UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 maja 2013r. Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach oddalił powództwo.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej z zakresu obrotu wierzytelnościami powód zawarł w dniu 28 listopada 2011r. z (...) S.A. umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem była wierzytelność pieniężną przysługującą (...) S.A. wobec pozwanego. Pozwany wraz z B. L. udał się do urzędu pocztowego w P., gdzie zawarta została umowa ubezpieczenia samochodu marki V. (...) o numerach rejestracyjnych (...). Polisa została wystawiona na nazwisko B. L. .

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy stwierdził, że powód nie wykazał istnienia pomiędzy pozwanym a (...) S.A. stosunku prawnego polegającego na zawarciu umowy ubezpieczenia. Sąd wskazał, że powód jako podstawę żądania pozwu wskazał zawarcie przez pozwanego pisemnej umowy ubezpieczenia z dnia 9 lipca 2010r., będącej przedmiotem przelewu wierzytelności z dnia 28 listopada 2011r. W kolejnych pismach jako podstawę żądania wskazuje jednak umowę z dnia 24 sierpnia 2010r. Powód jednocześnie nie przedstawił żadnej ze wskazanych umów.

Sąd wobec powyższego oddalił powództwo. O kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od tego orzeczenia wniósł powód zarzucając naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji przyjęcie wbrew zasadom logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego, iż pozwany nie zawarł z pierwotnym wierzycielem umowy ubezpieczenia, podczas gdy okoliczność ta wynika z dokumentu w postaci polisy ubezpieczeniowej; art. 328 § 2 k.p.c. poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku, które nie spełnia wymogów określonych w tym przepisie, tj. niewskazanie przez Sąd przyczyn dla których Sąd odmówił mocy dowodowej przedłożonemu do akt sprawy dokumentowi w postaci polisy o nr (...), a więc brak dokonania całokształtu materiału dowodowego będącego podstawą rozstrzygnięcia. Nadto zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 808 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, że pozwany nie był stroną umowy, podczas gdy z polisy wynika, że pozwany był osobą ubezpieczającą i na niej ciążył obowiązek uregulowania składki ubezpieczeniowej; art. 809 § 1 k.c. w związku z art. 6 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie, tj. zarzucenie powodowi brak przedłożenia dowodu na okoliczność łączącego strony stosunku ubezpieczeniowego, podczas gdy do akt sprawy przedłożona została polisa ubezpieczenia.

Na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wydanie przez Sad II instancji wyroku uwzględniającego w całości roszczenie powoda objęte pozwem, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do Sądu I instancji w celu ponownego rozpoznania sprawy, zasadzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania sądowego za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Podnoszone przez powoda zarzuty prawa procesowego nie mogły odnieść skutku.

Przepis art. 233 k.p.c. odnosi się wprost do oceny dowodów wskazując, według jakich kryteriów winna być ona przeprowadzona. Wyraża zasadę swobodnej oceny dowodów stanowiąc w § 1, że Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, które jedynie mogą zostać przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002r., II CKN 817/00). Z tego wynika, że do skutecznego postawienia zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. nie jest wystarczające przekonanie strony o ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Również same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r., I UK 347/11).

Mając na względzie powyższe, apelujący, stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., jest obowiązany wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Powód, tymczasem, nie wskazuje uchybieniu przez Sąd I instancji regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj.: regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów poprzestając jedynie na kwestionowaniu niekorzystnego ustalenia stanu faktycznego i ustalenia przez Sąd niewykazania zasadności roszczenia.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., należy wskazać, że z ujęcia redakcyjnego tego przepisu wynika, że punktem wyjścia dla przedstawienia w motywach pisemnych uzasadnienia wyroku koncepcji prawnej rozstrzygnięcia sprawy powinny być poczynione ustalenia faktyczne. Sąd pierwszej instancji zobowiązany jest do wyjaśnienia motywów rozstrzygnięcia w sposób umożliwiający przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2007r., V CSK 115/07). Uchybienie Sądu w tym zakresie, następuje jedynie w sytuacji, gdy uzasadnienie wyroku zawiera jedynie opis poszczególnych elementów stanu faktycznego, bez wniosków z nich wynikających i bez dokonanego ustalenia stanu faktycznego istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1999r., II UKN 437/98; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 1951r., C 154/51).

W ocenie powoda, Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie z jakich przyczyn odmówił mocy dowodowej przedłożonemu do akt sprawy dokumentowi w postaci polisy o nr (...).

Analizując postawiony powyżej zarzut nie można pomijać ogólnych norm postępowania. Zgodnie z art. 227 k.p.c., przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2011r. (I CSK 475/10) przepis art. 227 k.p.c. stosowany jest przed podjęciem rozstrzygnięć dowodowych i uprawnia sąd do selekcji zgłoszonych dowodów jako skutku przeprowadzonej oceny istotności okoliczności faktycznych, których wykazaniu dowody te mają służyć. Z drugiej strony „selekcja” środków dowodowych zgłaszanych przez stron ma przeciwdziałać przewlekłości postępowania.

Postanowienie dowodowe powinno mieć określoną treść pozytywną (art. 236 k.p.c.). Odmawiając przeprowadzenia określonego dowodu, sąd nie ma obowiązku wydania osobnego postanowienia odmawiającego przeprowadzenia dowodu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 listopada 2012r., III APa 48/12). W konsekwencji pominięcie dowodu i brak odniesienia do tej okoliczności nie mogło świadczyć o naruszeniu przepisów prawa procesowego, w szczególności uchybieniu konstrukcji uzasadnienia w oparciu o art. 328 § 2 k.p.c. Sąd bowiem nie ma obowiązku wydawania negatywnego postanowienia o odmowie przeprowadzenia każdego zawnioskowanego dowodu, a tym bardziej odnosić się do tego rodzaju „zaniechania” w uzasadnieniu orzeczenia.

Nie można jednak pominąć, że pomimo braku formalnego rozstrzygnięcia co do zakresu postępowania dowodowego, co miało swoją podstawę również w niespełnieniu przez niektóre „dowody” formalnych warunków ustawowych, Sąd odniósł się do kwestii polisy, wskazując, że powód opierał swoje roszczenie na umowie ubezpieczenia zawartej w dniu 9 lipca 2010r. wskazując jej numer: (...). Polisa o tym numerze została dołączona do pozwu (k. 31), przy czym jedynie w niepoświadczonej kserokopii.

Obowiązkiem stron, w szczególności reprezentowanych przez profesjonalnego pełnomocnika, na co zwrócił również uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lipca 2004r. (I CK 32/04), jest przedstawianie takich dowodów, które spełniają ustawowe wymagania przewidziane w kodeksie postępowania cywilnego.

Pomimo, iż wskazana przez powoda kserokopia polisy mogła świadczyć o istnieniu takiego stosunku prawnego, to jednak wykazanie takiej okoliczności musi być dokonane w sposób przewidziany przepisami. Tymczasem sama odbitka ksero lub inna kopia reprograficzna nie jest dokumentem w rozumieniu przepisów k.p.c. i nie może dokumentu zastąpić. Jeżeli zatem odbitka ksero (kserokopia) nie jest odpowiednio poświadczona, to nie stanowi ona dokumentu, a sądowi nie wolno przeprowadzać w tej sytuacji dowodu z dokumentu. Niepoświadczona odbitka ksero jest tylko środkiem uprawdopodobnienia za pomocą pisma, pozwalającym na dopuszczenie dowodu z zeznań świadków i dowodu z przesłuchania stron - art. 74 § 2 k.c. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 stycznia 2008r., V ACa 816/07). Niepoświadczone odbitki ksero nie stanowiąc więc dowodu, mogą jedynie służyć jako źródło twierdzeń o faktach, które - jeśli zostaną zaprzeczone - wymagają udowodnienia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2003r., I CKN 1436/00).

Mając na względzie powyższe, skoro pozwany zaprzeczył istnieniu takiego stosunku prawnego, a powód nie przedłożył innych dowodów w formie prawem wymaganej stwierdzających zarówno istnienie stosunku prawnego jak również dług pozwanego, należało uznać, że powód nie wykazał zasadności swojego roszczenia, do czego był zobowiązany w oparciu o art. 6 k.c. oraz 232 k.p.c.

Powyższe czyniło zbytecznym odnoszenie się do zarzutów prawa materialnego, zwłaszcza, iż odnoszą się one, do niekwestowanej przez Sąd Okręgowy, możliwości zawierania umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Z tych względów apelacja podlegała oddaleniu w oparciu o art. 385 k.p.c.

SSO Andrzej Dyrda

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE