UZASADNIENIE

Powód W. D. w pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Sopocie domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego (...) S.A. w S. kwoty:

a) 558,92 zł z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem częściowego odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki V. o nr rej. (...) w zdarzeniu z dnia 10.04.2021 r.

b) 3,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty 558,92 zł od dnia 11.05.2021 r. do dnia 21.06.2021 r.

c) kwoty 300,00 zł z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem poniesionych wydatków związanych z wykonaniem kalkulacji kosztów naprawy pojazdu marki V. o nr rej. (...) w zdarzeniu z dnia 10.04.2021 r.

Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. (pozew – k. 4-7)

Nakazem zapłaty z dnia 30 czerwca 2021 r. Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Sopocie uwzględnił żądanie pozwu. (nakaz zapłaty – k. 32)

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany złożył sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. (sprzeciw – k. 35-38)

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwanego (...) S.A. w S. łączyła z A. K. umowa ubezpieczenia autocasco pojazdu V W T. nr rej. (...), obejmująca dzień 10 kwietnia 2021 r., stwierdzona polisą nr (...) w wariancie kosztorysowym. Do umowy ubezpieczenia zastosowanie mają Ogólne Warunki Ubezpieczeń Komunikacyjnych E. (...) kod C-E7-K-01/19. Suma ubezpieczenia została określona na kwotę 26.775 zł brutto.

Zgodnie z w/w Ogólnymi Warunkami Ubezpieczeń Komunikacyjnych E. (...) kod C-E7-K-01/19:

§38 ust. 1, jeśli szkoda jest częściowa, E. Hestia wylicza odszkodowanie według metody kosztorysowej – na podstawie wyceny dokonanej przez E. Hestię;

ust. 2, w przypadku metody kosztorysowej szkoda zostanie rozliczona przy użyciu części alternatywnych;

ust. 3, jeżeli wystąpi szkoda częściowa E. Hestia ustali wysokość odszkodowania w kwocie, która pokryje koszty naprawy, wyliczone na podstawie cen usług i części zamiennych obowiązujących na terytorium Polski w dniu powstania szkody;

ust. 4, rozmiar szkody częściowej obejmuje koszty naprawy zgodnie z zakresem uszkodzeń opisanym w protokole szkody, sporządzonym przez E. Hestię lub na jej zlecenie;

§ 39 ust. 1, w metodzie kosztorysowej rozmiar szkody częściowej oraz wysokość odszkodowania ustala się na podstawie wyceny E. Hestii z zastosowaniem:

1. norm czasowych napraw określonych przez producenta pojazdu;

2. stawki za roboczogodzinę w wysokości 65 zł brutto za prace blacharskie, mechaniczne i lakiernicze;

3. zawartego w ocenie technicznej wykazu części (zespołów) zakwalifikowanych do wymiany według średnich cen części alternatywnych oraz materiałów alternatywnych.

W dniu 10.04.2021 r. powstała szkoda, uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) T. nr rej. (...).

Szkoda została zgłoszona pozwanemu, a następnie zarejestrowana pod nr (...). Pozwany potwierdził przyjęcie szkody w dniu 12 kwietnia 2021 r. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego pozwany ustalił, że w sprawie zachodzi przypadek szkody częściowej, a koszt naprawy pojazdu wynosi 3.883,18 zł.

Decyzją z dnia 14.04.2021 r. ubezpieczyciel uznał swą odpowiedzialność za szkodę co do zasady i przyznał na rzecz poszkodowanego odszkodowanie w kwocie 3.883,18 zł.

(okoliczności niesporne, nadto: polisa – k. 20, 40, OWU – k. 21-28, 41-53, protokół szkody – k. 54a, decyzja – 56, kalkulacja naprawy – k. 57-61v)

Dla celów ustalenia rzeczywistych kosztów naprawy pojazdu po zdarzeniu z dnia 10 kwietnia 2021 r., na zlecenie powoda, firma (...) Sp. z o.o. w S. sporządziła kalkulację naprawy uszkodzonego pojazdu, którego koszt oszacowała na kwotę 4.442.10 zł.

W dniu 22 czerwca 2021 r. firma (...) Sp. z o.o. w S. wystawiła fakturę VAT na łączną kwotę 369,00 zł tytułem wykonania powyższej kalkulacji naprawy. Termin płatności określono na dzień 22 lipca 2021 r.

(dowód: kalkulacja naprawy – k. 11-17, faktura VAT – k. 18)

Powód na podstawie umowy cesji praw do odszkodowania zawartej w dniu 02 czerwca 2021 r. z poszkodowaną A. K. nabył wszelkie prawa do odszkodowania jakie przysługiwały tej ostatniej wobec pozwanego z tytułu w/w opisanej szkody.

(dowód: umowa cesji wraz z pełnomocnictwem – k. 8-10)

Uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...) w związku ze zdarzeniem z dnia 10 kwietnia 2021 r., uwzględniający zapisu OWU AC kod C-E7-K-01/19, wynosi 3.746,79 zł netto (4.608, 55 zł brutto).

(dowód: opinia biegłego sądowego rzeczoznawcy samochodowego F. G. wraz z kalkulacją naprawy – k. 108-120)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujące się w aktach sprawy oraz na podstawie opinii biegłego sądowego rzeczoznawcy samochodowego F. G..

Sąd w pełni dał wiarę dowodom w postaci dokumentów zgromadzonych w toku procesu albowiem były kompletne i jasne, obrazowały dokładny stan faktyczny sprawy. Ich prawdziwość nie budziła, w ocenie Sądu, jakichkolwiek wątpliwości. Wiarygodność i autentyczność przedłożonych dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na opinii biegłego rzeczoznawcy samochodowego F. G.. Konieczne bowiem było ustalenie kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu marki V. (...) T. nr rej. (...) zgodnie z OWU stanowiącymi integralną część umowy zawartej miedzy poszkodowaną, jako pierwotnym wierzycielem a pozwanym towarzystwem ubezpieczeń. Wymagało to wiadomości specjalistycznych. Sąd uznał opinię biegłego za wiarygodną. Opinia została sporządzona przez osobę o niekwestionowanych kwalifikacjach, w sposób rzetelny, spójny i kompletny. Opinia nie była kwestionowana przez strony. Sąd w pełni podzielił jej wnioski.

Okoliczności faktyczne takie jak zaistnienie zdarzenia drogowego, posiadanie ubezpieczenia AC u pozwanego czy powstanie szkody i zakres uszkodzeń w pojeździe, dokonanie cesjo wierzytelności na powoda nie były sporne. Ponadto nie był spornym fakt wypłacenia przez pozwanego odszkodowania w kwocie 3.883,18 zł tytułem zwrotu kosztów naprawy pojazdu. Sporna pozostawała natomiast kwestia rzeczywistej wysokości szkody, bowiem strona powodowa wskazywała, iż pozwany zaniżył koszty naprawy uszkodzonego pojazdu.

W ocenie Sądu roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie niemalże w całości.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U.2021.1130 t.j.) źródłem ochrony ubezpieczeniowej jest zawsze umowa. Wymieniona ustawa nie definiuje umowy ubezpieczenia, definicję taką zawiera art. 805 § 1 k.c. Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności (jak wskazuje art. 805 § 2 pkt 1 k.c.) na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Dodatkowe postanowienia, precyzujące treść łączącego stronę stosunku prawnego, mogą być zawarte w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Jedynym ograniczeniem jest to, że postanowienia te nie mogą być sprzeczne z postanowieniami tytułu XXVII księgi trzeciej Kodeksu cywilnego (art. 805-834), które mają charakter iuris cogentis, a także innymi normami o charakterze bezwzględnie obowiązującym. O ile zatem bezwzględnie ważne przepisy nie regulują określonych praw i obowiązków, strony mają, w granicach wynikających z art. 353¹ k.c., swobodę ułożenia łączącego je stosunku prawnego. Strony umowy ubezpieczenia mogą zatem wprowadzić do treści stosunku umownego środki prawne służące ochronie uprawnionego interesu ubezpieczyciela, w tym między innymi regulacje dotyczące sposobu ustalania wysokości szkody oraz wypłaty odszkodowania.

Przenosząc powyższe ogólne rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż stanowiące integralną część łączącej poszkodowanego i pozwanego umowy ubezpieczenia autocasco ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) zawierają takie właśnie szczegółowe uregulowania w kwestii ustalania wysokości szkody. Niezależnie od treści postanowień stron, należy jednak również pamiętać, że w przypadku odpowiedzialności odszkodowawczej naprawienie szkody ma wyrównywać ubytek majątkowy poszkodowanego, nie prowadząc jednocześnie do jego wzbogacenia się (por. wyrok SA w Rzeszowie z dnia 13 czerwca 1991 r., OSA z 1992 r., nr 2, poz. 18). Zatem uogólniając, przyznana poszkodowanemu, także przy zastosowaniu OWU, kwota odszkodowania winna odpowiadać wartości poniesionej przez niego szkody, co w przypadku szkody majątkowej oznacza, że ma równoważyć wartość ubytku powstałego w majątku poszkodowanego.

Zgodnie z w/w Ogólnymi Warunkami Ubezpieczeń Komunikacyjnych E. (...) kod C-E7-K-01/19:

§38 ust. 1 jeśli szkoda jest częściowa, E. Hestia wylicza odszkodowanie według metody kosztorysowej – na podstawie wyceny dokonanej przez E. Hestię;

ust. 2 w przypadku metody kosztorysowej szkoda zostanie rozliczona przy użyciu części alternatywnych.

ust. 4, rozmiar szkody częściowej obejmuje koszty naprawy zgodnie z zakresem uszkodzeń opisanym w protokole szkody, sporządzonym przez E. Hestię lub na jej zlecenie;

§ 39 ust. 1, w metodzie kosztorysowej rozmiar szkody częściowej oraz wysokość odszkodowania ustala się na podstawie wyceny E. Hestii z zastosowaniem:

1. norm czasowych napraw określonych przez producenta pojazdu;

2. stawki za roboczogodzinę w wysokości 65 zł brutto za prace blacharskie, mechaniczne i lakiernicze;

3. zawartego w ocenie technicznej wykazu części (zespołów) zakwalifikowanych do wymiany według średnich cen części alternatywnych oraz materiałów alternatywnych.

W myśl art. 361 § 2 k.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wysokość odszkodowania powinna ściśle odpowiadać rozmiarom wyrządzonej szkody, odszkodowanie zatem nie może być wyższe lub niższe od szkody poniesionej przez poszkodowanego. Wysokość należnego poszkodowanemu odszkodowania winna odpowiadać kosztom przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego, sprzed zdarzenia stanowiącego przyczynę powstałej w majątku poszkodowanego szkody.

W niniejszej sprawie pozwany zakwalifikował szkodę w pojeździe V. (...) jako szkodę częściową, ustalając koszt naprawy na kwotę 3.883,18 zł brutto. Tymczasem po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w niniejszej sprawie Sąd ustalił, że uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...) w związku ze zdarzeniem z dnia 10 kwietnia 2021 r., uwzględniający zapisy OWU AC, wynosi 3.746,79 zł netto (4.608,55 zł brutto). Żadna ze stron nie kwestionowała ustaleń poczynionych przez biegłego sądowego.

Ponieważ ubezpieczyciel w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił już na rzecz poszkodowanej odszkodowanie w wysokości 3.883,18 zł ostateczna wysokość odszkodowania należnego powodowi wynosi 725,37 zł (4.608,55 zł – 3.883,18 zł). Żądanie zasądzenia na rzecz powoda kwoty 558,92 zł mieści się zatem w kwocie należnego odszkodowania oszacowanej w oparciu o opinię biegłego rzeczoznawcy samochodowego.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd, na podstawie art. 805 § 1 k.c. oraz postanowień umowy łączącej strony, zasądził od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda kwotę 558,92 zł oraz kwotę skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w kwocie 3,52 zł.

Odnośnie żądania przez powoda zasądzenia na jego rzecz w zakresie kwoty 558,92 zł i 3,52 zł odsetek należy wskazać, iż stosownie do treści art. 481 §§ 1 i 2 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

W przedmiotowej sprawie pozwany opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego w postaci zapłaty odszkodowania na rzecz ubezpieczającej. Stosownie do treści art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o wypadku. Nadto, stosownie do treści ust. 2 tego przepisu, w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Z ustaleń Sądu wynika, iż pozwany potwierdził zgłoszenie szkody w dniu 12 kwietnia 2021 r. Zatem termin do jej likwidacji oraz ustalenia i wypłaty należnego odszkodowania upływał w 11 maja 2021 r. Żądanie zasądzenia skapitalizowanych odsetek w kwocie 3,52 zł oraz dalszych odsetek od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty należało uznać za zasadne.

Powód domagał się również zwrotu kosztów kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu wykonanej na zlecenie powoda przed wytoczeniem powództwa w celu oszacowania wartości szkody. W ocenie Sądu roszczenie to zasługiwało na uwzględnienie. Sąd zważył, iż w orzecznictwie przyjmuje się, że wysokość należnego powodowi odszkodowania winna również obejmować koszty sporządzenia kalkulacji kosztów naprawy (kosztów ekspertyzy wartości pojazdu sprzed szkody i pojazdu uszkodzonego) wykonanej na zlecenie poszkodowanego (por. uchwała SN z dnia 18 maja 2004 r., sygn. akt III CZP 24/04, OSNC z 2005 r., nr 7-8, poz. 117). Każdy ma bowiem prawo dbać o swoje interesy i zabezpieczać je w sposób najbardziej według siebie właściwy. W szczególności poszkodowany ma prawo dokonać oceny rozmiaru szkody oraz tego, jakie koszty są w przybliżeniu konieczne do jej likwidacji, zwłaszcza w sytuacji, gdy odszkodowanie już przyznane mu przez ubezpieczyciela w sposób znaczny odbiega od wysokości przewidywanych przez niego kosztów związanych z usunięciem szkody. Ocena rozmiaru szkody, w zależności od woli poszkodowanego, może być przeprowadzona wyłącznie we własnym zakresie, ale może też, w przypadkach, w których niezbędna jest wiedza specjalistyczna, a strona takowej nie posiada, zasięgnąć porady profesjonalnego podmiotu. Okoliczność, iż zasięgnięcie opinii jest odpłatne, nie może w takiej sytuacji przemawiać za niedopuszczalnością zaliczenia kosztów jej sporządzenia do wysokości należnego powodowi odszkodowania, skoro uzyskana przez niego opinia rozstrzygała o zasadności kierowanego przez niego roszczenia.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela obejmuje zarówno bezpośrednie skutki zdarzenia w ramach normalnego związku przyczynowego, jak i również pośrednie działania, skutkujące powstaniem uszczerbku majątkowego po stronie powoda, a który ma związek ze zdarzeniem powodującym szkodę. Jak podaje się w orzecznictwie, „ograniczenie przepisem art. 361 § 1 k.c. odpowiedzialności zobowiązanego do odszkodowania jedynie do normalnych następstw działania, z którego szkoda wynikła nie oznacza, by cytowany wyżej przepis ograniczał odpowiedzialność zobowiązanego wyłącznie do bezpośrednich następstw działania tego zobowiązania” (por. wyrok SN z dnia 30 października 1972 r., sygn. akt III CRN 162/72, LEX nr 7175).

Sąd zważył, iż w niniejszej sprawie powód poniósł wydatki na poczet wykonania kalkulacji naprawy pojazdu w celu dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela z tytułu AC. Było to niezbędne do oszacowania roszczenia powoda w treści pozwu. Błąd oszacowania roszczenia może dla powoda pociągać negatywne konsekwencje finansowe, np. w postaci obciążenia kosztami procesu. Dlatego zasięgnięcie prywatnej ekspertyzy przez powoda przed wytoczeniem powództwa było celowe i uzasadnione dla dochodzenia jego praw. Zlecenie wykonania wskazanej kalkulacji naprawy było skutkiem tylko i wyłącznie faktu zaistnienia wypadku drogowego. Powód, dążąc do zabezpieczenia swoich interesów, z pewnością nie zmierzał do powiększenia szkody. Jego działania nie naruszały ani porządku prawnego, ani zasad współżycia społecznego. W niniejszym przypadku poniesienie kosztów sporządzonej na potrzeby dochodzenia roszczenia kalkulacji kosztów określenia wartości szkody częściowej stanowi normalne, zwykłe, typowe następstwo szkody. Wydatek ten jest zatem uzasadniony z punktu widzenia prawidłowej likwidacji szkody. Jego poniesienie zostało wykazane dokumentami w postaci kalkulacji naprawy i faktury. Dlatego Sąd uwzględnił żądanie powoda co do zwrotu kosztów sporządzenia tej oceny technicznej w żądanej kwocie 300 zł.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 300 zł Sąd orzekł na podstawie art. 481 §§ 1 i 2 k.c., mając na względzie, iż jak wynika z przedłożonej przez powoda faktury VAT (k.18 akt sprawy), termin płatności został oznaczony na dzień 22 lipca 2021 r. A zatem dopiero od dnia następnego tj. 23 lipca 2021 r. pozwany pozostawał w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia wynikającego z faktury VAT nr (...).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd zasądził od kwoty 300 zł odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od dnia 23 lipca 2021 r. do dnia zapłaty, w pozostałym zakresie oddalając powództwo, o czym orzeczono w pkt. II wyroku.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął jak w punkcie III sentencji, na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c., art. 100 k.p.c. i art. 98 § 11 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Mając na uwadze, iż powód wygrał proces niemalże w całości, kosztami procesu należało obciążyć pozwanego jako przegrywającego. Pozwany zobowiązany był zwrócić koszty procesu poniesione przez powoda. Na koszty procesu poniesione przez powoda składało się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 100 zł, wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w kwocie 270 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz zaliczka w kwocie łącznej 783,39 zł. Wynagrodzenie pełnomocnika ustalono w oparciu o § 2 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800). Łącznie 1.170,39 zł. Taką kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda z tytułu zwrotu kosztów procesu, zasądzając również na podstawie art. 98 § 11 k.p.c. od tej kwoty odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE