1

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2022 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny–Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: sędzia Hanna Bartkowiak

2 Protokolant: p.o. staż. Mikołaj Dąbrowski

4przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu – Arkadiusza Dzikowskiego

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2022 r.

sprawy T. A. (A.)

oskarżonego z art. 178a § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Tomyślu

z dnia 22 listopada 2021 r., sygn. akt II K 369/20

1.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

2.  Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł i wymierza mu opłatę za II instancję w kwocie 720 zł.

Hanna Bartkowiak

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 29/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Tomyślu z dnia 22 listopada 2021 r., sygn. akt II K 369/20

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary i środków karnych w postaci zakazu prowadzenia pojazdów na okres aż 5 lat, w sytuacji gdy jest to nieadekwatne do okoliczności czynu przypisanego oskarżonemu przez Sąd, nawet przy założeniu, iż jest on jego sprawcą.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Orzeczona przez Sąd Rejonowy kara zasadnicza, wbrew stanowisku oskarżonego, nie mogła zostać uznana za niewspółmierną do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu jakiego w dniu 28 lipca 2020 r. dopuścił się T. A.. Oceniając współmierność orzeczonej kary Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na wszystkie okoliczności obciążające oraz łagodzące występujące w tej sprawie. Niewątpliwie stopień nietrzeźwości oskarżonego w momencie kierowania przez niego samochodem był znaczny (albowiem przekraczał ponad czterokrotnie granicę uznawaną za stan nietrzeźwości; art. 115 § 16 kk) przez co zachowanie to niosło za sobą poważne niebezpieczeństwo dla pozostałych uczestników ruchu drogowego, którzy w godzinach popołudniowych w okresie letnim mogli znajdować się blisko prowadzącego samochód T. A.. Sąd Rejonowy trafnie zwrócił również uwagę na ustalone w tej sprawie niskie pobudki jakie kierowały oskarżonym – chęć zakupienia większej ilości alkoholu. Nie sposób przy tym było nie dostrzec, że oskarżony prowadząc pojazd mechaniczny w stanie nietrzeźwości doprowadził do kolizji z innym prawidłowo zaparkowanym samochodem, a nadto próbował zbiec z miejsca zdarzenia bez ponoszenia za nie odpowiedzialności karnej i wykroczeniowej. Nie można również zapominać, że przestępstwa prowadzenia pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości popełniane są nagminnie i niejednokrotnie takie zachowania są przyczyną utraty zdrowia lub nawet życia przez inne osoby. Jednocześnie jako okoliczności łagodzące słusznie przyjęto uprzednią niekaralność oskarżonego za przestępstwa i łączącą się z tym pozytywną prognozą kryminologiczną. Wszystkie wymienione okoliczności wymagały odpowiednio dobranej sankcji i wymierzenia kary w takim wymiarze by spełniła ona stawiane jej cele. Uwzględniwszy występujące w tej sprawie nieliczne okoliczności łagodzące i szereg okoliczności obciążających, Sąd Rejonowy słusznie przyjął, że adekwatną w tej sytuacji karą będzie kara 6 miesięcy pozbawienia wolności z zastosowaniem warunkowego zawieszenia jej wykonania na okres próby 2 lat. Sąd Okręgowy nie miał żadnych zastrzeżeń do zastosowania przez organ niższej instancji instytucji, o której mowa w art. 69 § 1 kk albowiem zostały spełnione wszystkie wymogi formalne ku temu, a nadto kara połączona z tym środkiem probacyjnym spełni wszystkie stawiane jej cele zarówno w zakresie prewencji generalnej, jak i indywidualnej. Właściwym dopełnieniem kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jest orzeczona na podstawie art. 71 § 1 kk kara grzywny, która sprawia, że ta kara zasadnicza jest realnie odczuwalna dla sprawcy już teraz. Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie potwierdziła zatem subiektywnych twierdzeń obrońcy oskarżonego co do niewspółmierności orzeczonej kary zasadniczej, sprowadzających się właściwie do akcentowania dotychczasowej niekaralności podsądnego, bez oceny pozostałych, niekorzystnych dla niego okoliczności sprawy. Nagromadzenie tych ostatnich zaś czyniło wręcz oczekiwanym wymierzenie kary rodzajowo najsurowszej przewidzianej za przestępstwo z art. 178a § 1 kk. Dodać tylko na marginesie trzeba, że apelacja nie kwestionowała poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych, które w sposób jednoznaczny wykazywały sprawstwo i wysoki poziom zawinienia T. A..

Odnosząc się z kolei do zarzutu niewspółmierności orzeczonego środka karnego należało rozpocząć od przytoczenia przepisu art. 42 § 2 kk, zgodnie z którym w przypadku popełnienia przez sprawcę przestępstwa z art. 178a § 1 kk obligatoryjne jest orzeczenie, na okres nie krótszy niż 3 lata, zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Górna granica tego środka karnego orzekanego w latach, oznaczona w art. 43 § 1 kk to 15 lat. W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy orzekł wspomniany zakaz na czas dłuższy niż minimum, ale w zbliżonej wysokości i w 1/3 ustawowego zagrożenia, tj. na okres 5 lat. W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób ocenić tego rozstrzygnięcia jako rażąco surowego. Bowiem jak już wspomniano wcześniej, zawartość alkoholu u T. A. stwierdzona podczas badania urządzeniem Alkometr A2.0. - 1,13 mg/l w wydychanym powietrzu ponad czterokrotnie przekraczała granicę stanu nietrzeźwości (to zawartość przekraczająca 0.25 mg/l). Oskarżony zdecydował się prowadzić samochód choć doskonale wiedział o swojej nietrzeźwości, uczynił to z zupełnie błahego powodu, doprowadził do kolizji z innym prawidłowo zaparkowanym samochodem, a nadto poruszał się pojazdem mechanicznym w ruchliwej części miasta N. i na parkingu przy centrum handlowym, gdzie w godzinach popołudniowych jest duże nasilenie ruchu. Te okoliczności pokazują, że oskarżony jako kierowca wykazał się skrajną nieodpowiedzialnością i wymaga wyeliminowania go jako zmotoryzowanego uczestnika ruchu drogowego na dłuższy okres czas niż minimum 3 lata, prewencyjnie dla zapewnienia bezpieczeństwa wobec innych osób. Ponadto środek karny orzeczony w takim wymiarze stanowi dodatkową dolegliwość dla oskarżonego i pozwoli mu zrozumieć, że takie nieodpowiedzialne zachowania nie mogą liczyć na pobłażanie ze strony organów wymiaru sprawiedliwości, a przeciwnie są traktowane z całą surowością.

Na powyższe ustalenia i rozważania nie mogły mieć znaczącego wpływu argumenty skarżącego, że do wykonywania pracy oskarżonemu niezbędne jest uprawnienie do kierowania samochodami osobowymi. Nie kwestionując deklaracji apelującego co do charakteru wykonywanej wcześniej przez oskarżonego pracy należało wskazać na tą istotną okoliczność, że T. A. kierując samochodem w stanie nietrzeźwości musiał mieć świadomość, że za takie zachowanie grozi utrata uprawnień do kierowania wszelkimi pojazdami mechanicznymi, w tym tej kategorii, która jest mu potrzebna do zarobkowania. Jego lekkomyślność skutkowała utratą narzędzia pracy. Refleksja na temat wartości uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi przyszła zbyt późno. Poza tym, o konieczności silnego oddziaływania na sprawcę ze strony wymiaru sprawiedliwości świadczy zachowanie oskarżonego po zdarzeniu, gdzie z wiarygodnych zeznań świadków wynikało, że nietrzeźwy kierowca próbował oddalić się przed przyjazdem Policji, co uniemożliwił mu właściciel uszkodzonego przez oskarżonego pojazdu. Wobec tego wszystkiego, Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że 5 letni okres obowiązywania środka karnego jest orzeczeniem trafnym i dostosowanym do okoliczności tego przypadku. Oskarżonemu okres zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych biegnie od 28 lipca 2020 r., zatem od prawie dwóch lat jest pozbawiony uprawnień kierowcy. Biorąc pod uwagę fakt, że oskarżony prowadzi działalność gospodarczą z pewnością znalazł czasowe rozwiązanie spowodowane jego brakiem prawa jazdy. Trwający zakaz i związane z tym utrudnienia powinny oskarżonemu uzmysłowić powagę czynu jakiego się dopuścił i przeciwdziałać takim naruszeniom prawa w przyszłości. Apelacja nie wykazała przy tym aby orzeczony środek karny był nadmierny i powodował zubożenie rodziny oskarżonego.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe umorzenie postępowania względnie wymierzenie oskarżonemu kary grzywny bądź ograniczenia wolności oraz krótszego zakazu prowadzenia pojazdów (3 lata).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uwzględnieniu wniosku o orzeczenie w instancji odwoławczej warunkowego umorzenia postępowania stał na przeszkodzie fakt, że wina i stopień społecznej szkodliwości czynu jakiego dopuścił się T. A. były znaczne. W takim przypadku nie ma możliwości by zastosować środek probacyjny uregulowany w art. 66 § 1 kk. Również kara zasadnicza wymierzona oskarżonemu przez Sąd Rejonowy nie była, wbrew stanowisku apelującego, niewspółmierna i nie było żadnych powodów by ingerować w jej wymiar. Z kolei kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku w zakresie kwestionowanego co do surowości środka karnego nie potwierdziła by zaistniały takie okoliczności, które rzeczywiście uzasadniałyby korzystną modyfikację wyroku i jego złagodzenie w zakresie orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.12.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy jest całkowita niezasadność zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 439, 440 i 455 kpk, uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Zgodnie z art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez oskarżonego ma on obowiązek ponieść koszty procesu. Koszty te zgodnie z art. 616 § 1 kpk obejmują: koszty sądowe na które składają się wydatki poniesione przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postepowania oraz opłaty.

Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł tj. ryczałt za doręczenie wezwań i innych pism, co wynika z § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2013, poz. 663 ze zm.) i na podstawie art. 8 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 oraz art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) wymierzył mu opłatę za II instancję w kwocie 720 zł.

7.  PODPIS

Hanna Bartkowiak