Sygn. akt IV Ka 351/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Sądu Okręgowego Mirosław Kędzierski

Protokolant sekr. sądowy Mateusz Pokora-Stuczyński

przy udziale Anny Wesołowskiej-Borek - prokuratora Prokuratury Rejonowej w Świeciu

po rozpoznaniu dnia 8 czerwca 2022 r.

sprawy

D. Ś. (1) c. J. i G., ur. (...) w K.

D. Ś. (2) s. T. i M., ur. (...) w Ś.

oskarżonych z art.286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Świeciu

z dnia 7 lutego 2022 r. sygn. akt II K 194/21

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 5 w ten sposób, że uchyla obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego R. P. (1);

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 351/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Świeciu z 7 lutego 2022 r., sygn. II K 194/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

2.

Obrońca zaskarżonemu wyrokowi zarzucił :

1.)  błąd w ustaleniach faktycznych, mający istotny wpływ na treść orzeczenia, poprzez ustalenie, że D. Ś. (1) jako prezes zarządu (...) sp. z o.o., a D. Ś. (2) faktycznie zajmując się sprawami majątkowymi tej spółki, działając wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięci korzyści majątkowej, wprowadzili w błąd R. P. (2), R. W. i M. N. co do sytuacji finansowej spółki (...) i jej zdolności do wywiązywania się z zobowiązań finansowych, w tym zataili fakt prowadzenia licznych postępowań egzekucyjnych wobec spółki oraz D. Ś. (1) jako prezesa zarządu [...], podczas gdy oskarżeni nie wprowadzili w błąd pokrzywdzonych co do sytuacji finansowej spółki, co wynika wprost z wyjaśnień oskarżonych, zeznań świadków, a przede wszystkim z dokumentacji przesłanej przez Urząd Skarbowy i ZUS. Co więcej sytuacja finansowa spółki na dzień podpisania umowy ze zleceniodawcą (...) S.A. oraz z podwykonawcami była stabilna, albowiem (...) sp. z o.o. nie posiadał żadnych zobowiązań, poza opóźnieniem w zapłacie składek ZUS w wysokości 4.567,36 zł, które zostało w całości uregulowane. W szczególności żaden z przeprowadzonych dowodów nie potwierdza, iż na dzień podpisania umowy ze zleceniodawcą (...) S.A. oraz z podwykonawcami p-ko (...) sp. z o.o. oraz p-ko D. Ś. (1) jako Prezesowi Zarządu prowadzone były w tym czasie jakiekolwiek postępowania egzekucyjne. Sytuacja finansowa (...) sp. z o.o. była stabilna i nic nie wskazywało na to, aby po realizacji umowy z (...) S.A. miała się pogorszyć. Problemy finansowe (...) sp. z o.o. pojawiły się dopiero na skutek zaniżonych cen za usługi wykonywane przez w/w spółkę na rzecz (...) S.A., co skutkowało również brakiem zapłaty części wynagrodzeń za usługi wykonywane przez podwykonawców. W związku z tym nie sposób twierdzić, iż którykolwiek z oskarżonych wprowadził w błąd któregokolwiek z podwykonawców.

2) obrazę przepisów postępowania, która miała zasadniczy wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 7 k.p.c. polegający na dokonaniu dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, a w konsekwencji błędnym przyjęciu przez Sąd, że:

- niejasne, nielogiczne i niespójne, co do tego, że spółka (...) nie posiadała zadłużeń (za wyjątkiem niewielkiego zadłużenia w ZUS-ie) i nie były prowadzone egzekucje komornicze, skoro z informacji uzyskanej z Urzędu Skarbowego wynikało, ze spółka nie regulowała na bieżąco podatków, przy czym od marca 2017 r. (czyli kilka miesięcy przed zawarciem umów z pokrzywdzonymi) do marca 2018 r. wobec spółki wystawiono kilka tytułów wykonawczych i prowadzono egzekucję z tytułu zobowiązań podatkowych [...], podczas gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, a w szczególności informacji Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego w T. wynika, że zobowiązania podatkowe sprzed podpisania umowy z (...) S.A. i z podwykonawcami zostały w całości zapłacone przez oskarżonych przed zawarciem umowy z pokrzywdzonymi, a zatem D. Ś. (1) i D. Ś. (2) nie wprowadzili pokrzywdzonych w błąd, co do swojej sytuacji finansowej;

- niewiarygodne co do tego, że oskarżeni nie mieli zamiaru oszukać swoich podwykonawców, skoro z ich wyjaśnień wynika, że już w chwili rozpoczęcia prac dla spółki (...) wiedzieli, że wynagrodzenie ustalone w umowie jest zaniżone i nie odzwierciedla faktycznych kosztów usunięcia drzew [..}, gdy tymczasem z wyjaśnień oskarżonych wynika wprost, że byli przekonani o tym, iż podpisanie umowy z (...) doprowadzi przyniesie zyski, a dopiero w trakcie wykonywania umowy zorientowali się, że przynosi straty. Oskarżeni podejmując się zawarcia umowy z (...) zostali wprowadzony przez zleceniodawcę w błąd w zakresie, stawki oraz czasu pracy koniecznego do wykarczowania karpin. Dopiero na drugim etapie prac stawka za karpinę została zwiększona z 50 zł do11Ozł, jednakże etap ten okazał się jeszcze bardziej problematyczny i czasochłonny, doprowadzając spółkę do strat. Gdyby oskarżeni wiedzieli, że umowa z (...) okaże się dla nich niekorzystna, wówczas nie podjęliby współpracy z w/w spółką oraz pokrzywdzonymi. Oskarżeni zawierając umowę z (...) liczyli na osiągnięcie zysków finansowych, a podjęcie współpracy z podwykonawcami - miało się przyczynić do zwiększenia zysków oraz przyspieszenia prac.

- oskarżeni pomimo posiadania wiedzy o niekorzystnej stawce i niewielkiej opłacalności zlecenia zawarli umowy z pokrzywdzonymi, ustalając z nimi wynagrodzenie w odniesieniu do przepracowanych godzin, a nie analogicznie jak ze swoim podwykonawcom tj. od sztuki drewna. Oskarżeni nie wiedzieli, iż zakontraktowana stawka jest dla nich niekorzystna, D. Ś. (2) był przekonany, iż w ciągu godziny będzie możliwe wycięcie kilku karpin, a podjęcie współpracy z podwykonawcami miało na celu przyspieszenie prac i zwiększenie zysków. W praktyce okazało się, że wycięcie jednej karpiny przekracza czas jednej godziny, co przynosiło straty. Co więcej, (...) zwiększyła stawkę z 50 na 110 zł na drugi odcinek prac, dlatego też oskarżony kontynuował współprace z podwykonawcami licząc na zwiększenie zysków.

- twierdzenia oskarżonego co do problemów finansowych m.in. z powodu pozostawienia całego wyrąbanego drewna w rozliczeniu rolnikom itd. Z tytułu powstałych szkód są niewiarygodne i nielogiczne, bowiem zgodnie z umową zawartą ze spółką (...) oskarżeni stawali się właścicielami pozyskanego drewna, co również stanowiło formę zapłaty za wykonane usługi [...], podczas gdy na terenie robót dochodziło do uszkodzeń na sąsiednich posesjach, obalania drzew na pola z płodami rolnymi, wskutek czego oskarżony w ramach rekompensaty pozostawiał drewno do dyspozycji właścicieli gruntu. Ponadto wywożenie drewna i karpin wiązało się także z ponoszeniem kosztów, których sprzedaż drewna nie była w stanie zbilansować przy stawce proponowanej przez (...), dlatego też oskarżony w przypadku wyrządzenia szkody pozostawiał drewno na terenie gospodarstw sąsiadujących z terenem robót, jako ekwiwalent odszkodowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad.1-2. Zarzuty niezasadne.

Brak jest jakichkolwiek podstaw do postawienia Sądowi meriti zarzutu dokonania obrazy przepisów postępowania. Z kolei ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji w niniejszej sprawie oparte zostały o wszechstronną , wnikliwą i kompleksową analizę ujawnionych w sprawie dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej i logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego i nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów , chronionej treścią art.7 kpk. Natomiast lektura uzasadnienia sporządzonego przez Sąd orzekający, dowodzi że jest ono szczegółowe i odniesiono się w nim do wszystkich dowodów przeprowadzonych na rozprawie, przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonych, w sposób przewidziany treścią art.424 kpk. Sąd odwoławczy w pełni się z nim utożsamia, wobec czego czuje się zwolniony od ponownego szczegółowego przywoływania tych samych okoliczności.

Zgodnie z utrwalonym od lat poglądem, wyrażanym tak w doktrynie jak też w judykaturze, że ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd meriti w toku rozprawy głównej mogą być skutecznie zakwestionowane, a ich poprawność zdyskwalifikowana, wtedy dopiero, gdyby w procedurze dochodzenia do nich Sąd uchybił dyrektywom art. 7 k.p.k., pominął istotne w sprawie dowody lub oparł się na dowodach na rozprawie nieujawnionych, sporządził uzasadnienie niezrozumiałe, nadmiernie lapidarne, wewnętrznie sprzeczne bądź sprzeczne z regułami logicznego rozumowania, wyłączające możliwość merytorycznej oceny kontrolno-odwoławczej.

Skarżący, wyrażając własną odmienną oceną dowodów i wyprowadzając własne wnioski w tym zakresie nie wykazał w wiarygodny i przekonywający sposób, aby ocena dowodów dokonana przez Sąd meriti nosiła cechy dowolności (wykraczając tym samym poza granice ocen swobodnych zakreślone dyrektywami art. 7 k.p.k.).Tego rodzaju uchybień jakie skarżący podnosił w związku z oceną czynów zarzucanych oskarżonym aby rodziły one wątpliwości co do merytorycznej trafności zaskarżonego wyroku w tym zakresie, Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie jednak nie stwierdził. Rzecz w tym, że dla skuteczności zarzutu tego rodzaju (ukierunkowanego na kwestionowanie oceny dowodów) nie wystarczy wysłowienie własnego stanowiska, odmiennego od ustaleń Sądu meriti. Konieczne jest natomiast wykazanie w oparciu o dowody i ich wnikliwą ocenę, że ustalenia te są błędne, wskazanie możliwych przyczyn powstałych błędów i wszechstronne uargumentowanie własnego odmiennego stanowiska.

Sąd Okręgowy stwierdził, że obrońca tego rodzaju argumentacji i na takim poziomie jej przekonywalności, nie przedstawił. Wbrew jego twierdzeniom, analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwala w pełni na podzielenie przekonania Sądu meriti o tym, iż oskarżeni swoim zachowaniem zrealizowali znamiona przypisanych im czynów. Niedostatecznie pogłębiona argumentacja skarżącego całkowicie traci swą przekonywalność w konfrontacji ze zgromadzonymi w sprawie dowodami zwłaszcza w postaci wiarygodnych zeznań świadków, innych dokumentów, których łączna synteza w pełni oddaje całokształt okoliczności zdarzeń będących przedmiotem oceny i która bez wątpienia pozwalała Sądowi pierwszej instancji na przyjęcie prawidłowych ustaleń w zakresie, które włączone zostały do podstawy faktycznej zaskarżonego wyroku.

Apelacja obrońcy oskarżonych nie dostarcza dostatecznych argumentów mogących przemawiać za zasadnością jej uwzględnienia, a co za tym idzie, uzasadniać możliwości odmiennego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, ów środek odwoławczy zawiera jedynie odmienną, jednostronną ocenę materiału dowodowego, a podniesione w nim argumenty mają charakter stricte polemiczny a w szczególności abstrahują od treści zebranych dowodów.

Analiza treści sformułowanych przez skarżącego zarzutów oraz ich uzasadnienia prowadzi do wniosku, że skarżący dokonania błędnych ustaleń faktycznych upatruje przede wszystkim w nieuprawnionym - jego zdaniem - zdyskredytowaniu wyjaśnień oskarżonych oraz nienależytej „interpretacji” dokumentów w sprawie.

Tymczasem Sąd Rejonowy dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w tej części rozważył szczegółowo i wszechstronnie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zeznania wszystkich świadków, zgromadzone dokumenty oraz wyjaśnienia oskarżonych. Wskazał którym i dlaczego zeznaniom, dokumentom i wyjaśnieniom dał wiarę, a którym nie dał wiary, przedstawiając motywy swoich ocen.

Obrońca nie wykazał w skardze apelacyjnej , aby w zaskarżonym wyroku, przy ocenie wyjaśnień oskarżonych, zeznań świadków oraz dokumentów zebranych w sprawie, Sąd dopuścił się obrazy art.7 kpk.

Apelacja zawiera odmienną ocenę dowodów, korzystną dla oskarżonych i sprowadza się do założenia, że dowody „niekorzystne” dla oskarżonych są niewiarygodne i należy odmówić dania im wiary, a uznać za wiarygodne odmienne twierdzenia oskarżonego. Także jednoznaczne brzmienie dokumentów zostało zinterpretowane w sposób sprzeczny zarówno z ich literalnym brzmieniem jak i z logiką i prostym doświadczeniem życiowym.

Nie ma też żadnych podstaw do negowania istotnych dowodów w sprawie oraz ich oceny dokonanej przez Sąd, który przeprowadził analizę i dokonał oceny tych dowodów z punktu widzenia ich wiarygodności oraz zasad logicznego rozumowania.

Obrońca nie wykazał w skardze apelacyjnej , aby w zaskarżonym wyroku, przy ocenie dowodów Sąd dopuścił się obrazy art.7 kpk. Obrońca nie przedstawił przekonującej argumentacji mogącej świadczyć o popełnionym w tym zakresie przez Sąd pierwszej instancji - przy ocenie dowodów - błędzie, a w szczególności o naruszeniu reguł oceny dowodów przez Sąd I instancji.

Co do kwestii szczegółowych:

- nie jest zasadne twierdzenie że oskarżeni nie wprowadzili w błąd pokrzywdzonych co do sytuacji finansowej spółki, gdyż ich faktyczną sytuację finansową obrazowały nie ich wyjaśnienia ale dokumentacja Urzędu Skarbowy i ZUS. ( tu łączne zaległości podlegające egzekucji przekraczały 10 tyś zł.) oraz dane przekazane przez komorników prowadzących postepowania egzekucyjne; w rzeczywistości sytuacja finansowa spółki (...) sp. z o.o. nie była korzystna, istniały problemy finansowe skoro w okresie przed podpisaniem umowy ze spółką (...) i pokrzywdzonymi prowadzono p-ko oskarżonej 12 postępowań egzekucyjnych na znaczne kwoty, z których większość umorzono z uwagi na jej bezskuteczność lub tylko częściową skuteczność ( vide k. 52-54) a od 2015 r. trwało p- ko spółce postępowanie egzekucyjne ( k.56) z wniosku (...) sp. z o.o. na ponad 16 tyś. zł ( plus odsetki i koszty), umorzone w 2019 roku z uwagi na bezskuteczność egzekucji; zatem przez 4 lata nie udało się wyegzekwować żadnej z przysługującej wierzycielowi kwoty; wszystko to przeczy twierdzeniom skarżącego o „stabilnej sytuacji finansowej spółki i braku problemów finansowych”;

- całkowicie gołosłowne są twierdzenia obrońcy o rzekomym nie korzystaniu przez oskarżonych z drewna zgodnie z umową ze spółką (...) i pozostawieniu go do dyspozycji właścicieli gruntu; żaden dowód na to nie wskazywał a przeczą temu zeznania R. P., że drewno było przewożone na plac oskarżonego ( zeznania te nie były kwestionowane w apelacji ); także proste doświadczenie życiowe każe wątpić, by oskarżeni będąc właścicielami blisko 400 pni ściętych drzew, wręcz porzucili tak znaczny majątek, zwłaszcza w sytuacji gdy prowadząc działalność gospodarczą zajmowali się pozyskiwaniem drewna a „drewno” mieli w nazwie spółki; wartość drewna bez wątpienia była zgodnie z umową częścią wynagrodzenia za wykonaną wycinkę drzew , wykarczowanie pni i usunięcie ich i gałęzi; razi naiwnością twierdzenie, że wręcz nieopłacalnym było zagospodarowanie tak znacznej ilości drewna, o znacznej ( szacunkowo wielotysięcznej ) wartości;

- w pełni zasadne ( i niekwestionowane w apelacji ) są twierdzenia Sądu o braku u oskarżonych majątku poza dwoma piłami i samochodem, co czyniło niemożliwym wywiązanie się z umowy z (...) sp. z o.o., bez pozyskania pokrzywdzonych jako podwykonawców, wskazujące na wprowadzenie pokrzywdzonych w błąd, co do swojej sytuacji finansowej i zamiarze oszukania ich; nadto oskarżeni choć otrzymali wynagrodzenie od tej spółki, nie przekazali go pokrzywdzonym.

Finalnie w pełni uprawniona jest teza o braku wątpliwości co do winy oskarżonych w zakresie przypisanych im czynów.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego orzeczenia i uniewinnienie Oskarżonych od zarzucanych im czynów,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Oskarżeni niewiarygodni; wskazane dowody obciążające jednoznaczne. Wobec ustaleń i argumentacji Sądu Rejonowego skarżący nie przedstawił przekonującej argumentacji pozwalającej na zmianę zaskarżonego wyroku w postulowanym zakresie. Apelacja zawiera odmienną a przy tym gołosłowną ocenę dowodów, korzystną dla oskarżonych i sprowadza się do stwierdzenia, że dowody „niekorzystne” dla oskarżonych praktycznie nie istnieją lub należy je interpretować odmiennie, w szczególności w oparciu o twierdzenia oskarżonych.

Nie ma żadnych podstaw do negowania rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie zawinienia oskarżonych co do przypisanych im czynów.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy Sąd Gospodarczy w Bydgoszczy z dnia 4 stycznia 2018 r., w sprawie VIII G Nc 9156/17, zasądzono od (...) sp. z o.o., na rzecz R. P. kwotę 23.450 złotych wraz z umownymi odsetkami oraz zwrot kosztów procesu. Nakaz ten stał się prawomocny i wykonalny. W dniu 20 września 2018 roku Sąd Rejonowy w Toruniu wydał nakaz zapłaty w sprawie V GC 2152/18, w którym zasądził od D. J. na rzecz R. P. kwotę 28.285 ,13 zł wraz z kosztami postępowania.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k. stanowi, że "W razie skazania oskarżonego lub warunkowego umorzenia postępowania w wypadkach wskazanych w ustawie sąd orzeka nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Nawiązki na rzecz pokrzywdzonego, obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono". Z powyższego wynika więc kategoryczny zakaz rozstrzygania w różnych postępowaniach o tej samej szkodzie, a co za tym idzie kumulowania tytułów egzekucyjnych wynikających z różnych orzeczeń. Jeżeli zatem roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo (jak w niniejszej sprawie) o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono, to nie jest możliwe (niejako ponowne) orzekanie o obowiązku naprawienia szkody, i to niezależnie od tego, czy zasądzone w postępowaniu cywilnym roszczenie zostało wyegzekwowane (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2010 r., III KK 305/10, OSNwSK 2010, Nr 1, poz. 2030). Wykładnia funkcjonalna art. 415 § 1 zd. 2 k.p.k. wskazuje, że ratio legis tego przepisu sprowadza się do zapobieżenia funkcjonowaniu w obrocie prawnym tytułów egzekucyjnych wynikających z dochodzenia tego samego roszczenia w postępowaniu karnym i innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę. Zakaz wynikający z dyspozycji art. 415 § 1 zd.2 k.p.k. odnosi się do każdego określonego w ustawie wypadku orzekania karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody (tak wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 26 stycznia 2016 r., V KK 323/15, Lex Nr 1970396; z dnia 26 lutego 2014 r., III KK 429/13, Lex Nr 1446451; z dnia 7 maja 2013 r., II KK 268/12, Lex Nr 1313135).

W orzecznictwie wskazuje się, że wymagana jest tożsamość roszczenia zarówno w płaszczyźnie przedmiotowej, jak i podmiotowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2012 r., V KK 9/12, Lex Nr 1119576).

Roszczenie płynące z czynu, będącego obecnie przedmiotem orzekania w niniejszej sprawie, było wcześniej przedmiotem orzekania w procesie cywilnym. Jest oczywistym, że wystąpiła tożsamość przedmiotowa roszczenia przyznanego w postępowaniu cywilnym nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym oraz tego, o którym rozstrzygnął Sąd Rejonowy w Świeciu w postaci zobowiązania oskarżonych do naprawienia szkody na postawie art. 46 § 1 k.k. Twierdzenie to uzasadnia też fakt, że źródłem roszczeń było to samo zdarzenie faktyczne.

W niniejszej sprawie można mówić również o łączności podmiotowej, która wynikała z samej struktury organizacyjnej spółki, gdyż oskarżeni popełnili przypisany im czyn na szkodę R. P., będąc wspólnikami i członkiem zarządu (...) sp. z o.o. lub jak w przypadku D. Ś. zajmując się sprawami finansowymi spółki.

W kontekście zapadłych orzeczeń w postepowaniu cywilnym nie jest celowe nakładanie obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 § 1 k.k. wobec możliwości wyegzekwowania zasądzonego roszczenia z majątku oskarżonego w oparciu o podstawę z art. 299 § 1 k.s.h

Art. 299 § 1 k.s.h., stanowi , że "Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania". Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wskazanego powyżej wyroku z dnia 26 lutego 2014 r., w sprawie III KK 429/13, podniósł między innymi - "Nie ulega wątpliwości, że przepis art. 299 k.s.h. znajduje zastosowanie w odniesieniu do podmiotów kierujących spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, ich solidarna odpowiedzialność za zobowiązania spółki ma charakter odszkodowawczy, a jej granice wyznacza zakres zobowiązania spółki".

Na podstawie przepisu art. 299 k.s.h. zatem wspólnik z mocy ustawy odpowiada solidarnie ze spółką za dług tej spółki. Odpowiedzialność wspólnika ma charakter subsydiarny, odpowiada on za dług spółki w przypadku niemożności uzyskania przez wierzyciela zaspokojenia z majątku samej spółki (bezskuteczności egzekucji). Solidarna odpowiedzialność spółki i wspólników funkcjonuje równolegle, już od chwili powstania długu spółki, jednak może być przymusowo egzekwowana dopiero z chwilą stwierdzenia bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce.

Finalnie zatem nie ulega wątpliwości, że przepis art. 299 k.s.h. znajduje zastosowanie w odniesieniu do podmiotów kierujących spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, ich solidarna odpowiedzialność za zobowiązania spółki ma charakter odszkodowawczy, a jej granice wyznacza zakres zobowiązania spółki (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2008 r., III CZP 72/08, OSNC 2009, Nr 2, poz. 20; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., II CSK 390/11, Lex Nr 1211143).

W konsekwencji w rozpoznawanej sprawie zachodzi zarówno podmiotowa, jak i przedmiotowa łączność roszczenia o naprawienie szkody dochodzonego w trybie art. 46 § 1 k.k., z roszczeniem, o którym już prawomocnie orzeczono w postępowaniu cywilnym. Roszczenie cywilne przysługujące od (...) sp. z o.o. jest tożsame z roszczeniem pokrzywdzonego R. P. o naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem przez oskarżonych. Zachodzi w tym przypadku tożsamość osoby zobowiązanej do zapłaty określonej kwoty, a także brak różnicy pomiędzy wierzytelnością przysługującą pokrzywdzonemu od spółki jako osoby prawnej i od oskarżonych jako członków zarządu tej spółki oraz ich właścicieli.

Dlatego też Sąd Rejonowy rażąco naruszył art. 415 § 1 zd.2 k.p.k., co miało istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, skoro w jego efekcie pokrzywdzony de facto uzyskał dwa tytuły wykonawcze na tę samą wierzytelność.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Ustalenia o sprawstwie i zawinieniu oskarżonych w zakresie przypisanych im czynów

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Argumentacja jak wyżej. W powyższym zakresie brak było podstaw do ingerencji sądu odwoławczego w orzeczenie pierwszoinstancyjne z uwagi na prawidłowość dokonanej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów a w konsekwencji na zasadność poczynionych ustaleń faktycznych.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Kwestia orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody wobec R. P..

.

Zwięźle o powodach zmiany

Jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo (jak w niniejszej sprawie) o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono, to nie jest możliwe (niejako ponowne) orzekanie o obowiązku naprawienia szkody, i to niezależnie od tego, czy zasądzone w postępowaniu cywilnym roszczenie zostało wyegzekwowane.

W kontekście zapadłych orzeczeń w postepowaniu cywilnym nie jest zatem celowe nakładanie obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 § 1 k.k. wobec możliwości wyegzekwowania zasądzonego roszczenia z majątku oskarżonych w oparciu o zapadłe orzeczenia i brzmienie art. 299 ksh.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Oskarżeni z uwagi na swoją sytuację majątkową, orzeczone obowiązki finansowe nie są w stanie uiścić opłaty i wydatków postępowania odwoławczego, zaszły okoliczności wymienione w art. 624§1 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk.

7.  PODPIS