UZASADNIENIE

Decyzją z 24.05.2022r. (Nr (...)), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Odział w Ł. ponownie ustalił D. K. kapitał początkowy na dzień 1.01.1999r., którego wartość wyniosła 103 018,19zł.

Decyzją z 26.05.2022r. (Nr (...)), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Odział w Ł. przeliczył D. K. emeryturę od 1.02.2022r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury.

Nie podzielając powyższych decyzji w/w złożyła odwołanie, wnosząc o ponowne przeliczenie świadczenia poprzez uwzględnienie wysokości wynagrodzeń z okresu od 1.01.1995 – 31.10.1995 według załączonego zestawienia.

W odpowiedzi organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. K., urodziła się (...)

Decyzją z 24.05.2022r. (Nr (...)), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Odział w Ł. ponownie ustalił D. K. kapitał początkowy na dzień 1.01.1999r., którego wartość wyniosła 103 018,19zł. Do obliczenia pwkp oraz obliczenia wwpw kp przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1.01.1989 – 31.12.1998; wwpw wyniósł 105,80%. Do ustalenia wwpw kp za okresy, za które nie udokumentowano wynagrodzeń przyjęto kwoty minimalnego wynagrodzenia proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy jej wykonywania, tj. od 1.01.1995 – 31.10.1995 (decyzja/akta ZUS).

Decyzją z 26.05.2022r. (Nr (...)), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Odział w Ł. przeliczył D. K. emeryturę od 1.02.2022r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury (decyzja k. 17/akta ZUS).

W toku postępowania odwoławczego został dopuszczony dowód z opinii biegłego z dziedziny rachunkowości, który po zapoznaniu się ze stanowiskiem stron procesu, z aktami sprawy, aktami rentowymi, dokumentacją płacowo - osobową załączoną do akt ZUS, kartą wynagrodzeń skarżącej za 1995r., przeliczył podstawę wymiaru i wysokość emerytury oraz emerytury kapitałowej D. K. na dzień 1 lutego 2022r. w najkorzystniejszym wariancie oraz przeliczył na potrzeby w/w emerytury wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r., w oparciu o w/w materiał dowodowy, mając na uwadze podstawy przyznanej emerytury wskazane w zaskarżonych decyzjach (k. 10/akta sprawy).

Wnioskodawczyni udokumentowała okresy pracy: (...) Wojewódzka Spółdzielnia (...) w C. od 1.10.1980 - 31.10.1982, Bank Spółdzielczy w W. od 1.11.1982 - 31.10.1995r. (wyn. 490zł. + 15% wysługa lat), Bank (...) SA w Ł. od 1.11.1995 - 31.12.1998 i dalej (brak dokumentu do kiedy). Do 31.12.1998r., tj. do wyliczenia wysokości kapitału początkowego udokumentowane okresy pracy wynosiły: składkowe - 18 lat, 2 dni, tj. 216 m-cy, nieskładkowe - 3 m-ce, 2 dni, tj. 3 m-ce. Udokumentowane zostały wynagrodzenia do 31.12.1998r.: 1980r. od 01.10. 14.006,00 wg Rp 7, przec. wyn. - 72.480,00, do 3 m-cy 18.120,00, wskaźnik 77,30%, 1981r. - 63.305,00 jw., przec. wyn. - 92.268,00, wskaźnik 68,61%, 1982r. do 31.10. - 74.555,00 jw., od XI 10.800,00 najn. wyn., razem 85.355,00, przec. wyn. - 139.572,00, wskaźnik 61,15%, 1983r.- 82.505,00, przec. wyn. - 173.700,00, wskaźnik 47,50%, 1984r. - 107.475,00 jw., przec. wyn. 202.056,00, wskaźnik 53,19%, 1985r. - 132.625,00 notatka kolegialna ZUS, karty wyn., przec. wyn. 240.060,00, wskaźnik 55,25%, 1986r. - 168.854,00 jw., przec. wyn. - 289.140,00, wskaźnik 58,40%, 1987r. - 189.440,00 jw., przec. wyn. - 350.208,00, wskaźnik 54,09%, 1988r. - 385.500,00 jw., przec. wyn. - 637.080,00, wskaźnik 60,51%, 1989r, - 3.183.146,00 jw., przec. wyn. - 2.481.096,00, wskaźnik 128,30%, 1990r. - 9.594.710,00 jw., przec. wyn. - 12.355.644,00, wskaźnik - 77,65%, 1991r. - 19.233.000,00 jw., przec. wyn. - 21.240.000,00, wskaźnik 90,55%, 1992r. - 50.650.000,00 j.w., przec. wyn. 35.220.000,00, wskaźnik - 143,81%, 1993r. - 55.411.000,00 jw., przec. wyn. - 47.940.000,00, wskaźnik 115,58%, 1994r. - 66.591.000,00 jw., przec. wyn. - 63.936.000,00, wskaźnik 104,15%, 1995r. - do 31.10. 5.547,58 wg kart wyn., od XI. 610,00 Rp 7, razem 6.157,58, przec. wyn. 8.431,44, wskaźnik 73,03%. ZUS za okres do 31.10. przyjął najniższe wyn. w j.g.u. w wysokości 2810zł. i wskaźnik 40,56%, 1996r. - 9.920,00 j.w. Rp 7, przec. wyn. - 10.476,00, wskaźnik 94,69%, 1997r.- 16.520,00 jw., przec. wyn. - 12.743,16, wskaźnik 129,64%, 1998r. - 19.785,00 j.w., przec. wyn. -14.873,88, wskaźnik 133,02%. Najkorzystniejszy wwpw kapitału początkowego z okresu do 31.12.1998r. jest z lat 1989 - 1998, który wynosi 109,04% (1090,42 : 10). Składki emerytalne za pracę od 01.01.1999r. przekazywane były do ZUS na indywidualne konto wnioskodawczyni i które to składki po waloryzacji uwzględniane są do podstawy przy wyliczeniu emerytury. Wynagrodzenia wg list płac oraz notatki kolegialnej ZUS za okres od 1983 - 1994 przyjęte do wyliczeń przez ZUS i biegłego wynosiły: 1983r. - 82.505,0zł., 1984r. - 107.475,00zł., 1985r. - 132.625,00zł., 1986r. - 168.854,00zł., 1987r. - 189.440,00zł., 1988r. - 385.500,00zł., 1989r. - 3.183.146,00zł., 1990r. - 9.594.710,00zł., 1991r. - 19.233.000,00zł., 1992r. - 50.650.000,00zł., 1993r. - 55.411.000,00zł., 1994r. - 66.591.000,00zł. Za rok 1995r. (do X.) wynagrodzenie przyjęte przez biegłego wg karty wynagrodzeń wynosiło 5.547,58zł.Wyliczenie wysokości kapitału początkowego na dzień 01.01.1999r. - do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjęto: podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1.331,26zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy z 10 kolejnych lat kalendarzowych z okresu do 31.12.1998r., tj. z lat 199 - 1998 w wysokości 109,04%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wynoszącego 109,04% przez obowiązującą kwotę bazową określoną w ustawie emerytalnej wynoszącą 1.220,89zł. (109,04% x 1.220,89zł. kwota bazowa = 1331,26zł.). Przyjęto okresy pracy: składkowe wynoszące: 18 lat, 2 dni, tj. 216 m-cy, nieskładkowe wynoszące: 3 m-ce, 2 dni, tj. 3 m-ce. Razem okresy składkowe i nieskładkowe wynoszą: 18 lat, 3 m-ce, 4 dni, tj. 6574. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31.12.1998r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego, który dla wnioskodawczyni wynosi 64,27%. Wysokość 24% kwoty bazowej wynosi 293,01zł. (24% x 1.220,89zł. kwota bazowa = 293,01zł). Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat wynosi 209 m-cy i wynika z komunikatu Prezesa GUS z dnia 25.03.1999r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (MP Nr 12, poz.173). Obliczenie wartości kapitału początkowego na dzień 01.01.1999r.: część socjalna 293,01zł. x 64,27% (współczynnik proporcjonalny) = 188,32zł.; (216 m-cy okr. skł. x 1,3%) : 12 x 1331,26zł. (podstawa wymiaru) = 311,51zł.; (3 m-ce okr. nieskł. x 0,7%) : 12 x 1331,26zł. (podstawa wymiaru) = 2,40zł., razem 502,23zł.; 502,23zł. x 209 m-cy (średnie dalsze trwanie życia) = 104.966,07zł. Kapitał początkowy ustalony na dzień 01.01.1999r. wynosi 104.966,07zł. Za okres od 1.01.1995 - 31.10.1995 przyjęto wynagrodzenia wynikające z karty wynagrodzeń wynoszące 5.547,58zł.

ZUS przy uwzględnieniu za powyższy okres najniższego wynagrodzenia w jgu, podstawę wymiaru za 1995r. w wysokości 40,56% przyjął wwpw kapitału początkowego z lat 1989 - 1998 w wysokości 105,80% i wyliczył kapitał początkowy w wysokości 103.018,19zł.

Podstawę obliczenia emerytury zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę, które to według Komunikatu Prezesa GUS z 25.03.2021r. wynosi na styczeń 2021r. - 246,9 m-cy (opinia k. 15 – 19/akta sprawy).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. W poczet materiału dowodowego Sąd przyjął opinię biegłego z zakresu rachunkowości, który po zapoznaniu się ze stanowiskiem stron procesu, z aktami sprawy, aktami rentowymi, dokumentacją płacowo - osobową załączoną do akt ZUS, kartą wynagrodzeń skarżącej za 1995r., przeliczył podstawę wymiaru i wysokość emerytury oraz emerytury kapitałowej D. K. na dzień 1 lutego 2022r. w najkorzystniejszym wariancie oraz przeliczył na potrzeby w/w emerytury wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r., w oparciu o w/w materiał dowodowy, mając na uwadze podstawy przyznanej emerytury wskazane w zaskarżonych decyzjach. W ocenie Sądu opinia jest wnikliwa i fachowa, brak podstaw by odmówić opinii mocy dowodowej. Z opinii biegłego wynika, że najkorzystniejszy wwpw jest z lat 1989 - 1998 i wynosi 109,04%, a kapitał początkowy na dzień 1.01.1999r. wynosi 104.966,07zł. Podzielając w pełni opinię biegłego, Sąd uczynił zawarte w niej ustalenia i wnioski za podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia. Z uwagi na wyjaśnienie okoliczności sprawy, Sąd oddalił wniosek dowodowy ZUS o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej tegoż biegłego.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie jest zasadne.

W myśl przepisu art. 174 ust. 1 – 3 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2018r., poz. 1270 ze zm.), kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999r.

Nową emeryturę ustala się jako równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Podstawa obliczenia emerytury to suma składek na ubezpieczenia emerytalne z uwzględnieniem waloryzacji (zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego od dnia: 1.01.1999r. do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury) oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego.

Na wysokość emerytury obliczonej według nowych zasad ma wpływ wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego ustalanego na dzień 1.01.1999r. oraz wysokość zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie społeczne zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego od dnia: 1.01.1999r. do miesiąca poprzedzającego miesiąc przyznania emerytury.

Postepowanie dowodowe wykazało, że zaistniały podstawy do zmiany zaskarżonych decyzji. Stanowisko takie wynika z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, którą Sad w całości podzielił. Z opinii biegłego wynika, że najkorzystniejszy wwpw jest z lat 1989 - 1998 i wynosi 109,04%, a kapitał początkowy na dzień 1.01.1999r. wynosi 104.966,07zł.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje i orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE