Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 322/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy z 28 kwietnia 2021 r. sygn. akt III K 10/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Oskarżony był dotychczas dwukrotnie karany sądownie: raz za przestępstwo z art. 158 § 1 kk i art. 157 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i drugi raz za przestępstwa z art. 190 § 1 kk.

dane o karalności

501-502

2.1.1.2.

Negatywne zachowanie oskarżonego w okresie jego tymczasowego aresztowania w sprawie (otrzymał 4 kary dyscyplinarne).

opinia z Aresztu Śledczego w Ś. z 18.05.2022 r.

505-507

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

dane o karalności

Dokument urzędowy; jego treść nie budzi żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

opinia z Aresztu Śledczego w Ś. z 18.05.2022 r.

Dokument urzędowy; jego treść nie budzi żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Prokurator zarzucił:

- obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 399 § 1 k.p.k., polegającą na ewidentnym naruszeniu przepisów wskazanego przepisu, poprzez nie uprzedzenie stron o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego oskarżonemu w punkcie I części wstępnej wyroku, co skutkowało przyjęciem w wyroku niewłaściwej kwalifikacji prawnej czynu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z art. 438 pkt 2 kpk orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia obrazy przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia. Tym samym, aby zarzut naruszenia art. 399 § 1 kpk uznać za skuteczny należy stwierdzić, że mógł on mieć wpływ na treść wyroku.

Oskarżony K. P. (1) stał pod zarzutem popełnienia m.in. przestępstwa z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 148 § 1 kk. Sąd a quo bez uprzedzenia w trybie art. 399 § 1 kpk o możliwości zmiany kwalifikacji, czyn ten zakwalifikował jako przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 kk, co mogło być dla prokuratora pewnym zaskoczeniem i pozbawiło go możliwości przedstawienia dodatkowych argumentów przemawiających przeciwko zmianie kwalifikacji prawnej tego czynu, a w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia w wyroku wadliwej kwalifikacji prawnej, o czym szerzej w następnym punkcie dotyczącym zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych.

Dlatego zarzut prokuratora obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 399 § 1 k.p.k., uznać należało za zasadny.

Wniosek

Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez:

1)  przyjęcie, że oskarżony K. P. (1) dopuścił się popełnienia zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 60 § 2 k.k. w zw. z art. 60 § 6 pkt 2 k.k. wymierzenie kary 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

2)  wymierzenie oskarżonemu K. P. (1) za czyn z art. 288 § 1 k.k. kary 10 miesięcy pozbawienia wolności.

3)  orzeczenie wobec oskarżonego K. P. (1) za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. kary łącznej w wymiarze 5 lat pozbawienia wolności;

ewentualnie, w sytuacji nieuwzględnienia zarzutu dot. przyjętego przez Sąd opisu i kwalifikacji prawnej czynu, tj. uznanie, że oskarżony dopuścił się na szkodę M. P. (1) przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k., wymierzenie oskarżonemu za ten czyn przy zastosowaniu art. 60 § 2 k.k. w zw. z art. 60 § 6 pkt 2 k.k. – kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz wymierzenie za oba przypisane mu czyny kary łącznej w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o przyjęcie, że oskarżony K. P. (1) dopuścił się popełnienia zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i wymierzenie mu za ten czyn surowszej kary niż orzeczona jest zasadny, o czym szerzej w następnym punkcie dotyczącym kolejnego zarzutu apelacyjnego. W pozostałym zakresie wnioski nie są zasadne, o czym także szerzej w dalszej części uzasadnienia.

3.2.

Prokurator zarzucił:

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na niesłusznym uznaniu przez Sąd, że zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala jedynie na wskazanie, że oskarżony K. P. (1) usiłował spowodować u swego ojca M. P. (1) w zamiarze ewentualnym ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu, podczas gdy z zeznań samego pokrzywdzonego, uznanych przez Sad za wiarygodne oraz pozostałych świadków przesłuchanych w sprawie na okoliczności zdarzenia z dnia 25 sierpnia 2020 r. ocenionych w powiązaniu z wyjaśnieniami oskarżonego jednoznacznie wynika, iż K. P. (1) po uprzednim zaatakowaniu M. P. (2), najpierw rękoma, poprzez duszenie go za szyję, następnie chwyceniu noża, wypowiedzeniu gróźb pozbawienia życia, przystąpił do realizacji wyartykułowanego werbalnie zamiaru popełnienia czynu z at. 148 § 1 k.k., dokonując wyprowadzenia ciosu nożem w klatkę piersiową w okolice przebiegu ważnych dla życia naczyń krwionośnych, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na obronna postawę ofiary oraz interwencję S. T. i D. P. (1).

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest zasadny. Na wstępie tej części rozważań zaznaczyć trzeba, że błędne ustalenia faktyczne są najczęściej skutkiem dokonania dowolnej (błędnej) oceny określonych dowodów (obraza art. 7 k.p.k.) bądź też pominięcia określonych dowodów przy ich analizie i ocenie (obraza art. 410 k.p.k.) lub też wynikiem innego rodzaju uchybień procesowych związanych z przeprowadzonym postępowaniem dowodowym (por. wyrok SA w Warszawie z 2.03.2022 r., II AKa 391/20, LEX nr 3333181).

Z taką sytuacją mamy do czynienia w tym przypadku. Co prawda, prokurator postawił tutaj wprost wyłącznie zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, ale z treści zarzutu można zasadnie wywnioskować, że błąd ten jest także wynikiem wadliwej, dokonanej przez Sąd I instancji z naruszeniem art. 7 kpk i art. 410 kpk, oceny dowodów, a to złożonych w postępowaniu przygotowawczym zeznań pokrzywdzonego M. P. (1) oraz zeznań świadków S. T. i D. P. (1), jak również wyjaśnień samego oskarżonego K. P. (1).

Zdaniem Sądu odwoławczego, z dowodów tych jednoznacznie wynika zamiar bezpośredni oskarżonego K. P. (1) pozbawienia życia M. P. (1) w momencie podjęcia przez oskarżonego w garażu ataku na swego ojca. Wystarczy dokładnie wczytać się w depozycje procesowe w/w świadków złożone w postępowaniu przygotowawczym krótko po zdarzeniu, jak również pierwsze wyjaśnienia samego oskarżonego. Wszystkie one wydają się najbardziej wiarygodne, gdyż były składane w miarę „na gorąco”, bez żadnej kalkulacji.

M. P. (1) wówczas zeznał: K. zaczął mnie szarpać, chwycił mnie za gardło i jakoś w tym momencie się wywróciliśmy na leżący obok worek z sianem. K. w dalszym ciągu trzymał mnie ręką za gardło, krzyczał, że mnie zabije, on krzyczał, że mi poderżnie gardło. Jak ja leżałem na worku jutowym to K. stał po mojej prawej stronie, trzymał mnie ręką za gardło, on mnie trzymał przedramieniem, dusił mnie. O mnie dusił lewą ręką. Natomiast w prawej ręce miał nóż. Ten nóż co on go miał, to wcześniej leżał na stoliku, który był przy naszych krzesłach, ten nóż to chyba nóż S.. K. ten nóż chwycił jakoś w momencie, kiedy mnie zaczął szarpać i dusić. On ten nóż trzymał za rękojeść, trzymał go ostrzem w dół. Ten nóż miał około 30 centymetrów. Jestem przekonany, że był ostry, bo S. dba o takie rzeczy. Jak leżałem na worku z sianem to K. zamachnął się w moim kierunku tym nożem. On leciał do mnie z tym nożem, nóż był uniesiony. K. zamachnął się tym nożem w kierunku mojej piersi, ja złapałem jego rękę. Jak ja złapałem jego rękę, to czułem mocny napór jego ręki, on się ze mną chwilę siłował, żeby pokonać moją blokadę. Ja się bałem, że jak puszczę jego rękę, to on mnie zabije. Tym bardziej, że cały czas mówił, że mnie zabije, że poderżnie mi gardło. Jakoś wtedy pomogli mi T. i P., oni rzucili się na K., złapali go za rękę i wytrącili mu nóż z ręki. Nie wiem dokładnie w jakim momencie to było. Pewny jestem, że pierw rękę z nożem zablokowałem ja, a oni po chwili również złapali tę rękę K.. Chwilę się z K. szarpaliśmy, do momentu aż wytrąciliśmy mu nóż. K. cały czas krzyczał, że mnie zabije, ja się bałem, że on spełni swoje groźby. (k. 37v-38).

S. T. zeznał: W pewnym momencie K. rzucił się na M., wywrócił go na pobliski worek jutowy, w którym trzymam siano dla królików, po czym złapał go za gardło i zaczął dusić. K. mówił cyt. „chuju ja Cię zabiję”. W pobliżu miejsca gdzie siedzieliśmy był stolik drewniany, na którym leżał nóż, był to nóż z czarną rękojeścią, on miał około 25 centymetrów długości. To mój nóż, on był ostry bo ja nim obieram warzywa i cały czas go ostrzę. W pewnym momencie K. trzymając lewą ręką ojca za szyję chwycił ten nóż prawą ręką. Chwycił go ostrzem trzymanym w dół. K. podniósł ten nóż do góry, krzyczał cyt. „zabiję cię chuju, gardło Cię poderżnę”. Wtedy K. zaczął dynamicznie opuszczać ten nóż w kierunku klatki piersiowej M.. To był gwałtowny ruch, szybki. Ja jak już widziałem co się święci to poderwałem się z D. P. (1) celem powstrzymania K.. K. z tego co pamiętam krzyczał też coś, że M. nie jest jego ojcem, że robił testy. Poza tym krzyczał głównie, że zabije ojca. Ja jak wspomniałem wraz z P. wyskoczyłem, żeby powstrzymać K.. My rzuciliśmy się na K. i powstrzymaliśmy jego rękę. Ten cios, który K. zadawał był szybki i mocny, jak powstrzymaliśmy jego rękę, to ostrze znajdowało się blisko klatki piersiowej M., to mogło być 15-20 centymetrów. Ja widziałem z jaką siłą K. chciał użyć tego noża, wiem że ten nóż jest ostry, gdyby nie nasza interwencja to on by z całą pewnością ugodził M. w klatkę piersiową. Ostrze tego noża ma z 20 centymetrów, rękojeść ma z 5, może 7 centymetrów. On zadawał ten cios na tyle szybko i mocno, że gdybyśmy nie złapali tej ręki to by zabił M.. My złapaliśmy K. z rękę w ostatniej chwili. My mu ten nóż wyszarpaliśmy.” (k. 31v-32).

D. P. (1) zeznał: Ja dokładnie nie pamiętam jak się to stało, że nagle K. P. (1) miał w ręku nóż, on bezpośrednio podszedł do swojego ojca M. P. (1) i krzyczał do niego słowa „zabiję cię kurwa” po czym ruszył w jego stronę. Ja teraz nie pamiętam czy on przystawił mu ten nóż, nie widziałem aby się zamachnął tym nożem na ojca. Pamiętam, że ja wraz ze S. wytrąciliśmy mu ten nóż z ręki (k. 28v).

Sam oskarżony zaś, przyznając się wówczas do zarzutu usiłowania zabójstwa, wyjaśniał: Ja wtedy wpadłem w amok. Przypomniało mi się całe dzieciństwo, wieczne bicie mnie, brata i matki, płacz matki, nieprzespane noce, potem ośrodek, wieczna obawa o to, co ojciec zrobi matce, że ją wykończy. Ja wtedy chwyciłem za nóż, który był na stoliku, to był nóż z czarną rękojeścią. Ja wtedy dwa razy zamachnąłem się tym nożem na ojca, ja nóż trzymałem w prawej ręce. Ja celowałem nożem gdzieś w okolice klatki piersiowej, chciałem zabić ojca, aby moja matka i brat mieli normalne życie jakiego ja nie miałem. Byłem w amoku. Moje ciosy nie doszły do skutku nie trafiłem. Po chwili P. złapał mnie za rękę coś do mnie krzyczał, nie pamiętam co, jak wtedy odrzuciłem nóż. Ja jak miałem nóż, to coś krzyczałem do ojca, że go zabije za matkę. (k. 69).

Podczas kolejnego przesłuchania, choć nie przyznawał się już do zarzucanego czynu, bo jak wyjaśnił: „…działałem w afekcie, pod wpływem wspomnień co zrobił mi i moim bliskim ojciec M. P. (1)”, to podtrzymał swe wcześniejsze wyjaśnienia dodając zarazem m.in: „Te słowa wywołały u mnie furię, jakiś amok, nie wiem jak zobaczyłem, że na stole przy którym pili leży nóż, ja go schwyciłem, było to nagłe, spontaniczne i wtedy na pewno myślałem, że chcę zabić ojca, żeby już nie zagrażał nikomu z moich bliskich, przede wszystkim matce. Takie myśli we mnie wtedy były” (k. 78).

Oskarżony w tych wyjaśnieniach wprost ujawnia więc swój zamiar bezpośredni zabicia ojca w tym momencie, to jest w trakcie zajścia w garażu.

Rację ma również skarżący prokurator w zakresie, w jakim wskazuje, że za przyjęciem, że oskarżony działał w zamiarze zabicia ojca przemawia również fakt użytego przez K. P. (1) do ataku na ojca narzędzia w postaci noża o długości całkowitej 31 cm i 18 cm ostrzu. Ponadto, jak wskazuje zasadnie prokurator, oskarżony musiał też sobie zdawać sprawę, że w potyczce z pokrzywdzonym, który po przewróceniu na worek jutowy był w pozycji półleżącej, posiada nad nim przewagę wynikającą z zajmowanej pozycji. To wszystko, połączone z duszeniem ojca i jednocześnie mierzeniem nożem w jego klatkę piersiową, gdzie umiejscowione są przecież ważne dla życia ludzkiego organy, wskazuje, że oskarżony w pełni zdawał sobie sprawę, że może zadać pokrzywdzonemu nożem cios o charakterze śmiertelnym i obejmował to swoim zamiarem bezpośrednim.

Sąd I instancji niezasadnie więc oparł się tutaj przede wszystkim na zeznaniach złożonych przez w/w świadków bezpośrednio na rozprawie, kiedy już pokrzywdzony wybaczył synowi i kiedy emocje zdecydowanie opadły, a animozje rodzinne i międzysąsiedzkie zeszły na drugi plan. Zeznania te są zdecydowanie mniej wiarygodne, jeśli idzie o ustalenie zamiaru oskarżonego, z jakim zaatakował swego ojca w garażu i skierowane były ewidentnie na zmniejszenie zakresu odpowiedzialności oskarżonego. Także sam oskarżony w kolejnych wyjaśnieniach, zdając sobie już sprawę z tego, jak surowa odpowiedzialność może mu grozić, zaczął wycofywać z wersji przestawionej w trakcie pierwszego przesłuchania.

Dla ustalenia zamiaru istotny jest w tym przypadku przede wszystkim sam moment zajścia w garażu, bowiem czyn polegający na usiłowaniu zabójstwa tak naprawdę dotyczył tylko tej chwili, a nie późniejszej sytuacji, kiedy oskarżony opuścił już garaż i na podwórku mając w ręku siekierę zabraną następnie z komórki, wykrzykiwał dalej, że zabije ojca, ale już nic więcej w jego kierunku nie zrobił.

Abstrahując od tego, że sam pokrzywdzony pozostawał wówczas większość czasu w garażu wzywając telefonicznie Policję, a konfrontacja na zewnątrz miała miejsce już głównie pomiędzy oskarżonym a świadkami T. i P., to rzeczywiście u oskarżonego, po opadnięciu pierwszych emocji, zamiar zabójstwa mógł ulec zmianie (ustąpieniu) i wówczas, tak naprawdę, nie zamierzał już w tym kolejnym momencie ani potem pozbawić życia ojca, ograniczając się do wykrzykiwania pod jego adresem wyłącznie słownych gróźb pozbawienia życia. Okoliczność ta dla samego czynu nie ma więc decydującego znaczenia i może mieć wpływ jedynie na wymiar kary; sam czyn miał miejsce, jak wskazano, chwilę wcześniej w garażu i okoliczności związane z zachowaniem oskarżonego dokładnie w tym momencie są najistotniejsze dla ustalenia, z jakim zamiarem oskarżony wówczas działał atakując ojca nożem.

Dlatego podzielając ten zarzut prokuratora, Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w miejsce czynu przypisanego w pkt I części rozstrzygającej uznał oskarżonego za winnego czynu zarzucanego i opisanego w pkt I części wstępnej, tj. zbrodni z art. 13 § 1 k.k. w zw. art. 148 § 1 k.k.

Wniosek

Jak w pkt. 3.1.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadność wniosku o przyjęcie, że oskarżony K. P. (1) dopuścił się popełnienia zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. przedstawiono w rozważaniach dotyczących tego zarzutu apelacyjnego. Także wniosek o wymierzenie surowszej kary niż orzeczona jest zasadny, o czym w następnym punkcie dotyczącym kolejnego zarzutu apelacyjnego. W pozostałym zakresie wnioski nie są zasadne, o czym również szerzej w dalszej części uzasadnienia.

3.3.

Prokurator zarzucił:

rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu K. P. (1) kary jednostkowej w wymiarze roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary łącznej w wymiarze roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności, wynikającą z niedostatecznego uwzględnienia okoliczności obciążających, a w szczególności niskich pobudek, sposobu działania oskarżonego w tym działania w stanie nietrzeźwości, determinacji w realizacji zamiaru pozbawienia życia swojego ojca i zastraszenia go, uprzedniej karalności oskarżonego w tym za czyny podobne, tj. przeciwko życiu i zdrowiu oraz groźbę karalną, wysokiego stopnia społecznej szkodliwości zarzucanych mu czynów, a także niedostatecznego uwzględnienia celów zapobiegawczych i wychowawczych, które kara ma osiągnąć wobec sprawcy oraz potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, przy jednoczesnym nadania nadmiernego znaczenia okolicznościom łagodzącym związanym z motywacją jego działania, tj. uprzedniego zachowania pokrzywdzonego wobec oskarżonego i jego matki oraz pojednaniu się ojca z synem, co w konsekwencji doprowadziło do wymierzenia oskarżonemu K. P. (1) kary jednostkowej nie cechującej się realną dolegliwością oraz nie realizującej celów i dyrektyw jej wymiaru, w tym prewencji indywidualnej i generalnej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W związku z tym, że uwzględniono wcześniejszy zarzut prokuratora błędu w ustaleniach faktycznych i przypisano oskarżonemu popełnienie zbrodni z art. 13 § 1 k.k. w zw. art. 148 § 1 k.k., za częściowo zasadny uznać należy zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu K. P. (1) kary jednostkowej w wymiarze roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Oczywiście zmianie uległa dolna granica zagrożenia, przy czym Sąd odwoławczy widział te same przesłanki do nadzwyczajnego złagodzenia kary, co Sąd I instancji, których prokurator we wniesionej apelacji nie kwestionował. W tym przypadku podstawą wymiaru kary przyjętą przez Sąd odwoławczy były przepisy art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 60 § 2 i § 6 pkt 2 k.k., a tym samym dolna granica kary pozbawienia wolności wynosiła 2 lat i 8 miesięcy, skoro przy zagrożeniu podstawowym dolna granica to 8 lat (1/3 z 8 lat, czyli 96 miesięcy : 3 = 32 miesiące, co daje 2 lata i 8 miesięcy).

Sąd odwoławczy uważa, że karą właściwą dla oskarżonego za przypisany czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. art. 148 § 1 k.k. jest kara 3 lat pozbawia wolności wymierzona, jak wskazano, w ramach nadzwyczajnego złagodzenia kary. Kara ta nie przekraczając stopnia zawinienia oskarżonego odpowiada stopniowi społecznej szkodliwości jego czynu. Czyn oskarżonego zakończył się na etapie usiłowania i choć towarzyszył mu zamiar bezpośredni, to niewątpliwie był to zamiar nagły, podjęty spontanicznie, pod wpływem emocji, a nie czyn planowany i wyrachowany. Nadto nie towarzyszyły mu żadne inne negatywne trwałe następstwa, pokrzywdzony wybaczył pokrzywdzonemu, a także świadkowie zaangażowani w zdarzenie nie czują żalu do oskarżonego. Zachowanie oskarżonego zaraz po zdarzeniu, na terenie podwórka, podyktowane było niewątpliwe owymi dużymi emocjami towarzyszącymi zdarzeniu w garażu. Co zarazem istotne i co miał na uwadze już Sąd I instancji, czyn oskarżonego w dużej mierze podyktowany był niewłaściwym, a często wręcz nagannym zachowaniem pokrzywdzonego M. P. (1) w stosunku do członków jego rodziny zarówno w przeszłości, jak i obecnie. Tak więc osobowość oskarżonego kształtowała się niewątpliwie w warunkach, które nie były korzystne dla jego dorastania, a za które w dużej mierze odpowiada pokrzywdzony.

Na niekorzyść oskarżonego przemawiały jego dotychczasowa karalność, przy czym nie jest ona znaczna (był dotychczas 2-krotnie karany sądownie) i negatywne zachowanie w okresie tymczasowego aresztowania w sprawie, jak również to, że czynu dopuścił się pod wpływem alkoholu, z którym ewidentnie ma problem związany z jego nadużywaniem. Samo zachowanie oskarżonego na wolności było jednak różnie oceniane w przeszłości, nie tylko negatywnie, skoro dzielnicowy, słuchany jako świadek, zeznał, że: „Ja z K. P. (1) nigdy nie miałem problemów. Kontakt był zawsze normalny, jeśli go nie zastałem to zawsze oddzwaniał (…) Moim zdaniem te problemy rodzinne wynikały z małego lokum.” (por. zeznania świadka A. S. – k. 440).

Wszystko to przemawiało za tym, aby kara była zbliżona do dolnej granicy możliwego wymiaru w ramach nadzwyczajnego jej złagodzenia.

Tak orzeczona kara powinna, zdaniem Sądu odwoławczego, spełnić cele wychowawcze wobec oskarżonego i cele ogólnoprewencyjne.

Wydaje się, że w okolicznościach sprawy każda kara powyżej orzeczonej przez Sąd odwoławczy byłaby już nadmiernie surowa.

Co do zarzutu dotyczącego kary łącznej to trudno uznać go zasadny, skoro tak naprawdę odnosi się on wyłącznie do okoliczności i przesłanek związanych z wymiarem kary jednostkowej związanych z zarzucanym czynem usiłowania zabójstwa. Zarazem nie ma potrzeby w tym miejscu odnosić się do tego zarzutu szerzej, skoro w związku z wymiarem nowej kary jednostkowej, dotychczasowa kara łączna utraciła moc, a co do nowej kary łącznej sąd odwoławczy wypowie się w dalszej części uzasadnienia.

Wniosek

Jak w pkt. 3.1.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadność wniosków o przyjęcie, że oskarżony K. P. (1) dopuścił się popełnienia zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i o wymierzenie mu za ten czyn surowszej kary niż orzeczona, są zasadne, co przedstawiono w rozważaniach dotyczących zarzutów apelacyjnych z tym związanych. W pozostałym zakresie wnioski nie są zasadne z przyczyn przedstawionych wyżej w części dotyczącej ustosunkowania się do zarzutu, jak również w dalszej części uzasadnienia.

3.4.

Prokurator zarzucił:

- rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu K. P. (3) za zarzucany mu czyn opisany w w punkcie II części dyspozytywnej wyroku kary 3 miesięcy pozbawienia wolności, wynikającą z niedostatecznego uwzględnienia okoliczności obciążających, a w szczególności niskich pobudek, sposobu działania oskarżonego w tym działaniu w stanie nietrzeźwości, naganności takiego zachowania, uprzedniej karalności oskarżonego, wysokiego stopnia społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu, a także niedostatecznego uwzględnienia celów zapobiegawczych i wychowawczych, które kara ma osiągnąć wobec sprawcy oraz potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, co w konsekwencji doprowadziło do wymierzenia oskarżonemu za ten czyn kary nie cechującej się realną dolegliwością oraz nie realizującej celów i dyrektyw jej wymiaru, w tym prewencji indywidualnej i generalnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. W okolicznościach całej sprawy trudno uznać karę jednostkową 3 miesięcy pozbawienia wolności wymierzoną za stosunkowo drobne przestępstwo z art. 288 § 1 kk za rażąco niewspółmierną w sytuacji, gdy oskarżonemu przypisano równocześnie obok zdecydowanie poważniejszy czyn w postaci zbrodni z art. z art. 13 § 1 k.k. w zw. art. 148 § 1 k.k., za którą wymierzono mu karę 3 lat pozbawienia wolności. Kara ta niewątpliwie determinuje ocenę potrzeby podwyższania kary za przypisane przestępstwo z art. 288 § 1 kk.

A jak stanowi przecież art. 11 § 1 kpk, postępowanie w sprawie o występek, zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5, można umorzyć, jeżeli orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby oczywiście niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie orzeczonej za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego temu się nie sprzeciwia.

W tym przypadku głównie interes pokrzywdzonego, na rzecz którego orzeczono w zaskarżonym wyroku obowiązek naprawienia w całości szkody wyrządzonej tym przestępstwem, sprzeciwiał się, aby na podstawie art. 11 § 1 kpk umorzyć w stosunku do oskarżonego postępowanie o czyn z art. 288 § 1 kk. Zarazem podwyższenie wymierzonej jednostkowej kary nie osiągnęłoby żadnych dodatkowych celów ani w zakresie prewencji indywidulanej w stosunku do oskarżonego, ani w zakresie prewencji ogólnej, tym bardziej, że Sąd odwoławczy stoi na stanowisko, że kara łączna winna była zostać wymierzona oskarżonemu na zasadzie pełnej absorpcji, skoro czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 148 § 1 kk i wymierzona za niego kara jednostkowa determinują całe postępowanie w sprawie.

Kierując się więc tą zasadą, Sąd odwoławczy na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk połączył orzeczone w stosunku do oskarżonego K. P. (1) kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 3 lat pozbawienia wolności. W ocenie Sądu odwoławczego, kara ta realizuje wszystkie cele kary łącznej, o jakich mowa w art. 85a k.k.

W konsekwencji na podstawie art. 63 § 1 kk należało zaliczyć na nowo na poczet wymierzonej nowej kary łącznej pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania oskarżonego w sprawie od dnia 25 sierpnia 2020 r. godz. 19:15 do dnia 28 kwietnia 2021 r. godz. 11:50.

Wniosek

Jak w pkt 3.1.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przedstawiono je w rozważaniach dotyczących zarzutu, jak i wyżej w pkt 3.2 i 3.3.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Brak

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcia z pkt II, III, VI, VII i VIII.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok utrzymano w mocy wobec niestwierdzenia w toku kontroli odwoławczej:

- istnienia bezwzględnych powodów odwoławczych z art. 439 § 1 k.p.k.,

- tego, że utrzymanie w powyższym zakresie w mocy wyroku skutkowałoby rażącą niesprawiedliwością orzeczenia (art. 440 k.p.k.),

- wadliwości kwalifikacji prawnej w zakresie, w jakim miałoby się to odbyć na niekorzyść oskarżonego (art. 455 k.p.k.),

a zarazem wobec uznania z przyczyn opisanych w sekcji 3.4 niniejszego uzasadnienia za niezasadny zarzutu apelacyjnego prokuratora dotyczącego kary wymierzonej za czyn przypisany w pkt II części dyspozycyjnej stanowiący przestępstwo z art. 288 § 1 k.k.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uznanie oskarżonego za winnego czynu zarzucanego i opisanego w pkt I części wstępnej, tj. zbrodni z art. 13 § 1 k.k. w zw. art. 148 § 1 k.k., i wymierzenie mu za to kary 3 lat pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Przedstawiono je w pkt 3.1, 3.2 i 3.3 ustosunkowując się do zarzutów apelacyjnych prokuratora.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączono orzeczone w stosunku do oskarżonego K. P. (1) kary pozbawienia wolności i wymierzono mu karę łączną 3 lat pozbawienia wolności.

IV

Na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczono na poczet wymierzonej kary łącznej pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania oskarżonego w sprawie od dnia 25 sierpnia 2020 r. godz. 19:15 do dnia 28 kwietnia 2021 r. godz. 11:50.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

V.

Wynagrodzenie za obronę z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym przyznano obrońcy na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze i wyliczono je zgodnie z wnioskiem obrońcy w oparciu o § 17 ust. 2 pkt 5 oraz § 2 pkt 1 i § 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 18).

VI.

Rozstrzygnięcie to oparto na treści art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 10 i art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych i podyktowane było trudną sytuacją materialną oskarżonego.

7.  PODPIS

SSA Wiesław Pędziwiatr SSA Artur Tomaszewski SSA Andrzej Kot

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator Prokuratury Rejonowej w Dzierżoniowie

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

z pkt I, II i IV

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana