Dnia 19 września 2014 roku
Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSA Jerzy Geisler (spr.)
Sędziowie: SA Mariola Głowacka
SA Hanna Małaniuk
po rozpoznaniu w dniu 19 września 2014 roku
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej ul. (...) w P.
o uchylenie uchwał
na skutek zażalenia powoda
na zarządzenie Przewodniczącego w Sądzie Okręgowym w Poznaniu
z dnia 29 maja 2014 roku, sygn. akt: I C 1170/14
postanawia:
uchylić zaskarżone zarządzenie.
SSA M. Głowacka SSA J. Geisler SSA H. Małaniuk
Zaskarżonym zarządzeniem Przewodniczący zwrócił powodowi pozew na podstawie art. 130 § 2 k.p.c. W motywach rozstrzygnięcia wyjaśnił, że zarządzeniem z dnia 18 kwietnia 2014 roku pełnomocnik powódki została wezwana do uzupełnienia braku formalnego pozwu poprzez złożenie dwóch dodatkowych jego odpisów wraz z odpisami wszystkich załączników w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu pozwu. Brak ten nie został uzupełniony w zakreślonym terminie.
Przewodniczący wyjaśnił nadto, że skoro stroną pozwaną w niniejszej sprawie jest Wspólnota Mieszkaniowa, która nie posiada jednej, co do zasady stałej siedziby, to pisma do niej adresowane doręcza się wszystkim członkom zarządu.
Zażalenie na powyższe zarządzenie złożył powód, zaskarżając je, jak wynika z treści pisma, w całości i wnosząc o jego uchylenie. Skarżący zarzucił naruszenie:
1. art. 33 1 w zw. z art. 41 k.c. oraz art. 6 ustawy o własności lokali poprzez błędną ich wykładnię polegającą na przyjęciu, że zarząd wspólnoty mieszkaniowej nie posiada jednej stałej siedziby,
2. art. 22 ustawy o własności lokali poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że czynności za wspólnotę mieszkaniową podejmują poszczególni członkowie zarządu, a nie zarząd jako całość,
3. art. 133 § 2 k.p.c. poprzez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, że skoro zarząd wspólnoty mieszkaniowej nie posiada jednej stałej siedziby konieczne jest dokonywanie doręczeń wszystkim członkom zarządu,
4. art. 130 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że pozew z dnia 11 kwietnia, wniesiony przez powódkę, nie mógł otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, w związku z czym istniała konieczność wezwania powódki do uzupełnienia braków formalnych pozwu.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie okazało się uzasadnione.
Trafnie zarzuca skarżący, iż w sprawie nie zachodziły podstawy do zwrotu pozwu w oparciu o treść art. 130 § 2 k.p.c.
Stosownie do treści tego przepisu przewodniczący zwraca pismo procesowe stronie, jeżeli nie może ono otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należnej opłaty. Kodeks nie określa bliżej używanego pojęcia warunków formalnych, niespełnienie których uzasadnia ich usunięcie w trybie określonym w art. 130 k.p.c. Na ogół zgodnie przyjmuje się w doktrynie i orzecznictwie, że przez braki formalne, możliwe do usunięcia w omawianym trybie, rozumiane są wymagania ogólne pism procesowych, określone w art. 126-129 k.p.c. i warunki ustanowione dla poszczególnych rodzajów pism (np. art. 187 k.p.c.). Chodzi zatem o naruszenie warunków formalnych pisma procesowego.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego pozew w niniejszej sprawie nie był obarczony brakami formalnymi, na jakie wskazywał Przewodniczący w zarządzeniu z dnia 18 kwietnia 2014 roku, uzasadniającymi zwrot pozwu.
Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma ustalenie, komu należy doręczyć pozew. Przewodniczący stanął na stanowisku, że skoro wspólnota mieszkaniowa nie ma osobowości prawnej, jak również siedziby, na którą możliwe byłoby doręczenie jej odpisu pozwu i dalszej korespondencji sądowej, to skuteczne doręczenie następuje tylko na adresy poszczególnych członków zarządu.
Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić.
Zgodnie z art. 133 § 2 k.p.c. pisma procesowe oraz orzeczenia dla osoby prawnej, jak również dla organizacji, która nie ma osobowości prawnej, doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism.
Zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2007 r., sygn. akt: III CZP 65/07, której nadano moc zasady prawnej (OSNC 2008, nr 7 - 8, poz. 69), wspólnota mieszkaniowa, działając w ramach przyznanej jej zdolności prawnej, może nabywać prawa i obowiązki do własnego majątku; jest jednostką organizacyjną, której ustawa przyznała zdolność prawną (art. 33 1 k.c.). W tej sytuacji odpowiednie stosowanie przepisów o osobach prawnych prowadzi do wniosku, że jeżeli właściciele lokali podjęli uchwałę o wyborze zarządu, organem wspólnoty jest jej zarząd.
Z taką też sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Kwestionowaną przez powoda uchwałą nr 2/2014 roku z dniem 1 marca 2014 roku dokonano zmiany sposobu zarządu nieruchomością wspólną. Wprowadzono tym samym sposób określony w Rozdziale 4 – Zarząd nieruchomością wspólną - ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali, zgodny z art. 20 tej ustawy. Oznacza to, iż organem pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej jest jej zarząd, zatem to jemu – zgodnie z art. 133 § 2 k.p.c., powinna być doręczana korespondencja sądowa.
Żaden z przepisów ustawy o własności lokali nie reguluje problematyki związanej z ustalaniem adresu siedziby jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Powszechnie oznacza się jednak wspólnotę mieszkaniową adresem nieruchomości, na której posadowiony jest budynek z wyodrębnionymi lokalami (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 czerwca 2008 roku, sygn. akt: V ACa 196/08, LEX nr 447159, Biul.SAKa 2008/3/30-31). Na gruncie orzecznictwa sądów administracyjnych przyjęto natomiast, że adresem wspólnoty mieszkaniowej powinien być adres jej zarządu lub zarządcy (vide: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 grudnia 2008 roku, sygn. akt: II GSK 583/08, M. Prawn. 2009/3/118).
Skoro zatem w niniejszej sprawie ustanowiony został organ w postaci zarządu, to pozew winien zostać mu doręczony na adres pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej, tj. ul. (...), (...)-(...) P.. ( w praktyce na adres jednego ze wskazanych członków zarządu ). Taki bowiem adres wskazano w pozwie. Nie zachodziły natomiast podstawy do tego, by pozew doręczać poszczególnym członkom zarządu, jak to zamierzał uczynił Sąd I instancji.
Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżone zarządzenie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 398 k.p.c.
SSA M. Głowacka SSA J. Geisler SSA H. Małaniuk