sygn. akt II K 27/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 17 października 2022 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk

Protokolant

-

staż. Magdalena Tomczyk

w obecności prokuratora Marty Strzeleckiej-Mizerskiej oraz przy udziale oskarżycielek posiłkowych małoletniej M. C. (1) reprezentowanej przez kuratora W. H. i M. C. (2), po rozpoznaniu w dniach 29 IX i 17 X 2022 r. sprawy: K. C. (1) ur. (...) w W., syna J. i I. z domu J.,

oskarżonego o to, że:

w okresie od 21 do 24 listopada 2019 r., w W., województwa (...), działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, nakłaniał ciężarną M. K. do przerwania ciąży w treściach przesyłanych do niej wiadomości tekstowych i głosowych za pośrednictwem komunikatora M., w tym poprzez przesłanie linku do filmu instruktażowego dotyczącego przerwania ciąży na platformie Y. T., pt. „Jak mogę usunąć ciążę (tabletki poronne, pigułki, aborcja)?” oraz dwukrotnie podczas bezpośredniej rozmowy z M. K. (1),

tj. o czyn z art. 152 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

1.  K. C. (1) w miejsce zarzucanego czynu uznaje za winnego tego, że: w okresie od 21 do 24 listopada 2019 r., w W. okręgu (...) nakłaniał ciężarną M. K. do przerwania ciąży poprzez rozmowy z nią i przesyłanie jej za pośrednictwem komunikatora internetowego wiadomości tekstowych oraz głosowych, w tym poprzez przesłanie linku do filmu instruktażowego pt. „Jak mogę usunąć ciążę (tabletki poronne, pigułki, aborcja)?”, to jest dokonania czynu wyczerpującego dyspozycję art. 152 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym 24 listopada 2019 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 152 § 2 oraz art. 37a powołanej ustawy wymierza mu karę 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny ustalając wartość stawki dziennej na kwotę 60 (sześćdziesięciu) złotych;

2.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. H. kwotę 885,60 (ośmiuset osiemdziesięciu pięciu i 60/100) złotych tytułem kosztów reprezentacji z urzędu małoletniej oskarżycielki posiłkowej M. C. (1);

3.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. W. 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżycielce posiłkowej M. K. (2);

4.  Zasądza od K. C. (1) na rzecz Skarbu Państwa:

a)  1.200 (tysięcy dwieście) złotych tytułem opłaty

b)  6.152,15 (sześć tysięcy sto pięćdziesiąt dwa i 15/100) złotych tytułem zwrotu wydatków.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 27/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

K. C. (1)

w okresie od 21 do 24 listopada 2019 r., w W. okręgu (...) nakłaniał ciężarną M. K. do przerwania ciąży poprzez rozmowy z nią i przesłanie jej za pośrednictwem komunikatora internetowego wiadomości tekstowych oraz głosowych, w tym poprzez przesłanie linku do filmu instruktarzowego pt. "Jak mogę usunąć ciążę (tabletki poronne, pigułki, aborcja)?"

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Nr karty

Od grudnia 2019 roku do 20 lutego 2022 r. oskarżony K. C. (1) zamieszkiwał wspólnie z M. K. (1) pod adresem ul. (...), (...)-(...) W.. Wspólnie wychowywali małoletnią Z. U., córkę M. K. z poprzedniego związku.

sprawozdanie kuratora

1-6

wyj. oskarżonego

152v

Para utrzymywała ze sobą kontakty intymne na kilka lat przed decyzją o wspólnym zamieszkaniu.

zez. M. K.

150v

Oskarżony i M. K. nie stosowali środków antykoncepcyjnych, co było ich wspólną decyzją. K. C. (1) twierdził, że jest bezpłodny. M. K. (1) nie żądała uprawdopodobnienia tych twierdzeń. Oskarżony i M. K. nie planowali wspólnej przyszłości, jak i potomstwa.

zez. M. K.

150v-151

21 listopada 2019 r., poprzez nagranie wiadomości audio na komunikatorze internetowym M., M. K. (1) poinformowała oskarżonego o tym, że najprawdopodobniej zaszła w ciążę.

Oskarżony poprosił M. K. o wykonanie testu ciążowego. O godz. 16:17 M. K. (1) odpisała „Boję się trochę robić ten test”. O godz. 17:08 M. K. przesłała oskarżonemu kolejną wiadomość: „Nie przyjeżdżaj dzisiaj”, „Nie wierzę w to jutro rano pójdę zrobię badanie na krew bo test jest pozytywny”, którą uzupełniła czterema emotikonami smutku.

Oskarżony odpowiedział wiadomością głosową: „Zrób badania”, a w kolejnej poprosił o wykonalnie kolejnego testu czy też badań i zadeklarował: „…zastanowimy się co z tym zrobić tak”.

W następnej wiadomości oskarżony nawiązał do swojej rzekomej bezpłodności, nie wykluczając zmian skutkujących zapłodnieniem. M. K. zrozumiałą to jako kwestionowanie ojcostwa zaś oskarżony odpowiedział: „Kurwa mać co ty w ogóle nagrywasz kobieto ja cały czas mówię o tym jak się prowadzimy, jakie życie prowadzimy i co spożywamy – rozumiesz mówię o zdrowiu tego co ewentualnie mogło być poczęte, tak”. Do kwestii tej dobitniej nawiązał w dalszej części przesyłając wiadomość: „Bardziej mnie interesuje, wiesz, w jakim ja jestem stanie zdrowia, kurwa, a tym bardziej jeżeli jakiś mutant mały, kurwa, mi się tam stworzył, to w jakim on był stanie zdrowia, co my w genie przekazał, rozumiesz, pod tym względem raczej bym się bał”.

W toku wymiany wiadomości M. K. przesłała wiadomość głosową: „Kurwa no ja się cała trzęsę masakra rano pójdę na to badanie krwi nie no po prostu nie ogarniam”, a po otrzymaniu cytowanej wyżej wypowiedzi oskarżonego: „Kurwa no ja nie ogarniam na razie tego. Jutro zrobię badania. Oby nie było to.”

W kolejnych wiadomościach oskarżony dopytywał, czy M. K. zastanowiła się na tym, co zrobi jeśli ciąża zostanie potwierdzona, po czym przesłał wiadomość: „Jeżeli chcesz coś robić, wiesz, w kierunku, wiesz o czym myślę to raczej trzeba myślę o tym wcześniej niż później. Nie wiem kiedy miałaś ostatni okres i kiedy może to być.”, na co M. K. odpowiedziała także wiadomością głosową: „Ja nie chciała bachorów, mnie Z. wystarcza, kurwa no nie, jeszcze się nie zastanawiałam. Nie myślę dopóki nie zrobię badania na krwi, na krew.”

W odpowiedzi oskarżony stwierdził: „Do sześciu tygodni chyba możesz iść do lekarza i kupić tabletkę, taką zwykłą, w aptece, bezproblemowo.” M. K. odpowiedziała: „Nie, nie o tym nie myślałam, nie przeszło mi to przez głowę nawet. Daj mi na razie spokój do jutra”. Oskarżony w wiadomości zwrotnej nawiązał do swojej rzekomej bezpłodności, ale i stwierdził: „…przyjmuję od razu taką opcję, że tak jest, więc wiesz, trzeba się zastanowić grubiej, tak.” Dopytywał także o to, o ile M. K. spóźnia się okres co argumentował: „…żebym też wiedział, jakbym (…) się pytał znajomej, co można z tym zrobić. Do jakiego czasu, wiesz, żebyśmy też wiedzieli, jakie wyjścia ewentualnie”. Następnie ponownie nawiązał do kwestii zakupu, skutków i użycia tabletek deklarując zebranie na ten temat informacji od farmaceutki. W kolejnej wiadomości zastrzegł: „Nie wiem czy ty w ogóle dopuszczasz takie rozwiązanie, czy się na tym zastanawiałaś, czy myślałaś o tym, czy wiesz, nie chciałbym cię w żaden sposób do niczego zmuszać, tak. Wspieram każdą decyzję, nie będę cię, tam przekonywał na siłę na jakąś stronę, tak.” w następnej zaś wiadomości: „W moim odczuciu byłoby to najrozsądniejsze rozwiązanie (…) z mojej strony raczej bym się nie wahał (…). W podpowiedzi M. K. przesłała wiadomość głosową: „K. do jutra, na razie jeszcze nie mogę myśleć, nie ogarniam tego, jutro zrobię badanie i wtedy będę mieć pewność”. Mimo tego oskarżony kontynuował konwersację przesyłając M. K. kolejne dwie wiadomości głosowe. Następnie przesłał M. K. link do filmu instruktażowego Jak mogę usunąć ciążę (tabletki poronne, pigułki, aborcja)?” dodając wiadomość tekstową: „Więc ogarnę coś z tej listy, nie powinno być prob i weekend u mnie w zamknięciu też no prob”.

Na powyższe M. K. zareagowała wiadomością tekstową: „K. ja sobie sama dam radę sama Z. wychowałam, to z kolejnym dzieckiem też sobie poradzę”. W odpowiedzi oskarżony przesłał trzy wiadomości tekstowe: jak już mówiłem trzeba wziąć pod uwagę to, że nie koniecznie dziecko będzie zdrowe i dlatego takie rozwiązanie ci znalazłem. Wiem, że decyzja należy tylko do ciebie”; „Inne opcje chyba znasz”; „biorąc pod uwagę że Z. ma już parę lat”. następnie oskarżony przesłał M. K. kolejne wiadomości głosowe, w których poprosił o przekazanie informacji jaką podjęła decyzję, zapewnił, także gdyby miał tylko 8 miesięcy na przygotowanie się do wykonania zadań. K.P. C. zakończył opisaną korespondencję wiadomością głosową: „Co ty już przekonana, że będziesz rodzić raczej, czy raczej byś się zastanowiła nad adopcją”.

zez. M. K.

152, 10

protokoły oględzin wiadomości tekstowych i głosowych z załącznikami

22-30, 21

91-95

protokół oględzin telefonu K. C. (1) z załącznikiem

34-44, 45

wyj. oskarżonego

152v-153v

sprawozdanie kuratora

1-6

zez. M. K.

152, 10

protokoły oględzin wiadomości tekstowych i głosowych z załącznikami

22-30, 21

91-95

protokół oględzin telefonu K. C. (1) z zał.

34-44, 45

22 listopada 2019 r. M. K. wykonała badanie krwi, którego wynik potwierdzał ciążę.

150-153, 9v, 17v

23 listopada 2019 r. oraz 24 listopada 2019 r. oskarżony dwukrotnie, w rozmowach bezpośrednich, prowadzonych w mieszkaniu na ul. (...) w W. przekonywał M. K. do usunięcia ciąży. Wskazywał, że jest to jeszcze wczesny etap ciąży i nikt się nie dowie, że celowo przeprowadziła zabieg.

zez. M. K.

152v, 17v

K.P. C. nie oferował M. K. korzyści materialnych za przerwanie ciąży ani nie groził jej w celu zmuszenia jej do przerwania ciąży.

zez. M. K.

152v, 17v

M. K. (1) była zdecydowana na urodzenie dziecka – niezależnie od stanowiska oskarżonego. Stanowczo nie zgadzała się na przerwanie ciąży. Oskarżony zaakceptował tę decyzję i zaproponował M. K., aby wraz ze starszą córką, zamieszkały w jego mieszkaniu. Nie poruszał więcej tematu usunięcia ciąży.

zez. M. K.

150-153, 9v, 17v

wyj. K. C. (1)

176

M. C. (1) urodziła się (...) w K.. Oskarżony, za zgodą M. K. (1) uznał M. przed kierownikiem USC.

odpis skrócony aktu urodzenia M. C. (1)

77

wyj. K. C. (1)

176

Oskarżony ma 36 lat, jest kawalerem, M. C. (1) jest jego jedynym dzieckiem; posiada wykształcenie średnie, bez zawodu, utrzymuje się z działalności gospodarczej pod firmą (...), osiąga stały dochód, nie ma problemów zdrowotnych, nie był karany.

informacja o dochodach K. C. (1) za rok 2019, 2020 oraz 2021

80-81, 167-174

dane osobowe

149

odpisy z akt sprawy II K 520/16 SR w Wieluniu

184-185

zawiadomienie K. o wykonaniu środków karnych 19 września 2022 r.

186

M. K. (1) nie dysponuje majątkiem pozwalającym jej na samodzielne ustanowienie pełnomocnika w sprawie.

oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, docho-dach i źródłach utrzymania

140-144

Zachowanie oskarżonego będące przedmiotem osądu, M. K. (1) ujawniła kuratorowi sądowemu 15 lutego 2022 r. podczas wywiadu środowiskowego przeprowadzanego na zlecenie Sądu Rodzinnego w toku postępowania o opiekę na M. C. (1).

zez. M. K.

150-153

wywiad środowiskowy

10-15

W czasie rozprawy przez tut. Sądem, decyzją Sądu Rodzinnego, miejscem zamieszkania M. jest miejsce zamieszkania oskarżonego.

wyj. K. C.

152v-153v

zez. M. K.

150-153

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

K. C. (1)

1.1.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Nr karty

Wspólne zamieszkanie oskarżonego K. C. (1) z M. K. (1) oraz Z. U. od marca 2020 r. w mieszkaniu w W.

sprawozdanie kuratora sądowego

1-6

zez. M. K.

9-10, 17-18, 150v

Twierdzenia, że M. K. (1) komunikowała oskarżonemu, iż w razie zajścia w ciążę popełni samobójstwo.

wyj. K. C. (1)

153

Chęć posiadania dziecka z M. K. przez oskarżonego.

wyj. K. C. (1)

153v

Bezpłodność oskarżonego.

zez. M. K.

150v

I.. K. w zakresie stwierdzenia uprzedniej karalność oskarżonego

I.. K.

86-87

wyrok Sądu Rejonowego w Wieluniu z 25 listopada 2016 r. sygn. akt II K 520/16.

90

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

zez. M. K.

Sąd za podstawę ustaleń faktycznych przyjął depozycje M. K. (1), które, w zakresie okoliczności relewantnych, odnoszących się do okresu obejmującego działania zarzucane oskarżonemu zasługują na wiarę w całości, gdyż poparte są treścią korespondencji w aplikacji M., pozostają także spójne i konsekwentne w toku prowadzonego postępowania. Drobne nieścisłości związane chociażby z datą wspólnego z oskarżonym zamieszkania nie mają wpływu na ich wiarygodność, zwłaszcza, że we wskazanym przypadku, różnica w dacie pomiędzy zeznaniami pokrzywdzonej a wyjaśnieniami oskarżonego mogą wynikać z odmiennej interpretacji zachowań składających się na czas wspólnego zamieszkania.

wyj. oskarżonego

Wyjaśnienia oskarżonego w odniesieniu do faktów zaistniałych w okresie objętym zarzutem uznano za wiarygodne. Oskarżony w ramach swobodnej wypowiedzi po przeprowadzeniu dowodu z zeznań M. K. (1) przedstawił własną wersję przebiegu wydarzeń, przy czym – co kluczowe – nie kwestionował autentyczności własnych komunikatów przesyłanych ciężarnej po powiadomieniu go o prawdopodobnej ciąży (te zresztą zabezpieczono ze smartfonów zarówno M. K. jak i K.P. C.). Bez znaczenia przy tym pozostają twierdzenia oskarżonego jakoby w okresie znajomości, a przed 21 listopada 2019 r. M. K. ewentualna ciąża byłaby dla niej przyczynkiem do zamachu samobójczego. Takie deklaracje są oczywiście zrozumiałe zważywszy ówczesną sytuację M. K. (samotnie wychowywała już jedno dziecko) oraz ledwie symboliczną pomoc państwa matkom samotnie wychowującym dzieci – zwłaszcza tym, które chciałyby rozwijać się zawodowo, a więc pozostających poza sferą wsparcia socjalnego kierowanego do najuboższych (brak rozwiązań systemowych wsparcia dla takich matek przy braku możliwości skorzystania ze wsparcia żłobka czy przedszkola). Sąd nie prowadził także postępowania dowodowego odnośnie twierdzeń oskarżonego, jakoby M. K. (1) w obecności jego rodziców i Z. sformułowała taką wypowiedź – jeśli nawet tak było (wszak M. K. zakomunikowała oskarżonemu m.in.: „ja nie chciała bachorów, mnie Z. wystarcza, kurwa no nie, jeszcze się nie zastanawiałam. Nie myślę dopóki nie zrobię badania na krwi, na krew”.) to jest jasnym, że od M. K. jeszcze w tej samej wymianie wiadomości wprost zadeklarowała chęć urodzenia dziecka niezależnie od stanowiska oskarżonego. Należy przy tym pamiętać, że w języku potocznym zwroty: „zabiję się” i równoznaczne („chyba się zabiję”, „skończę z sobą”, etc.) pozostają wyrazem bezsilności, trudnej sytuacji życiowej, w tym braku wsparcia, w tym i od osób subiektywnie i obiektywnie zobowiązanych – a nie rzeczywistych zamiarów suicydalnych.

dowody z dokumentów

Dowody w postaci dokumentów, co do zasady, jako sporządzone przez właściwe organy w ramach ich kompetencji, nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodności, nie było też dowodów przeciwnych, a same dokumenty nie były kwestionowane.

Poczynione na wstępie zastrzeżenie dotyczy informacji o osobie z Krajowego Rejestru Karnego oraz wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu z 25 listopada 2016 r. sygn. akt II K 520/16 – o czym w sekcji 2.2.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

informacja K. stwierdzająca karalność oskarżonego

Oskarżony nie tylko respektował warunki probacyjne, jakim został poddany, ale i zrealizował wszystkie zobowiązania orzeczone jedynym wyrokiem skazującym wskazanym w informacji K., tj. wydanym w sprawie II K 520/16 Sądu Rejonowego w Wieluniu. Powyższe Sąd ustalił w następstwie czynności oględzin akt przedmiotowego postępowania ze szczególnym uwzględnieniem zawartych w nich dokumentów (k. 175v-176 w zw. z k. 179-186).

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt z wyroku

Oskarżony

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

1

K. C. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Aktywność w postaci nakłaniania do przerwania ciąży z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. z 2022 r., poz. 1575) obejmuje zarówno formę sprawczą, jak pomocnictwo. W niniejszej sprawie nie ma wątpliwości, że oskarżony w formie sprawczej nakłaniał pokrzywdzoną do przerwania ciąży w myśl ww. ustawy. Należy przy tym wskazać, że forma „nakłanianie”, pozostaje synonimiczna z określeniem „podżegania”. Jest to oddziaływanie na inną osobę w jakiejkolwiek postaci, nawet w postaci gestu, jednak zawsze musi przybrać formę działania. Chodzi przy tym o wpływanie na psychikę ciężarnej, obliczone na skłonie jej do określonego postępowania – w kształcie działania lub zaniechania. Z uwagi na zdegeneralizowany, ogólny charakter, znamię to wymaga każdorazowego doprecyzowania poprzez powiązanie z charakterystyką czynu zabronionego, do którego podżegacz nakłania. Warto pamiętać, że w art. 152 § 2 k.k. podżeganie (nakłanianie) zostało wydzielone jako osobny czyn zabroniony, podkreślając tym samym możliwość i wagę regulacji chroniącej życie poczęte. Jednocześnie dookreśla właściwą czynność podżegacza. Podżeganie nie określa technicznej formy wykonania określonego przepisem części szczególnej Kodeksu karnego czynu zabronionego, lecz stanowi odrębną podstawę do odpowiedzialności, poprzez dążenie podżegacza do popełnienia przestępstwa przez inną osobę, zachęty do przedsiębrania określonych czynności lub zaniechań. Równocześnie nie ma obowiązku urzeczywistnienia (dokonania) czynu, do którego podżegacz nakłaniał.

W niniejszej sprawie od chwili powiadomienia go o podejrzeniu ciąży – co istotne słusznym (w dacie działania pokrzywdzona była w ciąży) – przekonywał ją do aborcji. Rozpoczął od konieczności jej rozważenia. Następnie zaoferował zebranie informacji, żądał od M. K. danych pozwalających ustalić czas trwania ciąży (pytanie o ostatni okres) aż po już kategoryczne przesłanie jej linku do filmu instruktażowego oraz wypowiedzi bezpośrednio do niej kierowane. Przestępstwo z art. 152 § 2 k.k. może być popełnione zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym. W niniejszej sprawie zamiar oskarżonego ukierunkowany był na bezpośrednie osiągnięcie rezultatu. Sąd podkreśla, że przestępstwo z art. 152 § 2 k.k. ma charakter formalny i realizuje się z chwilą podjęcia przez sprawcę działań mających odpowiednio ułatwić przerwanie ciąży lub wytworzyć po stronie kobiety ciężarnej zamiar przerwania ciąży, niezależnie od tego czy kobieta przystąpiła do czynności zmierzających do przerwania ciąży, a nawet bez względu na to, czy powstał po jej stronie taki zamiar (Kodeks karny. Komentarz., R.. prof. dr hab. R. S., Wydawnictwo C.H. B., 2014 r.).

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego pozwoliła na przypisanie K. C. (1) popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 152 § 2 ustawy z 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym 24 listopada 2019 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. Jego sprawstwo i wina odnośnie tak przypisanego czynu nie budzą wątpliwości. Po stronie oskarżonego nie zaszły jakiekolwiek okoliczności wyłączające bezprawność zachowania. Nadto obejmował on swoją świadomością wszystkie znamiona przypisanego czynu działając w zamiarze bezpośrednim.

Czynność sprawcza przestępnego zachowania oskarżonego polegała na tym, że w okresie od 21 do 24 listopada 2019 r., w W. okręgu (...) nakłaniał ciężarną M. K. do przerwania ciąży poprzez rozmowy z nią i przesłanie jej za pośrednictwem komunikatora internetowego wiadomości tekstowych oraz głosowych, w tym poprzez przesłanie linku do filmu instruktarzowego pt. "Jak mogę usunąć ciążę (tabletki poronne, pigułki, aborcja)?".

Sąd zmodyfikował opis czynu przypisanego oskarżonemu uwzględniając wyłącznie okoliczności wykazane materiałem dowodowym. Sąd wyeliminował z opisu czynu, jak również kwalifikacji prawnej, konstrukcję czynu ciągłego z art. 12 § 1 k.k., albowiem czyn z art. 152 § 2 k.k. jest przestępstwem trwałym. Znamię czynnościowe „nakłania” zawiera w sobie ciągłość, długotrwałość działania. Elementem rozstrzygającym jest tożsamość osoby nakłanianej i ciąży. W niniejszej sprawie jednolitość postępowania oskarżonego jest wyraźna. Inicjuje ją informacja o przypuszczalnej ciąży. Nie ma więc konieczności odwoływania się do instytucji czynu ciągłego. Zmiana w pozostałym zakresie ma więc charakter techniczny, związana jest z przyjętą formą jednolitości zachowania i koniecznością dopracowania gramatycznego treści zarzutu.

Sąd przyjął kwalifikację prawną czynu przypisanego oskarżonemu w oparciu o przepisy ustawy z dnia 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny w brzmieniu z 24 listopada 2019 r., mając na uwadze to, że brzmienie przepisów obowiązujących na ten dzień było względniejsze dla oskarżonego, a to z uwagi na zmianę w zakresie art. 37a k.k. Otóż w obecnym brzmieniu, zgodnie z § 1 tego przepisu, Sąd może orzec grzywnę w wymiarze nie niższym niż 100 stawek dziennych, ale tylko jeżeli równocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek. W brzmieniu obowiązującym 24 listopada 2019 r. (data czynu przyjęta od ostatniego dnia przypisanego zachowania) art. 37a k.k. nie przewidywał obostrzenia w postaci konieczności orzeczenia środka karnego, kompensacyjnego lub przepadku.

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt
z wyroku

Punkt

a czyn

Przytoczyć okoliczności

K. C. (1)

1.

I

Na podstawie art. 152 § 2 ustawy z 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym 24 listopada 2019 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. oraz art. 37a § 1 k.k. Sąd wymierzył oskarżonemu karę 100 stawek dziennych grzywny ustalając wartość jednej stawki dziennej na kwotę 60 złotych, uwzględniając stopień winy i społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które mają zostać osiągnięte w stosunku do oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Oskarżony jest osobą dorosłą, doświadczoną życiowo, nie ma też okoliczności pozwalających kwestionować jego zdolność do oceny zdarzeń, co pozwala mu na rozpoznanie istoty czynu; jest też osobą świadomą przedsiębranych czynów i zdającą sobie sprawę z ich konsekwencji. W czasie czynu oskarżony rozumiał jego znaczenie i mógł pokierować swoim postępowaniem. Nie istniały okoliczności wyłączające bezprawność lub winę.

Ustalając stopień winy oskarżonego, Sąd uznał, że oskarżony nie znajdował się on w anormalnej sytuacji motywacyjnej, która by ten stopień winy limitowała. Oskarżonemu towarzyszyły wątpliwości co do stanu zdrowia płodu, ale są one czym naturalnym, wręcz oczywistym, towarzyszą wszystkim świadomym rodzicom, i jako takie do chwili potwierdzenia – w ówczesnym stanie prawnym - w drodze badań prenatalnych lub innych przesyłek medycznych wskazujących na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu (o czym w sprawie nie ma mowy), nie zwalniały go z odpowiedzialności. Trzeba przy tym podkreślić i tę oczywistość, że w ówczesnym stanie prawnym opisane „ciężkie i nieodwracalne upośledzenie płodu albo nieuleczalna choroba zagrażająca jego życiu” stwarzały jedynie możliwość, a nie obowiązek usunięcia ciąży.

Istotnie na obniżenie stopnia winy oskarżonego wpływa jednak krótki czas działania przestępnego, a nade wszystko stopień natężenia nakłaniania M. K. do aborcji. Oskarżony liczył się z jej zdaniem, wiedział, że decyzja należy do niej i stosował łagodne metody perswazji – podkreślając przy tym jej prawo do podjęcia decyzji i jej poszanowania. Oskarżony nie stosował gróźb, szantażu emocjonalnego czy ekonomicznego. Nie odżegnywał się od odpowiedzialności rodzicielskiej w przypadku podjęcia przez M. K. decyzji o urodzeniu dziecka. Chciał aborcji, ale też szybko odstąpił od nakłaniania M. K. do aborcji oraz udzielił jej wsparcia proponując, aby wraz z córką zamieszkała w jego mieszkaniu.

Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu Sąd wziął pod uwagę przesłanki o charakterze podmiotowym oraz przedmiotowym. W zakresie przesłanek podmiotowych i tu ma znaczenie sposób nakłaniania mający postać perswazji. Oskarżony nie tylko dał wyraz poszanowaniu stanowiska M. K., ale i nie proponował metod aborcji zagrażających jej zdrowiu. Proponował zastosowanie środka wczesnoporonnego oferując możliwości zasięgnięcia informacji u profesjonalisty (farmaceuty). (...) odtwarzany po kliknięciu przesłanego przez niego linku odwołuje się do aborcji przeprowadzanych metodami dopuszczalnymi w innych krajach tego samego co Polska kręgu kulturowego, w których to rodzicom, zwłaszcza kobietom, pozostawia się możliwość stanowienia o rodzicielstwie. Po stronie okoliczności przedmiotowych Sąd zważył brak skutku (działania oskarżonego nie doprowadziły u M. K. do podjęcia decyzji o aborcji).

Zważywszy rodzaj zaatakowanego dobra chronionego Sąd stwierdził, że czyn oskarżonego charakteryzował wyższy niż nieznaczny stopień społecznej szkodliwości, tj. taki, który wymaga nie tylko zastosowania środków probacyjnych, ale wymierzenia kary.

Analizując motywację i sposób zachowania się oskarżonego, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków (te odnoszą się do obowiązków rodzicielskich), brak ujemnych następstw przestępstwa (M. K. nie zmieniła decyzji co do zamiaru urodzenia dziecka), właściwości i warunki osobiste sprawcy (oskarżony prowadzi ustabilizowany, społecznie akceptowalny tryb życia), sposób życia przed popełnieniem przestępstwa (niekaralność) i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza dobrowolne udzielenie M. K. wsparcia w okresie ciąży (propozycja wspólnego zamieszkania przyjęta przez M. K., partycypowanie w kosztach prowadzenia ciąży przez lekarza) oraz przyjęcie na siebie obowiązków związanych z wychowaniem dziecka nakazywały Sądowi ustalenie, że ewentualnie wymierzona kara pozbawienia wolności – wyłącznie wskazana przez ustawodawcę - nie byłaby surowsza od roku i w konsekwencji zdecydował o zastosowaniu przy wymiarze kary art. 37a k.k. w brzmieniu obowiązującym w dacie czynu i wymierzeniu oskarżonemu grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych, a zatem w wymiarze oscylującym w dolnych granicach ustawowego zagrożenia określonych art. 37a k.k. oraz art. 33 § 1 k.k. tj. od 100 do 540 stawek dziennych. Kara ta daje szansę, że oskarżony powróci na drogę poszanowania reguł prawnych na skutek przeprowadzenia procesu resocjalizacyjnego w warunkach nieizolacyjnych. Orzeczenie wobec oskarżonego kary innego rodzaju lub w innym wymiarze, z uwagi na stopień społecznej szkodliwości czynu i winy, zdaniem Sądu nie spełniłoby funkcji wychowawczych i nie zadośćuczyniłoby poczuciu sprawiedliwości społecznej. Ustalając wartość kwotową stawki dziennej, Sąd przyjął pod uwagę status majątkowy i źródło utrzymania oskarżonego (własna firma), a także jego właściwości i warunki osobiste oraz rodzinne (stan zdrowia, na jego utrzymaniu pozostaje wyłącznie córka). Tym samym wymierzona grzywna pozostaje realną dolegliwością, pozwalającą na realizację celów kary, a także kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa.

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt
z wyroku

Punkt a czynu

Przytoczyć okoliczności

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Dla potrzeb należytej reprezentacji interesów pokrzywdzonego dziecka Sąd Rodzinny, na wniosek prokuratora ustanowił kuratora będącego adwokatem. W toku postępowania jurysdykcyjnego kurator ustanowił się oskarżycielem posiłkowym i uczestniczył w każdym z terminów rozprawy.

Zgodnie z art. 99 3 Kodeksu rodzinnego sąd, przed którym kurator reprezentuje dziecko, rozstrzygając o wynagrodzeniu kuratora, i poniesionych przez niego wydatkach, czyni to w oparciu o przepisy proceduralne właściwe dla danego postępowania, ale wysokość tego wynagrodzenia ustala na podstawie przepisów stosowanych w postępowaniu cywilnym, czyli na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. poz. 536). Zgodnie z § 1 ust. 1 powołanego rozporządzenia wysokość wynagrodzenia kuratora ustala się w kwocie nieprzekraczającej 50% stawek minimalnych za czynności adwokackie określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie Prawa o adwokaturze, ale nie niżej niż 60 zł. Ustęp 3. powołanego rozporządzenia obliguje Sąd do miarkowania wynagrodzenia zależnie od m.in. nakładu pracy kuratora, w szczególności czasu poświęconego na przygotowanie się do działania w postępowaniu, liczby stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjętych w sprawie i stopnia zawiłości sprawy. Zastrzec należy, że powyżej omówiony akt dotyczy wynagrodzenia każdego kuratora, a więc nie tylko kuratora będącego pełnomocnikiem oskarżyciela posiłkowego, którego zakres czynności i odpowiedzialność za wynik procesu jest nieporównywalny z zadaniami kuratora w postępowaniu cywilnym. Wysokość stawki minimalnej wynagrodzenia kuratora określa 1/2 stawki z § 11 ust. 3 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.) - z uwzględnieniem i § 17 pkt. 1 tegoż i z uwzględnieniem stawki podstawnej podatku od towarów i usług właściwej dla usług prawniczych.

Uwzględniając powyższe Sąd uznał, że właściwym w sprawie będzie przyznanie kuratorowi dziecka wynagrodzenia odpowiadającego stawce maksymalnej wynagrodzenia należne [(600 zł + 20%) x 23%] tj. w kwocie 885,60 zł.

3.

M. K. (1) korzystała z pomocy prawnej wyznaczonej z urzędu pełnomocniczki, która nie uzyskała zapłaty za świadczone usługi od M. K. ani innej osoby i wniosła o przyznanie jej wynagrodzenia od Skarbu Państwa wg norm przypisanych. Sprawę w postępowaniu pierwszoinstancyjnym rozpoznano na 2 terminach, przy czym tylko w jednym wnioskodawczyni uczestniczyła.

Wysokość należnego i przyznanego wynagrodzenia ustalono na kwotę 738,00 zł w oparciu o art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1513 ze zm.) w zw. z § 17 ust. 2 pkt. 5 (600 zł) w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust. 3 (23% podatku od towaru i usług) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 18).

4.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął w oparciu o art. 627 k.p.k. zobowiązując oskarżonego do uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa w całości kosztów procesu związanych z przypisanym mu czynem. Koszty te stanowią:

opłata w kwocie 1.200 zł ustalona w oparciu o art. 3 ust. 1 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.)

wydatki w kwocie 1.693,60 zł, którą stanowią: wydatki postępowania przygotowawczego - 50 zł, doręczenia przed sądem I Instancji - 20 zł, suma należności z pkt. 2. i 3. – 1.623,60 zł. Tu Sąd podkreśla, że wskazanie kwoty w pkt. 4.b nie powinno się zdarzyć i wyniknęło z omyłki rachunkowej, która w przypadku niewniesienia środka odwoławczego zostanie sprostowana w trybie art. 105 § 1 k.p.k.

7.  Podpis