UZASADNIENIE

Decyzją z 25 lutego 2022r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. stwierdził, że T. S. (1), jako wspólnik spółki jawnej, w okresie od
11 października 2007r. do 14 listopada 2007r. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako osoba prowadząca działalność gospodarczą. Nadto ZUS w decyzji tej określił podstawy wymiaru składek na powyższe ubezpieczenia, za poszczególne miesiące od października 2007r. do listopada 2007r., a także podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące od października 2007r. do marca 2017r. i podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy za poszczególne miesiące od października 2007r. do listopada 2007r.

W uzasadnieniu organ rentowy podał, że T. S. (1) jako wspólnik spółki jawnej zgłosił się w okresie od 15 listopada 2007r. do 31 sierpnia 2014r. i od 1 do
31 grudnia 2011r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, zaś w okresie od 1 września 2011r. do 30 listopada 2011r., wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Natomiast w okresie od 1 lipca 2001r. do
31 grudnia 2001r. i od 1 stycznia 2012r. do 31 grudnia 2012r. zgłosił się, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych
i ubezpieczenia zdrowotnego, zaś w okresie od 1 października 2011r. do 31 grudnia 2011r., wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. ZUS zauważył też, że w okresie od 1 stycznia 2013r. do 31 lipca 2020r., odwołujący podlegał ubezpieczeniom społecznym jako pracownik zgłoszony do tych ubezpieczeń przez kolejnych pracodawców. Dalej ZUS wskazał, że zgromadzona dokumentacja wskazuje, iż do chwili obecnej, spółka jawna, której wspólnikiem jest odwołujący, nie uległa likwidacji. W związku z czym, wobec nie posiadania przez niego innego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym oprócz udziałów w spółce oraz prowadzonej działalności gospodarczej, podlega on obowiązkowi podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności zarobkowej. ZUS powołał się też na decyzję Prezesa NFZ z 28 grudnia 2021r., w treści której stwierdzono, że odwołujący podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w formie indywidualnej pod nazwą PPHU (...) w okresie od 1 lipca 2001r. do 31 grudnia 2001r.; w formie indywidualnej S. T. w okresie od 1 października 2011r. do 31 grudnia 2012r.; jako (...) spółki jawnej (...), w okresie od 11 października 2007r. do 31 sierpnia 2015r., od 1 do 12 stycznia 2016r. i od 1 stycznia 2017r. do 14 marca 2017r.

W odwołaniu od powyższej decyzji, po sprecyzowaniu w toku procesu, ubezpieczony wniósł o jej zmianę i ustalenie, że od października 2007r. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym jako wspólnik spółki jawnej. W uzasadnieniu podkreślił, że
w miesiącach: od października 2007r., mimo niezgłoszenia formalnego zawieszenia działalności spółki, faktycznie ona nie funkcjonowała. Podniósł nadto zarzut przedawnienia składek za sporny okres.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo ZUS wnosił o zasądzenie od odwołującego na jego rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił co następuje:

T. S. (1) od 11 października 2007r., wraz ze swoją żoną B. S. są jedynymi wspólnikami spółki jawnej. Spółka została zarejestrowana
w KRS pod firmą (...) Spółka Jawna. W KRS spółki brak wpisów w zakresie likwidacji, rozwiązaniu lub unieważnieniu spółki. Równocześnie widnieje informacja o zawieszeniu przez nią działalności od 1 września 2015r. do 31 grudnia 2015r., od 13 stycznia 2016r. do 31 grudnia 2016r. i od 15 marca 2017r. Niezależnie od tego, w okresie od października 2011r. do 31 grudnia 2012r., ubezpieczony rozpoczął prowadzenie indywidualnej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Organ rentowy zwrócił się do (...) Oddziału Wojewódzkiego (...),
o ustalenie okresów, w jakich odwołujący winien podlegać obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu i z jakiego tytułu.

W wyniku tego postępowania Prezes NFZ, decyzją z 28 grudnia 2021r., stwierdził, że T. S. (1) z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności:

-: w formie indywidualnej PPHU (...) zarejestrowanej pod nr wpisu (...), w okresie od 1 stycznia 1999r. do
30 czerwca 2001r. i od 1 stycznia 2002r. do 10 stycznia 2006r. nie podlegał obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, natomiast w okresie od 1 lipca 2001r. do 31 grudnia 2001r. podlegał obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego,
-: w formie indywidualnej T. S. (2) NIP (...)
w okresie od 1 października 2011r. do 31 grudnia 2012r. podlegał obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego
-: jako (...) spółki jawnej (...) B. I T. S. (2) KRS (...) w okresie od 11 października 2007r. do 31 sierpnia 2015r., od 1 stycznia 2016r. do 12 stycznia 2016r.
i 1 stycznia 2017r. do 14 marca 2017r. podlegał obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Decyzji Prezes NFZ z 28 grudnia 2021r., ubezpieczony nie zaskarżył, stała się ona tym samym prawomocna.

W okresie od 1 stycznia 2013r. do 30 września 2014r., odwołujący został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako pracownik P.W. (...)
Sp. z o.o., zaś w okresie od 1 października 2014r. do 31 lipca 2020r. z tytułu zatrudnienia w (...).

W związku z powyższym organ rentowy wydał w dniu 25 lutego 2022r. zaskarżoną decyzję.

W toku procesu Sąd, w oparciu o wyjaśnienia odwołującego ustalił, że ubezpieczony indywidulaną działalność gospodarczą PPHU (...) prowadził formalnie do roku 2006. Następnie od 11 października 2007r. zarejestrował działalność gospodarczą w (...) Spółka Jawna, przy czym jak twierdzi, osobiście działalności tej nie prowadził, gdyż tym zajmowała się jego żona. Spółka formalnie istnieje do chwili obecnej, jednak faktycznie jej działalność podlegała zawieszeniu od 1 września 2015r. do 31 grudnia 2015r., od 13 stycznia 2016r. do 31 grudnia 2016r. i od 15 marca 2017r. do chwili obecnej. Niezależnie od powyższego, odwołujący ponownie 1 października 2007r. zarejestrował indywidualną działalność gospodarczą. Podnosi on wprawdzie, że dokonał tego na prośbę swojego przyjaciela z którym miał razem powadzić restaurację. Następnie zaś na skutek nieporozumień zerwał z nim wszelkie kontakty i faktycznie działalności tej nie prowadził. Działalność zaś formalnie wyrejestrował dopiero od 31 grudnia 2012r.

Równocześnie jednak odwołujący nie był w stanie wskazać z jakich przyczyn mimo to, zadeklarował składki w podwójnej wysokości za okres od października do grudnia 2011r., tj. łącznie z 2 tytułów ubezpieczenia i kto w jego imieniu złożył w tym zakresie deklaracje. Nie jest też w stanie odtworzyć jakiejkolwiek dokumentacji podatkowej, czy też księgowej, która mogłaby potwierdzić fakt niewykonywania przez niego działalności gospodarczej w spornych okresach.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika ponadto, że odwołujący nie uczestniczył z własnej winy w postepowaniu administracyjnym w zakresie podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Była prawidłowo zawiadamiany o czynnościach i odebrał decyzję, której nie zaskarżył.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, wyjaśnień odwołującego (k.45-46) pisemnej informacji (...) Oddziału Wojewódzkiego (...) (k.30-31).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań należy zauważyć, że postępowanie przed Sądem w sprawie
z zakresu ubezpieczeń społecznych jest postępowaniem kontrolnym mającym na celu sprawdzenie prawidłowości decyzji organu rentowego. Zakres rozpoznania sprawy jest wyznaczony zakresem przedmiotowym i podmiotowym zaskarżonej decyzji.

Przedmiotem badania w niniejszej sprawie była decyzja nr (...) ustalająca okresy podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia i na ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy, dla odwołującego, jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą w (...) Spółka Jawna.

Nie ulega wątpliwości, że T. S. (1) początkowo, tj. do roku 2006, prowadził indywidulaną działalność gospodarczą PPHU (...). Następnie zaś prowadził 2 niezależne od siebie pozarolnicze działalności gospodarcze, a to w ramach (...) Spółka Jawna
i dodatkowo w ramach indywidualnej T. S. (2) NIP (...).

Z akt organu rentowego wynika jednoznacznie, że T. S. (1) jako wspólnik spółki jawnej zgłosił się w okresie od 15 listopada 2007r. do 31 sierpnia 2014r.
i od 1 do 31 grudnia 2011r. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, zaś w okresie od 1 września 2011r. do 30 listopada 2011r., wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Natomiast w okresie od 1 lipca 2001r. do
31 grudnia 2001r. i od 1 stycznia 2012r. do 31 grudnia 2012r. zgłosił się, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych
i ubezpieczenia zdrowotnego, zaś w okresie od 1 października 2011r. do 31 grudnia 2011r., wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Bezspornym było też, że w okresie od 1 stycznia 2013r. do 30 września 2014r., odwołujący został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako pracownik P.W. (...) Sp. z o.o., zaś w okresie od 1 października 2014r. do 31 lipca 2020r.
z tytułu zatrudnienia w (...).

Przedmiotem sporu było natomiast ustalenie, czy w okresie od 11 października 2007r. do 14 listopada 2007r. odwołujący podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w ramach (...) Spółka Jawna. Przedmiotem sporu pozostawała też wysokość podstaw wymiaru składek za okresy i w wysokościach ustalonych przez ZUS
w zaskarżonej decyzji.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2022r., poz. 1009 ze zm.) , zwanej dalej ustawą systemową.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt. 4 tej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Obowiązek ubezpieczenia powstaje od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Po myśli art. 8, ust. 6 w brzmieniu pkt za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się również wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane jest w art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2017r., poz. 2168 ze zm.). Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy jest to działalność zarobkowa wymieniona w tych przepisach, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Brzmienie powyższych przepisów oraz utrwalona linia orzecznicza wskazują, że okresem ubezpieczenia osób prowadzących działalność gospodarczą jest przypadający
w okresie podlegania obowiązkowi ubezpieczenia okres rzeczywistego prowadzenia tejże działalności. W razie, gdy nie doszło do rozpoczęcia działalności albo wystąpiły przeszkody uniemożliwiające jej prowadzenie, obowiązek ubezpieczenia nie występuje.

Inaczej jest w przypadku wspólników spółek. Sąd Najwyższy podkreślał, że „Osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność są między innymi wspólnicy spółki jawnej (art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Wspólnik takiej spółki jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, tj. od dnia uzyskania statusu wspólnika do dnia utraty takiego statusu. ……Ponieważ ubezpieczeniowy status wszystkich wspólników spółek, w tym wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, regulują te same przepisy, nie ma wątpliwości, że przywołana teza jest również adekwatna w odniesieniu do wspólników spółki jawnej - tym bardziej, że wynika ona wprost z brzmienia art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Okres istnienia spółki jawnej jest jednoznacznie ustalony przepisami Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie bowiem z art. 25¹ § 1 k.s.h. spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru, zaś w art. 84 § 2 k.s.h. stwierdzono, że rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru. Decyduje zatem sam wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.” – por postanowienie SN z dnia 12 sierpnia 2020 roku sygn. I UK 337/19. W tym samym postanowieniu Sąd Najwyższy odniósł się również do podnoszonego w niniejszej sprawie zarzutu, że płatnikiem składek winna być spółka. Otóż „w hipotezie art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest zastrzeżenie, że ten przepis dotyczy ubezpieczonych - czyli osób fizycznych, a zatem nie jest możliwe jego zastosowanie w stosunku do spółki. Ponadto spółka jawna nie jest stroną w stosunkach ubezpieczenia społecznego wspólnika i organu rentowego, ponieważ nie jest nawet płatnikiem składek (na podstawie art. 4 lit. d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnikiem jest sam wspólnik). Oznacza to również, że prawa i obowiązki spółki jawnej nie zależą od rozstrzygnięcia sprawy w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom przez jej wspólnika, co sprawia, że taka spółka nie jest w sprawie stroną ani zainteresowanym w rozumieniu art. 477¹¹ k.p.c.”

Zgodnie z art. 18, ust. 8 podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne
i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia
31 grudnia danego roku. Brak podstaw do uznania, że wskazane przez organ rentowy, w zaskarżonej decyzji, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy, nie zostały przez odwołującego zadeklarowane we wskazanych
w treści tej decyzji wysokościach i okresach. Art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stanowi, że w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Składki w takiej wysokości były opłacane w okresie od października 2011 do grudnia 2011 roku.

Skarżący nie był w stanie wykazać, za pomocą dowodów z dokumentów księgowych, czy też podatkowych, jak również za pomocą innych dowodów, jak choćby zeznań w charakterze świadka osoby, z którą odwołujący w roku 2011 miał prowadzić wspólnie restaurację, że działalność gospodarcza, w spornych okresach, nie była przez niego faktycznie prowadzona.

Odwołujący zasłaniał się niepamięcią, brakiem dokumentów. W związku z tym sąd oparł swoje rozstrzygniecie na prawomocnej decyzji wydanej przez Prezesa NFZ z 28 grudnia 2021r., w treści której stwierdzono, że odwołujący podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w formie indywidualnej pod nazwą PPHU (...) w okresie od 1 lipca 2001r. do 31 grudnia 2001r.; w formie indywidualnej S. T. w okresie od 1 października 2011r. do 31 grudnia 2012r.; jako (...) spółki jawnej (...), w okresie od 11 października 2007r. do 31 sierpnia 2015r., od 1 do 12 stycznia 2016r. i od 1 stycznia 2017r. do 14 marca 2017r. Odpis tej decyzji ubezpieczony odebrał osobiście, mimo, że twierdził że takiego dokumentu nie otrzymał. Twierdził, ze nie pamięta żadnych okoliczności związanych z odbieraniem korespondencji wysyłanej przez NFZ. W aktach znajdują się potwierdzenia odbioru pism i na podstawie śledzenia przesyłek można ustalić kto i o której potwierdził odbiór pism. Ta osobą był odwołujący.

Wobec powyższego Sąd uznał, że odwołujący nie obalił domniemania prowadzenia działalności gospodarczej, wynikającego z dokonanego w tym zakresie wpisu do CEiDG.

Ograniczył się wyłącznie do kwestionowania ustaleń organu rentowego. Równocześnie nie przejawił w tym zakresie żadnej inicjatywy dowodowej. Nie sprostał zatem ciążącemu na nim obowiązkowi wykazania faktów z których wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c., w zw. z art. 232 k.p.c.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd w punkcie pierwszym sentencji wyroku, odwołanie oddalił.

O kosztach zastępstwa procesowego organu rentowego, Sąd orzekł opierając się na zasadzie art. 102 k.p.c. Przedmiotem zaskarżonej decyzji, obok określenia w niewielkim okresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, w przeważającej części było ustalenie podstaw wymiaru składek, gdzie zwrot kosztów zastępstwa procesowego następuje w wysokości adekwatnej do wartości przedmiotu sporu. ( por. uchwała SN III Uzp 9/19). Sąd miał na uwadze, że ubezpieczony występując o przyznanie mu pełnomocnika z urzędu, wykazał swoją trudną sytuację finansową, w związku z czym Sąd uznał, iż należało odwołującego obciążyć wyłącznie częścią kosztów zastępstwa procesowego ZUS, stosując ogólną stawkę w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych tj. kwotę 180 zł. Brak było podstaw do całkowitego odstąpienia od obciążania ubezpieczonego kosztami zastępstwa Odwołujący posiada stałe dochody, a jego żona prowadzi działalność gospodarczą.

(-) Sędzia Teresa Kalinka

Przewodniczący	sędzia Teresa Kalinka
Protokolant	Renata Figiel

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE