Sygn. akt XVII AmE 138/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Jolanta Stasińska

Protokolant: sekretarz sądowy Magdalena Ratajczyk

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2022 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania Syndyka masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w upadłości z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem zainteresowanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w L.

o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej

na skutek odwołania Syndyka masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w upadłości z siedzibą w W. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 12 maja 2017 roku, Nr (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że:

1.  dodaje do treści zaskarżonej decyzji punkt 2a o następującym brzmieniu:

„2a) §1 ust. 5 i 6 otrzymują brzmienie:

5. Strony ustalają termin przyłączenia do dnia 31 grudnia 2024 roku.

6. Strony ustalają termin dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w instalacji na dzień 1 stycznia 2025 roku”,

2. zmienia treść punktu 6 i 7 Załącznika nr 2 – Harmonogramu przyłączania do warunków przyłączenia i umowy, w ten sposób, że:

- punktowi 6 nadaje brzmienie: „Termin przyłączenia. 31.12.2024r.”

- punktowi 7 nadaje brzmienie: „Termin dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w instalacji. 01.01.2025r.”

II.  oddala odwołanie w pozostałej części,

III.  znosi wzajemnie między stronami koszty procesu.

Sędzia SO Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 138/21

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 12 maja 2017 r., numer (...), na podstawie art. 8 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1, art. 7 ust. 5, art. 7 ust. 8 ( 1) i art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 220 z późn. zm.) oraz w związku z art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku (...) sp. z o.o. sp.k. z siedzibą w W. o rozstrzygnięcie w sprawie spornej dotyczącej odmowy zawarcia przez (...) S.A. z siedzibą w L. umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii - farmy wiatrowej (...) o mocy przyłączeniowej 36,3 MW, planowanej w miejscowościach (...), (...) oraz (...) na terenie gminy (...) orzekł:

zawarcie pomiędzy (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w W. a (...) S.A. z siedzibą w L. umowy o przyłączenie instalacji odnawialnego źródła energii - farmy wiatrowej (...) o mocy przyłączeniowej 36,3 MW, planowanego na terenie gminy (...), w oparciu o Umowę o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej wraz z załącznikami: warunki przyłączenia nr(...) dla źródła wytwórczego do sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym 110 kV, Harmonogram przyłączenia do warunków przyłączenia i umowy, Kalkulacja wstępna opłaty za przyłączenie, Kalkulacja wstępna nakładów na przyłączenie, ze zmianami, uwzględnionymi w tekście umowy, podanymi poniżej:

1)  Część wstępna umowy otrzymuje brzmienie:

„Umowa o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej (...) S.A. instalacji odnawialnego źródła energii pn. (...), położonej: obręb (...): dz. Nr (...); obręb (...): dz. nr (...); obręb (...): dz. nr (...), gmina (...) zawarta pomiędzy:

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w L., adres: (...)-(...) L., ul. (...), Oddział B. z siedzibą w B., wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: (...), NIP: (...), REGON: (...), kapitał zakładowy:(...)zł w pełni opłacony, zwana dalej (...) S.A.”, adres do korespondencji: (...) S.A. Oddział B., ul. (...), (...)-(...) B., którą reprezentuje:

W. L. - Prezes Zarządu,

G. D. - Wiceprezes Zarządu, a

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa

z siedzibą w W., adres: (...)-(...) W., ul. (...), wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS: (...), NIP: (...), REGON: (...), z kapitałem zakładowym (...)zł, zwana dalej „Podmiotem Przyłączanym”, którą reprezentuje (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

została zawarta Umowa następującej treści:";

2) w § 1 dodaje się ust. la umowy o następującym brzmieniu:

„la. Przyłączany Podmiot posiada tytuł prawny do korzystania z nieruchomości, na których będzie zlokalizowany obiekt, o którym mowa w § 1 ust. 1 niniejszej Umowy. Do dnia orzeczenia niniejszej Umowy nie nastąpiły żadne zmiany w tytule prawnym w stosunku do stanu ujawnionego w przedłożonym dokumencie w postępowaniu administracyjnym.";

3) § 4 ust. 2 umowy otrzymuje brzmienie:

„2. Ostateczna wysokości opłaty określona zostanie po wykonaniu prac, o których mowa w § 2 pkt 1, na podstawie udokumentowanych rzeczywiście poniesionych nakładów na realizację przyłączenia, rozumianego jako wykonanie przyłącza.”,

4) § 5 umowy otrzymuje brzmienie:

„W celu koordynacji prac strony wyznaczą swych przedstawicieli upoważnionych do wymiany danych i informacji w trakcie realizacji niniejszej umowy oraz podejmowania ustaleń koordynacyjnych. Strony zobowiązuje się w terminie 14 dni od uprawomocnienia się decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki orzekającej zawarcie niniejszej umowy, poinformować się wzajemnie w formie pisemnej o wyznaczonym przedstawicielu wraz z podaniem adresu korespondencyjnego oraz numeru telefonu.”;

5) § 9 ust. 6 umowy otrzymuje brzmienie:

„6. Umowę niniejszą sporządzono w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym egzemplarzu dla Podmiotu Przyłączanego, dla (...) S.A. oraz dla Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.";

wykaz załączników do umowy otrzymuje brzmienie:

„Załącznik nr 1 - Warunki przyłączenia nr (...)dla źródła wytwórczego do

sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym 110 kV,

Załącznik nr 2 - Harmonogram przyłączenia do warunków przyłączenia i umowy,

Załącznik nr 3 - Kalkulacja wstępna opłaty za przyłączenie,

Załącznik nr 4 - Kalkulacja wstępna nakładów na przyłączenie.”.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w W. zaskarżając ją w części dotyczącej ustanowionego przez Prezesa URE, w § 4 ust. 4 umowy, zawartej na mocy zaskarżonej decyzji, 14 dniowego terminu, liczonego do dnia zwarcia pomiędzy stronami umowy, na dokonanie przez stronę odwołującą wpłaty na rzecz (...) S.A. zaliczki w kwocie (...) zł, podnosząc zarzut zbyt krótkiego terminu udzielonego powodowi do uiszczenia zaliczki, a tym samym utrudnienie realizacji inwestycji i wniósł o zmianę decyzji poprzez zmianę umowy w zakresie § 4 ust. 4 umowy w ten sposób, aby termin wyżej wskazanej płatności przypadał w okresie 3 miesięcy od daty zawarcia umowy, przy jednoczesnym braku zmian w harmonogramie przyłączenia do warunków przyłączenia i umowy, stanowiącym załącznik nr 2 do umowy o przyłączenie.

Postanowieniem z dnia 28 maja 2019 roku Sąd zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie art. 174 §1 pkt 4 k.p.c.

W treści pisma z dnia 5 maja 2021 roku syndyk masy upadłości powodowej spółki oświadczył, że wstępuje do postępowania w miejscu upadłego jako odwołującego wnosząc o podjęcie zawieszonego postępowania w sprawie.

Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2021 roku Sąd podjął zawieszone postępowanie w sprawie z udziałem syndyka masy upadłości (...) sp. z o.o. sp. k. w upadłości z siedzibą w W. po stronie powoda.

Zainteresowany(...) S.A. z siedzibą w L. wniósł o:

- oddalenie odwołania w całości,

- o uchylenie zaskarżonej decyzji jako niezgodnej z prawem i niewykonalnej

- o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

Zainteresowany wskazał, że decyzja powinna zostać uchylona, gdyż w przeciwnym razie dojdzie do zawarcia umowy z podmiotem, który nie dysponuje tytułem prawnym do korzystania z nieruchomości, do której energia ma być dostarczana. Dojdzie do zawarcia umowy bez zbadania, czy obecnie istnieją techniczne warunki przyłączenia do sieci (...) o mocy 36,3 MW i czy przyłączenie nie spowoduje zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego. Wskazał, że ekspertyza ma już 6 lat – została wydana w maju 2015 roku, więc jest nieaktualna. Podniósł, że warunki przyłączenia są ważne 2 lata, z czego należy wnioskować, że aktualność ustaleń technicznych i ekspertyz w oparciu, o które są wydawane, zachowują aktualność przez 2 lata. W związku z powyższym przyłączenie (...) o mocy 36,3 MW bez analizy aktualnych możliwości technicznych może uniemożliwić (...) S.A. realizację ustawowych obowiązków określonych art. 4 ust. 1 i art. 9c ust. 3 pkt 1, 2 4, 6, 7, i 14 ustawy – Prawo energetyczne.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1.  oddalenie odwołania,

2.  zasądzenie od Powoda na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w treści decyzji. Zaznaczył, że decyzja została zaskarżona jedynie w części – (tj. jedynie co do § 4 ust. 4 orzeczonej umowy). Zdaniem powoda termin na uiszczenie zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie był zbyt krótki. Natomiast w pozostałej części decyzja, orzekająca zawarcie umowy, jest prawomocna i weszła do obrotu prawnego. Przyjmuje się bowiem, że SOKIK jest związany zakresem zaskarżenia decyzji administracyjnej. Zakres żądania (w rozumieniu art. 321 § 1 K.p.c.) jest wyznaczony przez zakres odwołania i zakresem tym jest związany sąd powszechny. Zatem w przekonaniu pozwanego jedynie ten zakres orzeczonej umowy, który wskazał powód w odwołaniu, może być przedmiotem rozpoznania przez Sąd. Pozwany nie miał żadnych przesłanek w toku postępowania administracyjnego, by przyjąć, że wskazanie 14-dniowego terminu na uiszczenie zaliczki jest niezgodne z interesami (...) sp. z o.o. Spółka nie kwestionowała tego zapisu, ani nie zgłaszała innych uwag w tym zakresie. Pozwany wskazał, że zgodnie z art. 7 ust. 8c ustawy - Prawo energetyczne zaliczkę wnosi się w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Pozwany podniósł, że orzeczenie umowy przez Prezesa URE to analogiczny przypadek, a brak wyraźnego terminu ustawowego w tej kwestii sprawił, że regulator zdecydował się na wskazanie właśnie 14-dniowego terminu na zasadzie zachowania równości praw i obowiązków uczestników rynku regulowanego. W przekonaniu pozwanego wskazany termin odpowiada prawu.

Postanowieniem z dnia 3 grudnia 2021 roku Sąd odmówił wstąpienia (...) S.A. z siedzibą w W. do procesu w miejsce powoda Syndyka masy upadłości (...) sp. z o.o. sp. k. w upadłości z siedzibą w W., gdyż nie doszło do nabycia prawa w toku niniejszego procesu (art. 192 pkt 3 k.p.c.), albowiem decyzja orzekająca o zawarciu umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nie jest prawomocna.

W piśmie z dnia 11 stycznia 2022 roku powód zmodyfikował żądanie odwołania w taki sposób, że oprócz pierwotnego żądania odwołania wniósł o zmianę w zakresie terminów wskazanych w § 1 ust. 5 i 6 umowy, poprzez dodanie do treści decyzji punktu 2a o następującym brzmieniu:

2a) § 1 ust. 5 i 6 umowy otrzymują brzmienie:

„5. Strony ustalają termin przyłączenia do dnia 31 grudnia 2024 roku.

6. Strony ustalają termin dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w instalacji na dzień 1 stycznia 2025 roku.”

Powód uzasadnił powyższe upływem czasu. Zaznaczył w szczególności, że orzeczenie zawarcia umowy przyłączeniowej w brzmieniu określonym w decyzji upoważniłoby (...) do wypowiedzenia umowy przyłączeniowej ze względu na bezskuteczny upływ terminu dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w instalacji. Zaznaczył również, że syndyk w dalszym ciągu posiada tytuł prawny do nieruchomości, na których ma być zlokalizowana instalacja przyłączana zgodnie z Umową Przyłączeniową, gdyż przedłożone przez zainteresowanego umowy, na podstawie których podmiot trzeci uzyskał tytuł prawny do nieruchomości, nie wpływają w żaden sposób na ważność umów zabezpieczających tytuł prawny na rzecz podmiotu przyłączanego. Wskazał, że Syndyk nie rozwiązał umów zabezpieczających tytuł prawny do nieruchomości dla instalacji przyłączanej na podstawie Umowy Przyłączeniowej.

W piśmie z dnia 28 stycznia 2022 roku zainteresowany wniósł o odrzucenie odwołania złożonego pismem powoda z dnia 11 stycznia 2022 roku, z uwagi na przekroczenie terminu do złożenia odwołania, jak również o oddalenie powyższego odwołania. Zainteresowany wniósł również o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki na okoliczność: oceny czy istnieją obecnie techniczne warunki przyłączenia farmy wiatrowej (...) na podstawie zaskarżonej decyzji oraz na okoliczność oceny wpływu przyłączenia tej farmy na podstawie zaskarżonej decyzji na Krajowy System Elektroenergetyczny. W treści powyższego pisma zainteresowany wskazał w szczególności na okoliczność, że na wniosek innego obiektu z dnia 23.04.2021 r., zainteresowany zlecił wykonanie ekspertyzy wpływu przyłączenia obiektu zlokalizowanego na przedmiotowym terenie na KSE oraz moc przyłączeniowa 36,3 MW FW (...), którą planuje wybudować powód nie była brana pod uwagę przy sporządzeniu wpływu przyłączenia, gdyż przedmiotowa zaskarżona decyzja nie jest prawomocna. Podniósł też, że z aktualnej ekspertyzy wpływu z dnia 13 września 2021 roku wynika, że obecnie istnieją techniczne warunki jedynie do przyłączenia farny wiatrowej o maksymalnej mocy 3 MW. Wskazał też, że wobec spełnienia wymogów przez inny podmiot – zainteresowany w dniu 3 stycznia 2022 roku wydał warunki przyłączenia i przesłał wnioskodawcy warunki umowy przyłączeniowej temu podmiotowi o maksymalnej mocy 3 MW. Zainteresowany podkreślił, że powyższy fakt skutkuje tym, że obecnie nie ma warunków technicznych do przyłączenia zgodnie z zaskarżoną decyzja, gdyż nie ma wolnej mocy przyłączeniowej, a na przedmiotowych działkach ma powstać inna Farma Wiatrowa. Zainteresowany wyraził również pogląd, że zaskarżona decyzja przestała mieć charakter wiążący dla zainteresowanego od dnia złożenia przedmiotowego odwołania (od 2017 r.) i w wydawanych od dnia 12 maja 2017 roku warunkach przyłączenia moc 36,3 MW FW (...) nie była brana pod uwagę. Zdaniem zainteresowanego, nie miał on podstaw prawnych do ograniczania praw podmiotów wnioskujących o przyłączenie wynikających z art. 7 ust. 1 PE – polegających na blokowaniu dostępnej mocy przyłączeniowej z uwagi na nieprawomocną decyzję Prezesa URE, tj. decyzję nie mającą charakteru wiążącego, gdyż działanie takie skutkuje nierównoprawnym traktowaniem podmiotów wnioskujących o przyłączenie do sieci.

W toku rozprawy strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie i sprecyzowały wzajemne wnioski o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z dnia 23 lutego 2022 roku Sąd odmówił odrzucenia odwołania złożonego pismem powoda z dnia 11 stycznia 2022 roku.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 października 2015 r., (...) sp. z o.o. sp.k. siedzibą w W. (zwana dalej „Wnioskodawcą”) złożyła do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (zwanego dalej „Prezesem URE”) wniosek o rozstrzygnięcie w sprawie spornej dotyczącej odmowy zawarcia przez (...) S.A. z siedzibą w L. (zwaną dalej „Przedsiębiorstwem") umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii - farmy wiatrowej o nazwie (...) o mocy 36,3 MW (zwanej dalej (...)), planowanej na terenie gminy (...) w miejscowościach (...) (działki nr ewid. (...)), (...) (działki nr ewid. (...)), (...) (działki nr ewid. (...). (k. 1-18 akt adm.)

Pismem z dnia 8 października 2015 r., znak: (...) URE zawiadomił Wnioskodawcę i Przedsiębiorstwo o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie o rozstrzygnięcie sporu na podstawie art. 8/ust. 1 ustawy Prawo energetyczne oraz wezwał ich do złożenia wyjaśnień oraz uwierzytelnionych dokumentów, mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy (k. 20-21 akt adm.).

Przy piśmie z dni 12 października 2015 roku Wnioskodawca załączył tytuły prawne do korzystania z nieruchomości, na których miała zostać zlokalizowana (...)oraz uchwałę nr (...) z dnia 18 lipca 20-14 roku w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części gminy (...) z przeznaczeniem pod lokalizację elektrowni wiatrowych (k. 23, 24-74 akt adm.).

Prezes URE wzywał odpowiednio strony do składania wyjaśnień oraz dokumentów także pismami z dnia 19 stycznia 2016 r. (k. 122-123,125 akt adm.), 9 lutego 2016 r. (k. 149 akt adm.), 17 marca 2016 r. (k. 161, 162 akt adm.), 11 kwietnia 2016 r. (k. 168 akt adm.), 18 maja 2016 r. (k. 175 akt adm.), 26 sierpnia 2016 r. (k. 198 akt adm.), 14 października 2016r. (k. 210-211 akt adm.). W odpowiedzi na powyższe wezwania strony sporu przedstawiały swoje stanowiska oraz przesłały wymagane dokumenty.

Przedsiębiorstwo pismem z dnia 27 października 2015 r., znak: (...) (k. 84-89 akt adm.), przedstawiło wyjaśnienia oraz m.in. dokument „Ekspertyza wpływu przyłączenia farmy wiatrowej (...) o mocy 36,6 MW na Krajowy Systemu Elektroenergetycznego" (przedstawiony w wersji elektronicznej na CD, k. 101-103 akt adm.), pierwotny, przesłany do (...) S.A. z siedzibą w K. (zwanej dalej (...) S.A.") projekt warunków przyłączenia (...) (k. 90-94 adm.), zmodyfikowany (uwzględniający uwagi (...) S.A.) projekt warunków przyłączenia (...) (k. 95-100 akt adm.) oraz fragment tabeli E42 w zakresie przyłączania na terenie (...) S.A. Oddział B. źródeł energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej 110 kV oraz tabeli E43 zawierającej informację o planowanej modernizacji linii 110 kV S.-S. (k. 101-102 akt adm.).

Przedsiębiorstwo wskazało na konieczność ograniczenia prawa Wnioskodawcy do wglądu do akt sprawy w zakresie : wyciągu z Planu Rozwoju oraz ww. ekspertyzy (za wyjątkiem punktu nr 7 tej ekspertyzy tj. „Wnioski i uwagi ”, ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa oraz ochronę ważnego interesu państwowego (pismo z dnia 4 lutego 2016 r., k. 129-133 akt adm.). Prezes URE postanowieniem z dnia 17 marca 2016 roku, postanowił wyłączyć prawo Wnioskodawcy do wglądu do tych dokumentów z uwagi na ochronę ważnego interesu państwowego ( k. 157-160 akt adm.).

Pismem z dnia 17 listopada 2015 r., znak: (...), Prezes URE zwrócił się do Wójta Gminy (...) z prośbą o nadesłanie informacji, czy przedmiotowa inwestycja została uwzględniona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz czy została ujęta w założeniach lub planach, o których mowa w art. 19 i 20 ustawy - Prawo energetyczne (k. 104 akt adm.).

W odpowiedzi na powyższe, Wójt Gminy (...), pismem z dnia 27 listopada 2015 r. znak: (...) poinformował, że przedmiotowa inwestycja została uwzględniona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy oraz w założeniach do planu zaopatrzenia Gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz przedstawił dokumenty w postaci Uchwały Nr (...) Rady Gminy (...) z dnia 18 lipca 2014 r., w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części gminy (...) z przeznaczeniem pod lokalizację elektrowni wiatrowych oraz „Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną (k.106, 108-118 akt adm.), a także Uchwały Nr (...)Rady Gminy (...) z dnia 29 marca 2013 r. w sprawie uchwalenia „Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy (...) na lata 2012-2027" (k. 107 akt adm.).

W toku postępowania Prezes URE pismem z dnia 5 lipca 2016 r., znak: (...), wezwał (...) S.A. - jako operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego - do przedstawienia szczegółowej analizy, zawierającej stosowne wyliczenia dla planowanej (...) o mocy przyłączeniowej 36,3 MW, jako niezbędnej Prezesowi URE do dokonania oceny możliwości przyłączenia (...) do sieci (...) S.A. w zakresie naruszenia bezpieczeństwa funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (k. 179 akt adm.). W odpowiedzi (...) S.A. przedstawiło wyjaśnienia, w tym „Ekspertyzę wpływu przyłączenia farmy wiatrowej (...) 36,3 MW na bezpieczeństwo pracy KSE” (pismo z dnia 28 lipca 2016 r., k. 184-185, 186-195 akt adm.). Jednocześnie (...) S.A. wniosła o nieprzekazywanie, nieujawnianie osobom trzecim, w tym o ograniczenie wglądu Wnioskodawcy oraz (...) S.A., do przedmiotowego opracowania wskazując, że dokument ten zawiera informacje istotne z punktu widzenia interesu państwa, gdyż dotyczącą one funkcjonowania KSE, a w konsekwencji podlegające najwyższym standardom i wymogom ochrony. Z uwagi na ochronę ważnego interesu państwowego Prezes URE wyłączył prawo stron niniejszego postępowania (Wnioskodawcy i Przedsiębiorstwa) do wglądu do ww . dokumentu (postanowienie z dnia 26 sierpnia 2016 r., znak: (...) k. 199-201 akt adm.).

Pismem z dnia 29 listopada 2016 r., znak: (...), Prezes URE zawiadomił strony o zakończeniu postępowania dowodowego, a także poinformował o przysługującym im prawie do zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym i złożenia ewentualnych dodatkowych uwag i wyjaśnień, w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. (k. 241akt adm.)

Wnioskodawca i Przedsiębiorstwo otrzymali ww. zawiadomienie odpowiednio w dniu 6 i 5 grudnia 2016 r. (k. 242 i 243 akt adm.). W dniu 8 grudnia 2016 r. Przedsiębiorstwo zapoznało się ze zgromadzonym materiałem dowodowym, nie wnosząc żadnych uwag (k. 248 akt adm.). Wnioskodawca natomiast nie skorzystał z przysługującego mu prawa do zapoznania się z materiałem dowodowym. (bezsporne)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Na rozprawie w dniu 23 lutego 2022 roku, na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki na wnioskowane przez zainteresowanego okoliczności, jako nieistotny dla rozstrzygnięcia tej sprawy.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Jak wynika z treści art. 7 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 220 z późn. zm., dalej: „Pe”) przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Powyższy obowiązek nie dotyczy przypadku, gdy ubiegający się o przyłączenie do sieci nie ma tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości, obiektu lub lokalu, do których paliwa gazowe lub energia mają być dostarczane.

Powyższe unormowanie nie budzi nie wątpliwości, że przesłanki muszą być spełnione łącznie: czyli techniczne i ekonomiczne warunki, żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru, jak również musi dysponować tytułem prawnym do nieruchomości. Z uwagi na to, że zainteresowany odmówił zawarcia umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej odnawialnego źródła energii – Farmy wiatrowej o nazwie (...) o mocy 36,3 MW, kompetencja Prezesa URE do rozstrzygnięcia powyższego sporu nie budziła wątpliwości, jako mieszcząca się w zakresie enumeratywnie wymienionych spraw spornych przez ustawodawcę w treści art. 8 ust. 1 Pe.

W niniejszej sprawie zasadniczą okolicznością jest to, że decyzja została zaskarżona jedynie w części, w zakresie terminu tj. pierwotnie 14 dniowego terminu, liczonego do dnia zawarcia pomiędzy stronami umowy, na dokonanie przez stronę odwołującą wpłaty na rzecz (...) S.A. zaliczki w kwocie (...) zł, a następnie, nadal pozostając nadal przy żądaniu zmiany terminu objętego zaskarżoną decyzją, w zakresie dwóch pozostałych terminów: do przyłączenia oraz terminu dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w ramach instalacji. Powód wskazał na zmianę okoliczności, jaką jest upływ czasu. Wskazane terminy w § 1 pkt 5 i 6 umowy już bowiem upłynęły.

Rację miał pozwany wskazując, że tutejszy Sąd jest związany zakresem zaskarżenia. Zgodnie bowiem z treścią art. 479 49 k.p.c., odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać oznaczenie zaskarżonej decyzji i wartości przedmiotu sporu, przytoczenie zarzutów, zwięzłe ich uzasadnienie, wskazanie dowodów, a także zawierać wniosek o uchylenie albo zmianę decyzji w całości lub w części. Powyższe oznacza, że jednym z wymogów formalnych odwołania jest wskazanie zakresu zaskarżenia decyzji, a zatem wskazanie w odwołaniu, czy wniosek obejmuje całość, czy część decyzji. Wyjątkowo, Sąd Ochrony Konkurencji i konsumentów orzeka z urzędu jedynie na podstawie § 4 i 5 art. 479 31a k.p.c. Z tego względu, w niniejszej sprawie przyjąć należało, że Sąd jest związany zakresem zaskarżenia i nie może uchylić ani zmienić decyzji w niezaskarżonej części.

Podkreślić tu należy, że żaden z uczestników przedmiotowego postępowania administracyjnego nie zaskarżył decyzji w całości, w szczególności nie uczynił tego zainteresowany. Dlatego też Sąd, miał na względzie stan sprawy w chwili zamknięcia rozprawy w myśl art. 316 § 1 k.p.c., z uwzględnieniem przedmiotu tej sprawy, zgodnie z zakresem zaskarżenia przedmiotowej decyzji. W związku z powyższym, z uwagi na to, że zainteresowany nie wniósł odwołania w terminie 14 dni od dnia doręczenia zaskarżonej decyzji, przyjąć należało, że jego stanowisko zawarte dopiero w piśmie z dnia 23 lipca 2021 roku w ramach którego zawarł żądanie uchylenia zaskarżonej decyzji jest nieskuteczne. Jak już wyżej wskazano, odwołanie łączy w sposobie cechy zarówno środka zaskarżenia ale też pozwu, o czym dobitnie świadczy treść art. 479 49 k.p.c. Nie ulega wątpliwości, że w przypadku przedmiotowej decyzji strona powodowa złożyła odwołanie, zawierając wniosek o zmianę decyzji w części, o czym była już wyżej mowa. Z tego też względu, jeśli strona postępowania administracyjnego nie złożyła odwołania od decyzji Prezesa URE, w niniejszym procesie osiąga status strony zainteresowanej, ale jedynie wskutek tego, że inna strona postępowania administracyjnego złożyła odwołanie. Niniejsze postępowanie sądowe jest bowiem inicjowane na skutek odwołania od decyzji administracyjnej. Oznacza to tyle, że zainteresowany może zająć jedynie stanowisko w sprawie i chociaż zajmuje je w sposób indywidualny, nie musi bowiem przyłączać się do stanowiska tylko odwołującego powoda czy też jedynie pozwanego, nie może już jednak skutecznie zgłaszać żądania, o którym mowa w treści art. 479 49 k.p.c. – czyli w szczególności żądania uchylenia zaskarżonej decyzji w całości lub w części. Z tego też względu brak było uzasadnienia dla wykazywania okoliczności w niniejszym procesie wskazanych przez zainteresowanego w piśmie z dnia 28 stycznia 2022 roku przy pomocy dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki. Z uwagi na to, dowód ten podlegał pominięciu, jako nieistotny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Powód natomiast skutecznie złożył odwołanie – żądając zmiany terminu. Żądanie powoda w zakresie zmiany terminów wskazanych w treści § 1 ust. 5 i 6 umowy podlegały uwzględnieniu, przede wszystkim z uwagi na to że, już upłynęły, natomiast wskazane przez powoda nowe przedziały czasowe, zostały w sposób tożsamy przyjęte jak w zaskarżonej decyzji. Zasadnie podniósł powód, że brak zmiany w szczególności terminu na dostarczenie po raz pierwszy energii, stanowiłby podstawę do wypowiedzenia przez zainteresowanego przedmiotowej umowy. Zasadność ich zmiany, jak i uwzględnienie odpowiedniego okresu nie budzi wątpliwości Sądu. Z tych względów uzasadniona była zmiana przedmiotowych terminów w treści § 1 ust. 5 i 6 umowy, a konsekwencji, również w treści punktu 6 i 7 załącznika nr 2 – harmonogramu przyłączania do warunków przyłączenia i umowy. Nie przyznał jednak Sąd racji powodowi w zakresie żądania zmiany terminu do uiszczenia opłaty. Objęty zaskarżoną decyzją 14 dniowy termin na uiszczenie przedmiotowej opłaty jest bowiem uzasadniony, a mając na względzie czas trwania postępowania, termin ten jest w przekonaniu Sądu wystarczający na uiszczenia przedmiotowej kwoty. Tym bardziej, że wskazane w treści odwołania przyczyny, które miałyby uzasadniać zmianę przedmiotowego terminu uległy dezaktualizacji, a powód innych okoliczności nie wskazał.

Przy rozstrzygnięciu żądania zmiany terminów w umowie objętej zaskarżoną decyzją Sąd miał również na względzie fakt, że na zlecenie zainteresowanego została wykonana „Ekspertyza wpływu przyłączenia (...) o mocy 36,3 MW na Krajowy System Elektroenergetyczny" w celu sprawdzenia możliwości technicznych przyłączenia przedmiotowej farmy wiatrowej. Z treści ekspertyzy wynikało jednoznacznie, że przyłączenie (...) o mocy 36,3 MW nie spowoduje przeciążeń infrastruktury elektroenergetycznej oraz nie spowoduje przekroczenia parametrów zwarciowych. Przyłączenie to jest możliwe po dokonaniu prac związanych z dostosowaniem stacji 110/15 kV (...) do współpracy z planowaną farmą wiatrową, o których mowa w pkt 5 projektu warunków przyłączenia. Należy przyznać przy tym rację powodowi, że żaden przepis prawa energetycznego nie zobowiązuje do wykonania ponownej ekspertyzy w celu aktualizacji oceny możliwości przyłączenia instalacji do sieci w toku postępowania w sprawie zawarcia umowy przyłączeniowej. Istotnie bowiem, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 maja 2014 roku, sygn. akt III SK 46/13: „Kwestia, czy po upływie terminu ważności warunków przyłączenia Prezes Urzędu może rozpoznać wniosek o rozstrzygnięcie sporu w przypadku odmowy zawarcia umowy przez przedsiębiorstwo energetyczne, gdy złożenie oświadczenia woli zawarcia umowy przyłączeniowej przez podmiot ubiegających się o przyłączenie do sieci miało miejsce przed upływem tego terminu, zaś oświadczenie przedsiębiorstwa energetycznego sieciowego o odmowie zawarcia takiej umowy złożono po upływie tego terminu, nie jest objęta zakresem normowania art. 7 ust. 8i Prawa energetycznego oraz § 8 ust. 7 rozporządzenia systemowego (a wcześniej § 7 ust. 6 rozporządzenia przyłączeniowego). Przepisy te dotyczą tylko terminu ważności warunków przyłączenia oraz określają skutki ich wydania (od 2010 r.). Nie odnoszą się natomiast do samej kompetencji Prezesa Urzędu określonej w art. 8 ust. 1 Prawa energetycznego do orzekania w sprawach spornych dotyczących odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci. W ocenie Sądu Najwyższego, termin ważności warunków przyłączenia nie ma znaczenia dla kompetencji Prezesa Urzędu z art. 8 ust. 1 Prawa energetycznego. Kompetencja Prezesa Urzędu dotyczy rozstrzygania spraw o odmowę zawarcia umowy przyłączeniowej. Dla jej aktualizacji istotne jest, czy między przedsiębiorstwem sieciowym a podmiotem ubiegającym się o przyłączenie do sieci zaistniał spór o przyłączenie do sieci. Wpływ na rozstrzygnięcie tego sporu ma zaś okoliczność, czy podmiotowi ubiegającemu się o przyłączenie do sieci służyło roszczenie o zawarcie umowy przyłączeniowej, którego powstanie - jak wskazano powyżej - wymaga złożenia przez podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci stosownych oświadczeń woli w okresie ważności warunków przyłączenia.” (LEX nr 1482418). W niniejszej sprawie bezsporna była natomiast okoliczność, że w ekspertyza została wydana w maju 2015 roku, natomiast wnioskodawca, wobec odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci wystąpił z przedmiotowym wnioskiem w dniu 2 października 2015 roku, a zatem w okresie ważności ekspertyzy, w oparciu o którą zainteresowany przedstawił projekt warunków przyłączenia (...)

W niniejszej sprawie należało też uwzględnić, że na dzień wydania zaskarżonej decyzji, (...) sp. zo.o. sp.k. dysponował tytułami prawnymi do korzystania z nieruchomości objętych planowaną inwestycją, tj. na terenie gminy (...) obręb (...) dz. nr ewid. (...), obręb (...) dz. nr ewid. (...) obręb (...) dz. nr ewid. (...) (k. 24-53 akt adm.). Wbrew stanowisku strony zainteresowanej powołującej się na treść umów dzierżawy załączonych do wspomnianego już pisma zainteresowanego z dnia 23 lipca 2021 roku (k. 202-205), brak było podstaw do przyjęcia, że obecnie syndyk utracił tytuł prawny do przedmiotowych nieruchomości, z uwagi na wskazaną przez syndyka okoliczność braku rozwiązania przez syndyka umów zabezpieczających tytuł prawny do nieruchomości dla instalacji przyłączanej na podstawie Umowy Przyłączeniowej.

Ponadto, z informacji udzielonych przez Wójta Gminy (...) w toku postępowania administracyjnego wynika, że przedmiotowa inwestycja została uwzględniona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy oraz w założeniach do planu zaopatrzenia Gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Należy tu zwrócić uwagę na okoliczność, że załączona została w szczególności Uchwała Nr (...) Rady Gminy (...) z dnia 29 marca 2013 r. w sprawie uchwalenia „Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy (...) na lata 2012-2027" (k. 107 akt adm.). Co istotne, w toku postępowania administracyjnego zainteresowany oświadczył, że modernizacja linii (S. (...), S. S., S. S. jako niezbędnych inwestycji do przyłączenia (...) do sieci elektroenergetycznej - zostanie zrealizowana do końca 2016 r. Natomiast modernizacja linii S.-S. jest uwzględniona w Planie Rozwoju (...) S.A. na lata 2014-2019. Z tego względu nadal aktualne pozostaje wnioskowanie Prezesa URE, że w niniejszym przypadku spełnione są także warunki ekonomiczne uzasadniające przyłączenie (...) o mocy 36,3 MW do sieci elektroenergetycznej. Należy też dodać, że zainteresowany oświadczył też również, że „(...odmowa ze względu na brak ujęcia sieci 110 kV w Planie Rozwoju stała się nieaktualna. Jedynym warunkiem odmowy przyłączenia pozostaje nie uzgodnienie przez (...) S.A. warunków przyłączenia farmy." (k. 167 akt adm.). Wobec powyższego zasadnie przyjął pozwany w zaskarżonej decyzji, że przedmiotowe przyłączenie może zostać zrealizowane do istniejącej sieci elektroenergetycznej Przedsiębiorstwa. Warunkiem niezbędnym - jest realizacja prac wskazanych przez zainteresowanego w pkt. 5 projektu warunków przyłączenia. Nie należy też tracić z pola widzenia okoliczności, że na wezwanie Prezesa URE sam zainteresowany przesłał pismem z dnia 27 kwietnia 2016 r., znak: (...), projekt Umowy Nr (...) ... o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej (...) wraz z załącznikami (k. 173 i n. akt adm.).

W niniejszej sprawie należy też podkreślić, że niezasadnie wnioskował zainteresowany, iż zaskarżona decyzja przestała mieć charakter wiążący dla zainteresowanego, gdyż została zaskarżona niniejszym odwołaniem. Przedmiotowa decyzja została bowiem wydana, doręczona stronom i nie została wyeliminowana z obrotu prawnego. Wniesienie odwołania od decyzji do Sądu nie oznacza, że decyzja nie wiąże już strony, a jedynie, że nie jest jeszcze ostateczna.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Warszawie, na podstawie art. 479 53 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w relewantnym zakresie, natomiast na podstawie art. 479 53 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie w pozostałej części, stwierdzając brak podstaw do jego uwzględniania.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 100 k.p.c. Z uwagi na uwzględnienie żądań powoda w części, uzasadnione był zniesienie między stronami kosztów procesu.

Sędzia SO Jolanta Stasińska