WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2022 r.

Sąd Rejonowy w Rybniku I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Agata Mikołajczyk
Protokolant:	protokolant sądowy Katarzyna Stania

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2022 r. w Rybniku na rozprawie
sprawy z powództwa M. J.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A.
w W. na rzecz powoda M. J. kwotę 496,00 (czterysta dziewięćdziesiąt sześć 00/100) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 437,00 (czterysta trzydzieści siedem 00/100) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu,

3.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego
w R. kwotę 1.013,65 (tysiąc trzynaście 65/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 2419/20

UZASADNIENIE

Powód M. J., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...).pl (...) wniósł pozew przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 496,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i kosztami postępowania.

W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że powód zgodnie z umową cesji nabył od B. B. wierzytelność względem pozwanego o zapłatę odszkodowania za szkodę, jaką poniósł w związku z koniecznością wynajmu pojazdu zastępczego. Koszty te łącznie wynosiły 5.166,00 zł brutto (15 dni x stawka czynszu 280 zł netto, 344,40 zł brutto), z czego pozwany przyznał odszkodowanie w kwocie 3.300,00 zł (za 15 dni, przy zredukowanej stawce najmu do wysokości 220,00 zł brutto). Powód objął pozwem jedynie część roszczenia, nie zrzekając się jednak jego całości (k. 3-5).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, kwestionując roszczenie co do wysokości. Podniósł, że zaproponował poszkodowanemu organizację najmu pojazdu zastępczego po cenie niższej, niż powód. W konsekwencji pozwany zweryfikował stawkę czynszu najmu do oferowanej. Wskazał na brak należytej staranności poszkodowanego, twierdząc że powiększył on w ten sposób szkodę (k. 36-41).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 28 kwietnia 2017 r. wskutek kolizji drogowej doszło do uszkodzenia pojazdu marki T. (...) o nr rej. (...) stanowiącego własność B. B.. Sprawca kolizji podlegał ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej w Towarzystwie (...) S.A. w W..

(okoliczności bezsporne)

Poszkodowana wynajęła samochód zastępczy od M. J. w dniu 28 kwietnia 2017 r. Poszkodowanej udostępniono pojazd zastępczy T. (...), który był klasyfikowany w tzw. klasie D. Cena najmu za dobę wynosiła 280,00 zł netto. Okres najmu trwał 15 dni. Powód wystawił fakturę obejmującą koszty najmu pojazdu, którą przekazał ubezpieczycielowi w dniu 24 maja 2017 r.

(dowód: umowa najmu k. 9-10; cennik k. 11; protokół zdawczo-odbiorczy k. 12; faktura nr (...) wraz z potwierdzeniem nadania k. 13-13v)

Wierzytelność wobec pozwanego o odszkodowanie za korzystanie z samochodu zastępczego została zbyta na rzecz M. J. w dniu 28 kwietnia 2017 r.

(dowód: umowa cesji k. 14)

Poszkodowana zgłosiła szkodę w drodze telefonicznej w dniu 29 kwietnia 2017 r.

(dowód: nagranie rozmowy na płycie CD k. 105)

Pozwany w dniu 30 maja 2017 r. wydał decyzję, w której przyznał powodowi z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego kwotę 3.300,00 zł. Powód złożył odwołanie od powyższej decyzji, a także wezwał pozwanego do zapłaty pozostałej części należności wynikającej z faktury.

(dowód: decyzja z dnia 30 maja 2017 r. k. 16; korespondencja stron k. 15, k.17-26)

Właścicielka pojazdu nie poszukiwała innych możliwości wynajmu, skorzystała z samochodu zastępczego w warsztacie, w którym naprawiała samochód. Nie otrzymała od ubezpieczyciela oferty wynajęcia innego samochodu.

(dowód: zeznania świadka B. B. k. 133-134)

Stawki za najem pojazdu klasy D w 2017 r. na terenie (...) wynosiły (w przypadku wynajmu na 15 dni) maksymalnie 262,00 zł brutto za dobę. Stawka za dobę proponowana przez powoda była zawyżona w stosunku do cen średnich i nie mieściła się w granicy stawek stosowanych przez inne firmy na rynku lokalnym.

(dowód: opinia biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej P. B. z załącznikami k. 143-145; opinia uzupełniająca biegłego P. B. k. 165-166; opinia biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej W. K. z załącznikami k. 189-205)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zebrane w sprawie, które nie były przez strony kwestionowane oraz zeznania świadka złożone na piśmie. Sąd nie czynił ustaleń faktycznych na podstawie załączonych przez strony do akt sprawy dokumentów wskazujących na wartości czynszu najmu w różnych firmach lub też w innych przypadkach świadczonej przez pozwanego usługi (k. 23-31), a także dokumentów dotyczących warunków świadczenia usługi najmu przez podmioty współpracujące z pozwanym (k. 59-104), gdyż okoliczność wysokości stawki czynszu została obszernie i jednoznacznie wyjaśniona w opinii biegłych sporządzonych w niniejszym postępowaniu.

Istotnym dowodem dla większości ustaleń poczynionych przez Sąd była opinia biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej W. K., zawierająca obszerne uzasadnienie dla wszystkich sformułowanych w niej wniosków. Wskazać należy, że strony nie kwestionowały jej treści. Konieczne jest również odnotowanie, że pomimo szeregu zarzutów wyartykułowanych w odniesieniu do opinii biegłego tożsamej specjalności P. B., różnice pomiędzy końcowymi ustaleniami wynikającymi z obydwóch opinii są nieznaczne. Brak było zatem podstaw do pomijania pierwszej z wydanych w sprawie opinii w dokonywanych ustaleniach faktycznych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie bezsporne było, że w dniu 28 kwietnia 2017 r. wskutek kolizji drogowej doszło do uszkodzenia pojazdu marki T. (...) o nr rej. (...) stanowiącego własność B. B., jak i fakt ubezpieczenia OC wykupionego przez sprawcę kolizji u pozwanego. Bezsporna była również zasada odpowiedzialności pozwanego. Zgodnie z art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. W świetle art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Sporna była natomiast kwestia wysokości dochodzonego odszkodowania. Należy przy tym wskazać, że zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego (restytucja naturalna), bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Przywrócenie stanu poprzedniego może nastąpić w różny sposób. Powód wyraził swoją wolę w tym zakresie, zgłaszając określone żądanie do ubezpieczyciela. Jego szkoda wyrażała się sumą, jaką musiał wydatkować ze względu na wykonanie usługi najmu pojazdu zastępczego. Co do zasady sumę tę pomniejsza się o dotychczas wypłacone przez zakład ubezpieczeń kwoty; w niniejszej sprawie oznaczało to pomniejszenie o kwotę 3.300,00 zł, której przyznanie i wypłacenie było między stronami bezsporne.

Wypożyczenie samochodu zastępczego pozostawało w normalnym związku przyczynowym ze szkodą. Jednakże odpowiedzialność pozwanego jest ograniczona jedynie do obiektywnie koniecznych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów związanych z wyrównaniem szkody powstałej w majątku poszkodowanego. Dlatego też ustalając wysokość szkody związaną z najmem samochodu zastępczego, pod uwagę należało wziąć co do zasady przeciętny koszt najmu pojazdu odpowiadającego klasą pojazdowi wynajętemu oraz okres najmu.

Uzasadniony czas najmu samochodu zastępczego wynosił 15 dni, co nie było sporne pomiędzy stronami.

Sporna była wysokość stawki za dzień najmu samochodu zastępczego w klasie adekwatnej do pojazdu uszkodzonego. Poszkodowany dokonał wyboru jednej z dostępnych na rynku ofert, nie mając przy tym obowiązku poszukiwania oferty najtańszej ( vide wyrok SN z dnia 25 kwietnia 2002 r. I CKN 1466/99). Podkreślić trzeba, że pozwany nie zdołał wykazać zgodnie z zasadą ciężaru dowodu (art. 6 k.c.), by przedstawił poszkodowanej ofertę organizacji najmu pojazdu zastępczego przed zawarciem umowy z powodem. W chwili dokonywania zgłoszenia szkody (29 kwietnia 2017 r.) taka informacja została przekazana, B. B. została poinformowana o proponowanej przez powoda ofercie oraz możliwości weryfikacji stawki. W ocenie Sądu nie może być to równoznaczne z poinformowaniem poszkodowanej, niebędącej podmiotem profesjonalnym, o konieczności rozwiązania już zawartej umowy najmu lub o skutkach jej kontynuowania. Przeciwnie, z toku rozmowy wynikało, że informacja jest przekazywana na wypadek, gdyby właścicielka pojazdu miała potrzebę skorzystania z pojazdu zastępczego, podczas gdy potrzeba ta była już de facto zaspokojona.

Pomimo tego brak złożenia oferty przez ubezpieczyciela nie oznacza możliwości przyjęcia stawki dowolnej, oderwanej od stawek rynkowych. Odmienne stanowisko prowadziłoby do niedopuszczalnego, bezkrytycznego uznania za poprawny każdego udokumentowanego przez wynajmującego kosztu, niezależnie od jego zasadności. Sąd przyjął zatem zgodnie z ustaleniami wynikającymi z opinii, że stawka zaproponowana przez powoda odbiegała od stawek obowiązujących na rynku lokalnym, w związku z czym brak było podstaw do uwzględnienia jej wysokości wskazanej w pozwie. W jej miejsce Sąd przyjął za zasadną kwotę 262,00 zł brutto za dobę najmu, uznaną przez biegłego jako maksymalną stawkę stosowaną na właściwym terytorialnie rynku najmu samochodów.

Zasadne odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie wynosiło więc 3.930,00 zł (15 dni x 262 zł brutto). Po uwzględnieniu wpłaty pozwanego powód miałby prawo żądać kwoty 630,00 zł (3.930 zł – 3.300 zł). Jednakże w pozwie domagał się jedynie zapłaty kwoty 496,00 zł. W związku z powyższym Sąd mając na uwadze ustawowy zakaz orzekania ponad żądanie (art. 321 § 1 k.p.c.) zasądził w punkcie 1 wyroku od pozwanego na rzecz powoda kwotę 496,00 zł.

Od w/w kwoty zasądzono odsetki od dnia 24 czerwca 2017 r., zgodnie z żądaniem pozwu. Jak wynika z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Świadczenia odszkodowawcze zakładu ubezpieczeń są terminowe, co oznacza, że zakład ubezpieczeń nie pozostaje w opóźnieniu co do kwot objętych decyzją, jeżeli poszkodowany po jej otrzymaniu lub wcześniej nie określił kwotowo swego roszczenia ( vide wyrok SN z dnia 6 lipca 1999 r., III CKN 315/98). Pozwany w dniu 24 maja 2017 r. otrzymał fakturę dokumentującą roszczenie z tytułu najmu samochodu zastępczego i określającą jego wysokość, zasadne było zatem przyjęcie że pozostawał on w zwłoce z wskazanym dniem, a co za tym idzie zasądzenie odsetek było możliwe po upływie 30 dni.

O kosztach procesu rozstrzygnięto w oparciu o art. 98 zd. pierwsze k.p.c., zasądzając je stosownie do wyniku postępowania, które powód wygrał w całości. Koszty poniesione przez powoda obejmowały opłatę od pozwu w kwocie 30,00 zł, opłatę skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 90,00 zł oraz zaliczkę na wynagrodzenie biegłego w kwocie 300,00 zł, czyli łącznie 637,00 zł. Taką też kwotę w punkcie 2 wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika określono zgodnie z § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Stosownie do art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od zasądzonej kwoty kosztów zasądzono również odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku.

W punkcie 3 wyroku Sąd orzekł o obowiązku zwrotu części wynagrodzenia biegłego, opłaconego tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Rybniku zgodnie z art. 113 u.k.s.c. Całość wynagrodzenia biegłego wyniosła 1.613,65 zł, jednakże 600,00 zł z powyższej kwoty zostało pokrytych z zaliczek udzielonych przez strony (po 300,00 zł każda ze stron). Suma kosztów kredytowanych tymczasowo przez Skarb Państwa wyniosła 1.013,65 zł, a nakazano pobrać je od pozwanego jako przegrywającego sprawę.