UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 26 marca 2020 r. K. W., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 4.321 zł, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

- od kwoty 2.755 zł od dnia 12 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 451 zł od dnia 20 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1.115 zł od dnia 1 września 2018 r. do dnia zapłaty.

Ponadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

W uzasadnieniu żądania pozwu co do kwoty 2.755 zł powódka wskazała, że w dniu 9 maja 2018 r. doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki M. (...) o nr rej. (...), należący do R. K.. Sprawca zdarzenia kierował pojazdem, który objęty był ubezpieczeniem OC w pozwanym Towarzystwie (...). Poszkodowany zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego, po zakończeniu której powódka wystawiła fakturę VAT na kwotę 5.000 zł. Następnie strony umowy najmu zawarły umowę cesji wierzytelności, na podstawie której powódka nabyła wierzytelność w postaci prawa dochodzenia od pozwanego zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i roszczenie do kwoty 2.245 zł, przyjmując dobową stawkę najmu w kwocie 105 zł. Pomimo pisemnego wezwania do zapłaty pozwany nie zmienił swojego stanowiska. Powódka wskazała, że przyjęta w umowie najmu dobowa stawka mieści się w granicach średnich stawek obowiązujących na rynku lokalnym za najem samochodu odpowiadającego klasie samochodu uszkodzonego i na warunkach tej umowy.

W uzasadnieniu żądania pozwu co do kwoty 451 zł powódka wskazała, że w dniu 21 lipca 2018 r. doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) o nr rej. (...), należący do K. S. (1). Sprawca zdarzenia kierował pojazdem, który objęty był ubezpieczeniem OC w pozwanym Towarzystwie (...). Poszkodowana zawarła z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego, po zakończeniu której powódka wystawiła fakturę VAT na kwotę 1.320 zł. Następnie strony umowy najmu zawarły umowę cesji wierzytelności, na podstawie której powódka nabyła wierzytelność w postaci prawa dochodzenia zwrotu kosztów najmu samochodu od pozwanego. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność i roszczenie do kwoty 869 zł, przyjmując dobową stawkę najmu w kwocie 79 zł. Powódka wskazała, że przyjęta w umowie najmu dobowa stawka mieści się w granicach średnich stawek obowiązujących na rynku lokalnym za najem samochodu odpowiadającego klasie samochodu uszkodzonego i na warunkach tej umowy.

W uzasadnieniu żądania pozwu co do kwoty 1.115 zł powódka wskazała, że w dniu 1 sierpnia 2018 r. doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) o nr rej. (...), należący do J. B.. Sprawca zdarzenia kierował pojazdem, który objęty był ubezpieczeniem OC w pozwanym Towarzystwie (...). Poszkodowany zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego, po zakończeniu którego powódka wystawiła fakturę VAT na kwotę 2.160 zł. Następnie strony umowy najmu zawarły umowę cesji wierzytelności, na podstawie której powódka nabyła wierzytelność w postaci dochodzenia zwrotu kosztów najmu samochodu od pozwanego. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność i roszczenie do kwoty 1.045zł, przyjmując dobową stawkę najmu w kwocie 95 zł. Powódka wskazała, że przyjęta w umowie najmu dobowa stawka mieści się w granicach średnich stawek obowiązujących na rynku lokalnym za najem samochodu odpowiadającego klasie samochodu uszkodzonego i na warunkach tej umowy.

W odpowiedzi na pozew z dnia 7 października 2020 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego stanowiska procesowego strona pozwana wskazała, że nie kwestionuje swojej odpowiedzialności jako ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku i nie kwestionuje okoliczności zdarzeń. W jej ocenie roszczenie powódki jest jednak niezasadne. Wynika to z okoliczności, że dobowa stawka najmu była nieuzasadniona, gdyż pozwana mogła wynająć każdemu z poszkodowanych pojazd zastępczy taniej, po stawce asystora pozwanej, o czym poszkodowani byli informowani e-mailowo lub podczas rozmowy telefonicznej zgłoszenia szkody. W informacji e-mailowej wskazywano zasady i sposób skorzystania z oferty pozwanego, a także skutki nieskorzystania z tej oferty. Nieskorzystanie z tej oferty stanowi przyczynienie się do zwiększenia rozmiaru szkody i pozwana za to nie odpowiada.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 maja 2018 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzeniu uległ samochód marki M. (...), o numerze rej. (...), stanowiący własność R. K..

Sprawcą kolizji był posiadacz pojazdu mechanicznego, który w dacie szkody legitymował się umową obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w S.. W zgłoszeniu szkody poszkodowany podał adres e-mail (...) i wyraził zgodę na elektroniczną formę kontaktu.

10 maja 2018 r. (...) S.A. w S. wysłała wiadomość e-mail na adres (...), w którym potwierdziła zgłoszenie szkody R. K. i jej zarejestrowanie pod numerem (...).

Szkoda miała charakter częściowy. Uszkodzony pojazd nie nadawał się do dalszej jazdy.

Niesporne, nadto dowód:

- zgłoszenie szkody – k. 121-123;

- e-mail z 10 maja 2018 r., k. 62-63 (124);

- kalkulacja naprawy – k. 233-236;

- protokół szkody – k. 158-159.

W związku z brakiem możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, w dniu 9 maja 2018 roku R. K. wynajął od K. W. pojazd zastępczy marki N. (...) o nr. rej. (...). Dobowa stawka najmu wynosiła 250 złotych brutto. Pojazd został najęty na warunkach bez limitu kilometrów, bez kaucji, z częściowo zniesionym udziałem własnym w szkodzie (do szkody w wysokości 1.000 zł, w przedziale wysokości szkody 1.000 zł – 3.000 zł udział własny w szkodzie wynosił 700 zł, a dla szkody powyżej 3.000 zł udział własny w szkodzie wynosił 1.500 zł), poruszanie się pojazdem możliwe było tylko w granicach RP, a najemca zobowiązał się nie udostępniać pojazdu osobom trzeci.

Umowa została zawarta i trwała do dnia 28 maja 2018 r.

Pojazd był niezbędny poszkodowanemu w życiu prywatnym.

W okresie od dnia 9 maja 2018 roku do dnia 28 maja 2018 roku poszkodowany nie dysponował innym pojazdem, z którego mógłby korzystać zamiast uszkodzonego.

Poszkodowany korzystał z wynajętego samochodu zastępczego od dnia 9 maja 2018 roku do dnia 28 maja 2018 roku. Koszt usługi wynajmu zamknął się kwotą 5.000 złotych brutto.

W dniu 28 maja roku K. W. wystawiła R. K. fakturę VAT nr (...) na kwotę 5.000 złotych brutto, za wynajem pojazdu zastępczego z 9 maja 2018 r.

Dowód:

- umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 9 maja 2018 roku - k. 14-16;

- faktura VAT nr (...) z dnia 28 maja 2018 roku, k. 17.

Umową cesji wierzytelności z dnia 28 maja 2018 roku R. K. przelał na rzecz K. W. swoją wierzytelność przysługującą mu wobec sprawcy kolizji oraz zakładu ubezpieczeń w związku z wynajem pojazdu zastępczego z 9 maja 2018 r.

Pismem z dnia 28 maja 2018 roku K. W. poinformowała (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w S. o przelewie wierzytelności jednocześnie wzywając do zapłaty kwoty 5.000 zł, tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w terminie 7 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Pismo to zostało doręczone ubezpieczycielowi 15 czerwca 2018 r.

Decyzją z 27 czerwca 2018 r. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. uznała swoją odpowiedzialność co do zasady przyznając odszkodowanie w wysokości 2.245 zł brutto. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że dobową stawkę najmu przyjęto na poziomie 105 zł, gdyż po takiej stawce najem pojazdu zastępczego mógłby zorganizować ubezpieczyciel. W uzasadnieniu decyzji wskazano nadto, że w dniu zgłoszenia szkody ubezpieczyciel wyraził chęć bezgotówkowego, niezwłocznego zorganizowania pojazdu zastępczego dla poszkodowanego, gdzie możliwe byłoby wynajęcie odpowiedniego pojazdu za cenę wskazaną powyżej.

Pomimo pisemnego wezwania do zapłaty z 4 października 2018 r., w którym K. W. wskazywała, że dobowa stawka najmu z umowy mieści się w średnich stawkach najmu samochodu analogicznej klasy na rynku (...), decyzją z 17 października 2018 r. ubezpieczyciel podtrzymał swoją decyzję, ponownie wskazując, że oferował poszkodowanemu zorganizowanie pojazdu zastępczego przy niżej dobowej stawce najmu, z której poszkodowany nie skorzystał, co nie może prowadzić do wzrostu odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Dowód :

- umowa cesji wierzytelności z 28 maja 2018 roku, k. 18-19;

- zawiadomienie o cesji wierzytelności z wezwaniem do zapłaty z dnia 28 maja 2018 roku, k. 20;

- decyzja z 27 czerwca 2018 r. – k. 21-22;

- wezwanie do zapłaty z 4 października 2018 r. – k. 23-23v;

- decyzja z 17 października 2018 r. – k. 24-26.

W dniu 21 lipca 2018 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzeniu uległ samochód marki F. (...), o numerze rej. (...) stanowiący własność K. S. (1).

Sprawcą kolizji był posiadacz pojazdu mechanicznego, który w dacie szkody legitymował się umową obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w S.. W zgłoszeniu szkody poszkodowana podała adres e-mail (...) i wyraziła zgodę na elektroniczną formę kontaktu.

23 lipca 2018 r. (...) S.A. w S. wysłała wiadomość e-mail na adres (...), w którym potwierdziła zgłoszenie szkody K. S. (1) i jej zarejestrowanie pod numerem (...). W wiadomości znajduje się ogólna informacja o możliwości organizacji wynajmu pojazdu zastępczego wraz z pokryciem jego kosztów.

Szkoda miała charakter częściowy. Uszkodzony pojazd nie nadawał się do dalszej jazdy.

Niesporne, nadto dowód:

- zgłoszenie szkody – k. 312-313;

- e-mail z 23 lipca 2018 r., k. 65-66;

- kalkulacja naprawy – k. 324-327.

W związku z brakiem możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, w dniu 23 lipca 2018 roku, K. S. (1), reprezentowana przez matkę K. C., wynajęła od K. W. pojazd zastępczy marki F. (...) o nr. rej. (...). Dobowa stawka najmu wyniosła kwotę 110 złotych brutto. Pojazd został najęty na warunkach bez limitu kilometrów, bez kaucji, z częściowo zniesionym udziałem własnym w szkodzie (do szkody w wysokości 1.000 zł, w przedziale wysokości szkody 1.000 zł – 3.000 zł udział własny w szkodzie wynosił 700 zł, a dla szkody powyżej 3.000 zł udział własny w szkodzie wynosił 1.500 zł), poruszanie się pojazdem możliwe było tylko w granicach RP, a najemca zobowiązał się nie udostępniać pojazdu osobom trzeci.

Decyzją z dnia 30 lipca 2018 r. ubezpieczyciel przyznał poszkodowanej odszkodowanie za uszkodzony pojazd.

Umowa została zawarta i trwała do dnia 3 sierpnia 2018 r.

Pojazd był niezbędny poszkodowanej w życiu prywatnym.

W okresie do dnia 23 lipca 2018 roku do dnia 3 sierpnia 2018 roku poszkodowana nie dysponowała innym pojazdem, z którego mogłaby korzystać zamiast uszkodzonego.

Poszkodowana korzystała z wynajętego samochodu zastępczego od dnia 23 lipca 2018 roku do dnia 3 sierpnia 2018 roku. Koszt usługi wynajmu zamknął się kwotą 1.320 złotych brutto.

W dniu 3 sierpnia 2018 roku K. W. wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.320 złotych brutto, za wynajem pojazdu zastępczego z 23 lipca 2018 r.

Dowód:

- umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 23 lipca 2018 roku - k. 27-29;

- pełnomocnictwo z 23 lipca 2018 r. – k. 30;

- decyzja z 30 lipca 2018 r. – k. 349;

- faktura VAT nr (...) z dnia 3 sierpnia 2018 roku, k. 31.

Umową cesji wierzytelności z dnia 3 sierpnia 2018 roku K. S. (1), reprezentowana przez matkę K. C., przelała na rzecz K. W. swoją wierzytelność przysługującą jej wobec sprawcy kolizji oraz zakładu ubezpieczeń w związku z wynajem pojazdu zastępczego z 23 lipca 2018 r.

Pismem z dnia 17 sierpnia 2018 roku K. W. poinformowała (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w S. o przelewie wierzytelności jednocześnie wzywając do zapłaty kwoty 1.320 zł, tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w terminie 7 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Pismo to zostało doręczone ubezpieczycielowi 21 sierpnia 2018 r.

Decyzją z 10 września 2018 r. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. uznała swoją odpowiedzialność co do zasady przyznając odszkodowanie w wysokości 869 zł brutto. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że dobową stawkę najmu przyjęto na poziomie 79 zł, gdyż po takiej stawce najem pojazdu zastępczego mógłby zorganizować ubezpieczyciel. W uzasadnieniu decyzji wskazano nadto, że w dniu zgłoszenia szkody ubezpieczyciel wyraził chęć bezgotówkowego, niezwłocznego zorganizowania pojazdu zastępczego dla poszkodowanego, gdzie możliwe byłoby wynajęcie odpowiedniego pojazdu za cenę wskazaną powyżej.

Dowód :

- umowa cesji wierzytelności z 3 sierpnia 2018 roku, k. 32-33;

- zawiadomienie o cesji wierzytelności z wezwaniem do zapłaty z dnia 17 sierpnia 2018 roku, k. 34;

- decyzja z 10 września 2018 r. – k. 35-36.

W dniu 1 sierpnia 2018 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...), o numerze rej. (...) stanowiący własność J. B..

(...) S.A. w S. potwierdziła zgłoszenie szkody J. B. i jej zarejestrowanie pod numerem (...).

Szkoda miała charakter częściowy. Uszkodzony pojazd nie nadawał się do dalszej jazdy.

Niesporne, nadto dowód:

- kalkulacja naprawy – k. 267-270;

- protokół szkody – k. 280v-281v.

W związku z brakiem możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, w dniu 3 sierpnia 2018 roku J. B. wynajął od K. W. pojazd zastępczy marki F. (...) o nr. rej. (...). Dobowa stawka najmu wyniosła kwotę 180 złotych brutto. Pojazd został najęty na warunkach bez limitu kilometrów, bez kaucji, z częściowo zniesionym udziałem własnym w szkodzie (do szkody w wysokości 1.000 zł, w przedziale wysokości szkody 1.000 zł – 3.000 zł udział własny w szkodzie wynosił 700 zł, a dla szkody powyżej 3.000 zł udział własny w szkodzie wynosił 1.500 zł), poruszanie się pojazdem możliwe było tylko w granicach RP, a najemca zobowiązał się nie udostępniać pojazdu osobom trzeci.

Umowa została zawarta i trwała do dnia 14 sierpnia 2018 r.

9 sierpnia 2018 r. poszkodowany podpisał ugodę w przedmiocie należnego mu odszkodowania za szkodę w pojeździe.

Pojazd był niezbędny poszkodowanemu w życiu prywatnym.

W okresie do dnia 3 sierpnia 2018 roku do dnia 14 sierpnia 2018 roku poszkodowany nie dysponował innym pojazdem, z którego mógłby korzystać zamiast uszkodzonego.

Poszkodowany korzystał z wynajętego samochodu zastępczego od dnia 3 sierpnia 2018 roku do dnia 14 sierpnia 2018 roku. Koszt usługi wynajmu zamknął się kwotą 2.160 złotych brutto.

W dniu 14 sierpnia 2018 roku K. W. wystawiła J. B. fakturę VAT nr (...) na kwotę 2.160 złotych brutto, za wynajem pojazdu zastępczego z 3 sierpnia 2018 r.

Dowód:

- umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 3 sierpnia 2018 roku - k. 37-39;

- ugoda z 9 sierpnia 2018 r. – k. 375v.

- faktura VAT nr (...) z dnia 14 sierpnia 2018 roku, k. 40.

Umową cesji wierzytelności z dnia 14 sierpnia 2018 roku J. B. przelał na rzecz K. W. swoją wierzytelność przysługującą mu wobec sprawcy kolizji oraz zakładu ubezpieczeń w związku z wynajem pojazdu zastępczego z 3 sierpnia 2018 r.

Pismem z dnia 17 sierpnia 2018 roku K. W. poinformowała (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w S. o przelewie wierzytelności jednocześnie wzywając do zapłaty kwoty 2.160 zł, tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w terminie 7 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Pismo to zostało doręczone ubezpieczycielowi 21 sierpnia 2018 r.

Decyzją z 7 września 2018 r. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w S. uznała swoją odpowiedzialność co do zasady przyznając odszkodowanie w wysokości 1.045 zł brutto. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że dobową stawkę najmu przyjęto na poziomie 95 zł, gdyż po takiej stawce najem pojazdu zastępczego mógłby zorganizować ubezpieczyciel. W uzasadnieniu decyzji wskazano nadto, że w dniu zgłoszenia szkody ubezpieczyciel wyraził chęć zorganizowania pojazdu zastępczego dla poszkodowanego, gdzie możliwe byłoby wynajęcie odpowiedniego pojazdu za niższą cenę.

Dowód :

- umowa cesji wierzytelności z 14 sierpnia 2018 roku, k. 41-42;

- zawiadomienie o cesji wierzytelności z wezwaniem do zapłaty z dnia 17 sierpnia 2018 roku, k. 43;

- decyzja z 7 września 2018 r. – k. 45-46.

(...) S.A. w S. współpracuje z wypożyczalniami pojazdów zastępczych, za pomocą których zapewnia i organizuje wynajem pojazdów zastępczych dla osób zgłaszających szkodę, które potrzebują samochodu zastępczego. W procesie likwidacji szkody ubezpieczyciel weryfikuje zasadność najmu pojazdu zastępczego, tak, by odpowiadał on klasie pojazdu zastępczego oraz pod warunkiem braku innego pojazdu, z którego mógłby korzystać poszkodowany. Ponadto weryfikuje uzasadniony okres najmu, a w przypadku nieskorzystania z oferty ubezpieczyciela, zasadność dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego, do wysokości oferty ubezpieczyciela.

Dowód :

- pisma informacyjne – k. 64 i 67;

- oświadczenia – k. 68-69.

Średnia stawka wynajmu pojazdu odpowiadającego pojazdowi uszkodzonemu M. (...), należącemu do segmentu D, w opcjach bez limitu kilometrów, z wykupionym udziałem własnym w szkodach, z pełnym zakresem ubezpieczenia i przy umowie na czas określony wynosiła w III kwartale 2018 - 275,50 zł netto.

Średnia stawka wynajmu pojazdu odpowiadającego pojazdowi uszkodzonemu F. (...), należącemu do segmentu A, w opcjach bez limitu kilometrów, z wykupionym udziałem własnym w szkodach, z pełnym zakresem ubezpieczenia i przy umowie na czas określony wynosiła w III kwartale 2018 - 125,63 zł netto.

Średnia stawka wynajmu pojazdu odpowiadającego pojazdowi uszkodzonemu V. (...), należącemu do segmentu C, w opcjach bez limitu kilometrów, z wykupionym udziałem własnym w szkodach, z pełnym zakresem ubezpieczenia i przy umowie na czas określony wynosiła w III kwartale 2018 - 220,63 zł netto.

Dowód :

- opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. M. z dnia 30 maja 2021 roku, k. 81-86.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się w całości uzasadnione co do roszczenia głównego i w większości co do żądania odsetkowego.

Roszczenie przedstawione przez powódkę ma charakter roszczenia odszkodowawczego, znajdującego oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c.

Okoliczności każdej z kolizji - z dnia 9 maja 2018 r., 21 lipca 2018 i 1 sierpnia 2018 roku nie były sporne pomiędzy stronami. Również legitymacja procesowa bierna pozwanej spółki do występowania w niniejszym procesie, mająca za podstawę art. 19 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, nie pozostawała przedmiotem sporu. Było bowiem okolicznością niekwestionowaną, iż sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanej spółce. Nie budziło również wątpliwości, iż do przedmiotowego zdarzenia drogowego doszło na skutek zawinionego działania uczestnika ruchu drogowego posiadającego polisę OC w pozwanej spółce. Pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności i wypłaciła w części odszkodowanie za wynajem samochodu zastępczego co do każdego z ww. zdarzeń, uznając zasadę odpowiedzialności, ale kwestionując dobową stawkę najmu i w co do szkód z 21 lipca i 1 sierpnia 2018 r. długość czasu najmu (1 dzień) i wokół tych ostatnich kwestii skupił się spór stron.

Legitymacja procesowa czynna powódki wynika, poza wskazanymi powyżej przepisami, ponadto z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność z tytułu refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego przysługująca poszkodowanym została przelana na rzecz powódki K. W.. Wraz z ww. wierzytelnością przeszły ponadto na powódkę wszelkie związane z nią prawa. Strona pozwana nie kwestionowała legitymacji czynnej powódki.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W literaturze dominującą jest teoria adekwatnego związku przyczynowego, od której odstępstwa mogą wystąpić w warunkach opisanych w art. 361 § 2 k.c., zgodnie z którym granicach określonych w art. 361 § 1 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Co do zasady normalny związek przyczynowy pełni zatem w prawie cywilnym funkcję przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, a nadto wyznacza jej granice w tym sensie, że zobowiązany ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa zdarzeń, z którymi ustawa łączy jego obowiązek odszkodowawczy. Skutki zaś pozostające poza granicami adekwatnej przyczynowości nie są objęte takim obowiązkiem. Adekwatny związek przyczynowy pozwala na uznanie prawnej doniosłości tych skutków, które są dla badanego zdarzenia zwykłe (typowe, normalne), a na odrzucenie takich, które oceniamy jako niezwykłe, nietypowe, nienormalne. Następstwo zdarzenia ma zaś normalny charakter wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest następstwem danego zdarzenia lub gdy zazwyczaj, w zwykłym porządku rzeczy jest konsekwencją danego zdarzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2003 roku, sygn. III CKN 473/01 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2006 roku, sygn. akt II CK 372/05). W świetle powyższego przepisu wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia OC jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza, kierowcy samochodu. Reguła płynąca z przywołanego przepisu nakazuje także przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach wspomnianego adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową bowiem funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. Normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, nie tylko w sytuacji jego zniszczenia ale również uszkodzenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji gdyby mu szkody nie wyrządzono. Za szkodę można uznać tylko koszty niezbędne, rzeczywiście poniesione przez poszkodowanego, którego obciąża ciężar dowodu wysokości szkody.

W niniejszej sprawie potrzeba wynajmu pojazdu zastępczego nie była kwestionowana. Każdy z uszkodzonych pojazdów nie nadawał się bowiem do dalszego użytku, co było niesporne, a nadto pozwana nie kwestionowała, że samochód był potrzebny poszkodowanym w ich życiu prywatnym i nie mieli innych pojazdów, którymi mogliby zastąpić uszkodzony.

Odnosząc się do zagadnienia ciężaru dowodu należy stwierdzić, że obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach procesu (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.), spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Aktualny jest pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 roku (sygn. II CSK 293/07): Stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu rozumieć należy z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności. Tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu. Interpretacja pojęcia „faktu” musi prowadzić do łączenia go wyłącznie z faktami prawnymi. Tylko z takimi faktami bowiem normy prawa materialnego wiążą w swych hipotezach określone konsekwencje prawne. Ciężar dowodu w postępowaniu cywilnym nie zawsze spoczywa na powodzie. Ten kto odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 roku, sygn. akt IV CSK 299/06 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2002 roku, sygn. akt V CKN 745/00).

Jak już wskazano pomiędzy stronami nie była sporna długość okresu najmu pojazdu zastępczego co do szkody z 9 maja 2018 r. (20 dni). Pozwana zarzucała zas, że powódka nie wykazała uzasadnionego 12 dniowego najmu dla szkód z 21 lipca 2018 r. i 1 sierpnia 2019 r. Uznała, że zasadny czas najmu wynosił 11 dni. Ze stanowiskiem tym nie sposób się zgodzić, zważywszy, że żaden z poszkodowanych nie otrzymał odszkodowania przed zakończeniem najmu pojazdu zastępczego. Odnośnie K. S. (1) decyzja została wydana 30 lipca, ale nie jest to data faktycznego otrzymania pieniędzy. Tej daty – dokonania przelewu, pozwany nie wykazał. Ponadto doliczyć należałoby jeszcze czas na naprawę pojazdu, który nawet przy jej rozpoczęciu 30 lipca 2018 r. musiałby zająć co najmniej, wg stanowiska pozwanego, 3 dni. Analogicznie przedstawia się sytuacja co do poszkodowanego J. B., który 9 sierpnia 2018 r. podpisał ugodę z pozwanym, jednak podobnie nie jest to data faktycznego otrzymania środków, której pozwany nie wykazał, i ponownie doliczyć należałoby jeszcze czas na naprawę pojazdu, który nawet przy jej rozpoczęciu 9 sierpnia 2018 r. musiałby zająć co najmniej, wg stanowiska pozwanego, 5 dni, przy czym w 2018 r. 11 i 12 sierpnia były sobotą i niedzielą, więc faktycznie minimalny czas naprawy wydłużyłby się do 7 dni. Z uwagi na powyższe Sąd uznał za uzasadniony 12-dniowy czas najmu co do szkód poszkodowanych K. S. (1) i J. B..

Kluczowa dla sprawy okazała się dobowa stawka najmu. Przy czym pozwany nie kwestionował przyjętej przed powódkę wysokości czynszu najmu wskazując, że nie kwestionuje tego, że dobowe stawki najmu stosowne przez powódkę występują na rynku, a zarzucał, że poszkodowany bezpodstawnie odmówił skorzystania z korzystniejszej oferty najmu podchodzącej od ubezpieczyciela, czym przyczynił się do zwiększenia szkody. Ponownie zaznaczyć należy, że ubezpieczyciel nie kwestionował ani tego, że co do zasady jego odpowiedzialność obejmuje koszty najmu pojazdu zastępczego, ani też, że w przypadku szkód objętych postępowaniem odpowiedzialność ta również występuje. Uznał w tym zakresie swoją odpowiedzialność, wypłacił poszkodowanym odszkodowanie, które w jego ocenie naprawiało szkodę, a w ocenie powódki jest zaniżone. Sporna była zatem wysokość, a nie zasada odpowiedzialności.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na ustalenie, że poszkodowani i poszkodowana zasadnie skorzystali z oferty powódki. Pozwany podnosił, że proponował ofertę najmu równorzędnego pojazdu na równorzędnych warunkach, przy niższej stawce dobowej, z której poszkodowani bezpodstawnie nie skorzystali.

Odnośnie szkód R. K. i K. S. (2) wskazać należy, że brak jest dowodu, że druk k. 64 (125), zaczynający się od słów „Potrzebujesz pojazd zastępczy?” stanowił załącznik do e-maila z 10 maja 2018 r. Jako załącznik do wiadomości wskazany jest plik w formacie pdf. o nazwie „mtu”. Niewyjaśnionym pozostaje, co to za plik, w szczególności czy był nim druk jak na karcie 64. Odnośnie zaś wiadomości e-mail z 23 lipca 2018 - k. 65-66 (308) brak jest dowodu, aby załącznikiem do tej wiadomości była informacja z karty 67 (309). Do wiadomości tej załączono co prawda plik w formacie pdf., ale już o nazwie „pojazd zastępczy – informacje.pdf”. Nie można jednak w sposób niebudzący wątpliwości ustalić, co to była za plik, w szczególności by był nim druk jak na karcie 67. Co więcej pozwany nie wykazał, żeby wprowadził te wiadomości do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby adresat mógł zapoznać się z jego treścią (art. 61 §2 k.c.).

Dalej wskazać należy, że informacja dotycząca pojazdu zastępczego z karty 64 (125), jak i z karty 67 (309) jest nieprecyzyjna. Nie wskazuje, czy podane stawki są minimalnymi, średnimi, czy maksymalnymi. Nie można zatem w żaden sposób wyprowadzić z tego wniosku, że ubezpieczyciel już wówczas wskazał poszkodowanym, jaka będzie maksymalna wysokość odszkodowania, jakiego będą mogli się domagać z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz że przyjmuje odpowiedzialność za zdarzenie i poniesie koszty najmu pojazdu zastępczego. Brak jest również jakiegokolwiek powiązania tych stawek ze szczegółowymi warunkami najmu. Niewiadomym jest zatem czy jest to stawka podstawowa, czy uwzgledniająca również takie warunki, na jakich pojazd wynajęli poszkodowani w sprawie, tj. z warunkami bez limitu kilometrów, bez kaucji i z częściowo zniesionym udziałem własnym w szkodzie, a także, czy stawka uzależniona jest od zawarcia umowy na czas oznaczony lub nieoznaczony. Cenników tych nie można przy tym powiązać z oświadczeniami z kart. 68-69, które pochodzą od dwóch podmiotów, a jak wskazuje się w tych cennikach jest to przykładowa oferta niektórych z podmiotów, z którymi współpracuje ubezpieczyciel, spośród których kilka zostało wymienionych jako przykład i jedynie część z nich pokrywa się podmiotami składającymi te oświadczenia.

Odnośnie zaś szkody J. B. wskazać należy, że brak jest choćby śladowych dowodów pozwalających czynić ustalenia faktyczne i ich ocenę odnośnie zaoferowania temu poszkodowanemu przez pozwanego najmu pojazdu zastępczego. Jeżeli takim dowodem ma być informacja na karcie 281, to niezależnie od uprzednich uwag co do jakości takiej informacji, to znajduje się ona w protokole szkody w pojeździe, który, jak wynika z karty 280v, powstał dopiero 9 sierpnia, zatem tydzień po powstaniu szkody i brak jest dowodów, by takie informacje zostały przekazane poszkodowanemu wcześniej. Pozwana wskazywała przy tym na rozmowę telefoniczną, która miała się toczyć z poszkodowanym, ale na potwierdzenie tej rozmowy i jej treści nie przedstawiła jakichkolwiek dowodów.

Podsumowując, podkreślić należy, że strona pozwana nie wykazała, by przekazała poszkodowanym szczegółowe zasady najmu pojazdu zastępczego czy też cennik, a nawet gdyby do przekazania tych informacji doszło, to z treści zasad wynajmu pojazdu zastępczego nie wynikają szczegółowe warunki najmu. Przyjąć zatem należy, że propozycja pozwanego nie miała realnego charakteru, a stanowiła wyłącznie ogólną informację o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego, nie zaś konkretną ofertę, którą poszkodowani mogliby porównać z ofertą zaproponowaną przez powódkę. Należy mieć wreszcie na uwadze, że nie obowiązują żadne urzędowe czy maksymalne stawki czynszu najmu pojazdu zastępczego, a poszkodowani nie mają obowiązku szukania najtańszego zakładu naprawczego czy najtańszego podmiotu zajmującego się wynajmem samochodów. Poszkodowani decydując się na najem pojazdu zastępczego nie byli zatem zobowiązani do przyjęcia oferty pozwanego ubezpieczyciela i byli uprawnieni do skorzystania z usług innego podmiotu świadczącego usługi wynajmu pojazdów zastępczych przy założeniu, że stawka najmu nie będzie odbiegać od średnich przyjętych stawek na rynku lokalnym. W niniejszej sprawie poszkodowani skorzystali z oferty powódki, albowiem oferta ta była dla nich najbardziej odpowiednia, a zastosowane przez powódkę stawki najmu nie były zawyżone, bowiem jak ustalił biegły sądowy w sporządzonej na potrzeby niniejszej sprawy opinii, mieszczą się one w przedziale obowiązujących w tamtym okresie czasu stawek najmu pojazdów zastępczych na lokalnym rynku. Z treści opinii wynika, iż średnia stawka wynajmu pojazdu odpowiadającego pojazdowi uszkodzonemu M. (...), należącemu do segmentu D, w opcjach bez limitu kilometrów, z wykupionym udziałem własnym w szkodach, z pełnym zakresem ubezpieczenia i przy umowie na czas określony wynosiła w III kwartale 2018 - 275,50 zł netto. Natomiast średnia stawka wynajmu pojazdu odpowiadającego pojazdowi uszkodzonemu F. (...), należącemu do segmentu A, w opcjach bez limitu kilometrów, z wykupionym udziałem własnym w szkodach, z pełnym zakresem ubezpieczenia i przy umowie na czas określony wynosiła w III kwartale 2018 - 125,63 zł netto. Średnia zaś stawka wynajmu pojazdu odpowiadającego pojazdowi uszkodzonemu V. (...), należącemu do segmentu C, w opcjach bez limitu kilometrów, z wykupionym udziałem własnym w szkodach, z pełnym zakresem ubezpieczenia i przy umowie na czas określony wynosiła w III kwartale 2018 - 220,63 zł netto. Stawki zastosowane przez powódkę nie są zatem zawyżone. Są rynkowe i skoro pozwany nie wykazał skutecznego przedstawienia swojej konkretnej oferty najmu i nie udowodnił bezzasadnego nieskorzystania z tej oferty przez poszkodowanych, to roszczenie powódki staje się uzasadnionym również co do wysokości. Strony nie kwestionowały ustaleń biegłego w ww. zakresie. Również w ocenie Sądu opinia pisemna biegłego sądowego jest w pełni wiarygodna. Została ona opracowana zgodnie z treścią postanowienia Sądu i w sposób rzetelny, przekonujący i wyczerpujący. Rozumowanie biegłego oraz sposób wyciągnięcia wniosków końcowych zostały prawidłowo uzasadnione. Biegły przedstawił i uargumentował dokonane przez siebie ustalenia oraz przyjęty tok wnioskowania w sposób zrozumiały, co czyniło dowód ten w całości za przydatny do wydania rozstrzygnięcia.

W ocenie Sądu od poszkodowanego, przy ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i w warunkach wolnorynkowych, nie można wymagać skorzystania wyłącznie z oferty najmu od partnerów ubezpieczyciela lub też poszukiwania jak najtańszej oferty, szczególnie, gdy pojazd zastępczy jest niezbędny do realizacji podstawowych aktywności życiowych i gdy umowa najmu zostaje zawarta bezpośrednio po powstaniu szkody. Jednocześnie jednak Sąd stoi na stanowisku, iż stawki te nie mogą odbiegać od stawek rynkowych, co zostało w niniejszej sprawie zweryfikowane przez biegłego sądowego, jako osobę posiadającą niezbędną wiedzę specjalistyczną.

Z powyższych względów Sąd uznał, że szkoda z tytułu kosztu wynajmu pojazdu zastępczego powstała w wyniku zdarzenia z dnia z 9 maja 2018 r. wyniosła łącznie kwotę 5.000 złotych brutto. Uwzględniając kwotę wypłaconego przed procesem odszkodowania, tj. 2.245 zł brutto, nadal niezaspokojone pozostawało zatem roszczenie odszkodowawcze w wysokości 2.755 zł. Natomiast szkoda z tytułu kosztu wynajmu pojazdu zastępczego powstała w wyniku zdarzenia z dnia z 21 lipca 2018 r. wyniosła łącznie kwotę 1320 złotych brutto. Uwzględniając kwotę wypłaconego przed procesem odszkodowania, tj. 869 zł brutto, nadal niezaspokojone pozostawało zatem roszczenie odszkodowawcze w wysokości 451 zł. Zaś szkoda z tytułu kosztu wynajmu pojazdu zastępczego powstała w wyniku zdarzenia z dnia z 1 sierpnia 2018 r. wyniosła łącznie kwotę 2.160 złotych brutto. Uwzględniając kwotę wypłaconego przed procesem odszkodowania, tj. 1.045 zł brutto, nadal niezaspokojone pozostawało zatem roszczenie odszkodowawcze w wysokości 1.115 zł.

O odsetkach Sąd orzekł po myśli art. 481 k.c., uwzględniając z jednej strony żądanie pozwu, a z drugiej – fakt, że zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczycielowi przysługiwał 30 dniowy termin do wypłaty odszkodowania, liczony od dnia zgłoszenia szkody. Szkody co do najmu pojazdu zastępczego zgłaszane były odpowiednio 15 czerwca 2018 r., 21 sierpnia 2018 r. i 21 sierpnia 2018 r. Po upływie 30 dni od każdego z tych dni pozwany popadał w opóźnienie, za które należało zasądzić odsetki za opóźnienie. Powódka żądała odsetek od dat wcześniejszych, co nie znajduje uzasadnienia i warto zaznaczyć, że powódka w żaden sposób nie uzasadniła w tej części żądania odsetkowego.

Mając na uwadze powyższe należało orzec jak w punktach I. i II. wyroku.

Stan faktyczny był w większości niesporny. Został ustalony w oparciu o dokumenty złożone przez strony postępowania. Dokumenty złożone przez strony były w całości dla Sądu przekonujące, żadna ze stron nie kwestionowała ich wiarygodności, a strony jedynie różniły się do ich oceny i mocy dowodowej. W spornym zakresie ustalenia faktyczne Sąd poczynił w oparciu o opinię biegłego sądowego. Została ona opracowana zgodnie z treścią postanowienia dowodowego w sposób rzetelny, przekonujący i wyczerpujący. Rozumowanie biegłego oraz sposób wyciągnięcia wniosków końcowych zostały prawidłowo uzasadnione. Biegły przedstawił i uargumentował dokonane przez siebie ustalenia oraz przyjęty tok wnioskowania w sposób zrozumiały, co czyniło dowód ten w całości za przydatny do wydania rozstrzygnięcia.

Przepis art. 100 k.p.c. stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

W okolicznościach faktycznych sprawy powódka uległa jedynie co do części żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, a zatem co do nieznacznej części swego żądania, co uzasadnia włożenie na pozwaną obowiązku zwrócenia powódce wszystkich kosztów procesu. Mając powyższe na uwadze Sąd w punkcie III. wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powódki tytułem kosztów procesu kwotę 1.817 złotych. Na kwotę tę składają się: 400 zł z tytułu opłaty sądowej od pozwu - art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.), 900 zł z tytułu wynagrodzenia radcy prawnego – § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.), 17 złotych z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa - art. 1 ust. 1 pkt 2 oraz część IV załącznika ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2006 Nr 225 poz. 1635 z późn. zm.) 500 zaliczki wynagrodzenia biegłego art. 2 ust. 1 i art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.) w zw. z art. 98 §2 k.p.c.

W punkcie IV. wyroku, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późń. zm.), który stanowi, iż kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Wynagrodzenie biegłego obejmowało kwotę 1.032,95 zł. Powódka uiściła zaliczkę 500 zł, zatem nieuiszczone koszty sądowe wyniosły 532,95 zł.

Mając na uwadze powyższą argumentację orzeczono jak w sentencji.

Sędzia Małgorzata Janik – Białek

WYROK

UZASADNIENIE