Sygn. akt III Cz 347/21

POSTANOWIENIE

Dnia 12 maja 2022 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Dyrda

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2022 r. w Gliwicach na posiedzenie niejawnym

z wniosku A. W. i J. W.

z udziałem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek zażalenia uczestnika postępowania

na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 3 postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 10 marca 2021 r., sygn. akt I Ns 785/17

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO Andrzej Dyrda

Sygn. akt III Cz 347/21

UZASADNIENIE

Zaskarżonym rozstrzygnięciem zawartym w punkcie 3 postanowienia z 10 marca 2021r. Sąd Rejonowy w Gliwicach obciążył kosztami postępowania uczestnika postępowania pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu na zasadzie zawartej w art. 520 § 3 k.p.c. uprzednio uznając wystąpienie sprzeczności interesów między wnioskodawcami a uczestnikiem postępowania oraz stwierdzając, że wobec nieprzyjęcia przez uczestnika postępowania pozasądowej propozycji zawarcia umowy ustanowienia służebności, dał on uzasadnione podstawy do wystąpienia przez wnioskodawców z wnioskiem o wszczęcia postępowania sądowego w tym przedmiocie.

Rozstrzygnięcie to zaskarżył uczestnik postępowania zarzucając naruszenie przepisów postępowania tj.:

a)  art. 520 § 2 k.p.c. poprzez błędne zastosowanie, a w konsekwencji obciążenie wyłącznie uczestnika kosztami postępowania, podczas gdy kosztami powinni zostać obciążeni w całości wnioskodawcy, względnie zastosowanie w niniejszej sprawie powinien mieć art. 520 § 1 k.p.c.;

b)  art. 520 § 3 k.p.c. poprzez wskazanie w uzasadnieniu, że w sprawie występowała sprzeczność interesów uzasadniona tym, że wnioski uczestnika zostały oddalone lub odrzucone pomimo tego, że uczestnik już w odpowiedzi na wniosek nie sprzeciwiał się ustanowieniu służebności przesyłu, a więc nie sposób przyjąć, że jego wnioski zostały oddalone.

Na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego rozstrzygnięcia poprzez obciążenie wyłącznie wnioskodawców na podstawie art. 520 § 3 k.p.c., a z ostrożności procesowej, w przypadku gdyby Sąd uznał, że jest to nieuzasadnione, poprzez ustalenie obowiązku poniesienia kosztów procesu w ten sposób, że wnioskodawcy i uczestnik ponoszą koszty procesu w częściach równych, zgodnie z dyspozycją art. 520 § 1 k.p.c., jak również zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestnika postępowania zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Art. 520 § 1 k.p.c. statuuje, w sposób odmienny niż w postępowaniu procesowym, zasadę ponoszenia kosztów przez każdego z uczestników, adekwatnie do zainicjowanych przez nich czynności. Zasada ta jest nienaruszalna wtedy, gdy uczestnicy są w równym stopniu zainteresowani wynikiem postępowania lub - mimo braku tej równości - ich interesy są wspólne (porównaj: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 1959r., 2 CR 859/58).

Orzeczenie o kosztach postępowania zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, a więc zgodnie z regułą określoną w art. 520 § 3 k.p.c., jest uzasadnione w razie zaistnienia sprzeczności interesów uczestników postępowania nieprocesowego i oddalenia wniosku (porównaj: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2011r., sygn.. akt III CZ 27/11, Lex 846595). Zwrócić należy uwagę, że sprzeczność interesów pomiędzy uczestnikami w rozumieniu art. 520 § 2 i 3 k.p.c. występuje wtedy, gdy postanowienie kończące postępowanie w sprawie wywiera wpływ dla jednych zainteresowanych na zwiększenie a dla innych na zmniejszenie ich praw. (porównaj: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2019r., III CSK 232/18).

W orzecznictwie i doktrynie jednolicie przyjmuje się, że w sprawie o ustanowienie służebności zachodzi wyraźna kontradykcja co do oczekiwanego wyniku sprawy, gdyż wnioskodawca oczekuje uwzględnienia wniosku, a będący w opozycji uczestnik - jego oddalenia (porównaj: J. Gudowski w Komentarzu do Kodeksu postępowania cywilnego, pod red. T. Erecińskiego, Warszawa 2012, tom III, str. 123, teza 7 i powołane tam orzecznictwo Sądu Najwyższego).

Zatem w sprawie takiej zainteresowani nie mają wspólnych interesów, co w zasadzie wyłącza możliwość stosowania art. 520 § 1 k.p.c. (patrz orzecznictwo dotyczące służebności drogi koniecznej adekwatne także dla służebności przesyłu, a to: postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2012r., I Cz 148/12, OSNC-ZD 2013/2/45, oraz z dnia 19 listopada 2010r., III CZ 46/10, OSNC 2011, nr 7-8, poz. 88).

Trafnie zatem Sąd Rejonowy uznał, że w niniejszym postępowaniu sprzeczność taka istniała, natomiast co do zasady przedmiotem tego postępowania było ustanowienia służebności przesyłu. Kwestia ustalenia wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu miało natomiast znaczenie pochodne, a w konsekwencji, zakres jego uwzględnienia wymagał wiadomości specjalnych, których z przyczyn oczywistych wnioskodawcy mieć nie mieli.

Zatem jak już wskazano, w rozpoznawanej sprawie interesy wnioskodawców i uczestnika postępowania niewątpliwie były sprzeczne. Skoro żądanie wnioskodawczyni zostało uwzględnione co do zasady, to uczestnik postępowania powinien ponosić odpowiedzialność za zapłatę kosztów tego postępowania zgodnie z art. 520 § 3 zd. 1 k.p.c.

Z przytoczonych wyżej względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji po myśli art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 3 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.

SSO Andrzej Dyrda