WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Małgorzata Peteja-Żak

Sędziowie: Marcin Schoenborn (spr.)

del. Anna Förster-Weissensteiner

Protokolant Aleksandra Pawłowska

przy udziale Barbary Jarczyk Prokuratora Prokuratury Okręgowej w K.

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2020 r.

sprawy K. R. ur. (...) w J.

syna T. i B.

oskarżonego z art. 291 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk, art. 279 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk, art. 286 § 2 kk w zw. z art. 65 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 29 października 2019 r. sygnatura akt II K 361/18

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk, art. 627 kpk i art. 630 kpk w zw. z art. 634 kpk

1. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-: uniewinnia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu z punktu VII aktu oskarżenia przypisanego w pkt 3,
-: wskazuje, iż czynu przypisanego w punkcie 2, a opisanego w punkcie XIV części wstępnej, oskarżony dopuścił się 11 lipca 2008 r.,
-: uchyla punkt 4 oraz na mocy art. 91 § 2 kk i art. 86 § 1 i 2 kk łączy wymierzone w punktach 1 i 2 jednostkowe kary pozbawienia wolności oraz kary grzywny i orzeka wobec oskarżonego karę łączną 3 (trzech) lat i 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w ilości 110 (stu dziesięciu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 30 (trzydziestu) złotych,
-: na mocy art. 63 § 1 kk zalicza oskarżonemu na poczet orzeczonej powyżej kary łącznej pozbawienia wolności jeden dzień zatrzymania w dniu 14 czerwca 2016 r.;

2. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego w kwocie 20 (dwadzieścia) złotych oraz wymierza mu jedną opłatę za obie instancje w kwocie 1.060 (tysiąc sześćdziesiąt) złotych, a wydatkami w sprawie w części uniewinniającej obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 179/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.1.Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 29 października 2019 r. sygn. akt II K 361/18

0.1.Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.1.Granice zaskarżenia

0.0.1.Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.0.1.Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.1.Ustalenie faktów

0.0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.1.Ocena dowodów

0.0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obraza art. 391 § 1 kpk i art. 333 § 2 kpk mająca istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku polegająca na uznaniu za ujawnione zeznań A. K. (1), P. M. (1), D. B., Z. B. (1), A. P. przy przyjęciu, że stwierdzają okoliczności, których nie można uznać za istotne w sprawie, podczas gdy zadaniem sądu jest ustalenie wszelkich okoliczności sprawy, a aktualna wiedza świadków mogła stanowić o okolicznościach przemawiających za uniewinnieniem oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podnosząc ten zarzut obrońca zdawała się w istocie nie orientować nawet za dobrze w treści depozycji w/w świadków i ich związku z zarzutami aktu oskarżenia, co do których nie akceptowała skazania oskarżonego, a z tego należało wywodzić, że wyrok Sądu I instancji wbrew deklaracji zaskarżenia w całości tak naprawdę zaskarżony został przez obrońcę co do winy i kary oraz innych konsekwencji prawnych czynu jedynie w części, a mianowicie co do przypisanych w punkcie 2 w ramach ciągu dwunastu przestępstw czynów z punktów II, III, VI, VIII, IX, XII, XIII, XIV aktu oskarżenia oraz co do przypisanego w punkcie 3 czynu z punktu VII aktu oskarżenia. Obrońca nawet powieliła omyłkę w nazwisku A. K. (2) (pokrzywdzonej czynem z pkt III aktu oskarżenia), której nie ustrzegł się również najpierw oskarżyciel publiczny wnioskując w akcie oskarżenia o przesłuchanie A. K. (1) jednocześnie powołując się na wcześniejsze zaprotokołowane zeznania A. K. (2) (k. 1104v), a następnie Sąd Rejonowy owe zeznania ujawniając bez odczytywania w zakwestionowanym przez skarżącą trybie (k. 1227).

Niewątpliwie przed Sądem Rejonowym żaden z w/w świadków nie został bezpośrednio przesłuchany.

Zdaniem Sądu odwoławczego bądź w ogóle Sąd I instancji w tym zakresie nie obraził prawa procesowego, bądź i tak stwierdzone uchybienie nie mogło mieć wpływu na treść wyroku w zaskarżonej części, co do której skarżąca oczekiwała korekty ze skazania na uniewinnienie, a w tym, że oskarżony powinien zostać jednak uniewinniony od części z zarzucanych mu czynów, konkretnie dopatrywała się owego wpływu.

Zeznania Z. B. (1), podobnie A. P., Sąd Rejonowy ujawnił bez odczytywania z powołaniem się na tryb przewidziany w art. 391 § 1 kpk w zw. z art. 333 § 2 kpk. Nastąpiło to w dniu 15 października 2019 r., a więc w czasie, kiedy przesłanki tego ujawnienia wynikały już nie tyle z treści art. 333 § 2 kpk, co z art. 350a kpk, do którego art. 391 § 1 kpk, również w zmienionej postaci, jedynie odsyłał. Nie mniej zasadniczo były tożsamymi z tą różnicą, iż decyzja co do rezygnacji z wezwania świadka i jego bezpośredniego przesłuchania należała wyłącznie do organu sądowego (Przewodniczącego składu orzekającego) i nie wymagała już wniosku oskarżyciela publicznego w akcie oskarżenia, jak to było w stanie prawnym obowiązującym do 4 października 2019 r. i aktualnym w dacie skierowania do sądu skargi rozpoczynającej jurysdykcyjny etap procesu. Tak więc i po 4 października 2019 r. zaniechanie wezwania świadka i poprzestanie na odczytaniu protokołu jego wcześniejszych zeznań zależało od tego, czy przebywa za granicą lub ma stwierdzić okoliczności, które nie są tak doniosłe, aby konieczne było bezpośrednie przesłuchanie na rozprawie, w szczególności takie, którym oskarżony w wyjaśnieniach swych nie zaprzeczył; nie mogło przy tym dotyczyć osoby, której przysługuje prawo do odmowy zeznań z art. 182 kpk, a więc osoby najbliższej dla oskarżonego w rozumieniu art. 115 § 11 kk.

W tym konkretnym przypadku nie mogło budzić wątpliwości, że Sąd Rejonowy nie zdecydował się przesłuchać Z. B. (1) i A. P. dlatego, że nie będąc osobami dla oskarżonego najbliższymi mieli stwierdzić okoliczności, które nie są tak doniosłe, aby konieczne było ich bezpośrednie przesłuchanie na rozprawie, w szczególności takie, którym oskarżony w wyjaśnieniach swych nie zaprzeczył.

Jak najbardziej miał ku temu podstawy w realiach tej sprawy, a twierdzenie, że tych dwoje świadków mogłoby dostarczyć okoliczności przemawiających za uniewinnieniem oskarżonego od jednego z czynów mu zarzucanych, za które został wedle skarżącego niesłusznie skazany przez Sąd I instancji, stanowić wręcz musi wyraz niewiedzy autora środka odwoławczego, o czym świadkowie Ci wcześniejszymi swymi depozycjami zaświadczali.

Trzeba więc skarżącej podpowiedzieć, że Z. B. (1) został skradziony samochód, co do którego oskarżonemu przypisano w punkcie 1 umyślne paserstwo z punktu I aktu oskarżenia. Co do skazania za ten czyn apelacja nie została w ogóle wywiedziona. Zresztą i tak w/w świadek nie mógłby powiedzieć niczego, co ekskulpowałoby oskarżonego, skoro przyznał się on do winy, a o jego udziale w upłynnieniu auta skradzionego na szkodę w/w mężczyzny relacjonował również D. M..

Z kolei A. P. nie mogła mieć nic istotnego do powiedzenia, ponieważ z jej dotychczasowych zeznań, dotyczących zresztą również czynu, co do którego obrońca nie apelowała, gdyż oskarżony nie wypierał się swego sprawstwa (zarzut XI aktu oskarżenia), wynika tylko tyle, że od A. S. dowiedziała się wieczorem 13 czerwca 2008 r., że został jej skradziony z garażu samochód A. (...), w którym świadek w związku z wyjazdem wypoczynkowym za granicę pozostawiła swój paszport. Nie miała jednak żadnej wiedzy o tym, kto dokonał tego czynu, co więcej nie sposób sobie wyobrazić, by mogła taką wiedzę pozyskać w późniejszym czasie, kiedy nic wskazuje, żeby miała mieć związki z kimkolwiek, kto w kradzież był zaangażowany, względnie miał o niej wiedzę. Auto przecież, wedle M. J. ujawniającego okoliczności jego kradzieży z włamaniem, miało zostać rozebrane na części.

Zeznania A. K. (3), P. M. (1) i D. B., będących pokrzywdzonymi czynami z punktów III, XIII i XIV, a co do których obrońca już apelowała, zostały natomiast ujawnione bez odczytywania także na terminie rozprawy w dniu 15 października 2019 r., nie mniej już z innych powodów. W tym wypadku Sąd Rejonowy powołał się wyłącznie na przepis art. 391 § 1 kpk. Przebieg rozprawy, jak też podejmowane przez Sąd Rejonowy próby doręczenia wezwań w/w świadkom, w kontekście posiadanych informacji z postępowania przygotowawczego odnośnie miejsc ich zamieszkania, nie pozostawiają najmniejszej wątpliwości, iż powodem ujawnienia wcześniejszych depozycji w/w świadków była przewidziana w art. 391 § 1 kpk jako przesłanka odczytania zeznań, niemożność doręczenia wezwania w przypadku D. B. oraz przebywanie za granicą w przypadku P. M. (1).

Co do P. M. (1) dysponował Sąd Rejonowy informacją Policji, z której wynikało, że nie przebywa pod adresem dla doręczeń w kraju podanym przed laty na etapie postępowania przygotowawczego (k. 1210), kiedy to już wówczas wskazywał, iż na stałe zamieszkuje w Niemczech (k. 740). Zresztą tablice rejestracyjne skradzionego mu pojazdu musiały to tylko potwierdzać. Jak ustaliła Policja, pod wskazanym adresem samotnie zamieszkiwać ma J. M., która okresowa ma też przebywać na terenie Niemiec. Tak naprawdę okazało się więc, iż nic nie zmieniło się z tego, co było wiadomym wcześniej, że świadek P. M. (1) przebywa za granicą i to na stałe. Już tylko dlatego art. 391 § 1 kpk uprawniał do odczytania protokołu jego poprzednich zeznań i to niezależnie od ich znaczenia dla toczącego się postępowania, skoro pobyt świadka za granicą musiał stanowić realną przeszkodę w realizacji zasady bezpośredniości (zob. wyrok SN z dnia 18 marca 2015 r., II KK 318/14, OSNKW 2015/9/73). Nie mniej i tak trudno byłoby sobie wyobrazić, żeby ofiara kradzieży z włamaniem po latach dysponowała wiedzą o okolicznościach mających świadczyć o tym, że w przestępstwie nie brał udziału oskarżony, kiedy wcześniej nie kryła, że nie ma żadnej wiedzy o sprawcach czynu popełnionego na jego szkodę, a osoba w to przestępstwo zaangażowana, obciążająca przy tym oskarżonego, nie twierdziła, by skradziony wóz był zaoferowany ofierze do tzw. wykupu. M. J. wskazał, że pojazd skradziony P. M. (1) sprzedał D. M..

Co do D. B. Policja również ustaliła, że nie przebywa pod wskazanym przez siebie przed laty adresem. Więcej, nie była w stanie ustalić jego aktualnego miejsca przebywania (k. 101 załącznika adresowego). W tym akurat przypadku informacja tego rodzaju dotarła do Sądu Rejonowego w dniu 16 października 2019 r., a więc już po ujawnieniu zeznań świadka. Sąd Rejonowy zasadnie jednak przeczuwał, iż brak oczekiwanej informacji Policji na rozprawie 15 października 2019 r. w powiązaniu z niestawiennictwem świadka musi oznaczać, że nie udało się mu doręczyć wezwania. Krótko potem okazać miało nawet, iż jest to przeszkoda nie do pokonania. W tych okolicznościach był uprawniony w trybie art. 391 § 1 kpk odczytać protokół poprzednich zeznań i tego świadka. O D. B. jednak również nie sposób pomyśleć i to z przyczyn tożsamych co w przypadku P. M. (1), żeby posiadał informacje o sprawcach przestępstwa popełnionego na jego szkodę, kiedy skradziony mu samochód wedle M. J. upłynnić miał także D. M. i nie chodziło o tzw. wykupkę.

W odniesieniu do A. K. (3) Sąd Rejonowy obraził już jednak art. 391 § 1 kpk, kiedy nawet nie próbował doręczyć temu świadkowi wezwania na pozostający w dyspozycji tego sądu adres czasowego zamieszkania w L. (k. 70-71 załącznika adresowego), a poprzestał na informacji Policji, która stwierdzała, że świadek ta nie zamieszkuje od 6 lat pod adresem, który podała w 2008 r. (k. 1211, k. 73 załącznika adresowego). Co najmniej przedwcześnie uznał, że nie można doręczyć jej wezwania. Uchybienie to nie mogło mieć jednak wpływu na treść zaskarżonego wyroku, a ściślej rozstrzygnięcie skazujące oskarżonego za czyn z pkt III aktu oskarżenia. Świadek przed laty zeznała tylko o fakcie kradzieży z włamaniem oraz o okolicznościach jej ujawnienia (widziała branie na hol i nieznanego sprawcę, którego ona, jak i zaalarmowany mąż nie byliby w stanie rozpoznać). Określiła również wysokości szkody. I w tym przypadku według M. J. skradzione auto miało zostać upłynnione poprzez dokonanie jego sprzedaży przez D. M.. Nie mniej nawet jeśli miałby się co do tego pomylić, co przy wielości przestępstw, w które miał być zaangażowany, byłoby nawet czysto teoretycznie do pomyślenia i faktycznie pokrzywdzonej skradzione auto zostałoby zaoferowane do wykupu, a po latach A. K. (3) potwierdziłaby, że w takich okolicznościach je odzyskała, nie wynikałoby z tego przecież jeszcze, że nie padła ofiarą kradzieży z włamaniem, a M. J. fałszywie wskazał na udział w tym czynie oskarżonego.

Z kolei na rezygnację z odczytania poprzednich zeznań Z. B. (2), A. P., A. K. (3), P. M. (1) i D. B. oraz poprzestanie na ich ujawnieniu bez odczytywania pozwalał art. 405 § 2 kpk. Zresztą w myśl art. 394 § 2 pkt 2 kpk w brzmieniu obowiązującym od 5 października 2019 r., protokoły podlegające odczytaniu na rozprawie w okolicznościach wskazanych m.in. w art. 391 § 1 kpk odczytuje się jedynie, gdy sąd uzna to za niezbędne. W tym przypadku tak ewidentnie nie było.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów z punktów II, III, VI, VII, VIII, IX, XII, XIII i XIV aktu oskarżenia, a za przypisane czyny z punktów I, IV, V, X i XI aktu oskarżenia wymierzenie oskarżonemu kary łącznej 1 roku pozbawienia wolności,

ewentualnie

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie stwierdzono podniesionego uchybienia, względnie jego wpływu na treść zaskarżonego wyroku, choć z przyczyn omówionych w sekcji 3.2 akurat wniosek o korektę wyroku okazał się w wynikającym z tam wskazanych powodów zakresie częściowo usprawiedliwiony. Więcej poniżej.

3.2.

obraza przepisów postępowania mający istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a to:

-: art. 4 kpk poprzez uwzględnienie jedynie okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego z całkowitym pominięciem okoliczności dla niego korzystnych,
-: art. 5 § 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie wszelkich niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,
-: art. 7 kpk poprzez całkowicie dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego stojącą w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego, jak również z zasadami logicznego rozumowania,

a w konsekwencji

błąd w ustaleniach faktycznych za podstawę zaskarżonego wyroku i mający wpływ na jego treść polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony dopuścił się popełnienia czynów opisanych w punktach II, III, VI, VII, VIII, XII, XIII i XIV aktu oskarżenia, podczas gdy wnikliwa i dogłębna analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego poddana obiektywnej i wyważonej ocenie prowadzi do wniosku, że tych z zarzucanych czynów oskarżony się nie dopuścił

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Rejonowy z obrazą art. 5 § 2 kpk ustalił, że oskarżony popełnił przestępstwo z punktu VII aktu oskarżenia przypisane w punkcie 3, a polegające na zażądaniu pieniędzy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej od pokrzywdzonego Ł. C. za zwrot uprzednio skradzionego mu samochodu. Z żadnego dowodu nie wynikało jednoznacznie, iż oskarżony miał być w to zaangażowany i że musiała być to nieodzowna kolej rzeczy w związku z tym, że brał udział w kradzieży z włamaniem tego pojazdu (zarzut VI). M. J. przecież podał, że on załatwiał wykupkę, gdyż znał właściciela auta. Nigdy przy tym nie twierdził, że oskarżony miał w tym jakikolwiek swój udział. Nie sposób wnioskować o tym z tego, iż jako współsprawca w popełnieniu kradzieży z włamaniem otrzymał część środków przekazanych przez pokrzywdzonego za zwrot skradzionego pojazdu. Przecież w procederze kradzieży z włamaniem do samochodów miał uczestniczyć dla zarobku. Ten miał pochodzić z upłynniania aut na różne sposoby, w tym poprzez oferowanie odkupu ofiarom. Nie wiadomo jednak, czy oskarżonemu z góry nawet było wiadomo, jak będzie tym razem. M. J. tego wcześniej nie doprecyzował, a obecnie również nie ma co na to liczyć. Przed sądem nie pamiętał już konkretów co do poszczególnych czynów, o których opowiadał przed laty podczas wielu przesłuchań, a także eksperymentów procesowych, a z których tylko niewielka część dotyczyła oskarżonego. Jedynie co do niektórych potrafił wypowiedzieć się też co nieco bardziej szczegółowo. Zresztą to jemu miał być znany okradziony, choć i to początkowo nawet nie spowodowało, że zajął się wykupką. Nieufność pokrzywdzonego miała dopiero do tego doprowadzić. Nie sposób również abstrahować od roli, jaką w całym procederze miał odgrywać oskarżony, przedstawionej przez M. J. i korespondującej z tym, co miał do powiedzenia D. M.. Nie była ona kluczową. Był w istocie wykonawcą, dobieranym do poszczególnych kradzieży w miarę potrzeb. M. J. miał się z nim dzielić pieniędzmi uzyskanymi ze spieniężania na różne sposoby łupów, właśnie dlatego, że oskarżony brał udział w kradzieżach z włamaniem do samochodów. Pomoc w upłynnieniu skradzionego auta przypisana w punkcie 1 stanowić miała zupełny wyjątek. Sam pokrzywdzony również niczego konkretnego nie powiedział nie licząc tego, że dopiero w postępowaniu sądowym przyznał, iż za pieniądze odkupił auto od złodzieja. Nie wiedział nawet jednak, kto się z nim w tej sprawie skontaktował, ani kto podjął pieniądze, które pozostawił we wskazanym mu miejscu (k. 1201). Okoliczności podniesione przez prokuratora w toku rozprawy apelacyjnej przekonywały również, iż niczego istotnego w tym wątku nie miałby do powiedzenia M. T., który w tej sprawie nie był przesłuchiwany, ani w żaden sposób jego depozycje w poczet materiału dowodowego nie zostały włączone, a miał być obok oskarżonego i M. J. jednym z trzech sprawców kradzieży z włamaniem z punktu VI aktu oskarżenia.

Kiedy więc przestępstwo z art. 286 § 2 kk jest dokonane z chwilą zażądania korzyści majątkowej, niepodobna bez czynienia niekorzystnych dla oskarżonego domniemań, czego zakazuje art. 5 § 2 kpk, przyjąć, iż był choćby nie sam, ale jednak zaangażowany w popełnienie tak kwalifikowanego czynu na szkodę Ł. C. w związku z wcześniej popełnioną na jego szkodę kradzieżą z włamaniem przypisaną w punkcie 2.

W zakresie pozostałych przypisanych oskarżonemu czynów, co do których skazanie kwestionował obrońca, Sąd odwoławczy uznał zarzuty obrazy art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk oraz błędu w ustaleniach faktycznych za kompletnie chybione. Skarżąca nie przedstawiła żadnej sensownej argumentacji, z której wynikałoby, że obciążające oskarżonego depozycje M. J. nie polegały na prawdzie co do udziału K. R. w kradzieżach z włamaniem opisanych w zarzutach II, III, VI, VII, IX, XII, XIII i XIV. Niewątpliwie Sąd orzekający i w tym zakresie ocenił zgromadzone dowody na płaszczyźnie art. 7 kpk z uwzględnieniem również art. 4 kpk, formułującego procesową zasadę obiektywizmu, a zatem zawierającą ogólną wskazówkę adresowaną do wszystkich organów postępowania, przestrzeganie której gwarantowane jest szczegółowymi przepisami procedury karnej (zob. postanowienie SN z 28 kwietnia 2009 r., II KK 96/09, LEX Nr 507935). W żadnym zaś razie ocena ta nie była oceną dowolną i nieobiektywną. Sąd I instancji miał pełne podstawy do tego, by przydać walor wiarygodności jednym dowodom, a odmówić go dowodom przeciwnym ze wskazaniem, z jakich przyczyn to czyni. Zgodnie z istotą swobodnej oceny dowodów stanowisko to wprawdzie oparte było o własne przekonanie organu orzekającego, nie mniej uwzględniało wszystkie przeprowadzone dowody i całokształt wynikających z nich okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego, ocenionych zgodnie z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może zaś ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazywać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności (por. postanowienie SN z 26 lipca 2007 r., IV KK 175/07, OSNwSK 2007/1/1738; wyrok SA Katowice z 20 grudnia 2007 r., II AKa 381/07, Prok.i Pr.-wkł. 2008/9/31). W procesie nie chodzi przecież o to, czy dowody są nieprzekonujące dla strony, lecz o to, czy są one przekonujące lub nie dla sądu w kontekście całokształtu materiału dowodowego. Sama odmienność przekonania obrońcy w danej kwestii nie jest zaś obrazą prawa (por. postanowienie SN z 13 listopada 2007 r., V KK 257/07, LEX nr 332945). Podobnie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, koniecznym jest zaś wykazanie, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego (por. wyrok SN z 23 marca 1974 r., II KR 355/74, OSNPG 1975/9/84). Temu wszystkiemu w najmniejszym stopniu skarżący jednak nie sprostał. Z wyjątkiem dotyczącym czynu z pkt VII aktu oskarżenia wdał się w istocie w polemikę z ocenami i ustaleniami Sądu I instancji. Zresztą nawet zdawał się nie dostrzegać rzeczywistej treści wyjaśnień złożonych w sprawie przez oskarżonego, który przecież zmieniał swe stanowisko co do części stawianych mu zarzutów. Na pewno jednak nie złożył logicznych i konsekwentnych wyjaśnień, skoro nawet w odniesieniu do czynów, do popełnienia których się przyznał, potrafił stwierdzić właśnie tylko tyle, a poza tym zasłaniał się niepamięcią. Z kolei co do reszty w ogóle się nie wypowiadał. Nigdy więc nawet wprost nie powiedział, że M. J., czy D. M., mieliby go fałszywie pomawiać. Nawet nie twierdził, aby był z nimi skonfliktowany. Zgodzić się zaś trzeba z Sądem a quo, iż świadkowie Ci nie mieli powodów fałszywie pomawiać oskarżonego. Ich relacje korespondowały ze sobą, pewne różnice rozwiane zostały w drodze konfrontacji, pozytywnie weryfikowane były też w drodze eksperymentów procesowych. Poza tym w części okoliczności z nich płynące przyznaniem się do winy potwierdził oskarżony. To zaś zapewne miał na myśli obrońca twierdząc, że wyjaśnienia oskarżonego znalazły potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Nie dostrzegł już jednak, że odnosiło się to do części niezaskarżonej wyroku. Gołosłownym, niczym nawet nieuprawdopodobnionym było z kolei twierdzenie, że D. M. ma posiadać wiedzę o bliżej nieokreślonych okolicznościach mogących przemawiać za uniewinnieniem oskarżonego. Wniosek taki musiał płynąć z dotychczasowych depozycji tego świadka, w tym złożonych na rozprawie w dniu 26 lutego 2019 r. i w dniu 28 maja 2019 r., a więc raptem trochę ponad roku temu, kiedy także nie podnosił, by cokolwiek, co obciążającego o oskarżonym miał powiedzieć, nie polegało na prawdzie lub zostało wymuszone, nadto by cokolwiek przemilczał lub pominął z tego, co jeszcze pamięta.

Poza sporem być też musi, iż depozycje M. J. wprost i jednoznacznie wskazywały na popełnienie przez oskarżonego w roli współsprawcy przypisanych mu kradzieży z włamaniem z zarzutów II, III, VI, VII, IX, XII, XIII i XIV. O naruszeniu art. 5 § 2 kpk można zaś mówić dopiero wtedy, gdyby sąd orzekający powziął wątpliwości, co do treści ustaleń faktycznych i mimo braku możliwości dowodowych prowadzących do ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, bądź wówczas, gdyby takie wątpliwości powinien był powziąć (por. postanowienie SN z 29 maja 2008 r., V KK 99/08, LEX nr 435313). Nie wystarczy zatem zaprezentowanie przez stronę własnych wątpliwości co do stanu dowodów (zob. postanowienie SN z dnia 4 kwietnia 2018 r., V KK 68/18, LEX nr 2488989; postanowienie SN z dnia 7 grudnia 2017 r., IV KK 461/17, LEX nr 2434477). Wątpliwości nieusuwalne to zaś nie takie, które należy rozwiązywać poprzez ocenę wiarygodności dowodów. Wątpliwości nieusuwalne dotyczą tego, czego ocena wiarygodności dowodów nie usunie (zob. postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2018 r., IV KK 494/17, LEX nr 2450264). Reguła in dubio pro reo ma więc zastosowanie tylko wówczas, gdy po przeprowadzeniu w zgodzie z regułami prawa procesowego wszystkich istotnych dowodów, a następnie ich wszechstronnej ocenie, w zgodzie z zasadami logiki i życiowego doświadczenia (art. 7 kpk), zaistnieją co najmniej dwie równie możliwe wersje w zakresie ustaleń faktycznych. Dopiero w tej ostatniej sytuacji sąd winien za podstawę ustaleń wybrać wersję najbardziej korzystną dla oskarżonego (postanowienie SN z dnia 9 grudnia 2016 r., IV KK 378/16, LEX nr 2188230). Każdą niejasność w dziedzinie ustaleń faktycznych (m.in. w przypadku kilku wersji wydarzeń) należy w pierwszym rzędzie redukować wszechstronną inicjatywą dowodową, a następnie wnikliwą analizą całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie. Jeżeli zatem z materiału dowodowego wynikają różne wersje przebiegu zdarzenia objętego aktem oskarżenia, to nie jest to jeszcze jednoznaczne z zaistnieniem niedających się usunąć wątpliwości w rozumieniu art. 5 § 2 kpk (zob. postanowienie SN z dnia 12 grudnia 2013 r., III KK 420/13, LEX nr 1422119). Przepisy art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk mają charakter rozłączny, ponieważ nie dające się usunąć wątpliwości mogą powstać jedynie wówczas, gdy sąd orzekający, po wyczerpaniu wszystkich możliwości dowodowych, oceni materiał dowodowy zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez zasadę swobodnej oceny dowodów (zob. postanowienie SN z dnia 10 października 2013 r., V KK 119/13, LEX nr 1400594).

Wniosek

ewentualnie

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec stwierdzonego uchybienia w odniesieniu do czynu z punktu VII aktu oskarżenia przypisanego oskarżonemu w pkt 3 zaskarżonego wyroku wymagał on jedynie tylko w tym zakresie adekwatnej korekty, a więc polegającej na uniewinnieniu oskarżonego od tego czynu, co poskutkowało również tym, że po myśli art. 575 § 1 kpk upadło rozstrzygnięcie o karach łącznych z punktu 4, obligujące tym samym do orzeczenia kar łącznych na nowo na bazie kar jednostkowych wymierzonych w punktach 1 i 2 zaskarżonego.

Jednocześnie nie zachodziły podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Mogłoby się to dokonać tylko w wypadkach określonych w art. 439 § 1 kpk, art. 454 kpk lub gdyby zachodziła konieczność przeprowadzenia przewodu sądowego w całości od nowa (art. 437 § 2 zd. 2 kpk).

1.OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

obraza art. 413 § 2 pkt 1 kpk mająca wpływ na treść zaskarżonego wyroku, dostrzeżona z urzędu w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów, poprzez wskazanie w opisie przypisanego w punkcie 2 czynu z punktu XIV aktu oskarżenia, iż K. R. dopuścił się go w dniu 11 grudnia 2008 r., podczas gdy zostało prawidłowo ustalonym na podstawie wiarygodnych zeznań pokrzywdzonego P. M. (1), iż do kradzieży z włamaniem jego samochodu marki B. o nr rej. (...) doszło 11 lipca 2008 r..

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że w/w czyn został popełniony w dniu 11 lipca 2008 r.. Zresztą nikt tego nie kwestionował. Apelacja obrońcy podnosiła wyłącznie to, że jednym ze sprawców był konkretnie oskarżony.

Tymczasem zostało oskarżonemu przypisane (poprzez odesłanie do opisu czynu zarzucanego), iż tego przestępstwa dopuścił się w dniu 11 grudnia 2008 r.. Przepis 413 § 2 pkt 1 kpk wymaga zaś, aby wyrok skazujący zawierał „dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu”. Zwrot ten oznacza, że opis czynu powinien wskazywać czas, miejsce, sposób i okoliczności popełnienia przestępstwa oraz jego skutki, a zwłaszcza wysokość powstałej szkody. Co oczywiste, musi to odpowiadać poczynionym w sprawie ustaleniom faktycznym.

Uwzględnieniu stwierdzonego z urzędu uchybienia nie sprzeciwiał się kierunek zaskarżenia na korzyść oskarżonego. Skoro określenie innej daty popełnienia czynu opiera się na właściwym usytuowaniu w czasie zachowania przestępnego przypisanego sprawcy w wyroku skazującym, to zmiana taka ma neutralne znaczenie dla odpowiedzialności karnej oskarżonego. W takiej sytuacji fakt, że wywiedziono apelację tylko na korzyść nie skutkuje naruszeniem normy zawartej w art. 434 § 1 kpk, albowiem w relacji do wyroku zaskarżonego apelacją zmiana daty czynu nie niesie za sobą żadnych negatywnych konsekwencji dla oskarżonego (zob. wyrok SN z dnia 19 września 2018 r., V KK 455/17, LEX nr 2573939).

Dodać jeszcze trzeba, iż Sąd I instancji wskazany mankament wyroku dostrzegł.

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1.Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

z punktu 1 - uznanie oskarżonego za winnego popełnienia występku z art. 291 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk w postaci przyjętej przez Sąd Rejonowy oraz wymierzenie mu za to na mocy art. 291 § 1 kk w zw. z art. 65 § 1 kk i art. 33 § 1, 2 i 3 kk kary 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w ilości 30 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 30 złotych