UZASADNIENIE

wyroku z 12 kwietnia 2022 roku

Pozwem z dnia 26 marca 2015 roku powódka K. S. wniosła o zasądzenie od pozwanych M. i S. K. solidarnie na jej rzecz kwoty 10 400 zł z odsetkami ustawowymi od 1 grudnia 2010 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adwokata Ł. S. kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W uzasadnieniu powódka podała, że pozwani w listopadzie 2010 roku dokonali wycinki drzewa oraz ich zrywki na terenie działki nr (...) położonej w P., gm. Nawojowa, objętej KW nr (...), będącej współwłasnością powódki. Wskazała, iż pozwani wycięli z działki powódki drzewa o łącznej objętości co najmniej 26 m³. (k.1-4).

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazali, że ze świadectwa legalności wynika, iż wycięli co najwyżej 12,65 m³ drzewa. Wskazali, że obecnie nie jest możliwe ustalenie kto i kiedy pozyskał drzewo jak również czy i w jakiej części zostało one pozyskane z lasu powódki. Podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia z uwagi na to, iż pozyskanie drewna mogło nastąpić na podstawie decyzji z roku 1977 i 1993 oraz, że roszczenie to uległo przedawnieniu z uwagi na jego okresowy charakter (k.29-31).

Postanowieniem z 14 września 2015 roku zawieszono postępowanie z uwagi na toczące się między stronami postępowanie rozgraniczeniowe związane z ustaleniem granicy działki nr (...) (k.49).

Postanowieniem z 1 lutego 2019 roku sąd podjął zawieszone postępowanie z uwagi na uprawomocnienie się orzeczenia w sprawie o rozgraniczenie (k. 60).

Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2019 r., sygn. akt: I C 374/15, tut. Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz zasądził kwotę 2.301,13 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie powództwo oddalił. W punktach od trzeciego do piątego rozstrzygnął o kosztach postępowania sądowego. (k. 151)

Od przedmiotowego wyroku apelację wniosła powódka zaskarżając wyrok w zakresie pkt. II oddalającego powództwo w pozostałym zakresie. Powódka zarzuciła, iż Sąd błędnie ustalił, że pozwani dokonali wycinki jedynie 12 sztuk drzew o objętości ok. 11,96 m², iż uważali działkę należącą do powódki w części za swoja własność. Powódka także zarzuciła, niezasadne oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenie ponownych oględzin wraz z uzupełniająca opinią biegłego, jak również przesłuchanie świadków A. S. i P. P.. W zakresie naruszenia prawa materialnego wskazała na brak zastosowania art. 363 § 2 k.c. poprzez ustalenie odszkodowania według cen z roku 2010 zamiast według cen z daty ustalenia odszkodowania. Wniosła o zmianę wyroku poprzez zasądzenie dalszej kwoty 8.098,87 zł, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazania do ponownego rozpoznania, oraz zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adwokata Ł. S. kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu. (k. 163-163/1-168)

Wyrokiem z dnia 6 maja 2021 r. Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, III Wydział Cywilny Odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok w części obejmującej punkty od II do VI i w tym zakresie sprawę przekazał do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy w Nowym Sączu wskazał, iż przedmiotem postępowania była bezprawna wycinka drzew na działce (...), pozwani nie przedstawili bowiem żadnych dowodów na posiadanie działki (...) czy dokonania wycinki drzew przed 2010 r. W związku z powyższym Sąd Okręgowy wskazał, iż żądanie pozwu należy ocenić w oparciu o art. 415 k.c. i w konsekwencji rozważyć kwestie ustalenia odszkodowania zgodnie z zasadą wynikająca z art. 363 § 2 k.c. Sąd Okręgowy uznał za zasadny zarzut błędnego oddalenia wniosków dowodowych o przesłuchanie świadków A. S. i P. P. i w tym zakresie polecił uzupełnienie postępowania dowodowego. W zakresie zarzutu naruszenia art. 481 § 1 k.c. Sąd Okręgowy wskazał, iż ustalenie od jakiej daty należą się odsetki będzie w głównej mierze zależało od sposobu ustalenia tego odszkodowania. (k. 191-194)

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka K. S. wraz z synami A. S., W. S., L. S., P. S. i M. S. jest współwłaścicielką nieruchomości stanowiącej działkę ewid. nr(...)o powierzchni 2,09 ha położonej w P. gm. Nawojowa, dla której Sąd Rejonowy w Nowym Sączu prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

Dowód: pozew k. 3-4, wydruk księgi wieczystej k. 5-3, wypis z rejestru gruntów k. 15

Decyzją z 8 listopada 2010 roku pozwani uzyskali zgodę na wycinkę drewna z działek o numerze (...) w ilości 12,65 m³.

Dowód: niesporne, świadectwo legalności pozyskania drewna z 8 listopada 2010 roku k. 120

Poprzednicy prawni pozwanych dokonywali wycinek drzew na podstawie decyzji z lat 1977 i 1993. Pomiędzy stronami postępowania i ich poprzednikami prawnymi toczył się wieloletni spór o przebieg granicy. Pozwani dokonywali wycinki drewna w 2010 roku na terenie działki o nr (...), należącej do powódki. Wycinka trwała ok. 4 h.

Dowód: częściowo zeznania powódki K. S. k. 76, zeznania pozwanej S. K. k. 77, zeznania pozwanego M. K. k. 77, częściowo zeznania świadka W. S. k. 102, decyzja z 1977 roku k. 35-36, decyzja z 1993 roku k. 37, zeznania świadka T. S. – k. 276

Pozwani dokonali wycinki 12 sztuk drzew. Pozwani wycięli 6 sosen o wymiarach 41x43, 32x31, 28x27, 47x38, 26,25, 40x37, 2 buków o wymiarach 38x35, 54x60, 2 jesionów o wymiarach 42x47, 54x53, jednej jodły o wymiarach 47x48 i jednego graba o wymiarach 21x25. Na działce stanowiącej współwłasność powódki pozwani dokonali wycinki drewna w ilości około 11,96 m³. Wycinka miała miejsce w 2010 roku, na co wskazuje stopień destrukcji i rozkładu pniaków.

W oparciu o przesłany przez Nadleśnictwo N. cennik detalicznej sprzedaży drewna i kosztów jednostkowych pozyskania i zrywki drewna za okres 1 stycznia 2021 r. do 31 października 2021 r. Wartość wyciętego drewna według cen z listopada 2021 r. wyniosła 5.864,31 zł brutto za 11,96 m² drewna pozyskanych z wskazanych wyżej 12 sztuk drzew.

Dowód: protokół oględzin k. 102-103, opinia biegłego sądowego w zakresie leśnictwa k.109-112, opinie uzupełniające biegłego sądowego w zakresie leśnictwa k. 136-137, 233-236

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z 24 kwietnia 2014 roku, sygn. akt III Ca 1494/14 oddalono wniosek pozwanych o zasiedzenie nieruchomości będącej współwłasnością powódki.

Dowód: odpis postanowienia Sądu Okręgowego w Nowym Sączu wraz z uzasadnieniem k. 17-22

Pozwani w dniu 10 maja 2021 r. zapłacili powódce kwotę 3.016,30 zł.

Dowód: protokół rozprawy z dnia 28 września 2021 r.

Stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych wyżej dowodów.

Sąd oparł się częściowo na zeznaniach powódki, pozwanych i świadka W. S.. Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki oraz świadka w zakresie w jakim wskazała, że pozwani dokonali wycinki drewna ponad 12,65 m³ wynikających z uzyskanej zgody na wycinkę. W trakcie oględzin przeprowadzonych 12 czerwca 2019 roku na działce nr (...), powódka wskazywała na pniaki, które w jej ocenie są pozostałością po wyciętych drzewach z roku 2010. Jednakże obecny na oględzinach biegły wskazał iż m.in. trzy pnie opisane w punktach 22-20-23 na pewno zostały wycięte dawniej niż w 2010 roku, a znajdujący się powyżej ścieżki zmurszały pień został wycięty znacznie wcześniej niż w 2010 roku. Biegły wskazał też, iż pnie oznaczone jako 18 i 17 również zostały wycięte wcześniej niż w 2010 roku. Ustalenia tego powódka nie zakwestionowała. Sąd także nie dał wiary zeznaniom powódki jakoby pozostałe pnie w dniu 30 marca 2019 r. zostały przysypane przez pozwanych i nie zostały okazane na oględzinach w dniu 12 czerwca 2019 roku, powódka nawet nie uprawdopodobniła, aby po oględzinach sądowych odnaleziono w lesie dalsze (nowe) dowody wycinki z 2010 r. na działce (...), na co wskazał Sąd Okręgowy w swoim uzasadnieniu, uznając zarzut oddalenia wniosku o przeprowadzenie ponownych oględzin za niezasadny. Podczas rozprawy w dniu 28 września 2019 r. powódka ponownie twierdziła, iż pnie zostały zasypane jednak nie przedłożyła żadnych dowodów na powyższą okoliczność, ani nie zainicjowała postępowania dowodowego w tym zakresie.

Zeznaniom pozwanych S. K. i M. K. sąd dał wiarę w części. Zeznania pozwanych korelują z opinią biegłego w zakresie dokonywania na terenie działki o nr (...) wycinek przed 2010 rokiem oraz gatunków drzew jakie pozwani wycięli na terenie lasu należącego do powódki.

Sąd nie dał wiary zeznaniom w tym jedynie w zakresie ilości ściętych drzew. Z zeznań pozwanych wynika, iż było to 9-10 sztuk natomiast biegły określił iż w 2010 roku zostało wyciętych 12 sztuk.

Pismem procesowym z dnia 1 lutego 2022 r. pełnomocnik powódki doprecyzował wniosek o przesłuchanie świadka wnioskując o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka T. S. (S.) (k. 264). Sąd dokonał zmiany postanowienia dowodowego z dnia 14 grudnia 2021 r. w ten sposób, iż w miejsce dowodu z zeznań świadka P. P. dopuścił dowód z zeznań świadka T. S..

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka T. S., które były spontaniczne, spójne, śwaidek odpowiadał w sposób pewny na zadawane przez strony pytania. Świadek nie uczestniczył bezpośrednio w wycince drzew, z uwagi na prowadzoną wówczas budowę domu, ale widział wycinkę drzew, interwencję straży leśnej, kłótnie pomiędzy stronami oraz składowanie drewna przez pozwanych.

Sąd podzielił opinię biegłego leśnika w zakresie ilości oraz wartości wyciętego drewna. Obecny na oględzinach biegły ocenił, iż Nadleśnictwo N. prawidłowo oceniło ilość wyciętego drewna na 11,96 m³, jak również dokonało prawidłowej wyceny wyciętego drewna przy uwzględnieniu gatunku drzewa, klasy, jakości i jej masy. Biegły szczegółowo odpowiedział także na zgłoszone przez pełnomocnika pozwanej zarzuty. Wskazał, że grubsze części drzew zostały zakwalifikowane do drewna wielkowymiarowego zaś cieńsze do średniowymiarowego. Wskazał też, iż strona pozwana nieprawidłowo przyjęła cenę 400 zł za jeden metr sześcienny w 2010 roku. Odnośnie różnicy w ilości wyciętego drewna między wynikającym ze świadectwa legalności a ustalonym podczas oględzin biegły wyjaśnił, że brak podstaw do stwierdzenia, iż wszystkie drzewa ujęte w świadectwie legalności zostały wycięte na działce powódki. Z kolei nieuwzględnienie przy obliczaniu masy wyciętego drewna ewentualnych pniaków usuniętych bądź zakrytych wynikało wyłącznie z niewskazania ich przez powódkę.

Sąd pominął dowód z zeznań świadka A. S. z uwagi na cofnięcie wniosku dowodowego przez powódkę na rozprawie w dniu 14 grudnia 2021 r.

Sąd oparł się także na pozostałych zgromadzonych w sprawie dowodach, w tym dokumentach, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Powódka wywodziła swoje roszczenie o zapłatę z przysługującego jej w stosunku do działki nr (...) prawa własności i dokonania przez pozwanych bezprawnej wycinki drzew na działce nr (...). Podstawą roszczeń powódki był art. 415 k.c. o czym przesądził Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, przy czym ustalenie wysokości szkody następuje na podstawie zasad określonych w art. 363 § 2 k.c.

Zgodnie z art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Zgodnie zaś z art. 363 § 2 k.c. jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu postanowieniem z 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt III Ca 149/14 zmienił postanowienie Sądu Rejonowego z 7 listopada 2013 r., sygn. akt Ns 191/12 i oddalił wniosek M. K. i S. K. o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności części działki ewid. nr (...) Jak wynika z uzasadnienia orzeczenia Sądu Okręgowego przyczyną oddalenia wniosku, było ustalenie, że wnioskodawcy nie wykazali, by w okresie objętym zasiedzeniem mieli posiadać sporną części działki nr (...), a także aby uzyskiwali pozwolenia na wycinkę drzew z działki, która nie była ich własnością. Postanowienie, które zapadło w sprawie o zasiedzenie jest wiążące zarówno dla stron postępowania, jak i dla Sądów w takim zakresie, w jakim przesądza o faktach i ich ocenie prawnej. Wszystkie okoliczności, które miały znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie III Ca 149/14 są objęte powagą rzeczy osądzonej, dlatego Sąd Rejonowy rozpoznając niniejszą sprawę nie mógł czynić odmiennych ustaleń faktycznych. Z ustaleń poczynionych przez Sąd Okręgowy, potwierdzonych zeznaniami pozwanych w niniejszej sprawie wynikało, że pozwani w 2010 roku bezprawnie dokonali wycinki drzew na terenie działki (...).

Kierując się wytycznymi Sądu Okręgowego Sąd dokonał wyliczenia wysokości odszkodowania na podstawie art. art. 363 § 2 k.c. Zgodnie z uzupełniająca opinią biegłego sądowego w zakresie leśnictwa wartość wyciętego drewna w listopadzie 2021 r. wyniosła 5.864,31 zł brutto za 11,96 m² drewna pozyskanych z wskazanych wyżej 12 sztuk drzew. Powódka twierdziła, iż wycięta została znacznie większa ilość drzew. Skoro pozew obejmował, według wyboru powódki żądanie naprawienia szkody poprzez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, to jej wysokość powinna być wykazana przez powódkę w drodze niebudzącego wątpliwości dowodu. Tymczasem jedynym dowodem poza jej twierdzeniami miały być zeznania świadków A. S. i T. S.. Powódka ostatecznie cofnęła wniosek z zeznań syna A. S.. Z kolei świadek T. S. nie był w stanie określić ilości drewna ani ilości ściętych drzew.

Z uwagi na wcześniejsze uprawomocnienie się pkt. I wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Sączu z dnia 19 grudnia 2019 r., sygn. akt: I C 374/15, Sąd zasądził dalszą należną cześć odszkodowania tj. kwotę 2.848,01 zł stanowiąca różnice pomiędzy kwotą obliczonego przez biegłego sądowego należnego odszkodowania (5.864,31 zł) a kwotą faktycznie wpłaconą przez pozwanych (3.016,30 zł).

Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania art. 322 k.p.c. albowiem ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest możliwe, nie jest nader utrudnione. Uregulowania to ma charakter wyjątkowy, a zatem wymaga wykładni ścisłej. Biegły sądowy precyzyjnie wyliczył wysokość odszkodowania przy wykazanym przez powódkę fakcie ścięcia 12 drzew. Skoro powódka powzięła informację o rzekomym zasypaniu pni to taka okoliczność powinna wykazać, zwłaszcza, iż zasypanie pni miałoby mieć miejsce 30 marca 2019 r. a oględziny sądowe odbyły się niecałe dwa miesiące później. Podczas oględzin osoby w nich uczestniczące nie odnotowały żadnych śladów zasypywania.

Odsetki przyznano na podstawie art. 481 k.c. od dnia 12 kwietnia 2022 roku. Brak było podstaw do przyjęcia daty początkowej odsetek zgodnie z żądaniem pozwu tj. 1 grudnia 2010 roku. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Nowym Sączu zasądzenie odsetek od daty wcześniejszej niż data wyrokowania jest dopuszczalne m.in. wówczas, gdy poszkodowany wezwał dłużnika do spełnienia świadczenia w określonej wysokości zaś Sąd wydając orzeczenie przyjął za miarodajną dla ustalenia rozmiaru uszczerbku datę wezwania lub wcześniejszą. Skoro wysokość odszkodowania została ustalona według cen z daty wyrokowania to odsetki od należnego powódce odszkodowania należą się dopiero od chwili wydania orzeczenia.

Mając powyższe na uwadze orzeczono w pkt I i II wyroku.

Na zasadzie art. 100 k.p.c. Sąd koszty procesu pomiędzy stronami zniósł z uwagi na ostateczne uwzględnienie powództwa mniej więcej w połowie. Roszczenie powódki okazało się ostatecznie zasadne w 56 %.

Na podstawie § 8 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu przyznano pełnomocnikowi powódki wynagrodzenie za I i II instancję łącznie (2400 złotych i 1200 złotych) tj. w kwocie 4,428 zł brutto za pomoc prawną świadczoną powódce z urzędu zarówno przed Sądem I instancji jak i za postępowanie drugoinstancyjne przez Sądem Okręgowym.

Kosztami sądowymi Sąd częściowo obciążył pozwanych solidarnie, nakazując ściągnąć 700,62 zł na rzecz Skarbu Państwa. Jako podstawę obliczenia kosztów Sąd wziął pod uwagę fakt, iż powódka wygrała sprawę w 56 %. Zasądzone koszty stanowią 56 % opłaty od pozwu od zasądzonej powódce kwoty 5.864,31 zł, oraz koszty opinii biegłego i opinii uzupełniających w takim stosunku w jakim pozwani ulegli żądaniu powódki. Podstawą ściągnięcia kosztów sądowych jest art. 100 k.p.c. w zw z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

W pozostałym zakresie, z uwagi na zwolnienie powódki z ponoszenia kosztów sądowych obciążono Skarb Państwa.

Sędzia Agnieszka Poręba

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE