UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Legnicy wyrokiem z 20.10.2021 r., III K 122/20 uznał K. S. za winnego zabójstwa G. C., tj. przestępstwa z art. 148§1 KK, za co wymierzył mu karę 15 lat pozbawienia wolności oraz orzekł środek zabezpieczający w postaci terapii uzależnień. Sąd uznał też K. S. za winnego przywłaszczenia portfela G. C., tj. przestępstwa z art. 275§1 KK, za co wymierzył mu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 15 lat pozbawienia wolności.

Wyrok zaskarżyła obrończyni z urzędu oskarżonego adw. R. K. w części dotyczącej przypisania oskarżonemu zbrodni z art. 148§1 KK, zarzucając obrazę art. 5§2 KPK polegającą na niezastosowaniu tego przepisu w sytuacji, gdy istniejące w sprawie wątpliwości nie zostały usunięte, a także obrazę art. 7 KPK polegającą na dowolnej ocenie materiału dowodowego i uznaniu, że K. S. zabił G. C. zadając mu trzy ciosy nożem, w wyniku czego pokrzywdzony doznał płytkiej rany klatki piersiowej oraz rany kłutej klatki piersiowej na wysokości VI i VII żebra skutkującej jego zgonem, gdy z materiału dowodowego nie można z całą pewnością wyprowadzić wniosku, że oskarżony zadał pokrzywdzonemu trzy ciosy nożem.

We wniosku odwoławczym skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od czynu przypisanego mu w puncie I.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu zważył, co następuje. Apelacja jest niezasadna, gdyż sąd pierwszej instancji nie obraził powołanych przepisów postępowania, prawidłowo oceniając dowody ujawnione na rozprawie głównej i ustalając na ich podstawie fakty odpowiadające rzeczywistości, stosownie do dyrektywy wyrażonej w art. 2§2 KPK.

W uzasadnieniu skargi podnosi się, że w sprawie zostały sporządzone dwie opinie z zakresu genetyki. Nie pozwalają one na ustalenie, że oskarżony używał noża, a także którego z zabezpieczonych noży oskarżony używał. W opinii z 6.11.2020 r. stwierdzono, że na głowni składanego noża należącego do K. S. ujawniono profil DNA dwóch osób, w tym, co najmniej jednego mężczyzny, przy czym nie można wykazać obecności materiału genetycznego pochodzącego od pokrzywdzonego. Na rękojeści tego noża ujawniono profil mieszany, tj. pochodzący od wielu osób, w tym, co najmniej od jednego mężczyzny, ale uzyskany wynik nie jest przydatny do przeprowadzenia badań porównawczych.

Natomiast z opinii z 17.12.2020 r. wynika, że na nożu o długości 14 cm ze złamanym ostrzem ujawniono brunatne zabrudzenia oraz DNA, który jest nieprzydatny do badań porównawczych. Stąd wyprowadza się wniosek, że nie można w sposób pewny ustalić, że K. S. używał noża, którym miał zadać śmiertelne uderzenie G. C.. Wątpliwości wynikające z obu ww. opinii należy zatem rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego.

Według apelacji, na podstawie opinii biegłej z zakresu medycyny sądowej nie można też ustalić, jak byli usytuowani w stosunku do siebie oskarżony i pokrzywdzony, a także, że oskarżony zadał pokrzywdzonemu ciosy nożem oraz ilość tych ciosów. Nie da się zatem wykluczyć wersji zdarzenia przedstawionej przez K. S.. Wadliwa ocena dowodu z opinii wymienionej biegłej doprowadziła do błędnego ustalenia, że K. S. ugodził nożem pokrzywdzonego. W konsekwencji, dowolna ocena dowodów oraz nierozstrzygnięcie występujących wątpliwości na korzyść oskarżonego spowodowały niezasadne przypisanie oskarżonemu przestępstwa z art. 148§1 KK.

Podnosząc wymienione zarzuty i argumenty na ich poparcie umknęło autorce apelacji, że na portfelu pokrzywdzonego znalezionym w mieszkaniu oskarżonego kilka godzin po zdarzeniu ujawniono ślady krwi, które poddano badaniu genetycznemu. Z uzyskanej opinii wynika, że stwierdzono zgodność profili genetycznych zawartych w materiale dowodowym oraz materiale porównawczym pochodzącym od pokrzywdzonego. Według sądu a quo dowód ten pośrednio wskazuje, że portfel został zabrany przez oskarżonego już po spowodowaniu obrażeń G. C..

Ponadto na obuwiu zabezpieczonym w mieszkaniu oskarżonego stwierdzono obecność krwi ludzkiej, a w analizowanej próbce wykazano DNA o męskim genotypie. Ujawniona mieszanina krwi może pochodzić K. S. i G. C.. Wskazuje to, że oskarżony miał kontakt z pokrzywdzonym, gdy ten krwawił. Mając w polu widzenia dowód z pierwszych wyjaśnień oskarżonego, w których przyznał się do zadania ciosu nożem G. C., sąd meriti ustalił, że pokrzywdzony krwawił na skutek uderzeń nożem zadanych przez oskarżonego.

Dokonując wymienionych ustaleń sąd pierwszej instancji uwzględnił, że na przedmiotach (nożach) zabezpieczonych na miejscu zdarzenia oraz u oskarżonego nie stwierdzono śladów genetycznych o profilu zbieżnym z profilem DNA oskarżonego i pokrzywdzonego, gdyż oznaczone profile okazały się szczątkowe bądź nie nadawały się do dalszych badań. W efekcie, opinie z zakresu badań DNA, do których w apelacji przywiązuje się istotną wagę, okazały się nieprzydatne do wyjaśnienia sprawy. Fakty relewantne dla rozstrzygnięcia o winie oskarżonego zostały zatem ustalone na podstawie innych dowodów. Mianowicie, wyjaśnień oskarżonego, opinii biegłej z zakresu medycyny sądowej, zeznań M. G. (1), E. W. i P. R., protokołu oględzin zwłok oraz protokołów oględzin miejsca zdarzenia i mieszkania oskarżonego, nagrania z kamery przemysłowej przy sklepie (...) oraz dalszych dowodów przedstawionych i opisanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Wbrew apelacji, opinie z badań DNA śladów zabezpieczonych na przedmiotowych nożach nie wywołują żadnych wątpliwości, o których mowa w art. 5§2 KPK. Okoliczności zdarzenia oraz wina oskarżonego zostały wszak ustalone na podstawie innych dowodów niż rzeczone opinie genetyczne.

Zważyć należy, że na rozprawie w dniu 20.05.2021 r. biegła z zakresu medycyny sądowej podała, że na ciele pokrzywdzonego nie było typowych obrażeń obronnych, jednoznacznie świadczących o osłanianiu się przed uderzeniami, czy chwytaniu noża. Biorąc pod uwagę lokalizację tych obrażeń, najbardziej typową pozycją, w której znajdowali się wobec siebie oskarżony i pokrzywdzony, była pozycja „twarzą w twarz”. Według biegłej, mało prawdopodobne jest powstanie obrażeń na ciele pokrzywdzonego na skutek przypadkowego zachowania nietrzeźwego pokrzywdzonego, gdyż osoba manipulująca nożem powinna najprawdopodobniej skaleczyć sobie ręce, a u pokrzywdzonego takich obrażeń nie stwierdzono. Natomiast ujawniono rany na szyi i obojczyku. Śmiertelna rana była głęboka i zadana, co najmniej ze średnią siłą. Według biegłej, jest mało prawdopodobne, aby mogła ona powstać w efekcie manipulowania nożem przez pokrzywdzonego.

Na podstawie dowodu z opinii biegłej z zakresu medycyny sądowej sąd pierwszej instancji ustalił, że oskarżony stojąc naprzeciwko pokrzywdzonego zadał mu trzy ciosy nożem, z których jeden (ostatni) przebił chrząstkę mostka, worek osierdziowy i prawą komorę serca, powodując tamponadę serca i zgon pokrzywdzonego. Wbrew apelacji, ocena wymienionego dowodu przeprowadzona została zgodnie z wymogami przewidzianymi w art. 7 KPK, a dokonane przez sąd a quo ustalenia faktyczne znajdują oparcie w omawianej opinii.

Autorce apelacji umknęło też, że oskarżony po zdarzeniu powiedział swojej matce, że kogoś zabił, o czym wyjaśnił w postępowaniu przygotowawczym i czemu nieumiejętnie i niewiarygodnie zaprzeczył na rozprawie w dniu 25.02.2021 r. W każdym razie, po odczytaniu wyjaśnień złożonych w śledztwie oskarżony podał, że „chyba tak wyjaśniał”, dodając, że nie wie, czy te wyjaśnienia podtrzymuje. Przed sądem oskarżony podał również, że nie widział, aby pokrzywdzony zadał sobie cios nożem; podał też, że zabrał portfel pokrzywdzonego. Oskarżony wyjaśnił, że w czasie przesłuchania na policji przyznał się do zadania ciosu nożem pokrzywdzonemu, ale „był wtedy po piwie i tabletce”, a policja zaczęła go bić.

Oskarżony przyznał, że w chwili zdarzenia miał przy sobie nóż. Zresztą ten nóż pokazywał w sklepie (...) około godz. 23,00 E. W., co ww. potwierdziła na rozprawie w dniu 25.02.2021 r. Wymieniona świadek oraz jej koleżanka z pracy P. R. zeznały, że gdy policja około godz. 3-4 w nocy znalazła leżącego koło sklepu znanego im z widzenia G. C., obejrzały zapis z kamery przemysłowej przy sklepie (...). Na obrazie widać było stojącego przed sklepem (...), do którego podszedł oskarżony. Po chwili G. C. odszedł w kierunku trawnika i stojącej tam ławki. Za nim poszedł oskarżony. Na obrazie nie było jednak widać ławki. Natomiast M. G. (2) zeznała na tejże rozprawie, że oskarżony i pokrzywdzony siedząc na ławce kłócili się.

W świetle wymienionych dowodów, sąd pierwszej instancji za niewiarygodne uznał twierdzenia oskarżonego, że „pokrzywdzony nadział się na nóź”, że „sam wbił sobie nóż”, a w końcu, że „cios nożem zadała pokrzywdzonemu inna osoba, gdyż on po uderzeniu przez pokrzywdzonego upadł na ziemię i stracił przytomność”.

Na podstawie oględzin ciała i odzieży pokrzywdzonego oraz opinii biegłej z zakresu medycyny sądowej, sąd a quo ustalił, że oskarżony zadał pokrzywdzonemu trzy ciosy nożem, z których dwa spowodowały obrażenia ciała.

Sąd meriti miał też na względzie, że w mieszkaniu oskarżonego znaleziono portfel i dowód osobisty pokrzywdzonego, na którym ujawniono ślady krwi. Z opinii z zakresu badań DNA wynika zaś, że ujawniony w materiale dowodowym profil genetyczny jest zgodny z profilem pokrzywdzonego. W mieszkaniu oskarżonego zabezpieczono także buty, na których ujawniono ślady krwi ludzkiej, która mogła pochodzić od pokrzywdzonego.

W świetle tych okoliczności zarzuty sformułowane w apelacji ocenione zostały jako bezzasadne.

W apelacji nie kwestionuje się kary wymierzonej oskarżonemu za czyn z art. 148§1 KK. Mając jednak na względzie twierdzenia o braku winy oskarżonego i możliwości przypisania mu zbrodni zabójstwa G. C., dla porządku należy odnotować, że sąd pierwszej instancji należycie uzasadnił wymierzoną oskarżonemu karę. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku znajdują się rozważania odpowiadające dyrektywom sądowego wymiaru kary, określonym w art. 53§1 i 2 KK. Wynika stąd, że sąd uwzględnił wysoki stopień zawinienia oraz szkodliwości społecznej popełnionego czynu, zamiar i pobudki działania oraz stan nietrzeźwości i uprzedniej karalności oskarżonego. Sąd miał również na względzie wniosek biegłych lekarzy psychiatrów o orzeczenie wobec oskarżonego środka zabezpieczającego w postaci uzależnień, o którym mowa w art. 93a§1 pkt 3 KK.

W świetle powyższych uwag, orzeczono, jak na wstępie.

SSA Wiesław Pędziwiatr

SSA Jerzy Skorupka

SSA Artur Tomaszewski

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE