UZASADNIENIE

W dniu 14 lipca 2012 r. we W. około godziny 20:10 J. B. kierował samochodem osobowym marki V. nr rej. (...). Mężczyzna poruszał się ulicą (...) od strony ulicy (...) w kierunku ul. (...), prawym pasem ruchu. Pasażerem samochodu był D. C.. W tym samym kierunku, za samochodem marki V., lewym pasem ruchu, jechał, z prędkością co najmniej 60 km/h, samochód osobowy marki A. o nr rej. (...) prowadzony przez P. B.. Pasażerami tego samochodu byli J. S. (1) i A. W.. Ulica (...) jest ulicą dwujezdniową, dwukierunkową o jednym kierunku ruchu na każdej jezdni. Jezdnia, którą poruszały się oba samochody ma szerokość 8,2 m. Przy tym pasy ruchu nie są oznaczono znakami poziomymi. Miejsce to nie jest nadto oznaczone znakami drogowymi w zakresie dopuszczalnej prędkości.

dowód: zeznania A. W. k. 58;

zeznania P. B. k. 58;

zeznania J. S. (1) k. 58, 59;

zeznania D. C. k. 59;

wyjaśnienia J. B. k. 56-57;

notatka urzędowa k. 3;

opinia biegłego D. K. k. 163 – 178,

179 – 183;

J. B. zbliżając się do skrzyżowania z ul. (...) podjął manewr zmiany pasa ruchu z prawego na lewy. Wykonanie tego manewru poprzedził popatrzeniem się w lusterko boczne oraz wewnętrzne – tylne swojego samochodu. Nie dostrzegając w tych lusterkach jakiegokolwiek pojazdu rozpoczął manewr zmiany pasa ruchu. W tym czasie przednia połowa samochodu marki A. o nr rej. (...), poruszającego się po lewym pasie ruchu, znajdowała się na wysokości tylnej połowy samochodu marki V., kierowanego przez J. B.. Konstrukcja lusterek samochodu marki V. uniemożliwiła J. B. dostrzeżenie samochodu marki A. znajdującego się w tzw. martwym polu. P. B. widząc samochód marki V. zajeżdżający mu drogę użył klaksonu a następnie zjechał na lewą stronę jezdni, w wyniku czego samochód marki A. uderzył w pionowy znak drogowy oraz metalowy płot oddzielający od jezdni.

dowód: zeznania A. W. k. 58;

zeznania P. B. k. 58;

zeznania J. S. (1) k. 58, 59;

zeznania D. B. k.79;

zeznania M. S. k. 86;

wyjaśnienia J. B. k. 56-57;

opinia biegłego D. K. k. 163 – 178,

179 – 183;

notatka urzędowa k. 3;

W następstwie kolizji samochód osobowy marki A. nr rej. (...) miał uszkodzony przedni zderzak, pokrywę silnika, szybę czołową, przednie i tylne koła, drzwi prawe, dwa prawe błotniki, zewnętrzne lusterka, układ wydechowy, lewy przedni błotnik, prawą przednią lampę. Nastąpił wyciek płynów eksploatacyjnych. W wyniku zdarzenia uszkodzeniu uległ również znak pionowy C9, pylon wraz z tabliczką, trzy metalowe płoty oddzielające jezdnię od torowiska oraz zarysowany został krawężnik.

dowód: zeznania D. B. k.79;

zeznania M. S. k. 86;

opinia biegłego D. K. k. 163 – 178,

179 – 183;

notatka urzędowa k. 3;

Prędkość, z jaką P. B. prowadził samochód marki A. oraz użycie przez niego klaksonu zamiast natychmiastowego hamowania uniemożliwiły mu skuteczne uniknięcie kolizji, co było możliwym przy prowadzeniu samochodu w prawidłowy sposób.

dowód: opinia biegłego D. K. k. 176;

J. B. ma 25 lat. Jest studentem. Nie pracuje, będąc na utrzymaniu rodziców. Jest kawalerem, nie ma dzieci. J. B. nie był leczony neurologicznie, psychiatrycznie ani odwykowo. Nie był karany sądownie.

dowód: wyjaśnienia J. B. k. 10, 57;

dane o karalności k. 12;

J. B. zmieniał swoje stanowisko w przedmiocie przyznania się. Wyjaśnił, że kierując w dniu 14 lipca 2012 r. samochodem osobowym marki V. ulicą (...) od strony ulicy (...) w kierunku ulicy (...), w chwili zmieniany pasa ruchu z prawego na lewy nie widział innego samochodu poruszającego się tym pasem ruchu. Zmieniając pas ruchu upewnił się, czy lewym pasem ruchu nie porusza się inny samochód, patrząc w boczne lusterko oraz lusterko znajdujące się wewnątrz samochodu. Tylne lusterko ma pełną widoczność. Sygnalizował manewr zmiany pasa ruchu. Samochód marki A. dostrzegł dopiero, gdy uderzył on w barierki oddzielające jezdnię od torowiska.

vide: wyjaśnienia J. B. k. 10, 56-57;

Stan faktyczny został ustalony w oparciu o zeznania świadków J. S. (1), P. B., A. W., D. C., M. K., D. B., M. S. oraz częściowo na podstawie wyjaśnień obwinionego J. B.. Podstawę poczynionych ustaleń stanowiły także dowody z dokumentów, w tym opinia biegłego D. K. oraz notatka urzędowa z dnia 14 lipca 2012 r.

Wyjaśnienia J. B. Sąd uznał za wiarygodne w zakresie, w jakim obwiniony podał, że dnia 14 lipca 2012 r. około godziny 20:10 jechał ulicą (...) od ulicy (...) w kierunku ulicy (...), prawym pasem. Twierdzenia obwinionego były wiarygodne także odnośnie podjęcia przez niego manewru zmiany pasa z prawego na lewy. W tym zakresie relacja obwinionego była zgodna z zeznaniami świadków A. W., P. B., J. S. (1), D. C., D. B. oraz M. S.. Nadto za wiarygodne zostały uznane wyjaśnienia J. B. w przedmiocie upewnienia się, co do bezpieczeństwa podejmowanego manewru wyłącznie poprzez popatrzenie w lusterka. Te wyjaśnienia odpowiadają zasadom doświadczenia życiowego oraz opinii biegłego D. K.. Gdyby bowiem J. B. odwrócił głowę dostrzegłby samochód marki A. znajdujący się w tzw. martwym polu, którego istnienie potwierdził biegły K. – wbrew twierdzeniom J. B..

D. C. wypowiadał się lakonicznie, wyłącznie w przedmiocie lokalizacji przestrzenno czasowej zdarzenia i te zeznania jako korespondujące z całym pozostałym materiałem zostały uznane za wiarygodne. W ten sam sposób odniesiono się do zeznań M. K..

Relacje świadków P. B., A. W. i J. S. (1) wzajemnie się dopełniały układając całe zdarzenie w jeden spójny i logiczny ciąg przyczynowo-skutkowy. Sąd analizując zeznania tych świadków nie tracił z pola widzenia faktu, że relacje tych świadków jako uczestników zdarzenia może cechować znaczny subiektywizm. Zarówno kierujący samochodem A. P. B. jak i pasażerowie A. W. i J. S. (1) w sposób zgodny relacjonowali przebieg zdarzenia, w tym odległość, jaka dzieliła oba samochody w momencie wykonania przez obwinionego manewru zmiany pasa ruchu. Na ocenę wiarygodności tego materiału nie może mieć wpływu zawahanie się J. S. (2), co do odległości, w jakiej miał się znajdować samochód marki V. w tym momencie. Zachowanie to było wynikiem wpływu upływu czasu na zdolność zapamiętania i odtworzenia zdarzeń. Nadto zeznania te odpowiadają opinii biegłego D. K., który niewątpliwie powiązał deklarowaną przez wymienionych świadków prędkość oscylującą wokół 60 km/h z jego, opisywanym przez wszystkie te osoby zachowaniem P. B. w krytycznym momencie oraz odległością samochodów i ich sposobem poruszania się a także śladami na drodze jak i uszkodzeniami samochodu marki A..

Zeznania świadków D. B. oraz M. S. uwzględniono na okoliczność czynności podjętych przez funkcjonariuszy policji po przyjeździe na miejsce zdarzenia wyrażających się zabezpieczeniem śladów zdarzenia zarówno na drodze jak i na samochodzie marki A.. W tym zakresie zeznania świadków były w pełni wiarygodne, jako złożone przez osoby postronne, nie zainteresowane w wyniku sprawy i znajdowały odzwierciedlenie w dokumentacji sporządzonej na miejscu kolizji

Opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków komunikacyjnych, fotografii kryminalistycznej i mechanoskopijnych badań pojazdów D. K. została uznana jako przydatna. Przemawia za tym jej rzetelność. Biegły odniósł się do całości materiału w sprawie poddając go gruntownej analizie z uwzględnieniem zasad wiedzy i doświadczenia życiowego. W swoich czytelnych i jednoznacznych wnioskach biegły wszechstronnie wypowiedział się, co do wszystkich okoliczności sprawy nie dopuszczając się błędów natury logicznej bądź faktycznej.

Natomiast jako nieprzydatna została uznana opinia biegłego J. D.. Analizując jej treść Sąd doszedł do przekonania, że opinia ta jest niepełna. Nie uwzględnia bowiem wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. W szczególności nie odpowiada na pytanie, czy obwiniony wykonując manewr zmiany pasa ruchu mógł i powinien zauważyć samochód marki A. jadący za nim, lewym pasem ruchu. Analiza tej opinii ujawnia sprzeczności w jej treści. Biegły wskazuje, że w jego ocenie J. B. wykonując manewr pasa ruchu nie miał możliwości zaobserwowania samochodu marki A., żeby w chwilę później stwierdzić, że obwiniony miał fizyczną możliwość dostrzeżenia tego samochodu. Co więcej, poddając ocenie dowód z opinii biegłego, Sąd doszedł do przekonania, że wywody i wnioski zawarte w opinii w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego a także zasad prawidłowego rozumienia jawią się jako nielogiczne. Gdyby bowiem przyjąć, że tak jak wskazał w opinii biegły samochód marki A. poruszał się z prędkością 93 km/h, to na skutek kolizji zniszczenia powinny przybrać znaczenie większe rozmiary od tych, ujawnionych w niniejszej sprawie. Nadto, w żaden sposób nie można podzielić zaproponowanej przez biegłego definicji manewru podjętego przez J. B., zważając na szerokość jezdni.

Podobnie, Sąd pominął dowód z opinii biegłego T. I.. Opinia ta została zakwestionowana przez J. B. zaś biegły nie był w stanie odnieść się do zarzutów. Stąd uwzględnienie tej opinii ograniczałoby prawo do obrony J. B., co w sposób istotny w ocenie Sądu naruszałoby zasadę kontradyktoryjności postępowania.

Pozostałe dokumenty znajdujące się w aktach sprawy w postaci danych o karalności obwinionego, informacji o wpisach w ewidencji kierowców, notatki urzędowej z interwencji, do której doszło w dniu 14 lipca 2012 r. zostały sporządzone prawidłowo, przez upoważnione podmioty oraz w zakresie ich kompetencji, w związku z czym nie było powodów, aby odmówić im mocy dowodowej.

Jako zbędne dla ustalenia sprawstwa i winy J. B. pominięto pozostałe przeprowadzone w toku przewodu sądowego dowody.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.), kierujący pojazdem może zmienić kierunek jazdy lub zajmowany pas ruchu tylko z zachowaniem szczególnej ostrożności. Art. 22 ust. 4 wymienionej ustawy stanowi, że kierujący pojazdem, zmieniając zajmowany pas ruchu, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu, na który zamierza wjechać.

Szczególna ostrożność, do czego odnosi się art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym, jest większa od ostrożności zwykłej. Polega ona na zwiększeniu uwagi oraz dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie. Chodzi o to, że w wypadkach, gdy przepisy wymagają zachowania szczególnej ostrożności, uczestnik ruchu lub inna osoba znajdująca się na drodze powinna zwiększyć uwagę i tak postępować, by móc odpowiednio szybko zareagować na zmieniające się warunki i sytuację na drodze. Właściwa realizacja zasady szczególnej ostrożności polega zatem na pełnej koncentracji uwagi oraz uaktywnieniu zdolności przewidywania, a w przypadku braku intuicji - dołożeniu wszelkich starań do pobudzenia wyobraźni (por. R.A.Stefański: Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC 2005, s. 67; B.Kotowski: Ustawa Prawo o ruchu drogowym. Komentarz praktyczny, Dom Wydawniczy ABC 2002, s.164-165).

Znamię spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu w myśl art. 86 § 1 kw oznacza takie zakłócenie w ruchu, które może doprowadzić do kolizji na drodze, czyli zagrożenia sytuacyjnego. Przy czym zagrożenie to musi być realne i konkretne (por. W.Radecki /w/: Kodeks wykroczeń. Komentarz, Wydawnictwo C.H.BECK Warszawa 2005, s. 507).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należało, że J. B. wytworzył sytuację kolizyjną, ponieważ w sposób nienależyty obserwował sytuację panującą na drodze. Było to wynikiem oparcia się wyłącznie na lusterkach samochodowych, niezapewniających pełnej widoczności. J. B. dla dopełnienia tej zasady, w ustalonych powyżej okolicznościach powinien chociażby odwrócić głowę by zorientować się, co do bezpieczeństwa planowanego manewru zmiany pasa ruchu. J. B. zaniechał jednak wykonania wskazanego obowiązku. W efekcie czego zjechał na lewy pas, którym poruszał się w bezpośredniej bliskości samochód marki A. kierowany przez P. B.. Spowodowało to zakłócenie w ruchu, które w połączeniu z niewłaściwym sposobem prowadzenia samochodu marki A., wytworzyło zakłócenie sytuacyjne w postaci uderzenia samochodu marki A. w znak drogowy ogrodzenie i krawężnik. Tym samym J. B. wypełnił znamiona wybryku z art. 86 § 1 kw.

Oceniając stronę podmiotową czynu przypisanego obwinionemu należy zauważyć, że J. B. działał nieumyślnie. Nie mając zamiaru popełnienia wykroczenia, dopuścił się go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnia czynu mógł i powinien był przewidzieć. Obwiniony, jako osoba dysponująca uprawnieniami do kierowania pojazdami mechanicznymi, znająca zasady ruchu drogowego, miał obowiązek zachowania szczególnej ostrożności, miał również obowiązek i możliwość uważnej obserwacji drogi przed podjęciem zmiany pasa ruchu, w celu ustalenia, w jakiej odległości znajdują się inne pojazdy jadące tym pasem ruchu i z jaką poruszają się prędkością. W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w szczególności w świetle opinii biegłego D. K., nie budzi wątpliwości fakt, że nawet, przy ustaleniu, że kierujący samochodem marki A. jechał z prędkością większą niż dopuszczalna (zważając na treść art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym), obwiniony nie tylko mógł, ale miał obowiązek rozpoznać nadmierną prędkość tego pojazdu i odstąpić od manewru zmiany pasa ruchu. Przystępując do manewru zmiany pasa ruchu obwiniony winien zatem maksymalnie podwyższyć starania i zachować szczególną ostrożność. Obowiązku tego, jak wynika z poczynionych ustaleń faktycznych obwiniony nie zrealizował, co powodowało, że wykroczenie z art. 86 § 1 kw mogło mu zostać obiektywnie przypisane.

Przy ustalaniu stopnia winy Sąd w pierwszej kolejności badał, czy obwiniony miał możliwość rozpoznania znaczenia swojego czynu, przy uwzględnieniu jego poziomu rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego, a także stanu jego wiedzy i doświadczenia życiowego. Z poczynionych przez Sąd ustaleń wynikało, że nie zachodziły żadne okoliczności ograniczające zdolność obwinionego do rozpoznania znaczenia swojego czynu. Biorąc pod uwagę całokształt okoliczności ustalonych w toku niniejszego postępowania, w szczególności zaś uwzględniając, że obwiniony jadąc jedna z najbardziej ruchliwych ulic (...), zignorował wynikający z art. 22 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym obowiązek zachowania należytej ostrożności przy wykonywaniu manewru zmiany pasa ruchu Sąd doszedł do przekonania, że w tych właśnie okolicznościach stopień naruszenia reguł ostrożności przez obwinionego był znaczny.

Przy ustalaniu stopnia społecznej szkodliwości czynu Sąd kierował się kryteriami wskazanymi w art. 47 § 6 kw. Stosownie do przywołanej regulacji Sąd miał na względzie przede wszystkim rodzaj i charakter naruszonego dobra prawnego, którym w świetle art. 86 § 1 kw jest bezpieczeństwo i porządek w komunikacji, szczególnie zaakcentowanego przez ustawodawcę poprzez umiejscowienie tego przepisu w części szczególnej ustawy. Sąd uwzględnił także, że na skutek kolizji doszło do stosunkowo znacznych uszkodzeń w pojeździe A. i infrastrukturze drogowej. Odnosząc się do okoliczności popełnienia wskazanego wykroczenia Sąd uwzględnił, że w świetle okoliczności sprawy stopień naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu miał poważny charakter, jak wskazano powyżej. To przemawia za znacznością stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego J. B..

Przy wymiarze kary Sąd kierował się ogólnymi dyrektywami jej wymiaru określonymi w art. 33 kw bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy obwinionego, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu wykroczenia, jak również mając na względzie prewencyjne i wychowawcze cele wymierzonej kary.

W ocenie Sądu wymierzona obwinionemu, kara grzywny w odpowiedni sposób spełni swoją wychowawczą, uświadamiając J. B. nieopłacalność naruszania porządku prawnego Zapobiegawczy sens wymierzonej kary miał na celu odstraszenie obwinionego od ponownego naruszenia porządku prawnego, natomiast jej cel wychowawczy miał zostać zrealizowany przez ukształtowanie adekwatnej do wieku i poziomu rozwoju psychospołecznego obwinionego, postawy wobec własnego czynu, jak i ciążących na nim obowiązków jako kierowcy. Przyjęto również, iż kara wymierzona obwinionemu, prowadzącemu dotychczas nienaganny tryb życia, uczyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości.

Ustalając wysokość orzeczonej grzywny Sąd, zgodnie z dyrektywą art. 24 § 3 kw wziął także pod uwagę fakt, iż J. B. jest osobą uczącą się, nie pracuje, nie posiada innych dochodów, pozostaje na utrzymaniu rodziców.

Wymierzając karę Sąd miał również na uwadze, że do wytworzenia sytuacji kolizyjnej przyczynił się również drugi z uczestników kolizji – kierujący samochodem marki A., co miało niewątpliwy wpływ na wysokość szkody.

Skazanie J. B. za wykroczenie z art. 86 § 1 kw determinowało rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania, którymi w myśl art. 118 § 1 kpw należało obciążyć obwinionego. Na koszty postępowania składały się zryczałtowane wydatki w kwocie 100 zł ustalone na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. 2001 r., Nr 118, poz. 1269). Nadto w skład kosztów wchodziła także opłata sądowa w kwocie 40 zł, której wysokość ustalono na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U z 1983 r., Nr 49, poz. 223). Sąd, mając na uwadze, że sporządzone na potrzeby niniejszego postępowania opinie biegłych T. I. i J. D. okazały się nieprzydatne dla poczynienia na ich podstawie ustaleń faktycznych w sprawie, zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów związanych z ich sporządzeniem uznając, że przemawiają za tym względy słuszności.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE