UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą w W.(dalej też: (...)) wniosła pozew przeciwko (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąspółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w W.(dalej też: (...)), żądając zasądzenia kwoty 24 750,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego wedle norm przypisanych. Powódka podała w uzasadnieniu, iż w dniu 11 sierpnia 2008 r. zawarła z pozwaną umowę, której przedmiotem były okresowe wyceny nieruchomości gruntowej zabudowanej(...) w O.przy Al. (...). Umowa ta została zawarta na czas określony do dnia 31 grudnia 2011 r. Powódka wskazała, iż dochodzona pozwem kwota 24.750,00 zł jest to szkoda w postaci korzyści, które powódka by osiągnęła, gdyby umowa została należycie wykonana przez pozwaną.

W dniu 19 stycznia 2012 r. Sąd Rejonowy (...) w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zasądzając zgodnie z żądaniem pozwu.

Sprzeciwem wniesionym w dniu 17 lipca 2012 r. pozwana zaskarżyła powyższy nakaz w całości oraz wniosła o oddalenie powództwa. Pozwana zakwestionowała żądanie pozwu zarówno co do zasady, jak i do samej kwoty. W ocenie pozwanej brak jest podstaw do odpowiedzialności kontraktowej pozwanej ze względu na brak cechy bezprawności, jak również adekwatnego związku przyczynowo skutkowego między działaniem powódki a powstałą szkodą. Pozwana wskazała, iż w niniejszej sprawie strony łączyła umowa o świadczenie usług. W konsekwencji pozwana miała prawo do zakończenia łączącego strony stosunku zobowiązaniowego o charakterze terminowym. Decyzja pozwanej w przedmiocie zakończenia trwania stosunku obligacyjnego była według niej usprawiedliwiona ważnymi powodami, tzn. odwołaniem z dniem 5 sierpnia 2011 r. przez Zarząd i Radę Nadzorczą (...) S.A. osób wchodzących w skład zespołu rzeczoznawców. Odwołanie rzeczoznawców dokonujących wyceny było bezpośrednią, ale nie jedyną według pozwanej, przyczyną. Pozwana powołała się na konieczność zachowania świeżego spojrzenia oraz naruszonej więzi zaufania. Pozwana wskazała, iż nawet gdyby umowę łączącą strony zakwalifikować jako umowę o dzieło to zgodnie z treścią art. 644 k.c. zamawiający, który odstępuje od umowy, winien zapłacić umówione wynagrodzenie, pomniejszone o to, co przyjmujący zaoszczędził nie kończąc dzieła. W ocenie pozwanej wyliczenia powódki w zakresie wysokości szkody są niewiarygodne. Pozwana wskazała, iż powódka mogła natychmiast ograniczyć koszty osobowe oraz inne koszty, związane ze świadczonymi usługami.

Wyrokiem z dnia 20 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy (...)w Warszawie zasądził od pozwanej na rzecz powódki całą dochodzoną pozwem kwotę w wysokości 24.750,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty oraz w całości obciążył pozwaną kosztami postępowania.

Sąd Rejonowy oparł się na następujących ustaleniach faktycznych:

(...)pozostawała od 2004 r. z (...)w stałych stosunkach gospodarczych, których przedmiotem było sporządzanie okresowych wycen nieruchomości posiadanych przez spółki celowe obu funduszy nieruchomości: (...)działającego na podstawie Statutu Funduszu (...)oraz (...)działającego na podstawie Statutu Funduszu (...). Fundusze te były udziałowcami (...) sp. z o.o., będącej komplementariuszem pozwanej spółki. Powódka i pozwana podjęły współpracę ze względu na wygrany przez (...)przetarg. Początkowo współpraca polegała na systematycznym podpisywaniu umów i zlecaniu pojedynczych wycen na podstawie pojedynczych umów.

Skład zespołu rzeczoznawców majątkowych zajmujących się wyceną oraz aktualizacją wyceny nieruchomości ulegał zmianom, które poprzedzało podjęcie uchwały przez Radę Nadzorczą (...)S.A. oraz sporządzenie aneksu do umowy łączącej strony. Wraz z rozwojem Funduszu dodawano nowych rzeczoznawców. Decyzje w tej sprawie podejmowała Rada Nadzorcza (...). W dniu 9 sierpnia 2004 r. Rada Nadzorcza podjęła uchwałę nr (...), na której podstawie powołano w skład zespołu rzeczoznawców: K. G. (1), M. M. (1), W. B.

W korespondencji mailowej z dnia 22 lipca 2005 r. A. J.będąca Dyrektorem Inwestycyjnym (...) zwróciła się do (...)o przedstawienie nowych członków zespołu celem ich powołania przez radę nadzorczą (...). Poproszono również o podpisanie sporządzonych wycen jeszcze przez M. M. (1).

W dniu 5 sierpnia 2005 r. M. M. (1) złożyła rezygnację z funkcji członka Zespołu (...) funduszu (...).

W korespondencji mailowej z dnia 29 sierpnia 2005 r. A. J. podziękowała (...) za dotychczasowe sprawne wykonywanie wycen. Wskazała jednocześnie, iż rezygnacje i nowe nominacje członków zespołu rzeczoznawców zostały przyjęte do informacji, ale formalnie mogą być podpisane dopiero w dniu 5 września. W związku z tym poproszono, aby wszelkie wyceny na datę do 5 września były wykonywane przez zespół w dotychczasowym składzie, nowy zespół miał rozpocząć formalnie działalność od 5 września 2005 r.

W dniu 5 września 2005 r. Rada Nadzorcza (...)S.A. podjęła uchwałę, na podstawie której odwołano z funkcji członka zespołu (...)oraz powołano do składu zespołu rzeczoznawców funduszu B. K.oraz A. D..

W dniu 10 grudnia 2007 r. Rada Nadzorcza (...)S.A. podjęła uchwałę, na podstawie której powołano E. N..

Jako że zlecanie pojedynczych wycen na podstawie pojedynczych umów było czasochłonne, podjęto decyzję o podpisaniu umowy o współpracę na dłuższy termin. W dniu 11 sierpnia 2008 r. pomiędzy pozwaną (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąspółką komandytowo – akcyjną w W.zwaną Zleceniodawcą a powódką (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnościąz siedzibą w W.zwaną Zleceniobiorcą została zawarta umowa o dzieło. Przedmiotem umowy było wykonywanie okresowych wycen nieruchomości gruntowej zabudowanej(...)w O., przy ul. (...)zwanej Nieruchomością (§1.1 umowy). Zleceniodawca powierzył również Zleceniobiorcy przygotowanie aktualizacji wycen Nieruchomości (§1.3 umowy). Zleceniodawca mógł zlecić Zleceniobiorcy przygotowanie streszczenia wyceny i aktualizacji na piśmie w języku angielskim w dwóch egzemplarzach podpisanych przez osoby umocowane do reprezentowania Zleceniobiorcy. W § 2.1 umowy wskazano, iż celem wycen i aktualizacji wycen nieruchomości jest określenie jej wartości dla wewnętrznych potrzeb Zleceniodawcy, w tym w szczególności dla potrzeb określenia aktualnej wartości aktywów netto funduszy (...). Zgodnie z § 3.1 umowy Zleceniodawca zobowiązał się dostarczyć Zleceniodawcy opinię o wartości Nieruchomości: pełna wycena – 2 razy w roku w drugim i czwartym kwartale oraz aktualizacja wyceny – 2 razy w roku w pierwszym i trzecim kwartale w trakcie trwania umowy. Każdorazowo Zleceniobiorca zobowiązał się przekazać Zleceniodawcy opinię o wartości Nieruchomości w formie operatu szacunkowego zgodnie z zasadami określonymi w § 2, na piśmie w języku polskim w jednym egzemplarzu podpisanym przez osoby umocowane do reprezentowania Zleceniobiorcy oraz rzeczoznawców majątkowych wskazanych w § 7 oraz w wersji elektronicznej (§3.2 umowy). Z tytułu sporządzenia wyceny, Zleceniodawca każdorazowo wypłacał Zleceniobiorcy wynagrodzenie w kwocie 14,000 zł plus VAT 22% (§4.1 umowy). Z tytułu sporządzenia aktualizacji wyceny, Zleceniodawca każdorazowo wypłacał Zleceniobiorcy wynagrodzenie w kwocie 8 400,00 zł plus VAT 22% (§4.2 umowy) oraz z tytułu sporządzenia streszczenia wyceny i aktualizacji wyceny, Zleceniodawca każdorazowo wypłacał Zleceniobiorcy wynagrodzenie w kwocie 1 700,00 zł (§4.3 umowy). W §7 umowy postanowiono, iż wycena oraz aktualizacja wyceny zostanie sporządzona przez trzech dowolnych (według uznania Zleceniobiorcy) uprawnionych rzeczoznawców majątkowych z zespołu w składzie: K. G. (2), A. D., B. K., E. N., W. B.. Umowa została zawarta zgodnie z § 10 na czas określony 2 lat od daty podpisania umowy. Wszelkie zmiany umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Wyceny przedmiotowej nieruchomości były sporządzane przez K. G. (2), M. M. (2)oraz trzeciego rzeczoznawcę, który ulegał zmianie. Zespół rzeczoznawców składał się z trzech osób po to aby zapewnić obiektywizm. M. M. (2)był zatrudniony na podstawie umowy o pracę i nie otrzymywał dodatkowego wynagrodzenia za wykonaną wycenę. Korzystano również z pomocy subkontraktorów, którzy otrzymywali wynagrodzenie na podstawie umowy o dzieło w postaci z góry określonych ryczałtowych kwot za każdą wycenę. W tym okresie były to dwie osoby. Kwoty te różniły się od osoby, która dokonywała wyceny. W przygotowaniu opinii uczestniczyły również osoby zatrudnione w administracji, które sporządzały dokument. Sporządzenie operatu szacunkowo zajmowało około trzech dni pracy, tzn. osiem godzin dziennie. Aktualizacja wyceny nieruchomości zajmowała około połowy wyżej wymienionego czasu, czyli półtora dnia. Następnie wyceny były analizowane przez rzeczoznawców majątkowych (...) Ł. M.oraz A. J.oraz przez firmy audytorskie. Następnie wyceny trafiały do depozytariusza, którym był (...) Bank (...), który także weryfikował wyceny i po weryfikacji przedstawiał pisemną opinię o wycenie. Nigdy nie zakwestionował poprawności wyceny.

W okresie obowiązywania umowy każda ze sporządzonych przez (...)wycen była weryfikowana przez rzeczoznawcę majątkowego J. F.wyznaczonego przez (...). Dotyczyła ona obliczeń, badań rynku, założeń wyceny oraz zgodności ze stanem faktycznym opisów. W jednej z opinii weryfikacyjnej z dnia 7 lutego 2011 r. operatu sporządzonego w dacie 14 listopada 2011 r., rzeczoznawca J. F.stwierdził w pkt IX dotyczącym oceny poprawności przeprowadzonych kalkulacji i wyniku końcowego wyceny, iż kalkulacja została przeprowadzona w oparciu o poprawne, powszechnie stosowane procedury, prezentacja obliczeń jest przejrzysta, a procedura obliczeń jest zgodna z obowiązującym prawem i standardami zawodowymi rzeczoznawców majątkowych. W ocenie rzeczoznawcy weryfikowany operat i określona w nim wartość nieruchomości mogą zostać uznane za wykonane i obliczone zgodnie z przepisami prawa, standardami zawodowymi rzeczoznawców majątkowych oraz statutem funduszu. W innej opinii weryfikacyjnej z dnia 4 maja 2011 r. operatu sporządzonego w dacie 26 kwietnia 2011 r. rzeczoznawca J. F.zawarł te same wnioski.

(...) była następnie przez (...) Bank (...) S.A.informowana o wynikach weryfikacji. W piśmie z dnia 17 czerwca 2011 r. (...) Bank (...) S.A.powiadomiła (...), iż rzeczoznawca potwierdził prawidłowość wyceny. (...) wielokrotnie podkreślała rzetelność wykonywanych przez (...)wycen, nie zgłaszała zastrzeżeń co do jakości prac oraz braku obiektywizmu. Współpraca układała się bardzo dobrze, sprawnie, bez komplikacji, wszystkie wyceny zostały sporządzone prawidłowo.

W dniu 4 września 2008 r. Rada Nadzorcza (...)S.A. podjęła uchwałę, na podstawie której powołano do składu zespołu (...).

W dniu 5 września 2008 r. (...) zwana Zleceniodawcą oraz (...)zwana Zleceniobiorcą podpisały aneks nr (...)do umowy o dzieło zawartej w dniu 11 sierpnia 2008 r. Tym samym § 7 umowy otrzymał nowe brzmienie, zgodnie z którym: Wycena oraz aktualizacja wyceny zostanie sporządzona przez trzech dowolnych (według uznania Zleceniobiorcy) uprawnionych rzeczoznawców majątkowych z zespołu w składzie: K. G. (2), A. D., B. K., E. N., W. B., B. H..

W dniu 26 czerwca 2009 r. Rada Nadzorcza (...)S.A. podjęła uchwałę, na podstawie której powołano do składu zespołu (...).

W dniu 28 października 2009 r. Dyrektor Zarządzający funduszy (...)oraz (...)wystawił list referencyjny dla (...), w którym potwierdził, że rzeczoznawcy (...)sporządzają okresowe wyceny nieruchomości posiadane przez spółki celowe obu funduszy od roku 2004. Podkreślono, iż wyceny nieruchomości spełniają oczekiwania, są przygotowywane w sposób profesjonalny, dostarczane terminowo, a ponadto dodatkowo weryfikowane przez audytorów oraz depozytariusza funduszy (...) Bank (...) S.A.

W dniu 11 grudnia 2009 r. (...)zwana Zleceniodawcą oraz (...)zwana Zleceniobiorcą podpisały aneks nr (...)do umowy o dzieło zawartej w dniu 11 sierpnia 2008 r. Tym samym § 1.1 umowy otrzymał nowe brzmienie, zgodnie z którym: Zleceniodawca zleca okresowe wyceny nieruchomości gruntowej zabudowanej (...)w O.przy al. (...)i ulicy (...). Zmianie uległ również § 2 ust. 1 umowy, który uzyskał brzmienie, iż celem wycen i aktualizacji wycen nieruchomości jest określenie jej wartości dla wewnętrznych potrzeb Zleceniodawcy, w tym w szczególności dla potrzeb określenia aktualnej wartości aktywów netto funduszy (...)oraz (...), jak i § 4.1 oraz § 4.2 umowy, które otrzymały brzmienie, iż z tytułu sporządzenia wyceny, Zleceniodawca każdorazowo wypłaci Zleceniobiorcy wynagrodzenie w kwocie 16.000 zł plus VAT 22% (§4.1 umowy) oraz z tytułu sporządzenia aktualizacji wyceny, Zleceniodawca każdorazowo wypłaci Zleceniobiorcy wynagrodzenie w kwocie 9 600,00 zł plus VAT 22% (§4.2 umowy). Zmianie uległ również § 10 umowy, który otrzymał brzmienie, iż umowa zostaje zawarta na czas określony do dnia 31 grudnia 2011 r.

W dniu 15 grudnia 2009 r. (...) zwana Zleceniodawcą oraz (...)zwana Zleceniobiorcą podpisały aneks nr (...)do umowy o dzieło zawartej w dniu 11 sierpnia 2008 r. Tym samym § 7 umowy otrzymał nowe brzmienie, zgodnie z którym: Operat szacunkowy zostanie sporządzony przez trzech dowolnych (według uznania Zleceniobiorcy) uprawnionych rzeczoznawców majątkowych z zespołu w składzie: K. G. (2), B. K., E. N., W. B., B. H., M. M. (2).

W dniu 8 marca 2010 r. (...) zwana Zleceniodawcą oraz (...)zwana Zleceniobiorcą podpisały aneks nr (...)do umowy o dzieło zawartej w dniu 11 sierpnia 2008 r. Tym samym § 7 umowy otrzymał nowe brzmienie, zgodnie z którym: Operat szacunkowy zostanie sporządzony przez trzech dowolnych (według uznania Zleceniobiorcy) uprawnionych rzeczoznawców majątkowych z zespołu w składzie: K. G. (2), A. D., B. K., E. N., W. B., B. H., M. M. (2), K. P., W. D..

W dniu 30 marca 2011 r. M. M. (2)sporządził notatkę służbową, w której wskazano, iż w dniu 30 marca 2011 r. w siedzibie Banku (...)odbyło się spotkanie, w którym udział wzięli: W. R.(Dyrektor (...)), G. B.(Dyrektor (...)) oraz K. G. (2)((...)) i M. M. (2)(Senior (...)). W trakcie spotkania, przedstawiciele (...)wyrazili chęć zakończenia obowiązywania umów z (...)dotyczących wykonywania okresowych wycen nieruchomości wchodzących w skład obu Funduszy (...). W notatce podano jako powód fakt rzekomego zawarcia umów niezgodnie z wewnętrznymi procedurami i praktyką prowadzoną przez (...)tj. rzekomy brak przetargu na wykonanie tych usług oraz zawarcie umów na zbyt długi okres czasu. K. G. (2)sprostował jednak od razu, że przetarg się odbył. Przedstawiciele (...)podkreślili, że propozycja zakończenia obowiązywania umów wynika z przyczyn leżących wyłącznie po stronie (...)i jest związana z wewnętrznymi procedurami Instytucji. Zaznaczono, iż brak jest zastrzeżeń co do jakości wykonanych przez (...)usług oraz ogólnie jakości dotychczasowej współpracy. W. R.wyraziła gotowość zapłacenia odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy. (...)zaproponowała kwotę odszkodowania, ale została ona uznana za zbyt wysoką. Na spotkaniu nie zaproponowano aneksowania umowy, w szczególności poprzez zmianę rzeczoznawców.

W korespondencji mailowej z dnia 26 października 2010 r. A. J. poinformowała (...) o stwierdzeniu przez audytora możliwości konfliktu interesów pomiędzy M. M. (1) oraz Ł. M.. W odpowiedzi z dnia 27 października 2010 r. K. G. (2) poinformował A. J., iż od chwili odwołania zespołu rzeczoznawców, nie miała wpływu na prace związane z wycenami nieruchomości wchodzącej w skład portfeli obu funduszy. K. G. (2) wyjaśnił A. J., iż ta sprawa została wyjaśniona w 2005 r.

W korespondencji mailowej z dnia 20 kwietnia 2011 r. W. R. zwróciła się do (...) o podjęcie dalszych rozmów w sprawie zakończenia współpracy. Jednocześnie podkreślono dobrą jakość dotychczasowej długoterminowej współpracy. Wykonywane przez (...) wyceny nie budziły zastrzeżeń.

W dniu 13 lipca 2011 r. Rada Nadzorcza (...)S.A. podjęła uchwałę w sprawie odwołania członków zespołu rzeczoznawców majątkowych. W § 1 uchwały postanowiono z dniem 5 sierpnia 2011 r. odwołać z funkcji członka zespołu rzeczoznawców, następujące osoby: K. G. (2), A. D., B. K., E. N., W. B., B. H., M. M. (2), K. P., W. D.. W § 2 uchwały polecono Zarządowi, aby umowy, na podstawie których osoby te świadczyły usługi szacowania wartości nieruchomości, zostały rozwiązane w terminie do dnia 5 sierpnia 2011 r.

W dniu 13 lipca 2011 r. Zarząd (...)S.A. podjął uchwałę w sprawie odwołania członków zespołu rzeczoznawców majątkowych. W § 1 uchwały postanowiono z dniem 5 sierpnia 2011 r. odwołać z funkcji członka zespołu rzeczoznawców, szacującego wartość posiadanych pośrednio przez Fundusz (...), następujące osoby: K. G. (2), A. D., B. K., E. N., W. B., B. H., M. M. (2), K. P., W. D.. W § 2 uchwały wskazano, iż umowy, na podstawie których osoby te świadczyły usługi szacowania wartości nieruchomości, powinny zostać rozwiązane w terminie do dnia 5 sierpnia 2011 r.

W piśmie z dnia 3 sierpnia 2011 r. (...)poinformowała (...), iż w związku z podjęciem uchwały przez Zarząd Spółki(...)S.A. oraz Radę Nadzorczą (...)S.A. w sprawie odwołania z dniem 5 sierpnia br. osób dotychczas wchodzących w skład zespołu rzeczoznawców, zrezygnowała z usług (...)oraz wypowiedziała umowę zawartą w dniu 11 sierpnia 2008 r.

Decyzja o rozwiązaniu umów z (...)zapadła podczas posiedzeń Rady Nadzorczej (...)oraz zarządu(...), które miało bezpośredni wpływ na zarządzanie (...). Przedstawiciele (...)znajdowali się bowiem we władzach (...). Rozwiązanie umów z (...)nie znalazło jednak odzwierciedlenia w treści żadnej uchwały.

(...) nie podjęła z (...)rozmów w celu kontynuacji współpracy w oparciu o nowy zespół rzeczoznawców. Poza umową z 11 sierpnia 2008 r. (...) rozwiązała także pozostałe umowy zawarte z (...), a dotyczące wyceny nieruchomości.

W piśmie z dnia 19 sierpnia 2011 r. (...)poinformowała (...), iż otrzymane w dniu 3 sierpnia 2011 r. wypowiedzenie pozbawione jest podstaw faktycznych oraz prawnych.

Pismem z dnia 16 września 2011 r. skierowanym do (...), pozwana spółka podtrzymała stanowisko, iż pismem z dnia 3 sierpnia 2011 r. dokonała wypowiedzenia umowy.

W dniu 7 listopada 2011 r. (...)skierowała do (...) ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 24 750 zł stanowiącej odszkodowanie z tytułu nienależytego wykonania przez (...) umowy z dnia 11 sierpnia 2008 r.

W piśmie z dnia 21 listopada 2011 r. (...)poinformowała (...), iż w związku z zerwaniem przez (...) umowy z dnia 11 sierpnia 2008 r., poniosła szkodę w wysokości 24 750 zł. Na kwotę tę składały się przychody w wysokości 9 600 zł z tytułu utraconej zapłaty za wycenę w III kwartale 2011 r. oraz 16 000 zł z tytułu utraconej zapłaty za wycenę w IV kwartale 2011 r. Przychody pomniejszono o poniesione koszty rzeczoznawcy wykonującego zlecenie w wysokości 350 zł za wycenę w III kwartale 2011 r. oraz 500 zł za wycenę w IV kwartale 2011 r.

Pismem z dnia 30 listopada 2011 r. skierowanym do (...), pozwana spółka odmówiła zapłaty kwoty 24 750,00 zł.

Po rozwiązaniu umowy z (...), pozwana spółka nawiązała współpracę z (...) sp. z o.o., która miała przejąć wykonywanie operatów szacunkowych sporządzanych wcześniej przez (...). Rada Nadzorcza (...)po odwołaniu poprzedniego składu rzeczoznawców, powołała nowy skład. Był on mniej doświadczony od poprzedniego i mniejszy. W jego skład wchodziła jedna osoba, która uczestniczyła przy sporządzaniu wycen nieruchomości w poprzednim składzie. (...) nie podjęła z (...)rozmów, które miałyby na celu ustalenie czy (...)byłaby w stanie kontynuować wykonywanie umowy o współpracy w oparciu o nowy zespół rzeczoznawców.

Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom świadków oraz strony powodowej i pozwanej w zakresie jakim były ze sobą spójne wewnętrznie i odzwierciedlały logiczny przebieg wydarzeń. Sąd Rejonowy oparł się w szczególności na zeznaniach świadka M. M. (2), Ł. M. oraz strony powodowej K. G. (2) gdyż znalazły one odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. Sąd Rejonowy nie brał pod uwagę wyjaśnień A. P. złożonych w toku wysłuchania informacyjnego, bowiem wniosek o przesłuchanie jej w charakterze strony został cofnięty. Nadto wyjaśnienia złożone przez Ł. M. w toku wysłuchania informacyjnego zdaniem Sądu Rejonowego nie wniosły niczego nowego do materiału dowodowego zebranego w sprawie. Ł. M. unikał w szczególności odpowiedzi na pytanie co do przyczyn wypowiedzenia umowy. Co do zeznań W. R. zeznającej w charakterze świadka Sąd Rejonowy nie oparł się w części dotyczącej weryfikacji wycen sporządzanych przez powódkę. Zeznała ona bowiem, iż wyceny nie były weryfikowane przez żadną osobę spoza powodowej spółki. Firma wewnętrzna miała jedynie dokonywać weryfikacji pod względem formalnym, tzn. czy wycena została sporządzona oraz czy nie różni się znacząco z poprzednimi wycenami. Zakres wyceny sporządzanej przez rzeczoznawcę majątkowego J. F. był jednak szerszy niż wskazywałyby na to zeznania W. R.. Ponadto, jak ustalił Sąd Rejonowy nic nie mówiło jej nazwisko tego rzeczoznawcy.

W ocenie Sądu Rejonowego w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przedmiotowe powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Jako fakt bezsporny Sąd Rejonowy wskazał zawarcie przez powódkę z pozwaną umowy z dnia 11 sierpnia 2008 r., której przedmiotem było wykonywanie okresowych wycen oraz ich aktualizacji nieruchomości gruntowej zabudowanej „(...)” w O., przy ul. (...). Powyższe wobec treści art. 229 k.p.c. nie wymagało dowodu.

W ocenie Sądu Rejonowego strony łączyła umowa o dzieło, która została uregulowana w art. 627 k.c. Sąd Rejonowy wskazując na cechy umowy o dzieło uznał, odnosząc się do orzecznictwa i judykatury, że ww. umowa takie cechy zawierała. Sąd wskazał, że w niniejszej sprawie strony postanowiły, iż do obowiązków powódki będzie należało wykonywanie okresowych wycen nieruchomości gruntowej oraz ich aktualizacji. Nacisk położono zatem w umowie na osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu. Z tego też względu umowy z dnia 11 sierpnia 2011 r. nie można zakwalifikować jako umowy zlecenia. Umowa zlecenia nie akcentuje rezultat, lecz starania w celu osiągnięcia oczekiwanego wyniku, co zdaniem Sądu Rejonowego odróżnia ją od umowy o dzieło. Nadto, co wskazał Sąd Rejonowy cechą konstytutywną dzieła jest samoistność rezultatu, przez co rozumie się jego niezależność od dalszego działania twórcy. Innymi słowy - z chwilą ukończenia dzieła staje się ono odrębne od twórcy. W niniejszej sprawie przedmiot umowy o dzieło został określony w wystarczająco precyzyjny sposób, który nie budził wątpliwości Sądu Rejonowego.

Dzieło to spełniało również konstytutywną przesłankę w postaci samoistności rezultatu. Z chwilą ukończenia wyceny nieruchomości brak było jakiejkolwiek jej zależności od twórcy, stała się ona wartością autonomiczną w obrocie. Innym jeszcze z kryteriów wskazanych przez Sąd Rejonowy umożliwiających odróżnienie umowy o dzieło od umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług jest możliwość poddania dzieła sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych. W niniejszej sprawie wyceny sporządzane przez powódkę były przedmiotem opinii wydanych przez osoby trzecie, chociażby J. F..

Inną okolicznością, która przemawiała za uznaniem przez Sąd Rejonowy przedmiotowej umowy jako umowy o dzieło był brak stosunku zależności lub podporządkowania pomiędzy zamawiającym a przyjmującym zamówienie objawiający się tym, że sposób wykonania dzieła pozostawiony jest uznaniu przyjmującego zamówienie.

Mając na uwadze, iż strony zawarły umowę o dzieło, Sąd Rejonowy odwołał się do treści art. 644 k.c., który stanowi, że dopóki dzieło nie zostało ukończone, zamawiający może w każdej chwili od umowy odstąpić płacąc umówione wynagrodzenie. Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła. Odstąpienie wywiera zaś skutek od chwili jego dokonania. Zamawiającemu wolno jednak odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła. Powódka w celu wykazania wysokości roszczenia wystąpiła z wnioskiem o powołanie biegłego sądowego z zakresu finansów. Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego na okoliczność wysokości kosztów, które powódka poniosłaby w związku z wykonaniem umowy zawartej z pozwanym w dniu 11 sierpnia 2008 r., w szczególności kosztów, jakie zaoszczędziła w związku z niewykonaniem powyższej umowy.

Biegły, jak wskazał Sąd Rejonowy w opinii pisemnej podkreślił, iż przedmiotem analizy w niniejszej sprawie winny być parametry kosztowe związane z tą konkretną umową między powódką a pozwaną. Jako że przedmiotem roszczeń powódki są korzyści jakie utraciła ona w wyniku niewykonania świadczeń objętych umową z pozwaną, a w konsekwencji braku przychodów z tego tytułu, analiza kosztów musi dotyczyć w ocenie biegłego tych pozycji kosztowych, które związane byłyby z uzyskaniem tych konkretnych przychodów. Takie wyliczenie musi abstrahować od wszelkich pozostałych kosztów powódki, ponieważ zostałoby obarczone bardzo dużym błędem. Na wysokość odszkodowania powódki nie mogą według biegłego wpływać takie parametry, jak powierzchnia biura powódki, liczba innych zleceń, wszelkie inne pozycje kosztowe występujące u powódki, ale nie związane bezpośrednio z realizację umowy zawartej z pozwaną. Biegły wyliczył, iż koszty, które powódka poniosłaby w związku z wykonaniem umowy zawartej w dniu 11 sierpnia 2008 r. wyniosły razem 2 894,54 zł. W ocenie biegłego, ponieważ powódka sporządzała wcześniej pełną wycenę i aktualizację wyceny dla obiektu objętego umową, skutkowało to istotnym zmniejszeniem nakładu pracy niezbędnego do wykonania kolejnych wycen. Nakład godzin pracy deklarowany przez powódkę należało zatem uznać według biegłego za wiarygodny i uzasadniony. Biegły oparł się na oświadczeniu złożonym przez K. G. (2) dotyczącym ponoszonych kosztów (k. 513-515). Biegły wyliczył, iż koszty jakie powódka zaoszczędziła w związku z niewykonaniem umowy zawartej z pozwaną wyniosły 850,00 zł. Biegły ocenił, że ponieważ koszt pracowników zatrudnionych na etat pozostałby kosztem firmy powódki bez względu na to, czy zrealizowałaby ona zlecenie pozwanej. Biegły wskazał, iż jedynym kosztem, który udałoby się uniknąć w związku z niewykonaniem umowy był koszt podwykonawcy. Tym samym koszty, jakie powódka zaoszczędziła w związku z niewykonaniem umowy są tożsame z kosztami podwykonawcy. Sąd Rejonowy w pełni dał wiarę sporządzonej w sprawie opinii biegłego. Tym samym ocenił, iż powódka prawidłowo określiła wysokość dochodzonego roszczenia. Składało się bowiem na nie wynagrodzenie w kwocie 16 000,00 zł za sporządzenie wyceny za czwarty kwartał 2011 r. oraz wynagrodzenie za sporządzenie aktualizacji wyceny w trzecim kwartale 2011 r. w wysokości 9 600,00 zł pomniejszone o koszty wynagrodzenia rzeczoznawcy majątkowego w trzecim kwartale w wysokości 350 zł oraz 500 zł w czwartym kwartale.

Wobec tego, że Sąd Rejonowy stwierdził, iż strony łączyła umowa o dzieło, za bezprzedmiotowe ocenił rozważania dotyczące ważnych powodów, o których mowa w art. 746 k.c. Nawet gdyby uznać, że strony zawarły umowę o świadczenie usług, to zdaniem Sądu Rejonowego nie można mówić o zaistnieniu w niniejszej sprawie ważnego powodu, który uzasadniałby wypowiedzenie zlecenia bez obowiązku naprawienia szkody.

W związku z powyższym Sąd Rejonowy opierając się na treści art. 627 k.c. oraz art. 644 k.c. uwzględnił żądanie pozwu w całości.

O odsetkach orzeczono stosownie do art. 481 § 1 k.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana zaskarżając wyrok w całości. Zaskarżonemu wyrokowi strona pozwana zarzuciła:

I. Naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, polegające na:

1) błędnej wykładni i niewłaściwym zastosowaniu przepisu art. 627 k.c. poprzez przyjęcie, iż umowa zawarta pomiędzy powódką a pozwaną stanowiła umowę o dzieło a nie umowę o świadczenie usług skoro przedmiotem tej umowy było świadczenie usług polegających na okresowym sporządzaniu opinii o wartości nieruchomości (operatów szacunkowych) oraz aktualizacji wydawanych opinii;

2) niezastosowania przepisu art. 746 § 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c. i w konsekwencji uznanie, że odwołanie składu rzeczoznawców majątkowych przez Zarząd i Radę Nadzorczą(...) S.A. nie stanowiło „ważnej przyczyny” uprawniającej pozwaną do złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy z powódką;

3) niezastosowaniu art. 150 ustawy o funduszach inwestycyjnych poprzez przyjęcie, że odwołanie składu rzeczoznawców przez Zarząd i Radę Nadzorczą (...) S.A. nie miało wpływu na prawną możliwość (dopuszczalność) świadczenia usług przez powódkę będących przedmiotem umowy łączącej ją z pozwaną;

4) niezastosowanie art. 6 k.c. w zw. z art. 746 § 1 k.c. wobec faktu, iż powódka była zobowiązana do wykazania, że przyczyny rozwiązania umowy przez pozwaną są nieistotne.

II. Błędy oraz sprzeczności w ustaleniach faktycznych:

1) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż odwołanie przez Zarząd i Radę Nadzorczą (...)S.A. nie powodowało faktycznej i prawnej możliwości świadczenia usług przez powódkę, podczas gdy z postanowień statutu funduszu (...)oraz funduszu (...)tylko osoby wybrane przez (...)S.A. mogły wydawać opinię o wartości nieruchomości stanowiące podstawę do wyceny aktywów wymienionych Funduszy a błąd ten miał istotne znaczenie w procesie dokonywania oceny dowodów przez Sąd Rejonowy i miał wpływ na treść rozstrzygnięcia;

2) błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że sporządzenie operatu szacunkowego nieruchomości w O. będącej przedmiotem wyceny na podstawie umowy łączącej powódkę i pozwaną zajmuje 8 godzin a aktualizacja wyceny zajmuje 4 godziny, podczas gdy złożone w sprawie dowody z zeznań świadka M. M. (2) i świadka Ł. M. przeczą takiemu stwierdzeniu.

III. Naruszenie przepisów postępowania cywilnego mających istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku:

1) naruszenie przepisu postępowania tj. art. 233 § 1 k.p.c.

a. poprzez pominięcie istotnej części materiału dowodowego tj. statutów Funduszy i przyjęcie na podstawie innych faktów, iż odwołanie członków zespołu rzeczoznawców przez odpowiednio Radę Nadzorczą i Zarząd Towarzystwa nie powodowało faktycznej i prawnej możliwości świadczenia usług przez powódkę podczas gdy wnioski te nie wynikały z innych dowodów w sprawie;

b. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wskutek całkowitego pominięcia zeznań świadka J. M., jednostronną i nieuprawnioną ocenę zeznań świadka W. R. oraz jednostronne oparcie się na zeznaniach świadka Ł. M. i ostateczne nieuwzględnienie okoliczności, iż odwołanie zespołu rzeczoznawców majątkowych przez Zarząd i Radę Nadzorczą Towarzystwa stanowiło ważną przyczynę rozwiązania umowy z powódką;

c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, że jakość i rzetelność wykonywanych przez powódkę wycen nieruchomości była wystarczającym zabezpieczeniem dla interesu inwestorów Funduszu, co powodowało brak uzasadnienia dla zmiany składu rzeczoznawców majątkowych;

d. poprzez wyprowadzenie z materiału dowodowego w postaci opinii biegłego J. C. z dnia 11 lutego 2013 r. i z dokumentów w postaci złożonych przez pozwaną sprawozdań finansowych powódki za lata 2008 – 2010 (załączone do sprzeciwu od nakazu zapłaty) oraz z innych dowodów (przyznanych przez powódkę) z niego nie wynikających z przede wszystkim sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, a w szczególności, iż:

- nie jest celowe przeprowadzenie analizy rentowności powódki na poziomie całej firmy a jedynie badanie polegające na analizie parametrów kosztowych realizacji konkretnej umowy, podczas gdy analiza publicznie dostępnych sprawozdań finansowych powódki prowadzi do wniosku, że zasadniczą pozycję kosztów powódki ok. 80 % stanowią koszty pracownicze i zrównane z nimi koszty ubezpieczeń społecznych, oraz że dla osiągnięcia przez powódkę kwoty przychodu konieczne było poniesienie kwoty 10 krotnie wyższej od kwoty kosztów oszacowanych przez biegłego,

- przez odrzucenie możliwości dokonania oceny kosztów na poziomie całego podmiotu w celu wyodrębnienia rodzaju kosztów, których powódka nie musiała ponosić od dnia doręczenia jej oświadczenia o zakończeniu współpracy oraz rodzaju kosztów, które powódka mogła dostosować do skali działalności w późniejszym terminie zgodnie z obowiązującymi ją umowami z podmiotami trzecimi,

- utrata zlecenia polegającego na dokonywaniu wycen dla pozwanej, które stanowiły 1/3 wszystkich wycen sporządzanych przez powódkę nie powoduje konieczności ograniczenia kosztów powódki również w zakresie innych pozycji niż koszty pracownicze.

2) naruszenie przepisu art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie i niewyjaśnienie przez Sąd Rejonowy podstawy faktycznej i prawnej wyroku, a w szczególności:

- nie wskazanie przyczyn dlaczego Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom świadka J. M. w zakresie jakim te zeznania dotyczyły kwestii przyczyn odwołania przez Zarząd i Radę Nadzorczą Towarzystwa zespołu rzeczoznawców,

- nie wskazanie przyczyn dlaczego Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom W. R. w części, w której zeznania te są zgodne i spójne z zeznaniami świadka J. M.,

- nie wskazanie podstawy prawnej oddalenia wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków złożonego w piśmie z dnia 11 marca 2013 r.

3) naruszenie przepisu art. 479 ¹⁴§ 2 in fine k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że wnioski dowodowe zgłoszone przez pozwaną w piśmie z dnia 11 marca 2013 r. były spóźnione, podczas gdy pozwana zgłosiła te wnioski po otrzymaniu opinii biegłego sądowego tj. w terminie otwartym zgodnie z powołanym przepisem.

Wskazując się na te zarzuty apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania przed Sądem Rejonowym, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, zasądzenia od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ewentualnie skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania przed Sądem Rejonowym i w postępowaniu apelacyjnym, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych

W odpowiedzi na apelację powódka wskazując na prawidłowość zaskarżonego wyroku i zasadność motywów rozstrzygnięcia wniosła o jej oddalenie, jako bezzasadnej i zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów procesu przed sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona i dlatego podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy w całości przyjmuje za własne ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i ocenę prawną tego Sądu dotyczącą podstawy prawnej roszczenia powódki w związku z zawartą między stronami umową o dzieło. W konsekwencji za trafny uznaje Sąd Okręgowy zasadniczy wniosek Sądu pierwszej instancji, co do kwalifikacji umowy i obowiązku zapłaty przez pozwaną części wynagrodzenia na podstawie art. 644 k.c.

Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do kwalifikacji prawnej łączącej strony umowy z dnia 11 sierpnia 2008 r. W ocenie Sądu Okręgowego zgodny zamiar i cel tej umowy został rzetelnie i skrupulatnie przeanalizowany przez Sąd pierwszej instancji i zasadnie ten Sąd ustalił, że wiążąca strony umowa była umową o dzieło. Szerokie i celne wywody z odniesieniem do orzecznictwa i judykatury należy w całości zaaprobować. Próba kwalifikowania przez stronę pozwaną niniejszej umowy, jako umowy o świadczenie usług nie jest uzasadniona. Już samo brzmienie umowy z dnia 11 sierpnia 2008 r. w § 1 oraz § 2, a to: „zleceniobiorca przyjmuje do wykonania przygotowanie wycen nieruchomości (…)”, „zleceniobiorca przyjmuje do wykonania przygotowanie aktualizacji wycen nieruchomości (…)”, „wyceny oraz aktualizacje wycen zostaną sporządzone zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, w tym w szczególności z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami…” w zestawieniu z brzmieniem art. 627 k.c. uzasadnia kwalifikację umowy stron, jako umowę o dzieło. Cechą wyróżniającą umowę o dzieło od umowy o świadczenie usług jest zawsze konkretny i sprawdzalny rezultat, podczas gdy w przypadku umowy o świadczenie usług rezultat nie jest elementem koniecznym, lecz osobiste spełnienie świadczenia przez zleceniobiorcę. Strony umowy bezsprzecznie postanowiły, że do obowiązków powódki należeć będzie wykonywanie wycen nieruchomości a konkretnie dostarczanie określonego efektu w postaci operatu szacunkowego dotyczącego oznaczonej nieruchomości. Strony zatem położyły nacisk na osiągnięcie określonego, sprecyzowanego rezultatu bez względu na zakres i intensywność pracy świadczonej w tym celu przez powódkę. W wykonaniu umowy powódka dostarczała pozwanej samoistny, oznaczony i konkretny rezultat pracy – wyceny (operaty szacunkowe) i aktualizacje tych wycen. W odróżnieniu od umowy o dzieło, umowa zlecenia oraz umowy o świadczenie usług są umowami starannego działania. Choć zakładają one dążenie do osiągnięcia pewnego rezultatu, to jednak działający z zachowaniem należytej staranności zleceniobiorca – w razie niezrealizowania celu umowy – nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania w znaczeniu rezultatu. Umowa zlecenia nie akcentuje konkretnego rezultatu, jako koniecznego do osiągnięcia – nie wynik zatem, lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku, są elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia tj. elementem przedmiotowo istotnym. W niniejszej sprawie elementem przedmiotowo istotnym umowy łączącej strony było sporządzanie wycen i aktualizacji tych wycen w znaczeniu konkretnych fachowo dokumentacji dotyczących nieruchomości o cechach przewidzianych prawem. Z pewnością bowiem przedstawienie przez powódkę przedmiotu umowy, który nie odpowiadałby wymogom choćby takich przepisów, jak rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. z 2004 r., Nr 207, poz. 2109 ze zm.), które szczegółowo określa sposób sporządzania, formę i treść operatu szacunkowego, skutkowałby odpowiedzialnością z tytułu niewykonania umowy. Skutek taki powstałby niezależnie od dochowania wymogów starannego działania w sporządzeniu operatów. Przez umowę o dzieło, zgodnie z art. 627 k.c., przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. W istocie Kodeks cywilny nie podaje definicji słowa „dzieło”, jednakowoż posiłkując się stanowiskiem w doktrynie i orzecznictwie jednolitym przyjmuje się, że wykonanie owego dzieła będącego przedmiotem ocenianej umowy oznacza określony proces pracy lub twórczości o możliwym do wskazania momencie początkowym i końcowym, którego celem jest doprowadzenie do efektu ustalonego przez strony w momencie zawierania umowy. Jako że umowa o dzieło jest umową o tzw. rezultat usługi, co jak wskazano wyżej jest podstawową cechą odróżniającą ją od umów o świadczenie usług, to konieczne jest, aby działania przyjmującego zlecenie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu w postaci materialnej bądź niematerialnej. Dzieło jest takim wytworem, który co prawda nie istnieje przy zawieraniu umowy ale jest w niej z góry przewidziane i tak określone, że istnieje możliwość późniejszej jego weryfikacji. Nadto cechą konstytutywną umowy o dzieło jest samoistność rezultatu, przez co należy rozumieć jego niezależność od dalszego działania twórcy. Innymi słowy z chwilą ukończenia dzieła staje się ono odrębne od twórcy.

Odnosząc się do argumentów apelacji, to żaden z argumentów nie podważa dokonanej przez Sąd Rejonowy materialnej oceny stosunku zobowiązaniowego łączącego strony. Po pierwsze zarówno wycena, jak i aktualizacja stanowią zindywidualizowany rezultat, efekt pracy zleceniobiorcy niezależnie od rodzaju i intensywności świadczonej pracy w celu jego stworzenia. Po drugie przedmiot umowy był tego rodzaju, że musiał zgodnie z wolą stron spełniać wymogi obowiązujących przepisów prawa (patrz § 4 umowy). Po trzecie, w konsekwencji strony założyły zasadę poddania rezultatu umowy sprawdzianowi na istnienie zgodności tak z wymogami oznaczonych norm prawa jak i norm zawodowych dotyczących sporządzania wycen. Po czwarte wreszcie umowa nie zakładała obowiązku osobistego wykonania przez powódkę – osobę prawną ale jedynie wskazywała konkretne osoby rzeczoznawców sporządzających wyceny (osoby fizyczne, nie związane umową), co z pewnością nie może być uznane za obowiązek osobistego wykonania dzieła przez stronę umowy, którą w tym wypadku była spółka prawa handlowego. Odnosząc się do argumentu powtarzalności, to z pewnością sama powtarzalność nie pozwala na zakwalifikowanie ocenianej umowy, jako umowy o oświadczenie usług.

W ocenie Sądu Okręgowego, mając na uwadze powyższe w analizowanej umowie zdecydowanie przeważają cechy charakterystyczne dla umowy o dzieło. Dlatego, jako całkowicie słuszne należy uznać takie zakwalifikowanie tej umowy przez Sąd Rejonowy, co oznacza niezasadność zarzutów naruszenia art. 627 k.c. poprzez jego zastosowanie oraz art. 746 § 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c. poprzez ich nie zastosowanie. Sąd Rejonowy zatem prawidłowo nie znalazł w niniejszej sprawie podstaw do zastosowania przepisów dotyczących umowy zlecenia, w szczególności przepisów umożliwiających wypowiedzenie umowy. W konsekwencji bezcelowe jest rozważanie zasadności skorzystania przez pozwaną z możliwości wypowiedzenia tej umowy z „ważnych powodów”, na podstawie art. 746 k.c., który może mieć zastosowanie wyłącznie przy kwalifikacji umowy, jako umowy o świadczenie usług. Z uwagi na to, nie może być też mowy o zastosowaniu w niniejszej sprawie art. 150 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 ze zm.) odnośnie do ograniczającej pozwaną reguły wyznaczania i wybierania rzeczoznawców przez radę nadzorczą (...)S.A. Przesądzenie charakteru prawnego umowy łączącej strony i zakwalifikowanie jej jako umowa o dzieło oznacza, że pozwana nie miała uprawnienia do zakończenia stosunku prawnego łączącego strony w trakcie jego trwania w oparciu o art. 746 § 1 k.c. a przedstawione przez pozwaną powody faktyczne wypowiedzenia na tej podstawie nie musiały podlegać ocenie Sądu z punktu widzenia kryterium ważnych powodów.

Podniesione w apelacji zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego nie są uzasadnione. Sąd Rejonowy dokonał pełnej i prawidłowej oceny materiału dowodowego oraz wyprowadził poprawne logicznie wnioski, które w żadnym aspekcie nie ulegają krytyce podniesionej w apelacji. W pierwszym rzędzie należy wskazać, że zarzuty dotyczące błędnych ustaleń odnośnie przyczyn wypowiedzenia umowy zlecenia, wobec powyższych wywodów są bez znaczenia w niniejszej sprawie. Strona pozwana bowiem złożyła oświadczenie dotyczące ustania umowy o dzieło i jedynie ta czynność prawa kształtująca może podlegać ocenie sądów obu instancji. Odnosząc się do kolejnych zarzutów, to z pewnością Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zakresie podnoszonym w apelacji, gdyż dokonując ustaleń faktycznych w oparciu o opisane w uzasadnieniu Sądu Rejonowego dowody z dokumentów, zeznania świadków i całość opinii biegłego odtworzył stan faktyczny w sposób, któremu nie można zarzucić żadnej wadliwości w zakresie przewidzianym wskazanym przepisem. Pozwana zarzuca Sądowi Rejonowemu naruszenie ww. przepisu poprzez pominięcie części materiału dowodowego (m. in. statutów Funduszy) oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów (m. in. pominięcie zeznań świadka J. M.) w związku z podnoszoną przez pozwaną ważną przyczyną wypowiedzenia umowy, co jest bez znaczenia, ponieważ jak wskazano wyżej Sąd Rejonowy prawidłowo nie uznał przedstawionej przez pozwaną materialnej podstawy wypowiedzenia umowy tj. art. 746 § 1 k.c.

Niezasadne są również zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wyprowadzenie z opinii biegłego sądowego wniosków z niej nie wynikających. Otóż wbrew stanowisku pozwanej wnioski wynikające z opinii biegłego dr nauk ekonomicznych J. C., uzupełnionej pisemnie i na terminie rozprawy są w kwestiach istotnych dla rozstrzygnięcia jasne. Wbrew twierdzeniom apelacji Sąd Rejonowy nie podszedł do opinii biegłego bezkrytycznie ale ocenił tę opinię wszechstronnie i nade wszystko w odniesieniu do realiów sprawy mając na uwadze zdrowy rozsądek, co należy podkreślić. Sąd Okręgowy w całości tę ocenę akceptuje. Opinia biegłego miała posłużyć do ustalenia wysokości należnego powódce wynagrodzenia w sytuacji, gdy pozwana odstąpiła od umowy w trakcie jej trwania. W istocie okoliczność, że zamawiający, czyli pozwana może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie, czyli powódka oszczędził z powodu niewykonania zamówionego dzieła z pewnością oznacza, że obowiązkiem pozwanej w niniejszej sprawie było udowodnienie, że po pierwsze zachodzą przesłanki do żądania obniżenia wynagrodzenia (zasadniczo należnego w całości), po drugie zaś o ile konkretnie. Nie ma wątpliwości, że pozwana nawet nie wykazała inicjatywy dowodowej w tym zakresie. Stanowisko negujące wnioski biegłego natomiast jest niezasadne. Sporządzając opinię biegły uwzględnił fakt, że stronie powodowej wypowiedziano wówczas ponad 20 umów, jednakże nie podzielił stanowiska strony pozwanej sugerującego, że w związku z wypowiedzeniem tych umów powódka powinna była radykalnie obniżyć koszty funkcjonowania swojego przedsiębiorstwa i zdecydowanie zmniejszyć zatrudnienie. Słusznie Sąd Rejonowy podzielił stanowisko biegłego, w szczególności z uwagi na zasady współżycia społecznego. Niezależnie od tego warto też dodać, że ocena rentowności całego przedsiębiorstwa powódki, w znaczeniu możliwości obniżenia kosztów w związku z tym, że pozwana wypowiedziała nagle ponad 20 umów, nie może być tylko w kierunku obniżenia kosztów ale też w kierunku ich zwiększenia. Pewnych kosztów związanych z działalnością przedsiębiorstwa nie można zmniejszyć z dnia na dzień, choćby przykładowo kosztów pracowniczych i to nie tylko związanych z wynagrodzeniem ale też w krótkim czasie wypłacenie ewentualnie zwolnionym pracownikom odpraw. Bez wątpienia powodowa spółka ponosiła i poniosła koszty niezależnie ją obciążające a to związane z normalnym jej działaniem. Powódka nie mogła zmniejszyć umawianych z reguły wcześniej kosztów takich, jak abonamenty telefoniczne, abonamenty za łącza internetowe, opłaty licencyjne na programy komputerowe i inne, wszelkie opłaty okresowe związane z eksploatacją powierzchni. Dlatego na obliczenie kosztów związanych z realizacją danego kontraktu powinny mieć wpływ jedynie te koszty bezpośrednie, które były związane z realizacją danego kontraktu. Nie można bezpośrednio wiązać rentowności firmy z rentownością danego kontraktu, gdyż w każdej firmie są koszty stałe, które nie są zależne od tego, ile kontraktów firma realizuje.

Pozwana po złożeniu przez biegłego opinii nie skorzystała ze swoich procesowych możliwości – żądanie uzupełnienia opinii przez sporządzającego opinię biegłego, wniosek o powołanie innego biegłego. Dlatego obecne procesowe zarzuty pozwanej należy uznać za niedopuszczalne.

Chybiony jest kolejny zarzut skarżącego, a dotyczący naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., polegający na niewskazaniu i niewyjaśnieniu w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku podstawy faktycznej i prawnej. Obraza art. 328 § 2 k.p.c. może być skutecznym zarzutem apelacji tylko wtedy, gdy uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie posiada wszystkich koniecznych elementów, bądź zawiera tak kardynalne braki, które uniemożliwiają kontrolę instancyjną. Naruszenie przepisu, określającego wymagania, jakim winno odpowiadać uzasadnienie wyroku sądu (art. 328 § 2 k.p.c.), może być ocenione, jako mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy w sytuacjach tylko wyjątkowych, do których zaliczyć można takie, w których braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej. Wbrew zarzutom apelującego uzasadnienie Sądu pierwszej instancji spełnia wszystkie wymogi z art. 328 § 2 k.p.c.

Niezasadne są zarzuty: nie wskazania podstawy prawnej oddalenia wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków złożonych w piśmie z dnia 11 marca 2013 r. oraz naruszenia art. 479 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Rejonowy na terminie rozprawy w dniu 07 maja 2013 r. oddalił wnioski dowodowe z ww. pisma, jako spóźnione. Strona pozwana nie zgłosiła w trybie art. 162 k.p.c. zastrzeżenia do protokołu rozprawy, tak aby umożliwić sądowi ewentualną korektę dokonanej czynności procesowej. Oznacza to, że czynności te zostały zaakceptowane, jako prawidłowe i zgodne z regułami procedury cywilnej. Wedle art. 162 k.p.c. stronie, która zastrzeżenia nie zgłosiła nie przysługuje możliwość powołania ewentualnego naruszenia w apelacji. Należy podkreślić, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, iż art. 162 k.p.c. ma zastosowanie także do uchybień procesowych popełnionych przy wydawaniu postanowień sądu, które nie wiążą sądu orzekającego, czyli przede wszystkim do postanowień dowodowych (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2005 r., III CZP 55/05, OSNC 2006, Nr 9, poz. 144). Oznacza to, że strona powinna zgłosić sądowi zastrzeżenia związane z uchybieniami, jakich dopuścił się sąd przy wydawaniu postanowień dowodowych, żeby skorzystać skutecznie powoływać się na podniesiony zarzut w środkach zaskarżenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach procesu w instancji odwoławczej orzeczono zgodnie z wynikiem sporu na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 109 k.p.c. i art. 391 k.p.c. Koszty powódki, to: 1.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej ustalone na podstawie § 13 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE