UZASADNIENIE

T. K. i M. F. zostali oskarżeni o to, że w dniu 12 kwietnia 2013 r. w klubie (...) przy ul. (...) w N., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu stosując groźbę bezprawną pobicia pracowników ochrony, zniszczenia klubu (...) zmuszali J. B. do określonego działania polegającego na zatrudnieniu ich w wymienionym klubie,

tj. o czyn z art. 191 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Olsztynie w XII Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w Nidzicy wyrokiem z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie XII K 265/13

orzekł

I. oskarżonych T. K. i M. F. uznał za winnych popełnienia zarzucanego im czynu i za to skazał ich i wymierzył na podstawie art. 191 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 58 § 3 k.k., karę grzywny w ilości 100 (sto) stawek dziennych przy określeniu wysokości stawki dziennej na kwotę 10,00 złotych;

II. zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwoty po sto złotych tytułem opłat i obciążył ich po ½ wydatkami w wysokości po 80,00 złotych poniesionymi przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonych zaskarżając przedmiotowe orzeczenie w całości na korzyść oskarżonych.

Skarżący na zasadzie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. zarzucił orzeczeniu:

I.obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływa na jego treść, to jest art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k., poprzez całkowicie dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego i oparciu orzeczenia wyłącznie na okolicznościach obciążających, z pominięciem okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, tj.:

a) okoliczności, iż ochroniarze pracujący w dyskotece (...) w N. w okresie objętym zarzutem nie byli bezpośrednimi świadkami, tj. nie słyszeli osobiście wypowiedzi dotyczących rzekomych gróźb, a powzięli o nich wiadomość wyłącznie od występującego w niniejszej sprawie pokrzywdzonego, który w żadnym etapie postępowania nie wskazywał na wypowiedzi dotyczące „zdemolowania lokalu”, a o których wspomina sąd orzekający kilkukrotnie w uzasadnieniu,

b) okoliczności, iż J. B. wskazywał podczas postępowania przed Sądem w Nidzicy, iż oskarżonym „tylko chodziło, żeby wyrzucić ochronę”, a nie dotyczyło naruszenia zdrowia pokrzywdzonego, osób mu bliskich ani jego własności,

c) okoliczności, iż byli pracownicy ochrony wchodzą do swojego dawnego lokalu bez uiszczania opłat wstępu, o czym świadczą zeznania świadka M. Z.,

d) okoliczności, iż wchodzący oskarżony M. F. był w bluzie, a nie jak wskazywał Sąd w okryciu wierzchnim, co widać w zapisie z monitoringu,

e) okoliczności, iż J. B. zdecydował się na powiadomienie Komisariatu Policji dopiero po rozmowie ze znajomym funkcjonariuszem Policji, co świadczy o chłodnej ocenie sytuacji i braku samodzielności oraz spontaniczności decyzji występującego w sprawie pokrzywdzonego ,

f) okoliczności, iż żona występującego w sprawie pokrzywdzonego E. B. flirtowała z oskarżonym M. F., o którym dodatkowo J. B. wypowiada się w sposób przyjazny i tolerancyjny, co tym bardziej wskazuje, że starał się przed Sądem ukryć jakiekolwiek podejrzenia o jego zazdrość o motyw zemsty, jaki przyświecał oskarżeniu (art. 438 pkt 2 k.p.k.).

II. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu za podstawę orzeczenia tego, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona groźby karalnej, podczas gdy:

zachowanie pokrzywdzonego nie wskazywało w żadnej mierze na obiektywnie uzasadnioną obawę spełnienia groźby karalnej, bowiem:

a. pokrzywdzony nie zatrudnił dodatkowej ochrony w dniu następnym – kiedy miała być zrealizowana groźba, a wręcz przeciwnie, jeden z dwóch zatrudnionych ochroniarzy pojawił się następnego dnia w pracy między godz. 21-22, co nie wywołało żadnej reakcji pokrzywdzonego i jego żony,

b. pokrzywdzony nie poinformował swojej żony o fakcie kierowania gróźb, co świadczy o ich zbagatelizowaniu, gdyż obiektywnie oceniając, każdy kto obawia się skierowania wobec siebie i swojej rodziny przemocy stara się ją chociażby w prosty sposób chronić prosząc o ostrożność, czego w realiach sprawy zabrakło,

c. pokrzywdzony złożył jedynie zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, które można traktować chociażby jako pewien rodzaj zemsty za uwłaczające pokrzywdzonemu zachowanie oskarżonych w postaci flirtu z żoną pokrzywdzonego,

oskarżeni byli zatrudnieni w czasie objętym zarzutem w innych lokalach rozrywkowych się w ich miejscu zamieszkania, gdzie dodatkowo otrzymywali wyższe uposażenie, a zatem uparte dążenie do pracy w miejscu oddalonym o 60 km od miejsca zamieszkania i z niższym uposażeniem mijałoby się z celem,

przyjazd oskarżonych w grupie 10-12 osób, nie miał na celu wywierania dodatkowego środku nacisku na pokrzywdzonym, szczególnie w obecności dwóch kobiet w przyjezdnym towarzystwie i jednoczesnym przebywaniem znacznej liczby przyjezdnych na wewnątrz budynku przysłuchujących się rozmowie oskarżonych i pokrzywdzonego,

monitoring obejmujący nagranie czasokresu objętego zarzutem wskazuje, iż oskarżony T. K. rozmawiał z pokrzywdzonym , przy czym widać wyraźnie, że rozmowa odbywa się w luźnej atmosferze, przy obecności innych przypadkowych osób, często w znacznym oddaleniu od siebie rozmawiających, natomiast gestykulacja rozmawiających wyraża jedynie emocje, lecz z całą pewnością nie świadczy o nadmiernej agresji (art. 438 pkt 3 k.p.k.)

Stawiając powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych od zarzucanego im czynu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Nie przesądzając ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie podnieść należy, że apelacja jest o tyle zasadna o ile z jej treści wynika potrzeba uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Zauważyć przy tym należy, że wobec przyczyn uchylenia wyroku, wskazanych w dalszych częściach uzasadnienia nie było potrzeby ustosunkowywania się do wszystkich zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonych – att.436 kpk.

Przede wszystkim zwrócić uwagę należy, że wobec podniesionych zarzutów oraz okoliczności wynikających z akt sprawy konieczne jest dokonanie ustaleń czy zachowania oskarżonych opisane w wyroku wyczerpują znamiona art.191§1 kk. Zwrócić bowiem uwagę należy, że zachowanie oskarżonych winno być oceniane przez pryzmat art.190§1 kk, który ma zastosowanie poprzez pojęcie groźby bezprawnej –art.115§12 kk.

W niniejszej sprawie pomiędzy pokrzywdzonym J. B. a oskarżonymi, istniały kwestie sporne dotyczące zakończenia współpracy pomiędzy wymienionymi. Z tego powodu pomiędzy oskarżonymi T. K., M. F. były prowadzone kilkukrotne rozmowy telefoniczne związane z tą sytuacją. Potwierdził to w swoich relacjach zarówno sam pokrzywdzony jak i oskarżeni. Natomiast w dniu 12 kwietnia 2013 r. podczas pobytu oskarżonych ze znajomymi w klubie (...) również wymienieni rozmawiali o pracy. Fakt odbycia tej rozmowy potwierdził pokrzywdzony w trakcie rozprawy przed Sądem (k.106v-107). J. B. w swojej relacji opisując przebieg tych rozmów zeznał, że oskarżeni nalegali na ponowne ich zatrudnienie jako ochroniarzy, a w sytuacji, gdy oskarżony nie podejmie decyzji, wówczas oni „rozwalą ochronę” Pokrzywdzony na tej podstawie uznał, że skoro oskarżeni przyjechali z kolegami, to coś mogłoby się wydarzyć kolejnego dnia, więc zawiadomił Policję. Należy również zauważyć, iż J. B. zeznał, że „ Nie było takich konkretnych gróźb, że zniszczą mi lokal, chodziło głównie o ochronę.”, zaś wizytę oskarżonych w klubie odebrał jako „pokaz siły”. Z akt sprawy wynika, iż relacje J. B., odnoszące się do zdarzenia w dniu 12 kwietnia 2013 r. w zakresie rzekomych gróźb kierowanych przez oskarżonych nie były do końca ze sobą spójne. Jednocześnie J. B. pozytywnie wypowiadał się o pracy M. F., zaś nie był zadowolony z T. K.. Z kolei z relacji świadka M. Z. zatrudnionego jako nowy ochroniarz w klubie (...) wynika, iż słowa wypowiedziane przez M. F. były wprawdzie zaczepne i obraźliwe, ale nikt nikogo nie bił. Ponadto podał, że pogróżki słowne są dla niego śmieszne, a gdyby ktoś mu zagroził to zgłosi to na Policję. Świadek ten zeznał też, że „gdyby Pan B. był zagrożony, to on by zainterweniował”. (k.107). Innym nowym ochroniarzem zatrudnionym w klubie (...) był również P. C.. Zeznał on, iż o zdemolowaniu klubu i ochrony dowiedział się właśnie od J. B.. (k.107v).

Mając na uwadze powyższe okoliczności konieczne jest jasne i pewne wyjaśnienie czy doszło do gróźb polegających na zagrożeniu zniszczenia klubu (...) , co obecnie w świetle zeznań pokrzywdzonego z rozprawy może budzić wątpliwości- porównaj k.107.

Przede wszystkim jednakże wyjaśnienia wymaga czy zagrożenie pobicia pracowników ochrony stanowi zagrożenie popełnienia przestępstwa na szkodę pokrzywdzonego. W tym zakresie konieczne jest wzięcie pod uwagę treści art.49§1 kpk, który wskazuje na bezpośredniość naruszenia dobra pokrzywdzonego. Ponadto bezsporne jest to, że pracownicy J. B. nie byli dla niego osobami najbliższymi a ponadto z ich zeznań zdaje się wynikać, że oni sami nie czuli się zagrożeni słowami oskarżonych. Tym samym niezbędne jest określenie czy groźba pobicia M. Z. i P. C. stanowiła popełnienie przestępstwa na szkodę J. B..

W tej sytuacji zaskarżony wyrok uchylono i sprawę przekazano do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji- art.437§2 kpk, art.438pkt.1-2 kpk.

Przy ponownym rozpoznaniu w odpowiedni sposób należy się odnieść do wskazanych okoliczności co winno pozwolić na prawidłowe określenie kwestii odpowiedzialności oskarżonych za zarzucany im czyn. Konieczne jest zatem wszechstronne i wnikliwe przesłuchanie pokrzywdzonego i innych świadków a następnie poprzez te relacje dokonanie weryfikacji wyjaśnień oskarżonych oraz dokonanie trafnych ustaleń w sprawie. Przede wszystkim jednakże niezbędne jest odpowiednie ustosunkowanie się do podniesionych zapatrywań prawnych w zakresie znamion czynu z art.191§1 kk.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE