Sygn. akt IV Ka 430/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Sądu Okręgowego Mirosław Kędzierski

Protokolant sekr. sądowy Mateusz Pokora-Stuczyński

przy udziale -------------

po rozpoznaniu dnia 8 czerwca 2022 r.

sprawy W. P. (1) s. W. i F., ur. (...) w Ś.

oskarżonego z art. 217 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tucholi

z dnia 8 lutego 2022 r. sygn. akt II K 595/21

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że wymierzoną oskarżonemu karę grzywny obniża do 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych, ustając wysokość jednej stawki na kwotę 10,00 (dziesięć) złotych;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela prywatnego A. G. (1) kwotę 840,00 (osiemset czterdzieści) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

4.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 430/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tucholi z 08.02.2022 r., sygn. II K 595/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

.

1.

2.

3.

4.

Obrońca zarzucił :

1.  obrazę przepisów postępowania, które miało wpływ na treść wyroku tj art. 7 kpk w zw z art. 410 kpk przez bezpodstawne uznanie, że zeznania oskarżyciela A. G. (1) oraz świadków N. G. i E. Ł. tworzą spójną i logiczną całość pozwalającą na odtworzenie przebiegu zdarzenia stanowiącego przedmiot rozpoznania , w tym również przez bezpodstawne uznanie depozycji oskarżyciela za wiarygodny środek dowodowy;

2.  obrazę przepisów postępowania, które miało wpływ na treść wyroku tj art. 7 kpk przez przeprowadzenie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodu z wyjaśnień oskarżonego i zeznań złożonych przez E. P. oraz bezpodstawne uznanie , iż wyjaśnienia te i zeznania są niewiarygodne i nie mogą stanowić podstawy ustaleń faktycznych;

3.  obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 217 § 1 kk w zw. z art. 25 § 1 kk przez nieprawidłowe zastosowanie pierwszego z przepisów i niezastosowanie drugiego z nich i uznanie, że w ustalonym przez sąd stanie faktycznym zachowanie przypisane W. P., wyczerpywało znamiona przestępstwa z art. 217 § 1 kk podczas gdy fakty jakie ustalił sąd wskazywały jednoznacznie, że podejmował on jedynie niezbędną obronę przed bezprawnym zamachem, jakiego dopuścił się A. G. polegającym na dwukrotnym odepchnięciu oskarżonego, który stał w pobliżu N. G., w konsekwencji czego działał w warunkach obrony koniecznej;

4.  obrazę przepisów prawa materialnego tj art. 217 § 2 kk przez jego niezastosowanie i wymierzenie oskarżonemu kary grzywny, w sytuacji , gdy na gruncie ustaleń poczynionych przez Sąd W. P. dopuścił się zarzucanego mu czynu z uwagi na uprzednie wyzywające zachowanie oskarżyciela, który dwukrotnie odepchnął oskarżonego, stosując względem niego przemoc fizyczną, jak też zakłócił spokojny przebieg uroczystości komunijnych N. G. doprowadzając dziecko do płaczu – w konsekwencji czego, nawet w razie uznania sprawstwa i winy oskarżonego, jedynym zasadnym rozstrzygnięciem było odstąpienie od wymierzenia kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1-2. Zarzuty niezasadne. Brak jest podstaw do skutecznego postawienia Sądowi zarzutu obrazy wskazanych przepisów postępowania.

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd meriti nie zostały skutecznie zakwestionowane, a ich poprawność zdyskwalifikowana; w procedurze dochodzenia do nich Sąd nie uchybił dyrektywom art. 7 k.p.k., nie pominął istotnych w sprawie dowodów, nie oparł się na dowodach na rozprawie nieujawnionych, sporządził uzasadnienie zrozumiałe, wewnętrznie niesprzeczne, niesprzeczne też z regułami logicznego rozumowania. Skarżący, wyrażając własną odmienną oceną dowodów i wyprowadzając własne wnioski w tym zakresie nie wykazał w przekonywający sposób, aby ocena dowodów dokonana przez Sąd meriti nosiła cechy dowolności (wykraczając tym samym poza granice ocen swobodnych zakreślone dyrektywami art. 7 k.p.k.).Tego rodzaju uchybień jakie obrońca podnosił w związku z oceną czynu zarzucanego oskarżonemu, aby rodziły one wątpliwości co do merytorycznej trafności zaskarżonego wyroku w tym zakresie, Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie nie stwierdził. Niezasadnie powołuje się obrońca oskarżonego na naruszenie przez Sąd I instancji art.410 kpk. Zgodnie z tym przepisem podstawę wyroku stanowić może tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Oznacza to, że sąd wydając wyrok nie może opierać się na tym co nie zostało ujawnione na rozprawie, jak również i to, że wyroku nie wolno wydawać na podstawie części ujawnionego materiału dowodowego, a musi on być wynikiem analizy całokształtu ujawnionych okoliczności, a więc i tych, które tezę aktu oskarżenia potwierdzają, jak i tych, które ją podważają.

Zasada określona w art.410 kpk obowiązuje także strony procesowe, które przedstawiając własne stanowisko nie mogą opierać go na fragmentarycznej ocenie dowodów z pominięciem tego wszystkiego, co może prowadzić do innych wniosków ( por. wyroki Sądu Najwyższego z 30 lipca 1979r, III KR 196/79 OSNPG 1980/3/43 i z 5 listopada 1997r V KKN 62/97 Prok. i Pr. 1998/2/13).

Żadna z tych sytuacji nie zachodzi w niniejszej sprawie.

Zdaniem Sądu Okręgowego ocena dowodów poczyniona przez sąd I instancji jest bezstronna, pełna i wolna od błędów faktycznych czy logicznych oraz zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, natomiast próby jej podważenia przez skarżącego są niczym innym jak zwykłą polemiką ze swobodną oceną dowodów.

Przekonanie Sądu Rejonowego o wiarygodności jednych dowodów i odmówienie wiary innym poprzedzone zostało ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy ( art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy ( art. 2 § 2 k.p.k.) oraz stanowiło wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Skarżący nie wykazał w przekonujący sposób, jakich konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania dopuścił się Sąd Rejonowy w ocenie materiału dowodowego zebranego w sprawie.

Tymczasem ocena zebranych w sprawie dowodów, a więc wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadków i dokumentów dokonana została przez Sąd Rejonowy z należytą starannością i wnikliwością , nie zawiera błędów natury logicznej, jest zgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Apelacja zawiera odmienną ocenę dowodów, korzystną dla oskarżonego i sprowadza się do założenia, że wyjaśnienia oskarżonego nie przyznającego się do winy zasługują na akceptację a wszystkie dowody przeciwne nie.

Nie ma żadnych podstaw do kwestionowania oceny dowodów zaprezentowanej przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku.

Przypomnieć i podkreślić też należy, że wcześniej w niniejszej sprawie Sąd w innym postępowaniu prawomocnie orzekł o winie oskarżonego warunkowo umarzając wobec niego postępowanie, a niniejsze toczyło się na skutek jego podjęcia po niewykonaniu przez oskarżonego orzeczonego tamże obowiązku.

Finalnie w pełni uprawniona jest teza o braku wątpliwości co do winy W. P. w zakresie przypisanego mu czynu.

Ad. 3- 4. Zarzuty niezasadne. W niniejszej sprawie nie sposób uznać iżby oskarżony działał w obronie koniecznej albo by dopuścił się zarzucanego mu czynu z uwagi na „uprzednie wyzywające zachowanie oskarżyciela, który dwukrotnie odepchnął oskarżonego, stosując względem niego przemoc fizyczną, jak też zakłócił spokojny przebieg uroczystości komunijnych N. G.”.

Dla zaistnienia obrony koniecznej koniecznym jest, aby sprawca działał z zamiarem obrony bezpośrednio, bezprawnie i rzeczywiście zaatakowanego dobra prawnego. Wszelkie działania przedsięwzięte w celu odwzajemnienia krzywd doznanych uprzednio nie mają charakteru obronnego. W szczególności zamach musi być bezprawny. Chodzi tu o sprzeczność z obowiązującym porządkiem prawnym, jakąkolwiek dziedziną prawa.

Tymczasem w przedmiotowej sprawie nie sposób przypisać pokrzywdzonemu działania będącego jakimkolwiek bezprawnym zamachem. Przecież będąc biologicznym ojcem N. G. przybył na uroczystość komunijną i po zakończonej mszy chciał wręczyć jej okazjonalny upominek a gdy ta nie przyjęła go, doszło do wymiany zdań między stronami, oskarżony zabronił mu podchodzenia do jego córki. która następnie przerodziła się we wzajemną przepychankę, wzajemnym naruszeniem nietykalności cielesnej o przebiegu ustalonym przez Sąd.

Żadną miarą nie sposób uznać, że działanie pokrzywdzonego, naturalne i pożądane społecznie, było w jakimkolwiek zakresie bezprawnym zamachem, by naruszało jakąkolwiek dziedziną prawa. To oskarżony nie miał tytułu prawnego do „regulacji” jego kontaktów z córką.

Działanie pokrzywdzonego nie było też wyzywającym w rozumieniu art. 217 § 2 kk. Eskalacja zajścia związana była z emocjami chwili oraz zrozumiałymi z życiowego punktu widzenia emocjami wynikającymi z faktu, że biologiczna córka pokrzywdzonego mieszka z oskarżonym i matką, która wcześniej była żoną pokrzywdzonego. Nie może zatem dziwić wzajemna niechęć stron, która spowodowała eskalację zajścia.

Finalnie nie sposób uznać, że zajście wywołało wyzywające zachowanie A. G..

Niewątpliwie strony wzajemnie naruszyły swą nietykalność cielesną ( vide prawomocny wyrok uznający winę A. G. ) i także w tym aspekcie orzeczona kara grzywny w wymiarze 130 stawek dziennych jawi się niewspółmiernie surową, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Wniosek

Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu ewentualnie przez uzupełnienie opisu czynu przypisanego oskarżonemu stwierdzeniem „ przy czym naruszenie nietykalności cielesnej było wywołane wyzywającym zachowaniem pokrzywdzonego, który popychał oskarżonego” oraz odstąpienie od wymierzenia kary na podstawie art. 217 § 2 kk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Argumentacja jak wyżej. Wobec ustaleń i argumentacji Sądu Rejonowego skarżący nie przedstawił przekonującej argumentacji pozwalającej na zmianę zaskarżonego wyroku w postulowanym zakresie; nie ma żadnych podstaw do negowania rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie winy oskarżonego.

Sąd nie znalazł podstaw do odstąpienie od wymierzenia kary oskarżonemu ( mimo wzajemnego naruszenia nietykalności oskarżonego przez A. G. ), skoro wcześniej warunkowo umorzone postępowanie nie spełniło wobec niego określonego celu, nie wykonał orzeczonego obowiązku przeproszenia pokrzywdzonego.

Natomiast kara wymierzona oskarżonemu przez Sąd byłaby rażąco niewspółmiernie surowa do stopnia jego winy i stopnia społecznej szkodliwości jego czynu oraz wzajemnego naruszenia nietykalności oskarżonego przez A. G.; Sąd zmienił zaskarżony wyrok poprzez obniżenie orzeczonej kary grzywny do 50 stawek dziennych uznając ją za adekwatną do stopnia winy i społecznej szkodliwości jego czynu oraz że spełni ona wobec niego cele kary w zakresie wychowawczego oddziaływania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Orzeczenie o winie

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Argumentacja jak powyżej; wskazane dowody obciążające jednoznaczne; apelacja niezasadna i polemiczna; brak jest podstaw do postawienia Sądowi meriti zarzutu dokonania obrazy przepisów postępowania, które mogły mieć wpływ na jego treść oraz przepisów prawa materialnego.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Orzeczenie o karze

Zwięźle o powodach zmiany

Kara grzywny wymierzona oskarżonemu przez Sąd Rejonowy w wysokości 130 stawek dziennych byłaby rażąco niewspółmiernie surowa do stopnia jego winy i stopnia społecznej szkodliwości jego czynu. Oczywistym bowiem jest, iż w każdym wypadku wymierzania kary sąd winien baczyć, aby całokształt represji karnej nie przekraczał stopnia winy ( tzn. by nie wymierzono kary ponad winę sprawcy, chociażby przemawiały za tym potrzeby prewencji indywidualnej i ogólnej). Wymierzając temu oskarżonemu karę Sąd Rejonowy w Bydgoszczy choć dostrzegł to nienależycie docenił fakt dotychczasowej niekaralności oskarżonego oraz fakt, że także zachowanie pokrzywdzonego A. G. wobec niego było naganne, uznano jego winę w zakresie naruszenia nietykalności cielesnej oskarżonego we wcześniejszym postępowaniu.

Dlatego też Sąd zmienił zaskarżony wyrok poprzez obniżenie orzeczonej kary grzywny do 50 stawek dziennych, uznając ją za adekwatną do stopnia winy i społecznej szkodliwości jego czynu oraz że spełni ona wobec niego cele kary w zakresie wychowawczego oddziaływania; wymierzona oskarżonemu kara grzywny jest rażąco niewspółmiernie surowa do stopnia jego winy i stopnia społecznej szkodliwości jego czynu; wymierzając temu oskarżonemu karę sąd nie dostrzegł, że całokształt represji karnej przekracza stopień jego winy; w konsekwencji należało zmienić zaskarżony wyrok poprzez obniżenie orzeczonej kary do 50 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na 10 złotych i uznając ją w tej wysokości za adekwatną do stopnia winy i społecznej szkodliwości jego czynu oraz że spełni ona wobec niego cele kary w zakresie wychowawczego oddziaływania.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4.

Oskarżony z uwagi na swoją sytuację majątkową i fakt orzeczenia kary finansowej nie jest w stanie uiścić opłaty i wydatków postępowania odwoławczego, zaszły okoliczności wymienione w art. 624§1 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1.

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Tucholi z 08.02.2022 r., sygn. II K 595/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana