przywróceniem anulowanej Wartości konta. W przypadku braku Zasilenia konta w terminie wskazanym w zdaniu powyżej, (...) bezpowrotnie anuluje niewykorzystaną Wartość konta. Postanowienia § 7 ust, 11 i 12 Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. – Na Kartę nie mają zastosowania.”:

Kwota Zasilenia

5 zł – 9 zł

10 zł – 19 zł

20 zł – 29 zł

30 zł – 49 zł

50 zł – 99 zł

100 zł – 149 zł

150 zł

Wszystkie rodzaje zasileń

5 zł

10 zł

20 zł

30 zł

40 zł

50 zł

60 zł

80 zł

100 zł

150 zł

Okres ważności dla usług wychodzących

5 dni

10 dni

20 dni

30 dni

90 dni

180 dni

180 dni

Okres ważności dla usług przychodzących

75 dni

80 dni

90 dni

100 dni

160 dni

250 dni

250 dni

Okres ważności dla usług wychodzących i dla usług przychodzących nie sumował się. Obowiązujące okresy ważności dla usług wychodzących i dla usług przychodzących wynikały z najwyższego ostatniego nominału zasilenia konta. Okres karencji dla Abonentów na Kartę korzystających z taryfy (...) upływał w 70 dniu od chwili zawieszenia świadczenia przez (...) usług z powodu zakończenia okresu ważności dla usług wychodzących lub wyczerpania Wartości konta.

Taryfa (...)

Kwota zasilenia

5 zł – 9 zł

10 zł – 19 zł

20 zł – 29 zł

30 zł – 49 zł

50 zł – 99 zł

100 zł – 149 zł

150 zł

Wszystkie rodzaje zasileń

5 zł

10 zł

20 zł

30 zł

40 zł

50 zł

60 zł

80 zł

100 zł

150 zł

Okres ważności dla usług wychodzących

5 dni

10 dni

20 dni

30 dni

90 dni

180 dni

180 dni

Okres ważności dla usług przychodzących

370 dni

375 dni

385 dni

395 dni

455 dni

545 dni

545 dni

Okresy ważności dla usług wychodzących i dla usług przychodzących nie sumowały się. Obowiązujące okresy ważności dla usług wychodzących i dla usług przychodzących wynikały z najwyższego ostatniego nominału zasilenia. Okres karencji dla Abonentów Na Kartę korzystających z taryfy (...) upływał w 365 dniu od chwili zawieszenia konta z powodu zakończenia okresu ważności dla usług wychodzących lub wyczerpania jego wartości.

[dowód: pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 261-263]

Na dzień 3 grudnia 2019 r. powód oferował trzy taryfy (...):

- (...) (...),

- (...),

- (...) (...).

We wszystkich ww. taryfach stosowane były dodatkowe bonusy.

[dowód: pismo (...) z dnia 3 grudnia 2019 r. , karta: 291]

Konta w poszczególnych taryfach oferowanych na dzień 3 grudnia 2019 r. konsumentom posiadały parametry jak poniżej:

Taryfa (...) (...)

Kwota zasilenia

5 zł – 9 zł

10 zł – 19 zł

20 zł – 24 zł

25 zł – 49 zł

50 zł – 99 zł

100 zł – 500 zł i więcej

Okres ważności dla usług wychodzących

5 dni

10 dni

20 dni

30 dni

90 dni

180 dni

Okres ważności dla usług przychodzących

50 dni

55 dni

65 dni

75 dni

135 dni

225 dni

Bez względu na powyższe, klienci mogą wydłużyć okres ważności rozmów wychodzących do 1 roku, co powoduje odpowiednie wydłużenie okresu ważności na rozmowy przychodzące.

Taryfa (...).

Po każdym zasileniu konta za min. 5 zł okres ważności dla usług wychodzących wynosi 8769 godzin (365 dni) od wykonania zasilenia. W celu nieprzerwanego korzystania z promocji konsument powinien zasilić konto za min. 5 zł przed wygaśnięciem okresu ważności dla usług wychodzących. Obowiązuje taki sam zapis jak w cenniku taryfy (...) co wskazany w piśmie z dnia 12 września 2018 r.

Doładowanie

5 zł

10 zł

20 zł

25 zł

50 zł

100 zł

200 zł

Ważność

1 rok

Taryfa (...) na Kartę:

Obowiązują te same wartości co wskazane w piśmie z dnia 12 września 2018 r. Ponadto klienci mogą wydłużyć okres ważności rozmów wychodzących do 1 roku, co wiąże się z odpowiednim wydłużeniem okresu ważności na rozmowy przychodzące.

[dowód: pismo (...) z dnia 3 grudnia 2019 r., karta: 291-292; pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 261-263]

W związku ze zbliżającą się utratą ważności konta powód wysyłał do konsumentów korzystających z usług (...) komunikaty o treści:

Treść komunikatu

Termin wysyłki

Informujemy, że rozmowy wychodzące i wysyłanie SMS są nadal zablokowane. Zasil pilnie swoje konto. (...)

Wystąpienie zdarzenia

Informujemy, że w dniu jutrzejszym rozmowy wychodzące i wysyłanie SMS zostaną zablokowane. Zasil pilnie swoje konto (...)

1 dzień przed zdarzeniem

Doładuj się i wykorzystaj pieniądze, które masz na koncie. Jeśli nie zasilisz konta, za 3 dni, saldo na Twoim koncie zgodnie z regulaminem zostanie wyzerowane

3 dni przed zdarzeniem

Informujemy, że dodatnie saldo na Twoim koncie zostało wyzerowane. Jeśli jednak w ciągu 10 dni zasilisz konto odzyskasz pieniądze. Skorzystaj z ostatniej szansy.

Dzień zdarzenia

Tylko 3 dni! Tyle czasu pozostało Ci aby zasilić konto i odzyskać saldo, które zostało wyzerowane. Za 3 dni utracisz je bezpowrotnie. (...)

3 dni przed zdarzeniem

Jutro upłynie okres ważności Twojego konta. Aby nie stracić możliwości wykonywania połączeń zasil je.

1 dzień przed zdarzeniem

Rozmowy i SMS wychodzące zostały zablokowane. Zasil soje konto. Możesz też skorzystać z usługi (...)

Dzień zdarzenia

Połączenia przychodzące zostały zablokowane

Dzień zdarzenia

Masz na koncie niewykorzystane xxxx,xx zł. Możesz teraz bez dodatkowych kosztów doładować soje konto aby móc z nich korzystać na (...)

W 10 dniu zawieszenie Klienta

[dowód: pismo (...) z dnia 29 marca 2016 r., karta: 50-51; pismo (...)
z dnia 19 maja 2015 r., karta: 34-40]

Okres ważności dla połączeń wychodzących uzależniony jest od kwoty zasilenia i naliczany jest zgodnie z Cennikiem usług dla posiadanego przez Abonenta planu cenowego lub też regulaminem promocji aktywnej na koncie Abonenta. Z chwilą upływu okresu ważności dla połączeń wychodzących następuje blokada możliwości wykonywania połączeń wychodzących. Powód stosuje specjalne promocje przedłużające ważność konta: (...) w P..

W okresie prowadzonego przez Prezesa UOKiK postępowania wyjaśniającego oraz
w sprawie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów wyjątkiem od powyższego była oferta (...) Internet na kartę z taryfą Nowy (...) Internet na kartę, przy której zaprzestanie świadczenia usług następowało nie z chwilą zakończenia okresu karencji wskazanego w Cenniku dla taryfy (...) (...) Internet na kartę czyli po 365 dniach, a po 30 dniach od upływu okresu ważności dla połączeń wychodzących.

[dowód: pismo (...) z dnia 17 listopada 2014 r., karta: 20, pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 261-263, Regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. – oferty Na Kartę, karta: 286 ]

Powód wyjaśnił, że są dwa tryby anulowania niewykorzystanej wartości konta, do których realizacji dostosowane są systemy informatyczne powoda - opisane w § 7 ust. 10 oraz § 7 ust. 12 Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych (RŚUT) przez (...) sp. z o.o. - Na Kartę. Treść § 7 ust. 10 RŚUT - Na kartę jest następująca: „W przypadku niedokonania Zasilenia konta w terminie 30 dni od dnia upływu Okresu ważności dla Usług wychodzących, (...) anuluje niewykorzystaną Wartość konta po upływie 30 dniowego terminu, z zastrzeżeniem ust. 11 poniżej." Powołany ust. 11 stanowi: „Zasilenie konta w terminie do 10 dni, licząc od upływu 30 - dniowego terminu określonego w ust. 10, skutkować będzie przywróceniem anulowanej Wartości konta." Treść § 7 ust. 12 (...) Na kartę jest następująca: „W przypadku braku Zasilenia konta w terminie wskazanym w ust. 11 (...) bezpowrotnie anuluje niewykorzystaną Wartość konta." Ponadto w cenniku taryfy (...) znajduje się zapis: „Zasilenie konta
w terminie do 30 dni od momentu anulowania Wartości konta zgodnie z § 7 ust. 10 Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. - Na Kartę skutkować będzie przywróceniem anulowanej Wartości konta. W przypadku braku Zasilenia konta w terminie wskazanym w zdaniu powyżej, (...) bezpowrotnie anuluje niewykorzystaną Wartość konta. Postanowienia § 7 ust. 11 i 12 Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. - Na Kartę nie mają zastosowania.".

[dowód: pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 261; pismo (...)
z dnia 19 maja 2015 r., k. 35, Regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. – oferty Na Kartę , karta: 286, pismo (...) z dnia 3 grudnia 2019 r., karta: 290 - 292]

W modelu (...) o upływie ważności konta w zakresie połączeń wychodzących i przychodzących, o blokadzie/anulowaniu środków i o wygaśnięciu konta (rozumianym jako koniec okresu ważności połączeń przychodzących i przejście w stan blokady połączeń wychodzących i przychodzących) klient informowany jest przez powoda sms-em.

[dowód: pismo (...) z dnia 19 maja 2015 r., karta: 34-40; pismo (...) z dnia 29 marca 2016 r., karta: 50-51]

W okresie od dnia 1 czerwca 2015 r. do dnia 8 września 2016 r. liczba abonentów usług przedpłaconych świadczonych przez powoda, którym zgodnie z § 7 pkt 10 Regulaminu Świadczenia Usług Telekomunikacyjnych przez (...) sp. z o.o. - Na Kartę anulowano niewykorzystaną wartość konta (...) wynosiła 3 057 397. Natomiast w ww. okresie anulowana niewykorzystana wartość kont brutto z bonusami wynosiła 37 023 096,82 zł, a bez bonusów 35 915 732,54 zł.

Od 1 czerwca 2015 r. do 8 września 2016 r. 802 abonentom przywrócono wskutek postępowania reklamacyjnego środki o wartości 152 556,24 zł.

W 2018 r. liczba użytkowników kart (...), którym anulowano ostatecznie niewykorzystaną wartość konta wyniosła 1 361 551, natomiast od
1 stycznia do 31 października 2019 r. wyniosła 1 078 998 użytkowników.

[dowód: pismo (...) z dnia 5 października 2016 r., karta: 186, pismo (...) z dnia 3 grudnia 2019 r., karta: 293]

Według stanu na dzień 29 sierpnia 2018 r. (...) posiadał 3 247 494 numerów (...) przypisanych do klientów identyfikowanych jako konsumenci (liczba zarejestrowanych w Spółce użytkowników kart (...)). Natomiast na dzień 26 listopada 2019 r. dysponował 2 909 915 numerami.

[dowód: pismo (...) z dnia 3 grudnia 2019 r., karta: 291]

Powód wyjaśnił, że w systemie bilingowym obsługującym abonentów (...) każdy klient (reprezentowany przez unikalny (...)) posiada jedno saldo konta, na które składają się środki pochodzące z opłaconych doładowań (dalej jako środki opłacone) oraz dodatkowe środki przyznane na skutek ofert lub promocji (dalej jako bonusy). Wpływające na saldo środki opłacone i bonusowe są sumowane i od tego momentu są nierozróżnialne. W rezultacie w przypadku zużycia środków z salda lub dla bieżącego stanu salda system bilingowy nie posiada informacji o składających się nań środkach opłaconych lub bonusowych. W procesie ewidencji przychodów za usługi telekomunikacyjne świadczone abonentom (...) stosuje się podejście statystyczne. Polega ono na pomniejszeniu odnotowanej w okresie księgowym zagregowanej wartości transakcji (pokrytych zarówno środkami opłaconymi jak i bonusowymi) o estymowaną wartość przyznanych i wykorzystanych w tym okresie środków bonusów. W kalkulacji jest wyznaczany narastający współczynnik udziału doładowań bonusowych we wszystkich uznaniach salda konta, którym pomniejszanie są pozycje opłat przed dalszym przetwarzaniem według potrzeb i reguł rachunkowych. Takie podejście jest corocznie weryfikowane i podlega zatwierdzeniu w procesie badania sprawozdania finansowego.

[dowód: pismo (...) z dnia 23 października 2017 r., karta: 244 – 245]

Anulowana niewykorzystana wartość konta w rozumieniu § 7 ust. 10 oraz § 7 ust. 12 Regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o.o. – Na kartę (dane dotyczą całego rynku (...) Spółki) wyniosła jak poniżej:

Okres

Łączna kwota niewykorzystanej wartości konta – anulowanie tymczasowe (§ 7 ust 10 RŚUT na kartę)

Łączna kwota niewykorzystanej wartości konta – anulowanie ostateczne (§ 7 ust. 12 RŚUT na kartę)

2017

21 757 686,18 zł

17 244 567,83 zł

2018

23 555 789,59 zł

18 861 625,53 zł

1 stycznia – 31 października 2019 r.

19 753 361,59 zł

15 643 205,16 zł

[dowód: pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 264, pismo (...)
z dnia 3 grudnia 2019 r., karta: 290]

Z kolei w latach 2017, 2018 i pierwszych 10 miesiącach 2019 r. średnie kwoty niewykorzystanej wartości konta przy anulowaniu tymczasowym oraz przy anulowaniu ostatecznym przedstawiały się następująco:

Okres

Średnia kwota niewykorzystanej wartości konta – anulowanie tymczasowe (§ 7 ust. 10 RŚUT na kartę)

Średnia kwota niewykorzystanej wartości konta – anulowanie ostateczne (§ 7 ust. 12 RŚUT na kartę)

2017

14,43 zł

12,14 zł

2018

16,28 zł

13,85 zł

1 stycznia – 31 października 2019 r.

17,15 zł

14,50 zł

[dowód: pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 265, pismo (...)
z dnia 3 grudnia 2019 r., karta: 291]

Powód wyjaśnił również, że prowadzi sprzedaż starterów oraz doładowań (...) za pomocą kanału zewnętrznego, tj. sprzedaż konsumentom odbywa się za pośrednictwem osób trzecich, współpracujących z nim na podstawie umów dystrybucyjnych. Dystrybutorzy stają się właścicielami towaru i odsprzedają go osobom trzecim, w tym konsumentom. (...) nie dysponuje kanałem własnym sprzedaży ww. produktów. Posiada w ofercie usługę polegającą na możliwości doładowania konta (...) przez abonenta ((...)), w której możliwe jest doładowanie obcego konta (...) (czyli jeden klient może doładować konto (...) swoje lub innego klienta). Nie jest to jednak kanał dystrybucji, tylko jedna z wielu usług. W relacjach z dystrybutorami udzielany im jest rabat od ceny sprzedaży startera/doładowania. W przypadku starterów rabat podstawowy wynosi 20 % i istnieje możliwość jego powiększenia do maksymalnie 80 % rabatu. Przy doładowaniach w terminalach stosowany jest 6 % rabat podstawy z możliwością powiększenia do 7,4 %. Dla doładowań za pośrednictwem strony internetowej stosowany jest rabat 3 – 4 %.

[dowód: pismo (...) z dnia 23 października 2017 r., karta: 238]

Od 1 stycznia 2017 r. do czerwca 2018 r. kanał zewnętrzny obejmował 100 % dystrybucji powoda. W jego w ofercie jest również usługa doładowania konta (...) przez abonenta (...). Nie jest to jednak kanał dystrybucji tylko jedna z usług.

Procentowy udział usługi doładowania pre –paid z (...) w zbiorze obejmującym łącznie doładowanie sprzedane w kanałach dystrybucji i doładowania w ramach ww. usługi w ww. okresie wynosił 0,86 % W ramach opisanej usługi Powód osiągnął przychód w roku 2016 – (...) zł, a w I półroczu 2017 r. – (...) zł.

[dowód: pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 263; pismo (...)
z dnia 23 października 2017 r., karty: 243]

Prezes Urzędu ustalił, że w Spółce nie zostały określone procedury i instrukcje określające czy precyzujące kryteria, bądź motywy, którymi należy kierować się w podejmowanych przez pracowników Departamentu Reklamacji decyzjach co do przywracania środków na kontach klientów. Departament Reklamacji Spółki rozpatruje reklamacje indywidualnie, co oznacza, że każda sprawa, w której klient zwróci się do (...) o przywrócenie środków, rozpatrywana jest indywidualnie z uwzględnieniem m.in. informacji podanych przez klienta w wystąpieniu czy przebiegu dotychczasowej współpracy.

[dowód: pismo (...) z dnia 29 marca 2016 r., karta: 48]

Do (...) wpływały reklamacje dotyczące przepadku środków. Ich liczba i sposób załatwienia w wybranych okresach czasu przedstawia się następująco:

Liczba spraw, które wpłynęły w okresie 1.01. – 19.05.2015 r.

Liczba spraw rozpatrzonych pozytywnie dla konsumenta w okresie 1.01.- 19.05.2015 r.

Liczba spraw rozpatrzonych negatywnie dla konsumenta w okresie 1.01.- 19.05.2015 r.

227

184

43

Liczba spraw, które wpłynęły w okresie 1.01.- 31.07.2018 r.

Liczba spraw rozpatrzonych pozytywnie dla konsumenta w okresie 1.01.- 31.07.2018 r.

Liczba spraw rozpatrzonych negatywnie dla konsumenta w okresie 1.01.- 31.07.2018 r.

237

213

24

[dowód: pismo (...) z dnia 19 maja 2015 r., karta: 36; pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 264]

Powód nie jest w stanie zidentyfikować sprawy, w której miałoby miejsce przywrócenie rozdysponowanych środków bez jednoczesnego przywrócenia numeru. Dodatkowo przywrócenie środków występuje wyłącznie na konto abonenta nie zaś przez zwrot gotówki.

[dowód: pismo (...) z dnia 29 marca 2016 r., karta: 48; pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 264]

(...) traktuje anulowaną wartość konta jako przychód ze świadczonych usług. Przychód stanowi wartość sald netto pomniejszoną o szacowaną wartość bonusowych zasileń.

Wysokość przychodu odnotowanego w segmencie (...) wyniosła (...) dla 2018 r. oraz (...) zł dla okresu od 1 stycznia do 31 października 2019 r. Wskazane wartości wyznaczone zostały na podstawie środków zużytych na usługi telekomunikacyjne przez użytkowników kart (...) (bez środków bonusowych oraz nie jest to też kwota wyodrębnionego przychodu tylko w obrocie konsumenckim).

[dowód: pismo (...) z dnia 5 października 2016 r., karta: 189 pismo (...) z dnia 3 grudnia 2019 r., karta: 293]

Obrót (...) za 2018 r. - obliczony jako suma przychodów wykazanych w rachunku zysków i strat – wyniósł (...) zł.

[dowód: pismo (...) z dnia 12 września 2018 r., karta: 279-280]

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Odwołanie nie mogło być uwzględnione, gdyż zaskarżona nim decyzja jest prawidłowa i oparta na właściwych podstawach prawnych. Nie potwierdził się żaden z zarzutów odwołania, a niektóre z nich były bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia sprawy.

Stosownie do treści bezwzględnie obowiązującego przepisu art. 57 ust. 5 ustawy z dnia 14 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 2460) – dalej PT - warunki umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych nie mogą uniemożliwiać lub utrudniać abonentowi korzystania z prawa do zmiany dostawcy usług świadczącego publicznie dostępne usługi telekomunikacyjne. Przepis ten ustanawia zakaz kształtowania treści umów w taki sposób, aby uniemożliwić lub zniechęcić abonentów do zmiany dostawcy usług telekomunikacyjnych. Przedmiotowe utrudnienia mogą mieć charakter finansowy, organizacyjny, a także dotyczyć innych aspektów sfery interesów konsumentów, od których uzależniają oni wybór dostawcy usług. Celem przepisu jest zarówno ochrona interesów abonentów usług telekomunikacyjnych, jak i promowanie konkurencji na rynku usług telekomunikacyjnych. Ustanowiony w nim zakaz obowiązujący operatora telekomunikacyjnego ma na celu ułatwienie abonentowi realizację określonego w art. 72 ust. 1 PT do swobodnego wyboru dostawcy usług telefonicznych.

Zgodnie bezspornym dla stron, kluczowym dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleniem Sądu w „Regulaminie świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) Sp. z o. . – Na kartę” znajdowało się postanowienie o treści: „W przypadku nie zasilenia konta w terminie 30 dni od dnia upływu okresu ważności dla usług wychodzących, (...) anuluje niewykorzystaną wartość konta po upływie tego 30 dniowego terminu”. Odczytanie treści normy zawartej w tym postanowieniu, nie nastręczało jakichkolwiek wątpliwości. Z analizowanego zapisu jednoznacznie wynika, że środki pieniężne abonentów, którymi zasilali oni konto podlegały bezzwrotnemu (bez żadnego ekwiwalentu) zajęciu przez powoda w sytuacji, gdy konto to nie zostało zasilone w terminie 30 dni od upływu okresu dla usług wychodzących. Innymi słowy, aby nie doszło do przepadku tych środków po wyczerpaniu prawa do usług wychodzących niezbędne było, aby abonent zasilił konto w wyznaczonym 30 dniowym terminie. Po spełnieniu się tego warunku abonent odzyskiwał prawo do wykorzystania środków finansowych znajdujących się na jego koncie w chwili upływu okresu ważności dla usług wychodzących i jednocześnie uzyskiwał prawo do korzystania z tych usług powstałe z zasilenia konta. Istotne jest, że w przedstawionej sytuacji abonent pozostawał na następny okres klientem (...). Właśnie fakt utrzymania przez powoda dotychczasowego abonenta w puli swoich kontrahentów na skutek przedstawionego ciągu wydarzeń, z których pierwszym jest przepadek niewykorzystanej wartości konta, został słusznie zakwalifikowany w zaskarżonej decyzji jako naruszenie zakazu ustanowionego w art. 57 ust. 5 PT. Jak słusznie zauważył powód zakaz ten nie dotyczy zachęt, w tym finansowych, kierowanych przez operatora do konsumentów, aby wybrali go na swojego usługodawcę. Jednak w stanie faktycznym sprawy nie występuje tego rodzaju sytuacja. Generalnie zachęty tego rodzaju odnoszą się do etapu przedkontraktowego (np. bonusy, upusty itp.). Natomiast w przedmiotowej sprawie do podjęcia przez abonenta decyzji o doładowaniu konta dochodzi po zakończeniu świadczenia przez powoda świadczenia telefonicznych usług wychodzących a więc w końcowe części realizacji kontraktu. Oceniany zapis Regulaminu traktować należy jako danie abonentowi możliwości odzyskania przepadłych środków pieniężnych, chociaż nie w gotówce tylko w świadczeniu rzeczowym jakim jest wychodząca usługa telefoniczna, co następuje w drodze odblokowania wychodzących telekomunikacyjnych i przedłużeniem umowy. W związku z tym analizowany zapis Regulaminu nie może być uznany za dozwoloną prawem, kierowaną do klienta zachętę do wyboru operatora, tylko za niedozwoloną ingerencję w przyznane temu klientowi prawo do swobody w dokonaniu takiego wyboru. Podjęcie przez abonenta decyzji o zasileniu konta po upływie terminu ważności dla usług wychodzących może być skutkiem presji o charakterze ekonomicznym polegającej na chęci zapobieżenia utracie środków pieniężnych wpłaconych operatorowi telekomunikacyjnemu na poczet wykonania umowy. Powyższe skutkuje możliwością utrudnienia podjęcia przez kontrahenta powoda decyzji o zmianie operatora bądź wręcz możliwością podjęcia decyzji dalszego korzystania z jego usług, która to decyzja nie zostałaby podjęta w sytuacji braku presji ekonomicznej. Z uwagi na to, że przedłużenie korzystania z usług operatora z przedstawionej wyżej przyczyny może powtarzać się wielokrotnie, realne jest zagrożenie bezprawnego przywiązania części abonentów do usługi świadczonej przez powoda w dłuższej perspektywie czasowej ze szkodą dla nich i dla rozwoju konkurencji na rynku relewantnym.

Bez znaczenia dla bytu stwierdzonej niedozwolonej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów pozostają obszerne rozważania powoda na temat braku po jego stronie możliwości organizacyjnych w kwestii zwrotu niewykorzystanych środków konsumentom. Rację ma Prezes UOKiK podkreślając w wydanej decyzji, że powód ma obowiązek zorganizować swoją działalność gospodarczą w sposób zgodny z przepisami obowiązującego prawa. Zdaniem Sądu, jeśli z jakichkolwiek względów oferta usługi telekomunikacyjnej nie spełnia wymogów prawa nie powinna być wprowadzona na rynek, a jeżeli już znajduje się na rynku i w ocenie przedsiębiorcy nie może jej być zapewniona zgodność z prawem, musi zostać wyeliminowana z rynku dobrowolnie albo pod przymusem Państwa. Również bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy była sytuacja prawna konkurentów powoda, przeciwko którym wdrożone było przez Prezesa Urzędu postępowania o podobne naruszenie prawa. W sprawie obecnie rozstrzygniętej analizowane były fakty związane wyłącznie z zarzutami postawionymi powodowi, nie zaś innym podmiotom prawa. Na marginesie powyższego należało zwrócić uwagę, że powód nie kwestionował, iż postępowania te zakończyły się wydaniem decyzji zobowiązujących. Oznacza to, że ich adresaci uznali za zasadne zarzuty stosowania praktyki analogicznej jak w sprawie powoda i przyjęli na siebie zobowiązania odwrócenia jej negatywnych skutków.

Przedstawione zachowanie powoda bez wątpienia godziło w zbiorowe interesy konsumentów tj. grupy konsumentów jako określonej zbiorowości, kręgu podmiotów, których sytuacja prawna i faktyczna jest identyczna i wspólna. W rozpoznawanej sprawie zbiorowość tę stanowili konsumenci będący adresatami oferty powoda określonej w Regulaminie zarówno ci, którzy z oferty tej skorzystali jak i ci którzy mogli z niej skorzystać. Do tego kręgu należy zaliczyć wszystkich użytkowników kart (...) w telefonach komórkowych którzy korzystali lub mogli skorzystać z usług powoda będącego jednym z czterech największych operatorów telefonii komórkowej w Polsce.

W świetle treści art. 24 ust. 1 uokik zakazane jest stosowanie przez przedsiębiorcę praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Z kolei art. 24 ust. 2 uokik stanowi między innymi, że przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy. Każde naruszenie zbiorowych interesów konsumentów jest jednocześnie naruszeniem interesu publicznoprawnego wymagającym uruchomienia ochrony prawnej przewidzianej w art. 1 ust. 1 uokik.

W niniejszej sprawie wykazano, że powód mający status przedsiębiorcy działając w sposób sprzeczny z treścią art. 57 ust. 5 PT , a więc w sposób sprzeczny z prawem, godził w zbiorowe interesy konsumentów i w ten sposób naruszył zakaz zachowania określony w art. 24 ust. 1 uokik. Z tego powodu rozstrzygnięcie Prezesa UOKiK zawarte w pkt I zaskarżonej decyzji było zasadne i wydane na właściwych podstawach prawnych. Z tego powodu bezzasadne okazały się zarzuty naruszenia przez Prezesa Urzędu przepisów art. 1 ust. 1, art. 24 ust. 2, art. 26 ust. 1 uokik, art. 57 ust. 5 PT oraz art. 105 § 1 k.p.a.

Przechodząc do zagadnień związanych z karą pieniężną Sąd zważył co następuje.

W sprawie nie został naruszony przepis art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik oraz art. 7 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Obywatela w sposób określony w odwołaniu, albowiem jak to wykazano w sprawie miało miejsce naruszenie zbiorowych interesów konsumentów w sposób podany w sentencji decyzji. Podkreślić trzeba w tym miejscu, że to treść sentencji, a nie uzasadnienia decyzji administracyjnej jest brana pod uwagę przy ustaleniu jakie zachowanie jej adresata jest objęte nakazem zaniechania stosowania. Nie oznacza to, że w przedmiotowej sprawie uzasadnienie było niespójne z rozstrzygająca częścią decyzji. W ocenie Sądu uzasadnienie w pełni koresponduje z sentencją decyzji

Wbrew zarzutowi odwołania z sentencji decyzji jednoznacznie wynika, że powodowi zakazano wiązania anulowania niewykorzystanej wartości konta po upływie okresu ważności dla usług wychodzących z zasileniem konta przez klienta w określonym terminie, liczonym od dnia upływu okresu ważności dla usług wychodzących. Uzasadnienie decyzji szczegółowo wyjaśnia tę praktykę i określa jej negatywne skutki dla interesów konsumentów.

Wymierzenie powodowi kary pieniężnej było w pełni uzasadnione, nie przekroczyło ram wyznaczających zakres swobodnego uznania administracyjnego i pozostawało w zgodności z art. 111 uokik. Funkcją tego przepisu jest określenie ram wyznaczających zakres swobodnego uznania administracyjnego Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przy stosowaniu kar pieniężnych, przez co należy rozumieć zarówno ustalanie ich wysokości, jak i podejmowanie decyzji co do zasadności i potrzeby nałożenia kary w konkretnym przypadku (tak też Sądu OKiK wyroku z dnia 17.06.2020 r. sygn.. akt XVII AmA 48/18).

W ocenie Sądu, pięcioletnie, a więc długotrwałe, stosowanie przez powoda praktyki określonej w decyzji przynosiło mu, przed podjęciem interwencji publicznoprawnej, znaczące korzyści finansowe uzyskane kosztem konsumentów. Ponadto w przeszłości powód naruszył ustawę okik, co zostało stwierdzone w decyzji pozwanego nr (...) (czego nie zakwestionował przed Sądem). Okoliczności te musiały być uwzględnione przy ocenie celowości nałożenia kary, a także jej wysokości przez pryzmat zasady proporcjonalności. Również waga naruszonego dobra, którym jest prawo konsumentów do zmiany operatora sieci nieograniczonej jego nieuprawnioną ingerencją mającej wpływ na rozwój w interesie publicznym konkurencji na krajowym rynku telefonii komórkowej na karty (...) przemawiały za nałożeniem na powoda sankcji pieniężnej. Trzeba też uświadomić powodowi, że w ustawie okik nie ma podstaw prawnych do przyjęcia, że obowiązuje generalny zakaz karania za tzw. nowe, stwierdzane po raz pierwszy praktyki.

Wysokość kary pieniężnej została w decyzji określona prawidłowo w oparciu o przesłanki z art. 111 uokik z użyciem przejrzystego kryterium kwoty bazowej opartej na wyżej przedstawionych przesłankach oraz na przychodzie przedsiębiorcy osiągniętym w roku kalendarzowym poprzedzającym rok wydania decyzji, a także przy uwzględnieniu okoliczności łagodzących, których nie stwierdzono, jak i zwiększających wymiar kary, do których prawidłowo zaliczono w decyzji, negatywne oddziaływanie praktyki na interesy konsumentów na obszarze całego kraju.

Nałożona sankcja finansowa jest adekwatna do stwierdzonego przez pozwanego deliktu administracyjnego, nie przekracza możliwości finansowych powoda ani ustawowego progu kary maksymalnej. Zdaniem Sądu kara w niższej wysokości nie spełniłaby wobec powoda przypisanych jej funkcji represyjnej, prewencyjnej i wychowawczej.

Pozostałe zarzuty oparte na naruszeniu przepisów postępowania przed Prezesem UOKiK również nie mogły odnieść zamierzonego skutku, ponieważ w pierwszoinstancyjnym, rozpoznawczym postępowaniu toczącym się według przepisów k.p.c. Sąd rozpoznaje sprawę z odwołania od decyzji Prezesa UOKiK od początku i jest władny sanować niedomogi postępowania administracyjnego, w tym dotyczące zbierania i oceny dowodów.

W ocenie sądu zasadne było w sprawie nałożenie w punkcie II decyzji obowiązku jej publikacji w odpowiednie formie graficznej i w określonym czasie, w celu podania informacji konsumentom korzystającym z usług telefonicznych na karty (...), na przykładzie niniejszej sprawy, jakie zachowanie przedsiębiorcy telekomunikacyjnego stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Informacja ta stanowić ma również ostrzeżenie dla konkurentów powoda, że praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów związane z ich działalnością telekomunikacyjną są wykrywane i dotkliwie karane. Zatem publikacja decyzji wzmocnić ma jej funkcję prewencyjną i edukacyjną. W tym stanie rzeczy odwołanie podlegało oddaleniu na podstawie art. 479k.pc. , gdyż brak było podstaw do jego uwzględnienia.

O kosztach procesu, który przegrał powód Sąd orzekł stosownie do jego wyniku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. oraz w oparciu § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015, poz. 1804 z późniejszymi zmianami) w brzmieniu obowiązującym w dniu złożenia odwołania tj. 16 czerwca 2020 r.

SSO Andrzej Turliński