UZASADNIENIE

W dniu 01 lipca 2021 r. wpłynął do Sądu pozew U. P. przeciwko Z. P. o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki tytułem alimentów kwoty po 1.500 zł miesięcznie, płatnych do rąk powódki, począwszy od dnia 01 maja 2021 r., do 10 dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Powódka wniosła także o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu U. P. podała, że jest byłą żoną Z. P., a rozwód został orzeczony z winy pozwanego. Wskazała, iż od dnia rozwodu mieszkała w lokalu mieszkalnym w W. należącym do pozwanego, będącym jego majątkiem odrębnym. Wobec tego, że pozwany posiadał zadłużenie i było przeciwko niemu prowadzone postępowanie egzekucyjne, podpisał z synem J. P. porozumienie, mocą którego zobowiązał się przenieść własność tegoż lokalu na syna. Powódka przedstawiła, że w imieniu syna i za jego zgodą przyjęła to zobowiązanie i spłaciła łącznie za pozwanego 7.990 zł, pozwany jednak nie dotrzymał słowa i darował przedmiotowy lokal swojej córce z innego związku (...), która z kolei zażądała niemal natychmiastowego opuszczenia lokalu zajmowanego przez powódkę. Pismem z dnia 03 marca 2021 r. powódka otrzymała pismo nakazujące opuszczenie lokalu. U. P. przedstawiła, że to ona poniosła wszystkie prace remontowe i utrzymanie, a M. P. odmówiła zapłacenia jej za te nakłady. Wskazała, że zarabia około 2.200 zł miesięcznie i nie stać jej na wynajęcie mieszkania na terenie W.. Swoje miesięczne wydatki określiła na kwotę ponad 1.500 zł, w tym m.in. czynsz, energia elektryczna, ubezpieczenie, raty trzech kredytów. U. P. podała także, że do marca 2021 r. miała zapewnione mieszkanie i uzyskiwane wynagrodzenie wystarczało jej na zaspokojenie jej potrzeb. Obecnie przez zaistniałe okoliczności korzysta ze środków uspokajających i nie może normalnie funkcjonować. Powódka podała, że już obecnie jest zmuszona opuścić lokal mieszkalny, ponieważ M. P. wniosła do Sądu Rejonowego w Giżycku pozew o eksmisję. Powódka wskazała, że z uwagi na wiek nie ma fizycznie sił, aby pracować dodatkowo.

U. P. podała, że pozwany pracuje dorywczo w gospodarstwach rolnych w T. oraz okolicznych miejscowościach, nie ma nikogo na utrzymaniu, był właścicielem nieruchomości w T. oraz mieszkania w W., które prawdopodobnie darował córce.

W odpowiedzi Z. P. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów niniejszego postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska podał, że okoliczności wskazane w pozwie dotyczące spłaty zobowiązania nie dotyczą roszczenia zgłoszonego w pozwie i jako takie nie mają znaczenia w niniejszej sprawie, gdyż nie dotyczą stron. Wskazał, że obecnie lokal mieszkalny zajmowany przez powódkę stanowi własność M. P., a zatem argumentacja dotycząca odmowy zapłaty równowartości nakładów przez obecnego właściciela tej nieruchomości również nie dotyczy roszczenia alimentacyjnego zgłoszonego w pozwie. Przedstawił, że z dokumentacji dołączonej do pozwu wynika, że powódka po rozwodzie przez okres 31 lat korzystała z lokalu mieszkalnego pozwanego, jednocześnie przez ten czas nie poczyniła żadnych starań mających na celu zabezpieczenie się na ewentualność zmiany okoliczności dotyczących zajmowanego mieszkania np. zmiany właściciela. Podał, iż określone w pozwie roszczenie nie mieści się też w zakresie art. 60 § 1 lub 2 kro. Wskazał, że kwestionuje co do zasady istnienie obowiązku alimentacyjnego względem byłej małżonki, a jego obecna sytuacja majątkowa i zdrowotna wyklucza jakiekolwiek świadczenia na rzecz powódki, gdyż takowe pogłębiłyby stan niedostatku po jego stronie. Pozwany przedstawił, że jest przewlekle chory, wielokrotnie był poddawany leczeniu odwykowemu, ale obecnie nie spożywa alkoholu. Podał, że jest osobą bezrobotną, utrzymującą się z prac dorywczych. Jego miesięczny dochód to około 1.000 zł i nie posiada on żadnego majątku, w tym nieruchomości. Pozwany przedstawił, że za nieudowodnione należy uznać twierdzenia powódki o niedostatku. Jest ono nieprawdziwe chociażby z tego względu, że okoliczności na które obecnie powołuje się powódka jeszcze nie zaistniały. Pozwany wskazał, iż nie wie czy roszczenie powódki wynika z niedostatku, czy też jest to roszczenie rozszerzone małżonka wyłącznie winnego rozkładowi pożycia, gdyż powódka odwołuje się do obu. Podał, że dotychczas powódka nie wykazała istotnego pogorszenia jej sytuacji materialnej w wyniku rozwodu i nie jest nim z pewnością sprawa o eksmisję z powództwa obecnego właściciela mieszkania, wszczęta po 31 latach od rozwiązania małżeństwa stron. Dodał, że powódka może ubiegać się o lokal komunalny.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka U. P. i pozwany Z. P. zawarli związek małżeński w dniu 16 lipca 1983 r. w Urzędzie Stanu Cywilnego w G.. Ze związku stronom urodziło się dwoje dzieci – J. P. i Ł. P.. Rodzina zamieszkiwała w mieszkaniu w W. przy ulicy (...), które stanowiło majątek osobisty pozwanego. Z. P. posiadał również nieruchomość w postaci domu jednorodzinnego w miejscowości T.. Pozwany posiada córkę z innego związku – (...). Syn stron Ł. P. zmarł w czerwcu 2021 r. (d: odpis skrócony aktu małżeństwa k. 6)

Wyrokiem z dnia 14 grudnia 1990 r. Sąd Rejonowy w Giżycku w sprawie o sygn. akt. RIIIC 115/90w rozwiązał przez rozwód małżeństwo stron z winy Z. P.. Po rozwodzie pozwany wyprowadził się do T., a U. P. wraz z wówczas małoletnimi dziećmi dalej zamieszkiwała w mieszkaniu pozwanego w W.. Następnie pozwany zaciągnął pożyczkę w (...) Bank (...) S.A., której nie spłacał. Zostało więc wobec niego wszczęte postępowanie egzekucyjne o sygn. KM 1098/13 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Giżycku A. K., co groziło zajęciem mieszkania przy ul. (...) w W.. W dniu 04 marca 2014 r. pozwany Z. P. przed asesorem notarialnym M. K. oświadczył, iż z chwilą spłacenia przez syna J. P. egzekucji bankowej w kwocie 6.707,97 zł wraz z należnymi odsetkami zobowiązuje się do przekazania mu w formie darowizny mieszkania w W. przy ul. (...). Dług pozwanego został ostatecznie spłacony przez powódkę U. P. i syna pozwanego J. P. w łącznej kwocie 7.990 zł. (d: kopia wyroku SR w Giżycku z dnia 14 grudnia 1990 r., sygn. akt RIIIC 115/890w k. 102; kserokopia oświadczenia k. 8; zaświadczenie o dokonanych wpłatach k. 9; zeznania świadka J. P. k. 119, 121v.)

Pozwany przekazał w drodze darowizny dom w T. swojej córce M. P.. Następnie wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie podjął pracę, a zarobione pieniądze przeznaczył na remont tego domu. Po powrocie do kraju od dnia 10 września 2020 r. jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna. Nadto w dniu 23 lutego 2021 r. pozwany w drodze umowy darowizny przekazał swojej córce również mieszkanie przy ul. (...) w W.. (d: zaświadczenie k. 148; zeznania świadka M. P. k. 89, 89v.; wyjaśnienia pozwanego k. 152)

Pismem z dnia 03 marca 2021 r. M. P. wypowiedziała U. P. umowę użyczenia lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w W. i wezwała powódkę do opuszczenia zajmowanego lokalu oraz opróżnienia go z rzeczy stanowiących jej własność. W Sądzie Rejonowym w Giżycku toczyła się sprawa o sygn. akt I C 314/21 z powództwa M. P. przeciwko U. P. o eksmisję oraz odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu. Na skutek cofnięcia pozwu postępowanie zostało umorzone postanowieniem z dnia 05 października 2021 r. (d: pismo k. 13; akta sprawy SR w Giżycku o sygn. I C 314/21)

Powódka mieszkała w mieszkaniu przy ul. (...) w W. do sierpnia 2021 r. Następnie wyprowadziła się i wynajęła mieszkanie w tym samym budynku. Zamieszkuje w nim do chwili obecnej. Opłaty za mieszkanie to: odstępne – 800 zł; czynsz – 500 zł; opłaty za wodę, prąd i gaz – 200 zł. Powódka pracuje w piekarni w W. i zarabia 2.536 zł miesięcznie. (d: wyjaśnienia powódki k. 151v.)

Pozwany obecnie mieszka wraz z córką M. P. w domu jednorodzinnym w T.. Jest on z zawodu mechanikiem samochodowym. Pozwanemu dolega rwa kulszowa z bólem lędźwiowo–krzyżowym. Rozpoznano u niego nadciśnienie samoistne i zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Pozwany od 5 lat nie spożywa alkoholu, uczęszcza na spotkania AA. Pozwany pracuje dorywczo. (d: dokumentacja medyczna k. 143; zaświadczenie lekarskie k. 149; wyjaśnienia pozwanego k. 152)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 60 § 2 kro jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. W treści w/w przepisu występują dwie przesłanki, od których zależne jest powstanie tzw. rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego, tj. wyłączna wina rozkładu pożycia istniejąca po stronie małżonka, na którego ma być nałożony ten obowiązek, oraz istotne pogorszenie sytuacji na skutek rozwodu małżonka żądającego alimentów. Bez znaczenia jest zatem, czy małżonek niewinny znajduje się w niedostatku, albowiem wystarczające jest pogorszenie jego sytuacji materialnej wskutek orzeczenia rozwodu. Ocena, czy nastąpiło takie pogorszenie, zależy od porównania sytuacji, w jakiej niewinny małżonek znalazł się wskutek orzeczenia rozwodu, z sytuacją, w jakiej znajdowałby się, gdyby rozwodu nie orzeczono i gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo. (wyrok SN z dnia 7 maja 1998 r., III CKN 186/98).

W ocenie Sądu na gruncie niniejszej sprawy zostały spełnione dwie przesłanki wskazane w art. 60 § 2 kro. Nie ulega wątpliwości, iż rozwód między stronami został orzeczony z wyłącznej winy Z. P.. Nadto zdaniem Sądu rozwód ten pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej U. P..

Wskazać bowiem należy, iż pozwany nie jest osobą niezdolną do pracy, a Sąd nie widzi żadnych przeciwskazań, aby podjął on pracę na pełen etat. Rynek pracy w Polsce jest zróżnicowany i jest możliwość podjęcia pracy adekwatnej do swojego stanu zdrowia. Obecnie Z. P. podejmuje jedynie prace dorywcze, niemniej jednak gdyby nie rozwód, dochód stron byłby wyższy niż 2.536 zł miesięcznie. Nadto U. P. i Z. P. dalej mieszkaliby razem, prowadziliby wspólnie gospodarstwo domowe. Należy zauważyć, iż powódka mimo rozwodu z pozwanym dalej mieszkała w należącym do niego mieszkaniu w W., oczywiście za jego zgodą. Przez wiele lat opłacała jedynie bieżące rachunki i czynsz, zaś na żądanie nowego właściciela nieruchomości – córki pozwanego, była zobowiązana wyprowadzić się, co ostatecznie uczyniła w sierpniu 2021 r. U. P. musiała więc wynająć mieszkanie, co znacznie wpłynęło na wzrost kosztów jej utrzymania. Co istotne, gdyby strony dalej pozostawały w związku małżeńskim powódka nie musiałaby martwić się o lokal mieszkalny i płacić kosztów związanych z wynajęciem mieszkania w postaci odstępnego, albowiem mieszkałaby razem ze Z. P. w domu w T., a koszty utrzymania nieruchomości rozkładałyby się co najmniej na dwie osoby. Obecnie zaś za samo odstępne za wynajem mieszkania powódka płaci 800 zł miesięcznie.

Mając na uwadze powyższe Sąd doszedł do przekonania, iż Z. P. winien przyczyniać się do zaspokajania sprawiedliwych potrzeb byłej małżonki w kwocie 800 zł miesięcznie. Obowiązek alimentacyjny w tej wysokości pozwoli U. P. na pokrycie kosztów odstępnego za wynajem mieszkania. Zdaniem Sądu kwota ta leży w granicach możliwości finansowych pozwanego. Jak zostało wyżej wskazane pozwany nie wykazał, aby był osobą niezdolną do pracy. Obecnie mieszka i prowadzi gospodarstwo domowe ze swoją córką M., co również ma wpływ chociażby na zmniejszenie kosztów utrzymania nieruchomości poprzez podzielenie ich wartości na liczbę osób w niej zamieszkujących. Nadto pozwany sam zdecydował się na zbycie swojego majątku w postaci nieruchomości. Zarówno dom w T., jak i mieszkania w W. na mocy umowy darowizny przekazał swojej córce, która teraz czerpie dochody z jego wynajmu. Pozwany jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna od dnia 10 września 2020 r. Co istotne już po tym czasie, mając świadomość, iż jest osobą uzależnioną od alkoholu i ma nadciśnienie pozwany mimo wszystko zdecydował się darować swojej córce mieszkanie w W., w żaden sposób nie zabezpieczając swojej przyszłości.

Wobec powyższego Sąd w punkcie 1 wyroku orzekł obowiązek alimentacyjny Z. P. wobec byłej małżonki U. P. w kwocie 800 zł miesięcznie, poczynając od dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł w punkcie 2 orzeczenia. U. P. nie wykazała, aby jej obecna sytuacja życiowa uzasadniała potrzebę przyczyniania się pozwanego do zaspokajania jej sprawiedliwych potrzeb na poziomie aż 1.500 zł miesięcznie.

Nadto Sąd na podstawie art. 102 kpc nie obciążył pozwanego kosztem opłaty sądowej, od której powódka była ustawowo zwolniona, zaś na podstawie art. 100 kpc koszty zastępstwa procesowego pomiędzy stronami wzajemnie zniósł.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc nadano wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE