WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny Sekcja do spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2022 r. w Gdyni

sprawy z powództwa A. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2000 zł. (dwa tysiące złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 sierpnia 2019r do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 100 zł. ( sto złotych) tytułem zwrotu połowy opłaty od pozwu;

4.  nie obciąża powódki kosztami opinii biegłych ponad już uiszczoną zaliczkę na koszt opinii biegłych;

5.  nakazuje ściągnięcie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 742,98 zł. (siedemset czterdzieści dwa złote dziewięćdziesiąt osiem groszy) tytułem brakujących kosztów opinii biegłych.

UZASADNIENIE

Powódka A. G. domaga ³a siê od pozwanego Powszechnego (...) S.A. z siedzib ¹ w W. zap ³aty kwoty 4.000,00 z ³ wraz z ustawowymi odsetkami za opóŸnienie od dnia 20 sierpnia 2019 roku do dnia zap ³aty, a tak¿e zas ¹dzenia na swoj ¹ rzecz kosztów procesu wed ³ug norm przepisanych.

W uzasadnieniu poda ³a, ¿e dnia 5 grudnia 2018 roku jako pasa¿er autobusu linii nr (...) podczas gwa ³townego hamowania straci ³a równowagê i dozna ³a urazu w postaci st ³uczenia rêki prawej i prawego uda. PóŸniej rozpoznano u niej skrêcenie i naderwanie odcinka szyjnego krêgos ³upa oraz powierzchowny uraz klatki piersiowej. Dodatkowo powódka skar¿y ³a siê na bóle i zawroty g ³owy.

Pismem z dnia 5 sierpnia 2019 roku powódka wezwa ³a pozwanego do zap ³aty kwoty 10.000,00 z ³ tytu ³em zadoœæuczynienia. Pozwany przyzna ³ powódce kwotê 500,00 z ³, która zosta ³a pomniejszona wskutek przyczynienia siê do szkody.

Powódka odwo ³a ³a siê od decyzji, kwestionuj ¹c przyczynienie siê do szkody. Pozwany nie zmieni ³ stanowiska.

Odsetki liczone s ¹ od nastêpnego dnia po z ³o¿eniu przez pozwan ¹ oœwiadczenia o przyznaniu zadoœæuczynienia w kwocie 500,00 z ³.

(pozew – k. 3-7)

Pozwany wniós ³ o oddalenie powództwa i zas ¹dzenie na swoj ¹ rzecz kosztów procesu wed ³ug norm przepisanych.

Zdaniem pozwanego roszczenie powódki przekracza rozs ¹dne granice. Powódka nie dozna ³a trwa ³ego uszczerbku na zdrowiu. Stwierdzone u powódki uszkodzenia nie maj ¹ wp ³ywu na funkcjonowanie organizmu jako ca ³oœci zarówno w ¿yciu codziennym, jak i samoobs ³udze. Zebrana dokumentacja nie spowodowa ³a u powódki obiektywnie uzasadnionego poczucia nieprzydatnoœci spo ³ecznej. (...) kwota zadoœæuczynienia zosta ³a pomniejszona o 30 % z tytu ³u przyczynienia siê poszkodowanej do zwiêkszenia rozmiarów szkody. Poszkodowana usiad ³a na fotelu pasa¿era bokiem do kierunku jazdy, trzymaj ¹c w obu rêkach ró¿ne przedmioty, które uniemo¿liwi ³y jej przytrzymanie siê porêczy.

(odpowiedŸ na pozew – k. 32-33)

(...) stan faktyczny:

Dnia 5 grudnia 2018 roku powódka wsiad ³a do autobusu linii nr (...) na rozk ³adanym miejscu siedz ¹cym w miejscu przeznaczonym na wózki. Z uwagi na brak uchwytów podtrzymuj ¹cych, podtrzymywa ³a siê kul ¹, przy pomocy której porusza ³a siê. (...) miejsce skoœnie do kierunku jazdy (przodem i delikatnie na prawo). Na skutek zachowania kierowcy, posiadaj ¹cego obowi ¹zkowe ubezpieczenie odpowiedzialnoœci cywilnej u pozwanej, autobus (...) zahamowa ³, co spowodowa ³o upadek powódki. Pasa¿erowie autobusu pomogli jej wstaæ. Powódka wraz z kole¿ank ¹ uda ³y siê na (...).

(dowód: zeznania powódki – k. 78v.-79v., p ³yta – k. 80, zeznania œwiadka Z. (...) – k. 102-102v., zeznania œwiadka E. (...) – k. 105-106, k. 128-129, akta szkody na p ³ycie – k. 271)

W wyniku wypadku powódka dozna ³a st ³uczenia prawego uda, prawej rêki oraz prawego barku. Aktualne dolegliwoœci bólowe powódki zwi ¹zane s ¹ z obluzowaniem komponentu endoprotezy, który jest procesem wieloletnim. Na skutek wypadku powódka nie dozna ³a d ³ugotrwa ³ego lub sta ³ego uszczerbku na zdrowiu.

(dowód: dokumentacja medyczna – k. 9-12, k. 218-223, pisemna opinia (...) – k. 136-140 wraz z pisemn ¹ opiniê uzupe ³niaj ¹c ¹ – k. 214-215)

W wyniku wypadku nie dosz ³o u powódki do ¿adnych obra¿eñ neurologicznych, które mog ³yby mieæ wp ³yw na ogóln ¹ sprawnoœæ ruchow ¹ powódki, a tym bardziej w stopniu powoduj ¹cym koniecznoœæ pomocy osób trzecich w codziennym funkcjonowaniu.

(dowód: pisemna opinia (...) s ¹dowego J. K. – k. 185-194)

Pismem z dnia 5 sierpnia 2019 roku powódka zg ³osi ³a szkodê pozwanemu. (...) z dnia 19 sierpnia 2019 roku pozwany uzna ³ swoj ¹ odpowiedzialnoœæ za szkodê i przyzna ³ powódce zadoœæuczynienie w kwocie 350,00 z ³ przy uwzglêdnieniu stopnia przyczynienia siê powódki do zwiêkszenia rozmiaru szkody. Powódka zareklamowa ³a decyzjê ubezpieczyciela, co nie doprowadzi ³o do zmiany jego decyzji.

(dowód: pismo z dnia 05.08.2019r. – k. 14-16, decyzja z dnia 19.08.2019r. – k. 17-19, reklamacja z dnia – k. 20-22, pismo z dnia 24.09.2019r. – k. 23-25, akta szkody na p ³ycie – k. 271

(...)¿y ³, co nastêpuje:

P.¿szy stan faktyczny (...) na podstawie dowodów z dokumentów przed ³o¿onych przez strony, dowodu z zeznañ œwiadków, powódki oraz opinii (...) ortopedy oraz neurologa.

(...) zgromadzony w sprawie materia ³ dowodowy (...), ¿e dowody z dokumentów przed ³o¿onych przez strony s ¹ wiarygodne, albowiem ¿adna ze stron nie kwestionowa ³a autentycznoœci tych dokumentów, w tym zgodnoœci przedstawionych kopii dokumentów z orygina ³ami, prawdziwoœci twierdzeñ w nich zawartych, ani te¿ ¿adna ze stron nie zaprzeczy ³a, ¿e osoby podpisane pod tymi dokumentami nie z ³o¿y ³y oœwiadczeñ w nich zawartych.

W ocenie (...) brak by ³o podstaw do kwestionowania dowodu z opinii (...) s ¹dowych na okolicznoœæ ustalenia rodzaju i skutków dla zdrowia powódki, powsta ³ych w wyniku przedmiotowego wypadku, wysokoœci i charakteru doznanego uszczerbku oraz rokowañ co do stanu zdrowia powódki na przysz ³oœæ, albowiem zosta ³y sporz ¹dzone w sposób rzetelny, profesjonalny i z zachowaniem nale¿ytych standardów, co czyni je w pe ³ni przydatnymi do rozstrzygniêcia sprawy. Nadto, wnioski do jakich doszli biegli s ¹ stanowcze i zosta ³y logicznie uzasadnione, nie budz ¹ one tak¿e ¿adnych w ¹tpliwoœci (...) w œwietle zasad doœwiadczenia ¿yciowego czy wiedzy powszechnej. Dodatkowo bieg ³y ortopeda sprostowa ³ niedok ³adnoœci pisarskie, jednoczeœnie rozdzielaj ¹c dolegliwoœci bólowe powódki wynikaj ¹ce z innych schorzeñ. Dlatego opinie (...) (wraz z uzupe ³niaj ¹c ¹ opini ¹ bieg ³ego ortopedy) uznano za w pe ³ni wiarygodne i przydatne dla rozstrzygniêcia sprawy.

Wobec wniosków opinii (...) ostro¿nie podszed ³ do zeznañ powódki w zakresie deklarowanych dolegliwoœci bólowych i ich zwi ¹zku z przedmiotowym wypadkiem. N.¿a ³o mieæ na uwadze, ¿e cierpienie (psychiczne lub fizyczne) jako odczuwalne zjawisko jest w ³asnoœci ¹ doœwiadczeñ zmys ³owych i w pewnym sensie jest subiektywne. (...) zobiektywizowanie cierpieñ powódki przez pryzmat wiedzy specjalnej lub zasad doœwiadczenia ¿yciowego nie dewaluuje mocy dowodowej zeznañ powódki, podlegaj ¹cych zasadom swobodnej oceny dowodów. (...), ¿e powódce towarzyszy ³y dolegliwoœci bólowe na skutek ogólnego pot ³uczenia prawej strony cia ³a. Co siê zaœ tyczy ³o zeznañ œwiadków co do dolegliwoœci bólowych powódki, wiedz œwiadków pochodzi ³a wprost od powódki, zatem z powy¿szych wzglêdów nie sposób uznaæ tych zeznañ za nieprawdziwe. Je¿eli natomiast mowa o przebiegu wypadku, zeznania œwiadków oraz powódki by ³y spójne i potwierdza ³y fakt zaistnienia szkody, a tak¿e usytuowania powódki bezpoœrednio przed wypadkiem, co zreszt ¹ potwierdzaj ¹ kadry z monitoringu z autobusu podczas zdarzenia. Nie mniej œwiadkowie nie mieli wiedzy, aby powódka korzysta ³a z pomocy osób trzecich po wypadku. N.¿a ³o zwróciæ uwagê, ¿e dokonana ocena koncentruje siê na faktach, nie zaœ wnioskach dotycz ¹cych winy powódki oraz jej ogólnej ostro¿noœci.

W tym stanie rzeczy normatywn ¹ podstawê odpowiedzialnoœci pozwanego ubezpieczyciela stanowi ¹ przepisy art. 822 § 1 i 4 k.c. i art. 8241 § 1 k.c. oraz art. 9 i art. 13 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowi ¹zkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1152 ze zm.) w zw. z art. 415 k.c., art. 444 § 1 k.c. i art. 445 § 1 k.c.

Zgodnie z art. 822 § 1 i 4 k.c. przez umowê ubezpieczenia odpowiedzialnoœci cywilnej zak ³ad ubezpieczeñ zobowi ¹zuje siê do zap ³acenia okreœlonego w umowie odszkodowania za szkody wyrz ¹dzone osobom trzecim, wzglêdem których odpowiedzialnoœæ za szkodê ponosi ubezpieczaj ¹cy albo osoba, na której rzecz zosta ³a zawarta umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w zwi ¹zku ze zdarzeniem objêtym umow ¹ ubezpieczenia odpowiedzialnoœci cywilnej mo¿e dochodziæ roszczenia bezpoœrednio od zak ³adu ubezpieczeñ. Na mocy natomiast art. 8241 § 1 k.c. o ile nie umówiono siê inaczej, suma pieniê¿na wyp ³acona przez zak ³ad ubezpieczeñ z tytu ³u ubezpieczenia nie mo¿e byæ wy¿sza od poniesionej szkody. Z treœci art. 9 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowi ¹zkowych (...) umowa ubezpieczenia obowi ¹zkowego odpowiedzialnoœci cywilnej obejmuje odpowiedzialnoœæ cywiln ¹ podmiotu objêtego obowi ¹zkiem ubezpieczenia za szkody wyrz ¹dzone czynem niedozwolonym oraz wynik ³e z niewykonania lub nienale¿ytego wykonania zobowi ¹zania, o ile nie sprzeciwia siê to ustawie lub w ³aœciwoœci (naturze) danego rodzaju stosunków. Z kolei, zgodnie z art. 13 ust. 2 tej¿e ustawy w obowi ¹zkowych ubezpieczeniach odpowiedzialnoœci cywilnej odszkodowanie wyp ³aca siê w granicach odpowiedzialnoœci cywilnej podmiotów objêtych ubezpieczeniem, nie wy¿ej jednak ni¿ do wysokoœci sumy gwarancyjnej ustalonej w umowie. Nadto, na wzglêdzie nale¿y mieæ równie¿ treœæ art. 361 §1 k.c., który stanowi, i¿ zobowi ¹zany do odszkodowania ponosi odpowiedzialnoœæ jedynie za normalne nastêpstwa dzia ³ania lub zaniechania z którego szkoda wynik ³a.

O.œæ sprawcy szkody by ³a odpowiedzialnoœci ¹ deliktow ¹ i uzale¿nion ¹ od wykazania przes ³anek w postaci: zdarzenia, z którym system prawny wi ¹¿e odpowiedzialnoœæ na zasadzie winy, szkody i zwi ¹zku przyczynowego miedzy owym zdarzeniem a szkod ¹. Z kolei odpowiedzialnoœæ pozwanego ubezpieczyciela wynika ³a z zawartej ze sprawc ¹ umowy ubezpieczenia odpowiedzialnoœci cywilnej (art. 822 § 4 k.c.), jednak¿e i w tym przypadku odpowiedzialnoœæ ubezpieczyciela zale¿a ³a od wykazania powy¿szych przes ³anek okreœlonych w art. 415 k.c.

Pozwany nie kwestionowa ³ swojej odpowiedzialnoœci za szkodê – uzna ³ j ¹ ju¿ na etapie postêpowania likwidacyjnego. Sporna by ³a natomiast wysokoœæ szkody oraz kwestia, czy powódka swoim zachowaniem przyczyni ³a siê do zwiêkszenia rozmiaru szkody.

Zgodnie z treœci ¹ art. 362 k.c., je¿eli poszkodowany przyczyni ³ siê do powstania lub zwiêkszenia szkody, obowi ¹zek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okolicznoœci, a zw ³aszcza do stopnia winy obu stron. W orzecznictwie przyjêto, ¿e przyczynieniem siê poszkodowanego do powstania szkody jest ka¿de jego zachowanie pozostaj ¹ce w normalnym zwi ¹zku przyczynowym ze szkod ¹, za któr ¹ ponosi odpowiedzialnoœæ inna osoba. Przy czym, zachowanie siê poszkodowanego musi stanowiæ adekwatn ¹ wspó ³przyczynê powstania szkody lub jej zwiêkszenia, czyli w ³¹czaæ siê jako dodatkowa przyczyna szkody. (...) stosowania art. 362 k.c. stwarzaj ¹c ¹ mo¿liwoœæ obni¿enia odszkodowania jest taki zwi ¹zek pomiêdzy dzia ³aniem lub zaniechaniem poszkodowanego a powsta ³¹ szkod ¹ (zwiêkszeniem siê jej rozmiarów), ¿e bez owej aktywnoœci poszkodowanego b ¹dŸ w ogóle nie dozna ³by on szkody, albo te¿ wyst ¹pi ³aby ona w mniejszym rozmiarze (wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 11 wrzeœnia 2014 r., sygn. akt III CSK 248/13, LEX nr 1541200, wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 29 paŸdziernika 2008 r., sygn. akt IV CSK 228/08, OSNC-ZD 2009/3/66). (...) ten musi byæ oceniany w kategoriach adekwatnej przyczynowoœci, bo chocia¿ w przepisie art. 361 § 1 k.c. mowa jest tylko o zobowi ¹zanym do naprawienia szkody, to kodeks dla oceny zachowania siê poszkodowanego nie wprowadza innego miernika (wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 19 listopada 2009 r., sygn. akt IV CSK 241/09, LEX nr 677896, wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 20 czerwca 1972 r., sygn. akt II PR 164/72, LEX nr 7098). U pod ³o¿a tej konstrukcji tkwi za ³o¿enie, ¿e je¿eli sam poszkodowany swoim zachowaniem wp ³yn ¹³ na powstanie lub zwiêkszenie szkody, s ³usznym jest, by poniós ³ konsekwencje swego postêpowania.

Przyczynienie ma charakter obiektywny, odnosz ¹cy siê do czysto kauzalnych powi ¹zañ pomiêdzy zachowaniem poszkodowanego a szkod ¹, natomiast elementy subiektywne (np. wina lub nieprawid ³owoœæ zachowania) wystêpuj ¹ dopiero na etapie miarkowania wysokoœci œwiadczenia, jako "stosowne okolicznoœci" wskazane w art. 362 k.c.

Oznacza to, ¿e samo ustalenie przyczynienia siê poszkodowanego nie nak ³ada na s ¹d obowi ¹zku zmniejszenia odszkodowania, ani nie przes ¹dza o stopniu tego zmniejszenia. Ustalenie przyczynienia jest warunkiem wstêpnym, od którego w ogóle zale¿y mo¿liwoœæ rozwa¿ania zmniejszenia odszkodowania, i warunkiem koniecznym, lecz niewystarczaj ¹cym, gdy¿ samo przyczynienie nie przes ¹dza zmniejszenia obowi ¹zku szkody. O tym, czy obowi ¹zek naprawienia szkody nale¿y zmniejszyæ ze wzglêdu na przyczynienie siê, a je¿eli tak – w jakim stopniu nale¿y to uczyniæ, decyduje s ¹d w procesie sêdziowskiego wymiaru odszkodowania w granicach wyznaczonych przez art. 362 k.c. Decyzja o obni¿eniu odszkodowania jest uprawnieniem s ¹du, a rozwa¿enie wszystkich okolicznoœci in casu, w wyniku oceny konkretnej i zindywidualizowanej – jest jego powinnoœci ¹ (wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 19 listopada 2009 r., sygn. akt IV CSK 241/09, LEX nr 677896). Tym samym art. 362 k.c. zaliczany jest do tzw. prawa sêdziowskiego, którego istot ¹ jest pozostawienie s ¹dowi pewnego marginesu swobody, co nie zwalnia z obowi ¹zku uwzglêdnienia i wnikliwego rozwa¿enia wskazówek zawartych w tym przepisie (wyrok S ¹du Apelacyjnego w (...) z dnia 9 sierpnia 2013 r., sygn. akt I ACa 310/13, LEX nr 1362660). Oznacza to, ¿e nie ma znaku równoœci pomiêdzy stopniem przyczynienia siê a stopniem obni¿enia odszkodowania, chocia¿ nie jest te¿ wykluczone, ¿e w konkretnych okolicznoœciach sprawy zmniejszenie odszkodowania nast ¹pi w takim samym stopniu, w jakim poszkodowany przyczyni ³ siê do szkody. W tej ostatniej sytuacji istotne jest, aby nie nast ¹pi ³o to automatycznie, lecz w wyniku oceny wszystkich okolicznoœci sprawy. D. jeszcze nale¿y, ¿e interpretacji art. 362 k.c. nie mo¿na dokonywaæ w oderwaniu od podstawy prawnej, z jakiej wywodzone s ¹ roszczenia odszkodowawcze. Jeœli zobowi ¹zany do naprawienia szkody odpowiada na zasadzie ryzyka do zastosowania art. 362 k.c., obok adekwatnego zwi ¹zku przyczynowego, wystarczy obiektywna nieprawid ³owoœæ zachowania siê poszkodowanego, gdy zaœ odpowiedzialnoœæ za szkodê zasadza siê na winie, to nieodzown ¹ przes ³ank ¹ stwierdzenia przyczynienia jest zawinione zachowanie siê poszkodowanego (wyrok S ¹du Apelacyjnego w £odzi z dnia 08 sierpnia 2014 r., III APa 1/13, LEX nr 1506188, wyrok S ¹du Apelacyjnego w W. z 30 stycznia 2013 r., VI ACa 1080/12, LEX nr 1294870, wyrok S ¹du Apelacyjnego w P. z 18 lutego 2010 r., I ACa 80/10, LEX nr 628217, wyrok S ¹du N.¿szego z 19 listopada 2009 r., IV CSK 241/09, LEX nr 677896, wyrok S ¹du N.¿szego z 17 czerwca 2009 r., IV CSK 84/09, LEX nr 818614). P.œlenia te¿ wymaga, ¿e art. 362 k.c. wymienia stopieñ winy obu stron jako istotn ¹, ale nie jedyn ¹ okolicznoœæ decyduj ¹c ¹ o stopniu zmniejszenia odszkodowania, stanowi ¹c, ¿e na stopieñ zmniejszenia odszkodowania ma wp ³yw tak¿e zespó ³ okolicznoœci. Brak skonkretyzowania w tym przepisie, o jakie okolicznoœci chodzi, tj. czy tylko zwi ¹zane z samym wypadkiem, czy tak¿e odnosz ¹ce siê do jego konsekwencji, czy wreszcie odnosz ¹ce siê np. do sytuacji ¿yciowej osoby poszkodowanej i sprawcy, nakazuje przyj ¹æ, ¿e okolicznoœci te winny byæ rozumiane szeroko. W orzecznictwie i piœmiennictwie za okolicznoœci, które nale¿y uwzglêdniæ przy dokonywaniu obni¿enia odszkodowania uznano: stopieñ przyczynienia siê obu stron, wiek poszkodowanego, stopieñ naruszenia obiektywnych regu ³ postêpowania przez poszkodowanego, ich konfrontacja z zarzutami stawianymi odpowiedzialnemu za szkodê, pobudki, motywy jakimi kierowa ³ siê poszkodowany, podejmuj ¹c dzia ³anie nieprawid ³owe, ciê¿ar naruszonych przez sprawcê obowi ¹zków i stopieñ ich naruszenia, rozmiar i waga uchybieñ po stronie poszkodowanego, ocena samej przyczyny wyrz ¹dzaj ¹cej szkodê, ocena zachowania siê poszkodowanego.

(...)¿sze rozwa¿ania na grunt niniejszej sprawy (...), ¿e powódka nie przyczyni ³a siê do zwiêkszenia rozmiaru szkody lub jej powstania. (...), ¿e jej zachowanie po zajêciu miejsca w autobusie nie by ³o obiektywnie nieprawid ³owe. Powódka jako osoba o ograniczonej zdolnoœci poruszania siê, skorzysta ³a z dostêpnego rozk ³adanego siedzenia. J.œnie zauwa¿yæ nale¿a ³o, co dobitnie wynika ze znajduj ¹cych siê w aktach sprawy kadrów z monitoringu, ¿e niezale¿nie od pozycji siedz ¹cej powódki dosz ³oby do jej upadku. Nie mniej powódka nie siedzia ³a bokiem do kierunku jazdy, ale przodem z lekkim odchyleniem w praw ¹ stronê. Co wiêcej powódka nie mia ³a mo¿liwoœci przytrzymania siê uchwytów, gdy¿ w dostêpnym miejscu siedz ¹cym nie by ³y one dostêpne. Dlatego w ³aœnie powódka w pozycji siedz ¹cej podtrzymywa ³a siê kul ¹, która s ³u¿y ³a jej do poruszania. Powódka nie mia ³a wiêc innej mo¿liwoœci unikniêcia wypadku podczas gwa ³towanego hamowania autobusu, a tym bardziej upadniêcia w bardziej korzystny sposób, powoduj ¹cy mniejsze obra¿enia. Wynika to równie¿ z faktu, ¿e powódka dozna ³a ogólnych pot ³uczeñ prawej strony cia ³a, co nale¿y zakwalifikowaæ jako stosunkowo ³agodne skutki upadki w autobusie, co s ¹dowi wiadomo z racji rozpoznawania podobnych spraw. Powódka nie uchybi ³a jakimkolwiek obiektywnym normom bezpiecznej podró¿y komunikacj ¹ publiczn ¹.

Nie istnieje zatem adekwatny zwi ¹zek przyczynowy pomiêdzy zachowaniem powódki a w ogóle powstaniem szkody, co uniemo¿liwia jakiekolwiek miarkowanie nale¿nego powódce zadoœæuczynienia za doznan ¹ krzywdê. N.¿nie od tej oceny, przemawia za tym równie¿ ca ³okszta ³t pozosta ³ych okolicznoœci. (...) nie widzia ³ podstaw do skorzystania z tej instytucji maj ¹c równie¿ na uwadze ca ³okszta ³t okolicznoœci towarzysz ¹cych zdarzeniu. Z.¿ywszy na brak automatyzmu w stosowaniu omawianego mechanizmu (...) pod uwagê, ¿e powódka jest osob ¹ starsz ¹ (w dacie wypadku mia ³a 85 lat) z widocznym ograniczeniem ruchomoœci. K.œæ zajêcia mniej bezpiecznego miejsca wynika ³a z faktu, ¿e powódce nie odst ¹piono miejsca siedz ¹cego, nawet specjalnie do tego wyznaczonego.

Jeœli chodzi o roszczenie o zap ³atê zadoœæuczynienia za krzywdê, to pozwany zakwestionowa ³ przede wszystkim rozmiar krzywdy poniesionej przez powódkê. (...) w przedmiocie rozmiaru krzywdy pamiêtaæ nale¿a ³o, ¿e nie jest mo¿liwe œcis ³e okreœlenie rozmiaru krzywdy i wysokoœci zadoœæuczynienia, zaœ ka¿dy przypadek powinien byæ rozpatrywany indywidualnie z uwzglêdnieniem wszystkich okolicznoœci sprawy (por.: wyrok SN z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, OSP 2012/4/44). Bez w ¹tpienia wprowadzenie do przepisu art. 445 § 1 k.c. klauzuli generalnej "odpowiedniej sumy" pozostawia s ¹dowi orzekaj ¹cemu margines uznaniowoœci, co do wysokoœci zas ¹dzanej kwoty. Jest on dodatkowo wzmocniony fakultatywnym charakterem tego przyznania ("mo¿e"), co wskazuje na konstrukcjê nale¿nego zadoœæuczynienia dopiero po przekroczeniu pewnego poziomu krzywdy (por.: wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 23 stycznia 1974 r., II CR 763/73, OSPiKA 1975, nr 7-8, poz. 171). Pomimo niemo¿noœci œcis ³ego ustalenia wysokoœci uszczerbku nale¿y jednak opieraæ rozstrzygniêcie na kryteriach zobiektywizowanych, a nie kierowaæ siê wy ³¹cznie subiektywnymi odczuciami poszkodowanego. (...) na uwadze, ¿e wobec niewymiernoœci szkody niemaj ¹tkowej okreœlaj ¹c wysokoœæ "odpowiedniej sumy", s ¹d powinien niew ¹tpliwie kierowaæ siê celami oraz charakterem zadoœæuczynienia i uwzglêdniæ wszystkie okolicznoœci maj ¹ce wp ³yw na rozmiar doznanej szkody niemaj ¹tkowej. Podstawowe znaczenie musi mieæ rozmiar doznanej krzywdy, o którym decyduj ¹ przede wszystkim takie czynniki, jak rodzaj uszkodzenia cia ³a czy rozstroju zdrowia, ich nieodwracalny charakter polegaj ¹cy zw ³aszcza na kalectwie, d ³ugotrwa ³oœæ i przebieg procesu leczenia, stopieñ cierpieñ fizycznych i psychicznych, ich intensywnoœæ i d ³ugotrwa ³oœæ, wiek poszkodowanego i jego szanse na przysz ³oœæ oraz poczucie nieprzydatnoœci spo ³ecznej (por.: wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 1 kwietnia 2004r., II CK 131/03, LEX nr 327923). Ponadto nale¿y mieæ na wzglêdzie, ¿e chodzi tu o krzywdê ujmowan ¹ jako cierpienie fizyczne, a wiêc ból i inne dolegliwoœci oraz cierpienia psychiczne, czyli negatywne uczucia prze¿ywane w zwi ¹zku z cierpieniami fizycznymi lub nastêpstwami uszkodzenia cia ³a, czy rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, wy ³¹czenia z normalnego ¿ycia itp. Celem zadoœæuczynienia jest przede wszystkim z ³agodzenie tych cierpieñ. Winno ono mieæ charakter ca ³oœciowy i obejmowaæ wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno ju¿ doznane, jak i te, które zapewne wyst ¹pi ¹ w przysz ³oœci (a wiêc prognozy na przysz ³oœæ). Przy ocenie wiêc "odpowiedniej sumy" nale¿y braæ pod uwagê wszystkie okolicznoœci danego wypadku, maj ¹ce wp ³yw na rozmiar doznanej krzywdy (por.: wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 3 lutego 2000r., CKN 969/98, LEX nr 50824). Zwraca siê przy tym uwagê na koniecznoœæ zachowania niezbêdnej równowagi miêdzy kompensacyjn ¹ funkcj ¹ zadoœæuczynienia, a koniecznoœci ¹ uwzglêdnienia materialnego poziomu ¿ycia i dochodów spo ³eczeñstwa (por. wyrok S ¹du N.¿szego z dnia 17.11.2016 r., IV CSK 15/16, LEX nr 2180098).

W ocenie (...) powódka wykaza ³a, ¿e dochodzona przez ni ¹ kwota z tytu ³u zadoœæuczynienia za krzywdê jedynie czêœciowo (tj. w kwocie 2.000,00 z ³) jest adekwatna do rozmiaru obra¿eñ doznanych w wyniku wypadku z dnia 5 grudnia 2018 roku, dolegliwoœci bólowych z nimi zwi ¹zanych, rozmiaru cierpieñ fizycznych i psychicznych oraz ograniczeñ w ¿yciu codziennym, wieku powoda i jego dotychczasowego trybu ¿ycia. Przede wszystkim za przyznaniem poszkodowanej zadoœæuczynienia w takiej w ³aœnie wysokoœci przemawia rozmiar i charakter obra¿eñ, jakie odnios ³a wskutek wypadku. Z opinii (...) wynika ³o, ¿e powódka nie dozna ³a trwa ³ego lub d ³ugotrwa ³ego uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku. (...) natomiast st ³uczeñ ca ³ej prawej strony cia ³a (rêki, uda, barku). Normalnym nastêpstwem doznanych obra¿eñ by ³y dolegliwoœci bólowe niew ¹tpliwie towarzysz ¹ce powódce przez co najmniej tydzieñ czasu. (...) jest, ¿e naczynia krwionoœne osób starszych oraz kobiet s ¹ bardziej kruche. Dodatkowo regeneracja po uszkodzeniu narz ¹dów cia ³a na ogó ³ nastêpuje wolniej ni¿ u przeciêtnej osoby m ³odej. W tym kontekœcie odpowiedzialnoœæ pozwanego mieœci siê w granicach nastêpstw „normalnych” dla osoby w odpowiednim wieku. Ostatecznie uznaæ nale¿a ³o, ¿e dolegliwoœci bólowe powódki by ³y przejœciowe. O.¿enia musia ³y wygoiæ siê ca ³kowicie. (...) ortopeda rozdzieli ³ mog ¹ce towarzyszyæ powódce dolegliwoœci bólowe niezwi ¹zane z wypadkiem. Warto zwróciæ uwagê, ¿e przez pewien okres powódka odczuwa ³a dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu w stopniu wy¿szym ni¿ wynikaj ¹cy z dotychczasowych schorzeñ. Nie mo¿na pomijaæ koniecznoœci wielogodzinnej wizyty na szpitalnym oddziale ratunkowym, co równie¿ stanowi pewien wymiar cierpienia, podlegaj ¹cy kompensacji.

Zatem (...), ¿e doznane urazy poci ¹ga ³y za sob ¹ jedynie przemijaj ¹ce i krótkotrwa ³e skutki zarówno w sferze zdrowia fizycznego jak i psychicznego (w kontekœcie obni¿enia samopoczucia). Nie wp ³ynê ³y na aktywnoœæ ¿yciow ¹ powódki w d ³u¿szym horyzoncie czasowym.

W zwi ¹zku z powy¿szym kwota 2.000,00 z ³ z tytu ³u zadoœæuczynienia (ponad wyp ³acon ¹ ju¿ kwotê 350,00 z ³) za jest odpowiednia do charakteru urazów, ich skutków, d ³ugotrwa ³oœci i sposobu leczenia, w szczególnoœci do dyskomfortu w codziennym funkcjonowaniu wynikaj ¹cego z doznanego z tego tytu ³u urazu. (...) pod rozwagê, ¿e zadoœæuczynienie nie mo¿e powodowaæ wzbogacenia po stronie poszkodowanego kosztem sprawcy i ubezpieczyciela, a jedynie rekompensowaæ powsta ³¹ krzywdê. Zdaniem (...) kwota ta – z uwagi na aktualny poziom ¿ycia spo ³eczeñstwa – przedstawia dla powódki ekonomicznie odczuwaln ¹ wartoœæ. J.œnie nie jest ona nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków maj ¹tkowych spo ³eczeñstwa i jest utrzymana w rozs ¹dnych granicach. (...) te¿ w ocenie (...) wy¿ej wskazane okolicznoœci sprawy w pe ³ni usprawiedliwiaj ¹ tak ¹ wysokoœæ zadoœæuczynienia i w ¿aden sposób nie mo¿na go uznaæ za nadmierne. Przy miarkowaniu wysokoœci zadoœ (...) na uwadze to, i¿ z opinii (...) jednoznacznie wynika ³o, i¿ doznany przez powódkê uraz nie stanowi ³ dla niej znacz ¹cego ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu, a ponadto przebieg leczenia by ³ standardowy dla tego typu urazów. (...)œ (...) pod uwagê znacz ¹cy spadek si ³y nabywczej pieni ¹dza, co skutkuje korekt ¹ przyznawanych kwot z tytu ³u zadoœæuczynienia w praktyce orzeczniczej.

(...) zatem na uwadze wszystkie podniesione powy¿ej okolicznoœci na mocy art. 822 § 1 i 4 k.c., art. 8241 § 1 k.c., 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. oraz art. 9 i art. 13 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowi ¹zkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. art. 415 k.c. (...) w punkcie 1. wyroku zas ¹dzi ³ od pozwanego na rzecz powódki kwotê 2.000,00 z ³ tytu ³em zadoœæuczynienia.

Natomiast w pozosta ³ym zakresie na podstawie art. 361 § 2 k.c. (...) w punkcie 2. wyroku oddali ³ powództwo o zadoœæuczynienie jako zawy¿one.

Na podstawie art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowi ¹zkowych (...) oraz art. 481 § 1 i 2 k.c. (...) odsetki ustawowe od kwoty zadoœæuczynienia od dnia 20 sierpnia 2019 roku do dnia zap ³aty. Ustawowy 30-dniowy termin nale¿y traktowaæ jako maksymalny na ocenê zasadnoœci roszczenia i wyp ³atê œwiadczenia. Je¿eli pozwany przed jego up ³ywem wyda ³ decyzjê odmown ¹, to nastêpnego dnia pozostawa ³ w zw ³oce z zap ³at ¹ i od tego dnia nale¿nego by ³y odsetki za opóŸnienie.

O kosztach procesu (...) na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 rozporz ¹dzenia Ministra S.œci z dnia 22 paŸdziernika 2015 roku w sprawie op ³at za czynnoœci radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.).

Strony wygra ³y proces w równej czêœci. Poniesione identyczne koszty wynagrodzenia kwalifikowanego pe ³nomocnika, op ³aty skarbowej od pe ³nomocnictwa oraz zaliczki na poczet wynagrodzenia bieg ³ego podlegaj ¹ wzajemnemu zniesieniu. (...) od pozwu wynios ³a 200,00 z ³. Z.¿ywszy na stosunek wygranej do przegranej pozwany powinien partycypowaæ w tym koszcie w po ³owie i dlatego zas ¹dzono zwrot 100,00 z ³ z tego tytu ³u na rzecz powódki.

W punktach 4. i 5. wyroku na tej samej zasadzie na mocy art. 100 k.p.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 1 i art. 83 i 113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o kosztach s ¹dowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 z póŸn. zm.) rozstrzygniêto o nieop ³aconych kosztach s ¹dowych (niepokryta zaliczk ¹ czêœæ wynagrodzenia bieg ³ych w wysokoœci 1.485,96 z ³) – uznaj ¹c, ¿e strony co do zasady powinny ponieœæ ten koszt po po ³owie. Dlatego w punkcie 5. wyroku nakazano œci ¹gniêcie od pozwanego na rzecz Skarbu P. – (...) Rejonowego w G. kwotê 742,98 z ³, a w punkcie 4. odstêpuj ¹c od obci ¹¿ania powódki kosztami s ¹dowymi ponad ju¿ uiszczon ¹ zaliczkê na bieg ³ego. (...) pod uwagê, ¿e koniecznoœæ przeprowadzenia dowodu z opinii (...) wynika ³a z dzia ³ania ubezpieczyciela, który dysponuj ¹c fachowym zespo ³em specjalistów winien ustaliæ prawid ³ow ¹ wysokoœæ zadoœæuczynienia – w kwocie przynajmniej zbli¿onej w miejsce symbolicznej.