Sygnatura akt II Ca 932/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2021 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Grzegorz Buła

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2021 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy Miejskiej K.

przeciwko A. B. i M. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie z dnia 16 lutego 2021 roku sygnatura akt I C 1269/20/N

1.  zmienia zaskarżony wyrok całości w ten sposób, że:

a)  zasądza od pozwanych M. K. i A. B. solidarnie na rzecz strony powodowej Gminy Miejskiej K. kwotę 6975,86 zł (sześć tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt pięć złotych osiemdziesiąt sześć groszy) z ustawowymi odsetkami do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku , z tym, że od kwoty:

- 251,74 zł od dnia 2 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 3 września 2013 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 października 2013 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 3 listopada 2013 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 3 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 3 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 lutego 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 marca 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 3 maja 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 3 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 lipca 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 września 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 października 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 4 listopada 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 3 stycznia 2015 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 3 lutego 2015 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 3 marca 2015 roku do dnia zapłaty,

- 251,74 zł od dnia 2 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty,

– 251,74 zł od dnia 3 maja 2015 roku do dnia zapłaty,

– 251,74 zł od dnia 2 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

– 148,56 zł od dnia 12 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty,

- 224,11 zł od dnia 2 lipca 2016 roku do dnia zapłaty,

- 446,24 zł od dnia 2 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty,

- 366,93 zł od dnia 2 września 2016 roku do dnia zapłaty,

b)  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

c)  zasądza od strony powodowej Gminy Miejskiej K. na rzecz pozwanych M. K. i A. B., solidarnie, kwotę 1766,05 zł (tysiąc siedemset sześćdziesiąt sześć złotych pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  w pozostałym zakresie oddala apelację;

3.  zasądza od strony powodowej Gminy Miejskiej K. na rzecz pozwanych M. K. i A. B., solidarnie, kwotę 1202 zł (tysiąc dwieście dwa złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

4.  nakazuje ściągnięcie od strony powodowej Gminy Miejskiej K. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Krakowie kwoty 1154,19 zł (tysiąc sto pięćdziesiąt cztery złote dziewiętnaście groszy) tytułem części kosztów sądowych, od obowiązku poniesienia których pozwane były zwolnione.

SSO Grzegorz Buła

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28 października 2021 roku

Wyrokiem z dnia 16 lutego 2021 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie, uwzględniając w całości powództwo zasądził od pozwanych M. K. i A. B., solidarnie, na rzecz strony powodowej Gminy Miejskiej K. kwotę 33.206,66 zł z ustawowymi odsetkami do dnia 31 grudnia 2015r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016r., z tym, że od kwoty:

- 11.730,84 zł od dnia 14 sierpnia 2019r. do dnia zapłaty,

- 14,30 zł od dnia 2 lipca 2013r. do dnia zapłaty,

- 734,72 zł od dnia 2 sierpnia 2013r. do dnia zapłaty,

- 734,72 zł od dnia 3 września 2013r. do dnia zapłaty,

- 734,72 zł od dnia 2 października 2013r. do dnia zapłaty,

- 1455,56 zł od dnia 3 listopada 2013r. do dnia zapłaty,

- 734,72 zł od dnia 3 grudnia 2013r. do dnia zapłaty,

- 734,72 zł od dnia 3 stycznia 2014r. do dnia zapłaty,

- 740,96 zł od dnia 2 lutego 2014r. do dnia zapłaty,

- 732,02 zł od dnia 2 marca 2014r. do dnia zapłaty,

- 732,02 zł od dnia 2 kwietnia 2014r. do dnia zapłaty,

- 732,02 zł od dnia 3 maja 2014r. do dnia zapłaty,

- 732,02 zł od dnia 3 czerwca 2014r. do dnia zapłaty,

- 732,02 zł od dnia 2 lipca 2014r. do dnia zapłaty,

- 726,98 zł od dnia 2 sierpnia 2014r. do dnia zapłaty,

- 726,98 zł od dnia 2 września 2014r. do dnia zapłaty,

- 1922,49 zł od dnia 2 października 2014r. do dnia zapłaty,

- 726,98 zł od dnia 4 listopada 2014r. do dnia zapłaty,

- 726,98 zł od dnia 2 grudnia 2014r. do dnia zapłaty,

- 726,98 zł od dnia 3 stycznia 2015r. do dnia zapłaty,

- 730,94 zł od dnia 3 lutego 2015r. do dnia zapłaty,

- 730,94 zł od dnia 3 marca 2015r. do dnia zapłaty,

- 730,94 zł od dnia 2 kwietnia 2015r. do dnia zapłaty,

- 730,94 zł od dnia 3 maja 2015r. do dnia zapłaty,

- 602,45 zł od dnia 2 czerwca 2015r. do dnia zapłaty,

- 1644,78 zł od dnia 2 czerwca 2015r. do dnia zapłaty,

- 224,11 zł od dnia 2 lipca 2016r. do dnia zapłaty,

- 611,88 zł od dnia 2 sierpnia 2016r. do dnia zapłaty,

- 366,93 zł od dnia 2 września 2016r. do dnia zapłaty (pkt ).

Nadto zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz strony powodowej kwotę 5261 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższy wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym:

Lokal mieszkalny położony w K. na os. (...) stanowi własność Gminy Miejskiej K.. W dniu 1 lipca 2010 roku umowa najmu tego lokalu zawarta pomiędzy Gminą Miejską K. a M. K. wygasła. W dniu 24 marca 2011 roku został wydany w stosunku do pozwanych wyrok eksmisyjny z prawem do lokalu socjalnego. Dnia 11 czerwca 2015 roku pozwane zawarły z Gminą Miejską K. umowę najmu lokalu socjalnego na czas oznaczony 12 miesięcy tj. do dnia 11 czerwca 2016 roku. Pismami z dnia 2 lipca 2015 roku i 8 września 2015 roku pozwane zwróciły się do Gminy Miejskiej K. o całkowite umorzenie długu wraz z odsetkami za zaległości czynszowe. Pozwane w związku z ich wnioskami o zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego z tytułu zadłużenia w opłatach za lokal mieszkalny, zostały poinformowane, że Gmina Miejska K. wyraziła zgodę na czasowe zawieszenie tych postępowań. W dniu 18 kwietnia 2019 roku zostało skierowane do pozwanych przedsądowe wezwanie do zapłaty łącznej kwoty 44.309,42 zł. Pismem z dnia 6 maja 2019 roku pozwane złożyły do Gminy Miejskiej K. wniosek o rozłożenie zaległości na raty i wydłużenie terminu spłaty. Wysokość dochodzonego powództwem odszkodowania wynosiła za okres od lipca 2013 roku do 18 września 2016 roku kwotę 21.475,82 zł. Nadto skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie w płatności, wyliczone za okres od września 2010 roku do czerwca 2013 roku, wyniosły 11.730,84 zł.

W oparciu o powyższy stan faktyczny Sąd pierwszej instancji uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości. Sąd ten stwierdził, że strona powodowa domagała się zapłaty odszkodowania za korzystanie z lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...) w budynku położonym w K. na os. (...) w okresie od lipca 2013 roku do 18 września 2016 roku, tj. za okres w jakim pozwane zajmowały przedmiotowy lokal mieszkalny bez tytułu prawnego. W ocenie Sądu Rejonowego powództwo znajdowało podstawę prawną w art. 18 ust.1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 ze zm.; dalej: u.o.p.l. Sąd wskazał, że w myśl tego przepisu osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie, przy czym osoby uprawnione do lokalu socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł (ust. 3). Zdaniem Sądu pierwszej instancji kwota żądania (zarówno kapitał, jak i odsetki) została wystarczająco wykazana załączonymi do akt dokumentami m.in. zestawieniem sporządzonym na podstawie ksiąg rachunkowych, jak i wyciągiem z konta. Nadto podniósł, iż same pozwane nigdy nie kwestionowały wysokości zadłużenia pomimo bogatej korespondencji kierowanej do strony powodowej.

Odnosząc się do podniesionego przez pozwane zarzutu przedawnienia Sąd Rejonowy wskazał, że świadczenia określone w art. 18 ust. 1 u.o.p.l. mają charakter świadczeń okresowych, co uzasadnia zastosowanie do ich dochodzenia, właściwego dla nich, trzyletniego terminu przedawnienia przewidzianego w art. 118 k.c. Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie dochodzone przez stronę powodową nie uległo przedawnieniu, gdyż w okresie biegu tego terminu doszło do jego przerwania na skutek pism pozwanych kierowanych do wierzyciela – Gminy Miejskiej K. dotyczących zawieszenia postępowania egzekucyjnego, rozłożenia zaległości na raty i wydłużenia terminu spłaty, a także oświadczeń o uznaniu zadłużenia.

Apelację od powyższego wyroku wniosły pozwane, zaskarżając go w całości oraz zarzucając:

1.  naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia tj.:

a)  art. 233 §1 k.p.c. polegające na wadliwej, dowolnej, niezgodnej z rzeczywistym stanem rzeczy ocenie materiału dowodowego w postaci pism pozwanych do strony powodowej z 2 lipca 2015 roku, 8 września 2015 roku, z 6 maja 2019 roku przez przyjęcie, że pozwane uznały dług, co doprowadziło do błędu w ustaleniach, że pozwane uznały roszczenie powoda, co skutkowało przerwaniem biegu przedawnienia, a także podobnej oceny zestawienia sporządzonego na podstawie ksiąg rachunkowych obrazującego zadłużenie i kapitalizację, poprzez uznanie za wystarczające do wykazania wysokości długu, co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych, polegającego na przyjęciu nieuzasadnionej i nieudowodnionej wysokości długu pozwanych z tytułu bezumownego korzystania z lokalu;

b)  art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez wadliwe uznanie, że powód w sprawie wykazał wysokość odszkodowania oraz roszczenia odsetkowego, co doprowadziło w szczególności do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu nieuzasadnionej i nieudowodnionej wysokości długu pozwanych z tytułu bezumownego korzystania z lokalu;

c)  art. 327 1 §1 pkt 1 k.p.c. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu pism i oświadczeń pozwanych uznanych przez Sąd Rejonowy za stanowiące uznanie roszczeń powoda, co uniemożliwia ich ocenę;

2.  naruszenie prawa materialnego tj.:

a)  art. 117 k.c. i art. 118 k.c. przez błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, że roszczenie powoda nie jest przedawnione z tytułu kwoty głównej oraz roszczenia odsetkowego, a także pominięcie, że pozwane są konsumentami co doprowadziło do zasądzenia przedawnionego roszczenia;

b)  art. 65 k.c. w zw. z art. 117 §2 k.c. oraz art. 123 §1 pkt 2 k.c. przez błędne zastosowanie, a wyniku tego dokonanie wadliwej interpretacji oświadczenia woli pozwanych w pismach z 2 lipca 2015 roku, 8 września 2015 roku oraz 6 maja 2019 roku, jako uznanie roszczenia powoda, a w konsekwencji przyjęcia, że do takiego uznania doszło;

c)  art. 451 §3 k.c. przez jego bezzasadne zastosowanie polegające na uznaniu za prawidłowe zaliczenia wpłat dokonanych przez pozwane na poczet odszkodowania za miesiące, za które był on przedawniony w dniu dokonania wpłaty, co spowodowało ustalenie błędnej wysokości długu pozwanych;

d)  art. 18 ust. 2 i 3 u.o.p.l. przez dowolne przyjęcie wysokości miesięcznego odszkodowania za bezumowne korzystanie oraz zasądzenie kwot z innych tytułów, co doprowadziło do zasądzenia od pozwanych nienależnych kwot.

W związku z podniesionymi zarzutami pozwane wniosły o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie od strony powodowej na ich rzecz kosztów procesu za obie instancje.

Strona powodowa w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Okręgowy przyjął za własny stan faktyczny ustalony przez Sąd pierwszej instancji oraz uznany przez ten Sąd za niesporny pomiędzy stronami jedynie w zakresie stanu prawnego lokalu położonego na osiedlu (...), umów wiążących pozwane i stronę powodową w zakresie korzystania z tego lokalu, a także momentu ich wygaśnięcia, fakty zajmowania tego lokalu przez pozwane w okresie objętym niniejszym powództwem, faktu wniesienia przez pozwane do strony powodowej pism z 2 lipca 2015 roku, 8 września 2015 roku i 6 września 2019 roku, treści tych pism, a także faktu i treści pisma skierowanego do pozwanych przez stronę powodową.

Nadto Sąd Okręgowy ustalił, że zgodnie z treścią umowy najmu lokalu socjalnego z dnia 21 stycznia 2000 roku czynsz najmu wraz z innymi opłatami niezależnymi od właściciela wynosił 251,74 zł miesięcznie oraz iż zgodnie z umową najmu lokalu socjalnego z dnia 11 czerwca 2015 roku czynsz najmu wraz innymi opłatami wynosił 446,24 zł miesięcznie.

Pozwane pisma o tożsamej treści jak ustalił Sąd pierwszej instancji wniosły do strony powodowej także w dniach 15 marca 2016 roku, 18 maja 2016 roku, 22 czerwca 2016 roku, 27 lutego 2017 roku, 23 maja 2017 roku, 28 lutego 2018 roku. 3 maja 2019 roku.

Dowód: umowa najmu lokalu socjalnego z dnia 21.01.2000r. -k. 5-7 oraz umowa najmu lokalu socjalnego z dnia 11.06.2015r. -k. 12-14; pisma pozwanych z 15 marca 2016 roku, 18 maja 2016 roku, 22 czerwca 2016 roku, 27 lutego 2017 roku, 23 maja 2017 roku, 28 lutego 2018 roku. 3 maja 2019 roku (daty prezentaty (...)) -k. 55-59, 67-68;

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie niekwestionowanych przez strony dokumentów prywatnych w postaci umów najmu, a także pism składanych przez pozwane do Gminy Miejskiej K. - Zarządu (...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanych zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż bezzasadny był zarzut naruszenia art. 327 1 §1 pkt 1 k.p.c., gdyż Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wyroku sposób precyzyjny oznaczył pisma pozwanych, które w jego ocenie zawierały oświadczenia o uznaniu zadłużenia wobec strony powodowej.

Stwierdzić należy, iż zasadny jest zarzut naruszenia art. 233 §1 k.p.c., art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., jak również związany z nimi zarzut o wadliwym ustaleniu stanu faktycznego w tej sprawie. Sąd Okręgowy podziela stanowisko apelujących, że materiał dowodowy przedstawiony przez stronę powodową nie wykazuje faktów, z których wynika wysokość odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku nr (...) przy os. (...) w K., jak również związanej z nim wysokości roszczenia odsetkowego. Strona powodowa wywodziła swoje roszczenie wysokości 21.475,82 zł za okres od lipca 2013 r. do 18 września 2016 r. wraz z odsetkami ustawowymi w kwocie 11.730,84 zł za okres od września 2010 r. do czerwca 2013 r. z faktu zajmowania przez pozwane przedmiotowego lokalu mieszkalnego po zakończeniu umowy najmu tego lokalu zawartej w dniu 21 stycznia 2000 r., która została wypowiedziana w dniu 1 lipca 2010 r. oraz po zakończeniu umowy najmu lokalu socjalnego z dnia 11 czerwca 2015 r. zawartej na czas oznaczony tj. 12 miesięcy, przy uwzględnieniu, że wyrokiem eksmisyjnym Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie z dnia 24 marca 2011 r., sygn. akt I C 1331/10/N zostało pozwanym przyznane prawo do lokalu socjalnego z jednoczesnym wstrzymaniem nakazu opuszczenia lokalu do czasu zaoferowania możliwości zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Podnieść należy, iż cywilne postępowanie sądowe jest co do zasady postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym sąd orzekający opiera się na dowodach przedstawionych przez strony procesu w ramach obowiązków wynikających z art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. Z obowiązku wykazania okoliczności faktycznych uzasadniających powództwo strona jest zwolniona w sytuacji, gdy strona przeciwna wyraźnie je przyzna, bądź nie wypowie się o nich (por. art. 230 k.p.c., art. 229 k.p.c.).

W niniejszej sprawie pozwane od początku tego procesu kwestionowały wysokość dochodzonego roszczenia (por. pisma z 24.01.2020r., -k.39-40), oświadczenia na rozprawie 10.11.2020r.-k.76), którą wykazywać miały dowody w postaci „Zestawienia sporządzonego na podstawie ksiąg rachunkowych obrazujących zadłużenie”, „Kapitalizacji bezumownej” oraz „Wyciągu z konta” sporządzonych przez pracownika Zarządu (...). Powyższe dokumenty stanowiły dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c. i stanowiły dowód na to, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w tych dokumentach. Z powyższego wysnuć należy wniosek , iż powyższe dokumenty mogły stanowić jedynie dowody na okoliczność, iż w określonych momentach czasowych dokonywano na koncie powyższego lokalu określonych w nim zapisów księgowych, w szczególności po stronie przypisów i wysokości istniejącej zaległości. Wobec zakwestionowania przez pozwane prawidłowości tych zapisów księgowych, obowiązkiem strony powodowej (zgodnie z art. 6 k.c.) było wykazanie, że powyższe zapisy miały podstawę faktyczną i prawną w wysokości zobowiązań pozwanych, które rzeczywiście obciążały je z tytułu zajmowania lokalu w okresie objętym powództwem. Stwierdzić należy, że konsekwencją niewykazania przez stronę prawdziwości jej twierdzeń o istotnych faktach jest to, że fakty te nie będą stanowiły podstawy rozstrzygnięcia sądowego, przez co strona nie osiągnie korzystnego dla siebie orzeczenia.

W ocenie Sądu Okręgowego, wbrew stanowisku Sądu pierwszej instancji, strona powodowa nie sprostała temu obowiązkowi. Niewątpliwie umowa najmu lokalu mieszkalnego z 2000 roku została skutecznie wypowiedziana, a umowa z roku 2015 roku wygasła na skutek upływu czasu na jaki została zawarta, zatem pozwane korzystały z lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego. Zgodnie z art. 18 u.o.p.l. osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie (ust.1); odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego (ust.2); osoby uprawnione do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, uiszczają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać za zajmowany lokal, gdyby lokal ten wchodził w skład mieszkaniowego zasobu gminy, na podstawie umowy najmu socjalnego lokalu; obowiązek pokrycia właścicielowi różnicy między wysokością odszkodowania, o której mowa w ust. 3, a wysokością odszkodowania uiszczanego przez byłego lokatora, ciąży na gminie (ust.3a). W poprzednim stanie prawnym, który ma zastosowanie w tej sprawie z art. 18 ust.3 u.o.p.l. wynikało, że osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł (art. 18 ust.3 u.o.p.l. w brzmieniu obowiązującym do 21.04.2019r.).

Z materiału dowodowego zgromadzonego w tej sprawie nie wynika na jakiej podstawie strona powodowa księgowała w okresie objętym pozwem, a także w okresie za jaki dochodziła skapitalizowanych odsetek, kwoty wpisywane po stronie obciążeń dotyczących pozwanych. Jedyne bowiem dokumenty, które określały wysokość tych zobowiązań, to umowy najmu z 21 stycznia 2000 roku oraz 11 czerwca 2015 roku. Jeśli strona powodowa twierdziła, że należności te w okresie po zakończeniu tych umów były wyższe to faktów tych nie wykazała. Nie wykazała także, na co słusznie zwróciły uwagę pozwane, jakiegokolwiek rozliczenia związanego z używaniem przez pozwane mediów, choć wbrew stanowisku pozwanych należy przyjąć, iż tego rodzaju należności były również objęte treścią pozwu.

Podnieść należy, iż pozwane z kolei nie wykazały w toku procesu (a nawet tego nie twierdziły), aby na poczet obciążających je należności za korzystanie z przedmiotowego lokalu, wpłaciły więcej niż wynikało to z zapisów księgowych na ich koncie, a ciężar dowodu w tym zakresie obciążał właśnie pozwane.

Mając powyższe na uwadze za wykazane i znajdujące podstawę w art. 18 ust.1 i ust.3 u.o.p.l. w brzmieniu obowiązującym do 21 kwietnia 2019 roku należało uznać jedynie roszczenia strony powodowej w kwocie 6975,86 zł, stanowiącej sumę należności miesięcznych w kwotach po 251,74 zł (tj. jedynych jakie zostały wykazane za ten okres) za okresy od lipca 2013 do dnia 31 maja 2015 roku, mieszczącej się w tej kwocie należności za część czerwca 2015 tj. 148,56 zł, kwoty 446,24 zł (tj. kwoty za lipiec 2016 zgodnie z wykazaną kwotą z umowy z 2015r.; w ocenie Sądu Okręgowego nie budzi wątpliwości, że odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu nie może być niższe niż korzystanie z niego na podstawie umowy najmu), oraz mieszczących się w niej kwot 224,11 zł i 366,93 zł za części czerwca i sierpnia 2016 roku. W ocenie Sądu Okręgowego materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie uzasadniał uwzględnienia powództwa w pozostałym zakresie.

Za zasadne należało uznać zasądzenie od tych należności odsetek ustawowych i ustawowych za opóźnienie w oparciu o art. 481 §1 k.c., przy uwzględnieniu iż należności te stanowiąc odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu należne są dopiero po zakończeniu okresu, którego dotyczą. Uwzględniając tę ostatnią okoliczność, a także treść żądania pozwu, zdaniem Sądu Okręgowego nie było zasadne zasądzenie od pozwanych kwoty 14,30 z odsetkami za okres od 2 lipca 2013 roku, skoro powództwem objęty był jedynie okres od lipca 2013 roku, czyli z wymagalnością następującą od sierpnia 2013 roku. Sąd Okręgowy także częściowo oddalił roszczenie strony powodowej w zakresie odsetek od kwoty 148,56 zł (za okres od 2.06. do 11.06.), gdyż jeśli była to należność za korzystanie z lokalu w czerwcu 2015 roku przy uwzględnieniu płatności z dołu oraz faktu, iż od 11 czerwca 2015 roku była już zawarta umowa najmu lokalu socjalnego, pozwane nie mogły pozostawać w opóźnieniu od 2 czerwca, a jedynie od 12 czerwca.

Sąd Okręgowy w pozostałym zakresie oddalił powództwo, uznając je za niewykazane w kwocie wyższej. Z tych samych przyczyn nie było również możliwe zweryfikowanie, czy strona powodowa w sposób prawidłowy ustaliła wysokość dochodzonych pozwem skapitalizowanych odsetek, jak również ustalenie czy wpłaty dokonane przez pozwane nie zaspokoiły ww. należności już we wcześniejszych okresach oraz czy istniały podstawy do kapitalizacji. Podnieść w tym miejscy należy, iż ewentualne nadpłaty dokonane z tego tytułu przez pozwane nie mogły być uwzględnione w niniejszej sprawie z urzędu, a w postępowaniu pozwane nie zgłosiły zarzutu potrącenia swoich roszczeń z tego tytułu z należnościami objętymi pozwem.

W świetle powyższego na uwzględnienie zasługiwało żądanie pozwu w wysokości 6975,86 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zakresie wskazanym w pozwie.

Zasądzone w wyroku odsetki za opóźnienie oparte zostały o przepis art. 481 § 1 k.c., stanowiący, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia roszczenia wskazać należy, że określone w art. 18 ust. 1 i ust.3 u.o.p.l. roszczenia odszkodowawcze przedawniają się w terminie trzyletnim, przewidzianym w art. 118 k.c. dla roszczeń o świadczenia okresowe (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2014 r., sygn. akt IV CNP 33/13). Przewidziany w przepisie art. 118 k.c. termin przedawnienia roszczeń okresowych należy również stosować do roszczeń o odsetki za opóźnienie, a okresowy charakter świadczeń dłużnika zobowiązanego do zapłaty odsetek za opóźnienie przejawia się w tym, iż z każdym dniem opóźnienia powstaje wobec dłużnika odrębne roszczenie o odsetki, które jest także od tego dnia wymagalne i od tego dnia zaczyna się przedawniać. (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2017 roku, II CSK 202/16). Zatem termin przedawnienia roszczeń o odsetki za opóźnienie wynosi 3 lata i co do zasady dla każdego roszczenia o odsetki biegnie od dnia jego powstania.

W ocenie Sądu Okręgowego nie były zasadne zarzuty podniesione w tej kwestii przez pozwane. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż pozwane swoimi pismami kierowanymi do strony powodowej uznały w sposób nieprawidłowy swoje zadłużenie wobec strony powodowej w zakresie dotyczącym należności po 2011 roku, a więc objętych pozwem w tej sprawie. Przypomnieć również należy, że na podstawie przepisu art. 123 § 1 pkt 2 k.c., bieg przedawnienia przerywa się przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Niewątpliwie pozwane w pismach z dnia 2 lipca 2015 roku i 8 września 2015 roku, wniesionych do strony powodowej odpowiednio w dniach 3 lipca 2015 roku i 9 września 2015 roku deklarowały wolę dobrowolnej spłaty zadłużenia za okres po 2011 roku (a więc za okres nie objęty wydanym nakazem zapłaty i prowadzonym wobec nich postępowaniem egzekucyjnym). Oświadczenia te zostały złożone w okresie kiedy roszczenia objęte niniejszym powództwem (tj. za okres od lipca 2013 roku) nie były jeszcze przedawnione. Wskazane zachowania pozwanych trafnie Sąd Rejonowy zakwalifikował jako uznanie nieprawidłowe, które doprowadziło do przerwania biegu przedawnienia roszczeń objętych niniejszym pozwem. Podobne oświadczenia pozwane zawarły w swoich pismach z dnia 15 marca 2016 roku, 18 maja 2016 roku, 22 czerwca 2016 roku, 27 lutego 2017 roku i następnych. W konsekwencji zarzut przedawnienia podnoszony przez pozwane nie zasługiwał na uwzględnienie, skoro pozew w tej sprawie został wniesiony w dniu 14 sierpnia 2019 roku, co po raz kolejny doprowadziło do przerwania biegu przedawnienia tych roszczeń, tym razem na podstawie art. 123 §1 pkt 1 k.c.

Wobec zmiany wyroku w zakresie wysokości zasądzonego roszczenia głównego, konieczna stała się zmiana orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu. Na koszty procesu strony powodowej w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji złożyły się: opłata od pozwu w wysokości 1661 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3600 zł tj. w stawce minimalnej dla wartości przedmiotu sporu, ustalone na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804, z późn. zm.). Łącznie była to kwota 5261zł. W skład kosztów procesu poniesionych przed Sądem Rejonowym przez pozwane wchodziło wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3600 zł, opłata od pełnomocnictwa w wysokości 34 zł. Łącznie była to kwota 3634 zł. Strona powodowa była stroną wygrywającą proces w 21% (6975,86 zł stanowi 21 % z żądanej kwoty 33.206,66 zł). W tej sytuacji stronie powodowej przysługiwał zwrot 21% z kwoty 5261 zł, a pozwanym zwrot 79% z kwoty 3634 zł. Różnica pomiędzy tymi kwotami to 1766,05 zł i taką też kwotę Sąd zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku, zaś w pozostałej części oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c., o czym orzekł w punkcie 2 sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł także na podstawie art. 100 k.p.c. i art. 98 §1 i §3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zasądzając je proporcjonalnie do wyniku tego etapu procesu. Na koszty postępowania apelacyjnego poniesione przez stronę powodową złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 1800 zł tj. w stawce minimalnej dla wartości przedmiotu sporu, ustalone na podstawie § 10 ust. 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radcowskie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804, z późn. zm.). Natomiast koszty procesu poniesione przed Sądem Okręgowym przez pozwane w związku z ich apelacją wynosiły: opłata od apelacji 200 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 1800 zł tj. w stawce minimalnej dla wartości przedmiotu sporu, ustalone na podstawie § 10 ust. 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radcowskie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804, z późn. zm.), łącznie koszty te wyniosły 2000 zł. Rozliczając koszty postępowania apelacyjnego należy przyjąć te same proporcje wygranej sprawy przez poszczególne strony procesu, zgodnie z którymi stronie powodowej przysługiwał zwrot 21% z kwoty 1800 zł, a pozwanym zwrot 79% z kwoty 2000 zł. Różnica to kwota 1202 zł i taką kwotę Sąd Okręgowy zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanych.

Z kolei w punkcie 4 wyroku Sąd Okręgowy z uwagi na częściowe zwolnienie pozwanych od kosztów sądowych zgodnie z postanowieniem z dnia 7 maja 2021 r. (k. 114) stosownie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych należało ściągnąć od strony powodowej kwotę opłatę od apelacji 1154,19 zł stanowiącej część opłaty od apelacji od jakiej pozwane zostały zwolnione.

SSO Grzegorz Buła