Sygn. akt.

VIII Ga 119/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia

Sędzia

SSO Barbara Jamiołkowska (spr.)

SR del. Wiesław Łukaszewski

SO Elżbieta Kala

Protokolant

Karolina Glazik

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2014r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...)

przeciwko: J. K.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 29 stycznia 2014r. sygn. akt VIII GC 1500/13

oddala apelację.

Sygn. akt VIII Ga 119/14

UZASADNIENIE

Powód - (...), reprezentowany przez (...) domagał się zasądzenia od pozwanego - J. K.: kwoty 66.449,17 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

1/ - 29.800,47 zł od dnia 15 grudnia 2010 r. do dnia zapłaty,

- 4037,53 zł od dnia 16 grudnia 2010 r. do dnia zapłaty,

- 288,86 zł od dnia 17 grudnia 2010 r. do dnia zapłaty,

- 5311,11 zł od dnia 24 grudnia 2010 r. do dnia zapłaty,

- 574,78 zł od dnia 15 lutego 2011 r. do dnia zapłaty,

- 3307,33 zł od dnia 16 marca 2011 r. do dnia zapłaty,

- 465,06 zł od dnia 24 marca 2011 r. do dnia zapłaty,

- 1720,21 zł od dnia 11 maja 2011 r. do dnia zapłaty,

- 403,21 zł od dnia 17 maja 2011 r. do dnia zapłaty,

- 1781,26 zł od dnia 25 sierpnia 2011 r. do dnia zapłaty,

- 18759,35 zł od dnia 4 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty

2/ kwoty 7,38 zł tytułem kosztów procesu w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy w sprawie o sygn. akt I Nc 12534/11

3/ kwoty 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w sprawie o sygn. akt I Nc 7536/11 oraz kosztów procesu, jak i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podał, że na skutek niewypłacalności (...) sp. z o.o.. wypłacił byłym pracownikom tej spółki środki na pokrycie niezaspokojonych roszczeń; pracowniczych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy w łącznej kwocie 66.449,17 zł. Powód powołał się na treść art. 23 ust. 1 w/w ustawy, zgodnie z którym, w razie niewypłacalności pracodawcy wypłata świadczeń środków (...) powoduje z mocy prawa przejście na (...) działającego w imieniu dysponenta funduszu roszczenia wobec pracodawcy, likwidatora lub innej osoby zarządzającej majątkiem pracodawcy o zwrot wypłaconych świadczeń. Powód wskazał, że nakazem zapłaty z dnia 7 września 2011 r., sygn. akt I Nc 9226/11 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od (...) Sp. z o.o. na jego rzecz kwotę 45.908,56 zł z ustawowymi odsetkami. Z kolei nakazem zapłaty z dnia 3 listopada 2011 r., sygn. I Nc 12534/11 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od (...) Sp. z o.o. na rzecz powoda kwotę 1.781,26 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2011 r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie 7,38 zł. Nadto nakazem zapłaty z dnia 31 sierpnia 2012 r., sygn. I Nc 7536/12 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od (...) Sp. z o.o. na rzecz powoda kwotę 18.795,35 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2.400 zł. Powód podkreślił, że wierzytelności objęte wskazanymi tytułami wykonawczymi powstały i stały się wymagalne w czasie, kiedy pozwany pełnił funkcję członka zarządu tejże spółki. Postanowieniem z dnia 5 maja 2010 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...). Powód podał także, że postępowania egzekucyjne prowadzone na podstawie wcześniej wskazanych tytułów wykonawczych przeciwko spółce (...) okazały się bezskuteczne. Powód wezwał pozwanego do zapłaty, ale ten nie spełnił jego żądania.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu podał, że w okresie od 9 kwietnia 2010 r. do dnia 14 maja 2010 r. prezesem (...) Sp. z o.o. był A. S. (1), który posiadał 5 % udziałów w spółce. J. O. - wspólnik, który posiadał 25 % udziałów udzielił spółce pożyczki w wysokości 160.000 zł. J. O. był w tym czasie jedynym wspólnikiem (...) Sp. z o.o. wobec której spółka (...) miała zadłużenie wynikające z zakupu sprzętu medycznego jednorazowego użytku. J. O. przyczynił się do powołania A. S. (1) na prezesa spółki (...), natomiast wiedza o zasadach funkcjonowania spółki (...), którą posiadał A. S. (1), przyczyniła się do skutecznej egzekucji komorniczej na rzecz J. O. i (...) Centrali (...) Sp. zoo. ze środków finansowych przeznaczonych w szczególności na wynagrodzenia pracowników spółki (...). Pozwany podał, że zobowiązania pracownicze zaspokojone przez powoda, które następnie były objęte nakazami zapłaty z dnia 7 września 2013 r. oraz 3 listopada 2011 r. przypadały na okres działalności spółki (...), kiedy prezesem tej spółki był A. S. (1). Zgromadzenie wspólników, na którym A. S. (1) został wybrany prezesem spółki było nadzwyczajnym zgromadzeniem wspólników, które było zwołane przez radę nadzorczą spółki. Takie zgromadzenie wspólników zgodnie z umową spółki (...) było władne podejmować uchwały bez względu na liczbę wspólników uczestniczących w zgromadzeniu. Następnie A. S. (1) został odwołany z funkcji prezesa zarządu spółki (...), a na jego miejsce ponownie prezesem spółki został pozwany. Pozwany podkreślił, że do kwietnia 2010 r. spółka (...) na bieżąco regulowała zobowiązania wobec swoich pracowników.

W piśmie procesowym z dnia 8 stycznia 2014 r. powód podtrzymał stanowisko
w sprawie. Podkreślił, że od dnia 9 kwietnia 2010 r. do dnia 14 maja 2013 r. prezesem
zarządu spółki (...) był pozwany. Powód podniósł, że zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 20
sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym
podmiot zobowiązany do złożenia wniosku
o wpis do rejestru nie może powoływać się wobec osób trzecich działających w dobrej
wierze na dane, które nie zostały wpisane do rejestru lub zostały z niego wykreślone.
Powód wskazał także, że nowy prezes spółki - A. S. (1) - nigdy nie został
wpisany do rejestru, albowiem uchwała o jego powołaniu została zaskarżona przez pozwanego.

Wyrokiem z dnia 29 stycznia 2014 r., sygn. akt VIII GC 1500/13 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 39.437,97 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2013 r. do dnia zapłaty, w pozostałej części oddalając powództwo. Ponadto, Sąd Rejonowy obciążył pozwanego kosztami procesu w kwocie 4.034 zł. Stan faktyczny Sąd I instancji ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez strony, które nie budziły wątpliwości co do swej autentyczności i nie były kwestionowane przez strony, a także na podstawie dokumentów znajdujących się na k. 203 i k. 206 - 209v akt Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, sygn. akt XV Gzd 8/10. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy odwołał się do regulacji art. 299 k.s.h., podkreślając, że wierzyciel nie musi wykazywać powstania szkody i jej wysokości, a jego obowiązki sprowadzają się do wykazania istnienia zobowiązania spółki i bezskuteczności egzekucji wobec spółki. Wskazano, że w niniejszej sprawie zobowiązanie (...) sp. z o.o. wobec powoda zostało stwierdzone tytułami wykonawczymi w postaci nakazów zapłaty zaopatrzonych w klauzulę wykonalności. Powód wykazał także bezskuteczność postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko (...) sp. z o.o., przy czym fakt ten nie był kwestionowany przez pozwanego. Sąd Rejonowy podkreślił, że odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 ksh ponoszą osoby, które były członkami zarządu, kiedy wierzytelność stała się wymagalna, a jednocześnie były członkami zarządu w czasie właściwym do zgłoszenia upadłości lub wszczęcia postępowania układowego, i to niezależnie od tego, czy zostały wpisane do rejestru (por. wyrok SN z dnia 28 września 1999 r., sygn. II KN 608/98, OSNC 20004/67). Wskazał, że odpowiedzialność członków zarządu sp. z o.o. na podstawie art. 299 k.s.h. obejmuje zasądzone w tytule wykonawczym, wydanym przeciwko spółce, koszty procesu, koszty postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji i odsetki ustawowe od należności głównej. Domniemaniami w świetle regulacji art. 299 k.s.h. są objęte również: związek przyczynowy między szkodą wierzyciela, a niezłożeniem we właściwym czasie przez członka zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości oraz zawinienie przez członka zarządu niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. W ocenie Sądu Rejonowego, członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością chcący uniknąć odpowiedzialności wynikającej z art. 299 § 1 k.s.h., powinien wykazać, że zaistniały okoliczności ekskulpujące jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Tymczasem Sąd Rejonowy zważył, że pozwany nie wykazał, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz nie wszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Zdaniem Sądu I instancji, bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy były okoliczności w jakich doszło do odwołania pozwanego z funkcji członka zarządu spółki i powołania w jego miejsce A. S. (1), a następnie odwołania A. S. (1) i ponownego powołania pozwanego na stanowisko prezesa zarządu. W/w okoliczności dotyczące wewnętrznych stosunków wspólników oraz ich relacji nie miały znaczenia dla odpowiedzialności pozwanego z art. 299 k.s.h. za zobowiązania spółki, które powstały i stały się wymagalne w czasie kiedy pozwany był członkiem zarządu spółki (...) sp. z o.o. Sąd Rejonowy zważył także, że wbrew stanowisku powoda, pozwany nie był członkiem zarządu spółki w okresie od dnia od 9 kwietnia 2010 r. do dnia 14 maja 2010 r., a fakt, że powyższa okoliczność nie została ujawniona w Krajowym Rejestrze Sądowym był bez znaczenia dla sprawy. Sąd I instancji wyjaśnił, że skuteczność powołania członka zarządu nie zależy od jego wpisu do rejestru, albowiem wpisy w rejestrze dotyczące ujawnienia imion i nazwisk członków zarządu oraz sposobu reprezentowania spółki mają charakter deklaratoryjny. Także brak uwidocznienia w rejestrze rezygnacji członka zarządu z zajmowanej funkcji nie może prowadzić do przypisania takiej osobie odpowiedzialności określonej w art. 299 ksh, jeżeli zobowiązanie wobec spółki powstało już po złożeniu rezygnacji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. I ACa 1246/12 Lex nr 99031). Sąd Rejonowy podał, że z załączonego przez powoda do pozwu pisma Sądu Rejonowego w Bydgoszczy XIII Wydziału Gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego wynikało, że pozwany w dniu 7 stycznia 2013 r. został wykreślony z rejestru z uwagi na powzięcie przez Sąd wiadomości, że postanowieniem z dnia 27 maja 2010 r. Sąd Rejonowy Bydgoszczy XV Wydział Gospodarczy orzekł pozbawienie J. K. prawa pełnienia funkcji reprezentanta spółki handlowej. Wobec tego Sąd na podstawie akt XV Gzd 8/10 ustalił, że wobec pozwanego został orzeczony postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 27 maja 2010 r. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz zakaz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia. Ponadto Sąd Rejonowy ustalił, że postanowieniem z dnia 26 stycznia 2011 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy oddalił apelację J. K., więc powyższe postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy stało się prawomocne w dniu 26 stycznia 2011 r. Z w/w dniem wygasło zatem powołanie pozwanego na członka zarządu (...) sp. z o.o. W tej sytuacji Sąd I instancji ustalił także, iż pozwany był prezesem zarządu X. sp. z o.o od dnia 4 marca 2004 r. do dnia 9 kwietnia 2010 r. oraz ponownie od dnia 14 maja 2010 r. do dnia 26 stycznia 2011 r. W okresie od 9 kwietnia 2010 r. do dnia 14 maja 2010 r. prezesem zarządu (...) sp. z o.o. był zaś A. S. (1). W zakresie dochodzonych pozwem odsetek od roszczeń cząstkowych składających się na roszczenie główne powoda Sąd Rejonowy zważył, że zasadne były odsetki od daty wezwania pozwanego do uiszczenia dochodzonej pozwem sumy. W tym zakresie Sąd I instancji podzielił stanowisko wyrażone m.in. w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2007 r., sygn. III CSK 219/06, Lex, w której wskazano, że odsetki należą się wierzycielowi od członków zarządu zgodnie z art. 481 kc od chwili wymagalności ustalonej stosownie do treści art. 455 kc. Reasumując, wymagalność roszczenia skierowanego przeciwko członkom zarządu spółki z o.o. nie jest tożsama z wymagalnością roszczenia względem spółki. Termin spełnienia roszczenia przez osoby, o których stanowi przepis art. 299 k.s.h., nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania. Mamy tu zatem do czynienia ze zobowiązaniem bezterminowym, które spełnione być powinno niezwłocznie po wezwaniu dłużnika przez wierzyciela do wykonania świadczenia. Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę art. 299 § 1 ksh 39.437,97 zł. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c, zasądzając je od dnia 13 lutego 2013 r. wobec ustalenia, że pozwany odebrał wezwanie do zapłaty kwoty 66.449,17 zł w dniu 18 lutego 2013 r., a w wezwaniu wyznaczono jemu na zapłatę termin 14 dni, licząc od dnia wezwania. Sąd Rejonowy oddalił powództwo w części dotyczącej kwoty od 574,78 zł z ustawowymi odsetkami od 15 lutego 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 3.307,33 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 marca 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 465,06 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 marca 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 1.720,21 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11 maja 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 403,21 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 maja 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 1.781,26 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 18.759,35 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 7,38 zł i kwoty 2400 zł. Podkreślono, że członek zarządu ponosi odpowiedzialność wobec wierzycieli spółki odpowiedzialnością do tych jej zobowiązań, które powstały w okresie pełnienia takiej funkcji, nie odpowiada natomiast za zobowiązania późniejsze, powstałe po jego ustąpieniu, ewentualnie odwołaniu z zajmowanego stanowiska (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia października 2013 r., sygn. I ACa 52/13 Lex nr 1383551). Sąd Rejonowy wskazał, że powyższe wierzytelności stały się wymagalne po dniu 26 stycznia 2011 r., kiedy wygasło powołanie pozwanego na członka zarządu spółki (...) na skutek orzeczenia przez Sąd wobec pozwanego zakazu z art. 373 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Powód nie wykazał także, aby przedmiotowe wierzytelności powstały przed 26 stycznia 2011 r. Sąd Rejonowy na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. oddalił także powództwo w części dotyczącej odsetek ustawowych od kwoty 29.800,47 zł od dnia 15 grudnia 2010 r. do dnia 12 marca 2013 r., od kwoty 4.037,53 zł od dnia 16 grudnia 2010 r. do dnia 12 marca 2013 r., od kwoty 288,86 zł od dnia 17 grudnia 2010 r. do dnia 12 marca i od kwoty 5311,11 zł od dnia 24 grudnia 2010 r. do dnia 12 marca 2013 r. Powód mógł się bowiem domagać od pozwanego zapłaty odsetek za zwłokę po jego wezwaniu do zapłaty, co nastąpiło z dniem 25 lutego 2013 r. O kosztach procesu orzeczono na mocy art. 100 zd. 2 kpc w związku z art. 98 i 99 kpc. Sąd zważył, że powodowi zasądzono kwotę 39.437,97 zł z dochodzonej pozwem kwoty 68.856,55 zł, a więc przyjąć należało, że wygrał on sprawę w 57,28 %. Poniósł przy tym koszty w kwocie 7.043 zł. Zwrotowi od pozwanego na rzecz powoda podlega zatem kwota 4.034,23 zł (7.043 zł x 57,28 %).

Powód w apelacji zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w części oddalającej powództwo, zarzucając mu:

1/ naruszenie przepisu prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 kpc polegające na błędnym przyjęciu, iż w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego członkiem zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. w okresie od 9 kwietnia 2010 r. do dnia 14 maja 2010 r. był A. S. (1),

2/ naruszenie przepisu prawa procesowego, tj. art. 323 § 2 kpc polegające na niewłaściwym zastosowaniu i nie wskazaniu w uzasadnieniu podstawy faktycznej oraz prawnej, na podstawie której Sąd oddalił powództwo w zakresie kwoty 7,38 zł oraz kwoty 2.400 zł,

3/ naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 201 § 4 w zw. z art. 203 § 1 KSH poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, iż J. K. został skutecznie odwołany z funkcji członka zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w B.,

4/ naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 6 kc w zw. z naruszeniem przepisu prawa procesowego - art. 3 kpc i przyjęcie, iż pozwany przejawił aktywność w wyjaśnieniu sprawy i przedstawił dowody na okoliczność powołania A. S. (1) na prezesa, podczas gdy pozwany nie przedstawił żadnych dowodów na tą okoliczność,

5/ naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 299 § 1 KSH poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, iż pozwany nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki w okresie od 9 kwietnia 2010 r. do dnia 14 maja 2010 r.,

6/ naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 14 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o KRS (Dz. U. z 2013 r. poz. 1203 z późn. zm.) poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, iż powód działając w dobrej wierze nie może powoływać się na dane ujawnione w rejestrze.

W tych okolicznościach powód domagał się zmiany zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa oraz zasądzenia kosztów postępowania przed Sądem I instancji oraz postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda podlegała oddaleniu.

Na wstępie rozważeniu podlegają zarzuty apelacji dotyczące ustaleń faktycznych, gdyż jedynie w poprawnie ustalonym stanie faktycznym możliwa jest ocena poprawności zastosowania prawa materialnego. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy powód kwestionuje w zakresie, w jakim Sąd Rejonowy przyjął, iż w okresie od 9 kwietnia do 14 maja 2010 r. członkiem zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. był A. S. (1) a pozwany J. K. został skutecznie odwołany z tej funkcji i nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki w okresie od 9 kwietnia do 14 maja 2010 r. i po 26 stycznia 2011 r.

W ocenie Sądu Okręgowego nie doszło w sprawie do naruszenia przepisów prawa procesowego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Rejonowy wszechstronnie przeanalizował i ocenił zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego materiał dowodowy, a w każdym razie skarżący nie wykazał, aby tak ujęte kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały przez Sąd ten naruszone, prowadząc do ustaleń niezgodnych z materiałem dowodowym. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. - zobacz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98, niepubl.

W ocenie Sądu Okręgowego, istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu ma ustalenie okresu w jakim pozwany był członkiem zarządu spółki, a to zostało ustalone przez Sąd Rejonowy. Sąd I instancji ustalił bowiem, że pozwany był prezesem zarządu spółki X. w okresie od dnia 4 marca 2004 r. do dnia 9 kwietnia 2010 r. - kiedy to mocą jednogłośnie podjętej uchwały nr (...) Zgromadzenia Wspólników X. odwołano J. K. z zarządu spółki, a jednocześnie - mocą uchwały nr (...) - na stanowisko prezesa zarządu powołano A. S. (1). Ponadto, ustalono, że pozwany był członkiem zarządu spółki (...) od dnia 14 maja 2010 r., kiedy to podjęto uchwałę o odwołaniu A. S. (1) z funkcji prezesa zarządu, do dnia 26 stycznia 2011 r., kiedy to uprawomocniło się postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 27 maja 2010 r., sygn. akt XV Gzd 8/10, którym orzeczono wobec J. K. zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz zakaz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu na okres 4 lat. Sąd Okręgowy podziela powyższe ustalenia Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne.

Do kwestii, czy dla ponoszenia przewidzianej w art. 299 ksh odpowiedzialności ma znaczenie ujawnienie danej osoby w rejestrze w charakterze członka zarządu, Sąd Najwyższy najszerzej odniósł się w wyroku z dnia 28 września 1999 r., II CKN 608/98 (OSNC 2000 nr 4, poz. 67). Zajął tam stanowisko, zgodnie z którym wpis określonej osoby do rejestru w charakterze członka zarządu nie rozstrzyga o ponoszeniu przez nią odpowiedzialności na zasadach ustanowionych w art. 299 ksh. Za decydujące w tym względzie uznał rzeczywiste posiadanie statusu członka zarządu. Z jednej więc strony, odpowiedzialność tę może ponosić także osoba nie wpisana w rejestrze w charakterze członka zarządu, ale rzeczywiście wchodząca w skład zarządu, z drugiej zaś strony, dla ponoszenia tej odpowiedzialności przez określoną osobę nie wystarcza sam jej wpis w rejestrze jako członka zarządu, jeżeli została ona już z tej funkcji odwołana.

Wprawdzie w kolejnym wyroku, z dnia 4 kwietnia 2000 r., sygn. akt V CKN 10/00, Sąd Najwyższy powrócił do poglądu wypowiedzianego w wyroku z dnia 18 sierpnia 1938 r., II C 86/38 i wyroku z dnia 21 kwietnia 1950 r. Z tych dwóch odmiennych zapatrywań Sąd Okręgowy podziela jednak to, które zostało wyrażone w wyroku SN z dnia 28 września 1999 r., II CKN 608/98, a następnie w wyroku SN z dnia 25 września 2003 r., sygn. akt V CK 198/02. W uzasadnieniu wyroku z 4 kwietnia 2000 r., V CKN 10/00, wskazano podobnie jak w wyroku z 28 września 1999 r., II CKN 608/98, że Kodeks handlowy (art. 168), tak samo jak obecnie Kodeks spółek handlowych (art. 168), wymagał wpisania zmian w składzie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do rejestru, ale wpisowi temu nie nadawał charakteru konstytutywnego, lecz jedynie deklaratywny. Prawidłowo podjęta uchwała o odwołaniu dotychczasowego i powołaniu nowego członka zarządu była zatem (art. 195 § 3 kh) i jest (art. 201 § 4 ksh) skuteczna niezależnie od ujawnienia dokonanej zmiany zarządu w rejestrze. Zestawienie tej regulacji z brzmieniem przepisu mówiącego o odpowiedzialności członków zarządu w razie bezskutecznej egzekucji przeciwko spółce prowadzi, zdaniem Sądu Okręgowego, do wniosku, że przepis ten ma na względzie osoby będące członkami zarządu w świetle wspomnianej regulacji; bez znaczenia dla ustalenia tych osób jest więc fakt niewpisania ich do rejestru (tak również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2001 r., V CKN 186/00, LEX 52420), jak i treść wpisu, który nie odpowiada rzeczywistości.

Domniemywa się wprawdzie, że wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym jest prawdziwy, lecz jest to domniemanie wzruszalne. Ustanowione jest ono dla ochrony osób trzecich (kontrahentów spółki). Skarżąca niesłusznie, w ocenie Sądu Okręgowego, przywiązuje wagę do treści wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym, nieujawnienia w nim zmian w zarządzie spółki X.. Dla przypisania odpowiedzialności za zobowiązania objęte pozwem jest to okoliczność pozbawiona istotnego znaczenia. Jest oczywiste, że po powołaniu uchwałą wspólników (art. 201 § 4 ksh) nowy zarząd przejmuje wszystkie uprawnienia i obowiązki dotychczasowego zarządu. Tylko tak powołany zarząd prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje (art. 201 § 1 ksh). Rola byłego członka zarządu została jednoznacznie ograniczona do przekazania nowemu zarządowi sprawozdania obejmującego okres pełnienia przez niego funkcji zarządcy (art. 203 § 3 ksh).

Dla odpowiedzialności przewidzianej w art. 299 ksh przekonanie (dobra wiara) wierzycieli spółki, że pewne osoby niewykreślone z rejestru są nadal członkami zarządu, jest bez znaczenia. Odpowiedzialność ta jest bowiem sankcją za kierowanie sprawami spółki w sposób prowadzący do bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce. Wyrazem kierowania sprawami spółki w sankcjonowany sposób jest przede wszystkim niezłożenie we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości. Złożenie zaś wniosku o ogłoszenie upadłości obciąża jedynie osoby piastujące funkcje członków zarządu (art. 21 ust. 2 pr. upadł. i napr.), a nie te, o których wierzyciele na podstawie nieaktualnego wpisu do rejestru sądzą, że są one członkami zarządu. Skoro zatem, jak wynika z niezakwestionowanych skutecznie ustaleń Sądu Rejonowego, pozwany nie był członkiem zarządu w okresie od 9 kwietnia do 14 maja 2010 r., a następnie przestał nim być po 26 stycznia 2011 r., to oczywistym jest, że w tych okresach nie mógł reprezentować spółki (...), nie miał bowiem wpływu na prowadzenie jej spraw. W szczególności nie mógł w tym czasie, nie będąc w zarządzie spółki, złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości bądź o wszczęcie postępowania układowego (por. wyrok SN z dnia 7 lipca 2005 r., sygn. akt V CK 839/04).

Wreszcie, osoba wpisana w rejestrze jako członek zarządu, ale już nim niebędąca, nie ma możliwości wystąpienia o ujawnienie zmiany zarządu w rejestrze. Obciążenie tej osoby odpowiedzialnością na rzecz wierzyciela spółki przełamywałoby więc regułę, zgodnie z którą warunkiem ochrony dobrej wiary osoby trzeciej jest możliwość przypisania temu, kogo dotykają skutki tej ochrony, stworzenie stanu uzasadniającego dobrą wiarę osoby trzeciej. Powyższe argumenty, na co zwrócono już uwagę w piśmiennictwie, zachowały aktualność na tle obecnie obowiązujących przepisów art. 14 i 17 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze zm. (por. wyrok SN z dnia 25 września 2003 r., sygn. akt V CK 198/02).

Na tle przedmiotowego stanu faktycznego, powód powinien był, zdaniem Sądu Okręgowego, zatem udowodnić, że uchwała wspólników podjęta w przedmiocie odwołania J. K. ze składu zarządu i w przedmiocie powołania A. S. (2) do zarządu, została podjęta z naruszeniem obowiązujących przepisów, czy że jest sprzeczna z umową spółki. Powód nie wykazał na przykład, aby niezasadnie uniemożliwiono wspólnikowi udziału w zgromadzeniu, aby zgromadzenie zwołano w nieprawidłowy sposób, z naruszeniem terminu zawiadomienia. Ciężar dowodzenia w tym zakresie spoczywał niewątpliwie na powodzie (skoro pozwany do odpowiedzi na pozew załączył kserokopie odpisów uchwał, powołując się na ich treść). Powód udzielił wprawdzie odpowiedzi na „odpowiedź na pozew”, jednak w piśmie z dnia 8 stycznia 2014 r. powołał się jedynie na treść postanowienia sądu upadłościowego, którym oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki (...). Powód nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych, a w szczególności takich, które podważałyby skuteczność uchwały odwołującej pozwanego z funkcji prezesa zarządu. Z protokołu Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki (...) z dnia 9 kwietnia 2010 r. wynika zaś, że obie uchwały zostały podjęte jednogłośnie, bez sprzeciwu, przy czym przewodniczący zgromadzenia stwierdził prawidłowość jego zwołania i zdolność do podejmowania uchwał (k.53 akt). Chybiony jest zatem, w ocenie Sądu Okręgowego, zarzut skarżącego dotyczący naruszenia art. 6 kc.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy zważył, iż rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest prawidłowe. W szczególności, zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy prawidłowo oddalił powództwo w zakresie dotyczącym kwot: 574,78 zł z ustawowymi odsetkami od 15 lutego 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 3.307,33 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 marca 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 465,06 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 marca 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 1.720,21 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11 maja 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 403,21 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 maja 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 1.781,26 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 sierpnia 2011 r. do dnia zapłaty, kwoty 18.759,35 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 7,38 zł i kwoty 2400 zł, skoro powód nie wykazał, że powyższe wierzytelności powstały przed 26.01.2011 r.

Wbrew zarzutowi apelującego, Sąd I instancji wskazał w swym uzasadnieniu zarówno podstawę faktyczną, jak i prawną, dla których oddalił powództwo w zakresie kwot: 7,38 zł i 2.400 zł. Na stronie 7 uzasadnienia Sąd Rejonowy podał, iż orzekł w tym zakresie na podstawie art. 299 § 1 ksh a contrario, ustalając wcześniej, że należności te stały się wymagalne po dniu 26 stycznia 2011 r., tj. kiedy wygasło powołanie pozwanego na członka zarządu spółki (...) na skutek orzeczenia przez Sąd wobec pozwanego zakazu z art. 373 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Brak zatem podstaw do uwzględnienia zarzutu skarżącego dotyczącego naruszenia art. 323 § 1 kpc.

Prawidłowo ponadto Sąd Rejonowy oddalił powództwo w części dotyczącej odsetek ustawowych od kwoty 29.800,47 zł od dnia 15 grudnia 2010 r. do dnia 12 marca 2013 r., od kwoty 4.037,53 zł od dnia 16 grudnia 2010 r. do dnia 12 marca 2013 r., od kwoty 288,86 zł od dnia 17 grudnia 2010 r. do dnia 12 marca i od kwoty 5311,11 zł od dnia 24 grudnia 2010 r. do dnia 12 marca 2013 r. Powód mógł się bowiem domagać od pozwanego zapłaty odsetek za zwłokę po jego wezwaniu do zapłaty, co nastąpiło z dniem 26 lutego 2013 r. (art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c).

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany czy uchylenia zaskarżonego orzeczenia, a w konsekwencji apelację powoda, jako nieuzasadnioną, oddalił na podstawie art. 385 kpc.

/