Sygn. akt II Ca 1239/21
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 października 2021r.r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo J. B. przeciwko W. J. o ustalenie wygaśnięcia służebności, polegającej na nieodpłatnym prawie zamieszkiwania przez pozwaną w będącym przedmiotem darowizny lokalu mieszkalnym położonym w W. przy ul. (...) oraz orzekł o kosztach procesu.
Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne (k. (...) odwr.), które Sąd Okręgowy przyjął za własne (art. 387 § 2 1 pkt 1 kpc).
Sąd Okręgowy również za własne przyjął oceny Sądu pierwszej instancji (k. (...), art. 387 § 2 1 pkt 2 kpc).
W apelacji od powyższego wyroku powód zarzucił:
1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 293 § 1 w zw. z art. 297 kc, poprzez błędną wykładnię i błędne przyjęcie, że służebność mieszkania nie wygasła,
2. naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 5 kc, poprzez jego zastosowanie w sytuacji gdy uwzględnienie powództwa nie stoi w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego,
3. a ponadto, z ostrożności procesowej, naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 233 kpc, poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.
Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, w tym również o zasądzenie kosztów procesu za obie instancje.
Sąd Okręgowy rozpoznając apelację zważył co następuje. Apelacja powoda nie ma żadnych uzasadnionych podstaw, a Sąd Okręgowy, jak już wskazano, podziela zarówno dokonane przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne, jak i podziela jego ocenę dowodów oraz rozważania prawne (nie dostrzegając jakiejkolwiek potrzeby ich powtarzania), a których apelacja skutecznie nie podważa, stanowiąc jedynie pozbawianą podstaw polemikę zarówno z ustaleniami faktycznymi oraz oceną prawną kwestii wykonywania bądź niewykonywania przez pozwaną służebności przez okres 10 lat, stanowiącego przesłankę jej wygaśnięcia w myśl przepisów art. 293 § 1 w zw. z art. 297 kc., a także negowania oceny żądania powoda jako bezpodstawnego w świetle art. 5 kc.
Przede wszystkim, w ocenie Sądu Okręgowego, poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne uzasadniające, wbrew stanowisku skarżącego, brak podstaw do skutecznego żądania przez powoda ustalenia wygaśnięcia ustanowionej na rzecz pozwanej służebności, nie zostały skutecznie przez apelującego zakwestionowane poprzez podniesione zarzuty naruszenia przepisu art. 233 § 1 kpc. Tak więc, zdaniem Sądu Okręgowego, jak już wcześniej wskazano, przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów jest w zupełności poprawna i dokonana bez naruszenia wymogów przewidzianych w przepisie art. 233 § 1 kpc. Za trafny uznać należy bowiem pogląd wyrażany tak w orzecznictwie Sądu Najwyższego jak i sądów powszechnych, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (zob. m. in. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002r. II CKN 817/00 oraz Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 stycznia 2012 r. I ACa 1482/11). Takiego zarzutu nie można zaś postawić i nie czyni tego skutecznie, w świetle wyżej wskazanych kryteriów skarżący, dokonanej przez Sąd Rejonowy ocenie zebranych dowodów, w tym przede wszystkim dowodów z zeznań świadków jak i zeznań stron.
Dokonawszy zatem prawidłowych ustaleń faktycznych, także trafnie Sąd pierwszej instancji, przeprowadzając ocenę jurydyczną, stanął na stanowisku, że w okolicznościach sprawy brak było przesłanki zastosowania art. 293 § 1 w zw. z art. 297 kc. i uwzględnienia żądania powoda poprzez ustalenie wygaśnięcia służebności mieszkania ustanowionej na rzecz pozwanej. Trafne przede wszystkim jest bowiem stanowisko Sądu Rejonowego, że wykonywanie służebności w rozumieniu powołanych przepisów, może również mieć miejsce tylko w pewnym zakresie wynikającym z tego prawa i również w takiej sytuacji nie będzie to prowadziło do wygaśnięcia tejże służebności. To stanowisko i argumentację rozważań uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy w całości podziela, nie dostrzegając jakiejkolwiek potrzeby ich powtarzania. Sąd Okręgowy podziela także, zbieżne zresztą z powyższym poglądem Sądu pierwszej instancji, stanowisko wyrażane w piśmiennictwie prawniczym, że skutek opisany w art. 293 § 1 k.c. nastąpi jedynie w następstwie nieprzerwanego 10-letniego niekorzystania ze służebności czynnej. Każdy przejaw korzystania z niej przerywa bieg tego terminu, a odcinki pomiędzy poszczególnymi działaniami nie sumują się. Zastosowanie powyższego przepisu nie może prowadzić do uszczuplenia treści służebności ze względu na to, że nie korzysta się z niektórych składających się na nią uprawnień. Dochodziłoby wtedy bowiem do zmiany treści służebności, a nie jest to, jak się wydaje, celem tego unormowania. Zmiana treści służebności powinna następować w przewidzianym do tego trybie (art. 248 k.c.), natomiast art. 293 k.c. powinien niwelować w pełni służebność, z której w całości się nie korzysta. Wobec tego, gdy zatem do treści służebności należy kilka uprawnień, do jej wygaśnięcia niezbędne jest zaniechanie korzystania z wszystkich tych uprawnień. Korzystanie z któregokolwiek z nich przerwie bowiem bieg terminu (zob. Balwicka-Szczyrba Małgorzata, Karaszewski Grzegorz, Sylwestrzak Anna, Sąsiedztwo nieruchomości. Komentarz, Wyd. Lex el.). Pozwana zaś, co wynikało z prawidłowo, z wyżej wskazanych względów, poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych, w tym także na podstawie zeznań powoda, od zawarcia umowy z (...), mieszkała w W. przy ulicy (...), jednak w przedmiotowym w sprawie lokalu przy ul. (...), co jakiś czas się pojawiała, posiadając przy tym klucze do lokalu, a podczas tych wizyt zapraszała do lokalu sąsiadki lub je odwiedzała, przebywała na ogrodzie, a nadto w lokalu posiadała swoje rzeczy, w tym meble. Nie ma również racji skarżący podnosząc wadliwe ustalenie przez Sąd braku zamieszkiwania pozwanej w lokalu w dacie darowizny, co zresztą nie ma w sprawie kluczowego znaczenia, gdy okoliczność ta wynikała nawet z zeznań samego powoda i jego małżonki, świadka G. B., a odmienne zeznania w tej kwestii pozwanej, akurat nie były wiarygodne.
Także z przyczyn wskazanych przez Sąd Rejonowy, już tylko dodatkowo należy wskazać na sprzeczność żądania powoda z przepisem art. 5 kc i również w tej kwestii apelacja nie podważa skutecznie stanowiska i argumentacji uzasadnienia zaskarżonego wyroku.
Z powyższych zatem względów, gdy zarzuty apelacji tak naruszenia prawa procesowego jaki materialnego oraz wywody ich uzasadnienia w żaden sposób nie podważyły trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego i uzasadniającej je argumentacji, apelacja, ta nie mogła podlegać uwzględnieniu.
Z wyżej wskazanych przyczyn Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 kpc, oddalił apelację (pkt I), a o kosztach postępowania apelacyjnego orzekł w myśl art. 98 § 1 i 3 kpc.
Sygnatura akt: II Ca 1239/21 Ś., dnia 24 maja 2022r.
1. (...)
2. (...)