UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 marca 2014r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy J. L. prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych wobec wymaganych 15 lat.

Organ rentowy nie uznał wnioskodawcy za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia ze względu na rozbieżności pomiędzy dokumentami dotyczącymi zatrudnienia części dotyczącej zajmowanych stanowisk i wykonywanej pracy:

- od 1 lipca 1977r. do 31 lipca 1988r. w Przedsiębiorstwie (...) - - od 9 września 1991r. do 31 stycznia 1994r. w Przedsiębiorstwie Handlowo-Usługowym (...) w Z..

Od powyższej decyzji odwołał się wnioskodawca J. L. domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu wniósł o zaliczenie mu do stażu pracy w warunkach szczególnych następujących okresów zatrudnienia:

1) w Przedsiębiorstwie (...):

- od 13 września 1971r. do 31 sierpnia 1973r. – na stanowisku ucznia zawodu malarza-lakiernika

- od 1 września 1973r. do 15 kwietnia 1974r. – na stanowisku mechanika samochodowego pracującego w kanale remontowym przy remontach samochodów ciężarowych

- służby wojskowej od 1 września 1973r. do 16 kwietnia 1976r.

- od 16 maja 1974r. do 1 lipca 1977r. – na stanowisku mechanika samochodowego pracującego w kanale remontowym przy remontach samochodów ciężarowych,

- od 2 lipca 1977r. do 31 lipca 1988r. – na stanowisku kierowcy-mechanika pogotowia technicznego w terenie przy naprawach samochodów, dźwigów samochodowych, koparek i spycharek

W odpowiedzi na odwołanie, ZUS Oddział w L.wniósł o jego oddalenie, uzasadniając swoje stanowisko jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił:

J. L. urodził się w dniu (...)

Na dzień 1 stycznia 1999r. wykazał ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Nie przystąpił do OFE.

W dniu 25 lutego 2014r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

(bezsporne).

Był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) od13 września 1971r. do 31 sierpnia 1988r. w tym:

- od 13 września 1871r. do 31 sierpnia 1973r. (1 rok, 11 miesięcy i 18 dni)) – jako uczeń zawodu malarza-lakiernika

- od 1 września 1973r. do 15 kwietnia 1974r.(7 miesięcy i 15 dni) – na stanowisku mechanika samochodowego pracującego w kanale remontowym przy remontach samochodów ciężarowych

- od 26 kwietnia 1974r. do 16 kwietnia 1976r. (1 rok, 11 miesięcy i 21 dni) – odbywał służbę wojskową

- od 15 maja 1974r. do 1 lipca 1977r. (1 rok,1 miesiąc i 18 dni)– na stanowisku mechanika samochodowego pracującego w kanale remontowym przy remontach samochodów ciężarowych,

- od 2 lipca 1977r. do 31 lipca 1988r. (11 lat i 30 dni) – na stanowisku kierowcy-mechanika pogotowia technicznego w terenie przy naprawach samochodów, dźwigów samochodowych, koparek i spycharek

Początkowo wnioskodawca był zatrudniony Wojewódzkim Zakładem (...) (późniejszym Przedsiębiorstwem (...)) w J. umowę o naukę zawodu malarza-lakiernika. W pierwszym okresie od 13 września 1971r. do 31 sierpnia 1972r. na stanowisku ucznia zawodu malarza-lakiernika, a od 1 września 1972r. do 13 września 1973r. uczył się zawodu mechanika samochodowego

Jednym z obowiązków wnioskodawcy wynikających z tej umowy było uczęszczanie do szkoły zawodowej dla pracujących w przypadku jej braku na kursy dokształcające. Taką szkołę – (...) Szkołę Zawodową (...) w zawodzie mechanika pojazdów samochodowych - wnioskodawca ukończył w dniu 20 czerwca 1973r. W okresie nauki zawodu wnioskodawca miał obowiązek zapoznać się z pracami wykonywanymi na poszczególnych działach zakładu.

Następnie od 1 września 1973r. do 15 kwietnia 1974r. został zatrudniony na stanowisku mechanika samochodowego. Pracował przy naprawie pojazdów, przy regeneracji zespołów w warsztacie. Naprawy wykonywał w kanałach remontowych, były to remonty kapitalne samochodów ciężarowych. Wnioskodawca w kanale wykonywał takie prace jak naprawy resorów, naprawy silników, ich demontaż i wymiana. W tym czasie na dwóch kanałach remontowych pracowało 8 mechaników. Kanały miały długość 18 m. Jednocześnie na jednym kanale remontowane były dwa pojazdy. Przy każdym z nich pracowało po dwóch mechaników. Do pomocy mieli łącznie 4 uczniów nauki zawodu.

Potem odbywał służbę wojskową w okresie od 26 kwietnia 1974r. do 16 kwietnia 1976 r.

Po zakończeniu służby wojskowej od 16 maja 1976r. do 1 lipca 1977r. nadal pracował jako mechanik samochodowy wykonujący naprawy pojazdów ciężarowych w kanale remontowym.

Od dnia 1 lipca 1977r. do 31 lipca 1988r. został zatrudniony na stanowisku kierowcy-mechanika pogotowia technicznego. Pracował przy naprawach samochodów ciężarowych, dźwigów, koparek, spycharek. Naprawy te wykonywane były w terenie, w miejscu pracy tego sprzętu. Łączył te obowiązki z obowiązkami kierowcy samochodu pogotowia technicznego, którym był odpowiednio przystosowany samochód ciężarowy typu S. (...), a potem S. (...) i S. (...). Do prostszych napraw – typu wymiana olejów, smarowanie wyjeżdżał sam. Jeśli była to bardziej skomplikowana naprawa to jej wykonania wjeżdżało 2-3 mechaników. Wszyscy oni przy określonych naprawach wykonywali takie same prace. Polegały one na wymianie i naprawie: wózków, rolek, sprzęgieł, przegubów, uszczelek, głowic, wymianie olejów itp. Każda z takich prac wymagała wejścia pod maszynę. Czasami taka praca wymagała wykonania podkopu pod maszyną o głębokości do 90-100 cm. Praca taka odbywała się w trudnych warunkach, często w błocie, kurzu.

Dowody:

- akta osobowe: umowa o naukę zawodu, , umowa dotycząca szkolenia

umowy o prace, angaże, opinie, karty obiegowe (przyjęcia do pracy), świadectwa pracy

- zeznania świadków: A. M. protokół z 15.10.2014r. - 00:09:44 – 00:19:14

- wyjaśnienia wnioskodawcy 00:36:50 – 01:05:33

- akta emerytalne i kapitałowe.

Sąd zważył:

Odwołanie J. L. nie może zostać uwzględnione.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 pkt 2., tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy- w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Stosownie do treści przepisu art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym artykule, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Przy czym, zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy, o których mowa powyżej, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Zgodnie z § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (DZ.U z 1983 r., Nr. 10, poz. 49) okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Przewidziane w § 22 powołanego rozporządzenia ograniczenia dowodowe dotyczą wyłącznie postępowania przed organami rentowymi. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych, wnioskodawca może udowadniać okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego (por. wyrok SN z dnia 02.02.1996 r., II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239).

Bezspornie, wnioskodawca na dzień 01 stycznia 1999r. posiadał wymagane 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Na dzień złożenia wniosku o emeryturę nie przystąpił do OFE i miał ukończone 60 lat.

Dokonując ustaleń w zakresie charakteru pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, w spornym okresie zatrudnienia w przedsiębiorstwie (...) w J. - Sąd oparł się przede wszystkim na dokumentach zawartych w aktach osobowych oraz zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków i wyjaśnieniach samego wnioskodawcy, oraz świadectwach pracy i innych dokumentach znajdujących się w aktach ZUS.

Jak wynika z zebranego materiału dowodowego, wnioskodawca w okresie od 1 lipca 1977r. do 31 lipca 1988r. będąc zatrudnionym na stanowisku kierowcy-mechanika pogotowia technicznego – nie wykonywał prac w szczególnych warunkach. Jego obowiązki miały mieszany charakter. Częściowo pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3, 5 tony – kierował bowiem pogotowiem technicznym znajdującym się na specjalnie przystosowanym samochodzie ciężarowym. Łączył jednak te obowiązki z pracami mechanika napraw samochodów ciężarowych i ciężkiego sprzętu budowlanego wykonywanymi w terenie. Te prace nie są zaliczone do prac wykonywanych w szczególnych warunkach. Jako takie są bowiem traktowane jedynie prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych, określone w wykazie A, Dziale XIV, poz. 16 powołanego rozporządzenia. Prace przy naprawie pojazdów mechanicznych w terenie, poza kanałem remontowym czy nawet wykonywane w płytkich, do 90-100 cm głębokości, podkopach pod maszynami – nie są pracami w kanałach remontowych. Nawet jeśli istotnie wykonuje się je w trudnych, terenowych warunkach.

Nieuznanie tego rodzaju zatrudnienia od 1 lipca 1977r. do 31 lipca 1988r. powoduje niemożność przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach – bowiem pozostały okres tj. od 1 września 1973r. do 15 kwietnia 1974r. (0-7-15) i od 16 maja 1976r. do 1 lipca 1977r. (1-1-17) kiedy wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów oraz okres służby wojskowej od 26 kwietnia 1974r. do 16 kwietnia 1976r. (1-1-17) – daje łącznie jedynie 3 lata, 8 miesięcy i 23 dni wobec wymaganych 15 lat okresów pracy w szczególnych warunkach.

Nawet gdyby przy tym uwzględnić wnioskodawcy okres nauki zawodu od 13 września 1971r. do 31 sierpnia 1973r. (1-11-18) - to i tak łączny okres pracy w szczególnych warunkach wyniósłby 5 lat, 8 miesięcy i 11 dni. Przy czym należy wskazać, iż okres nauki zawodu, co do zasady nie jest traktowany jako okres pracy w szczególnych warunkach. Mając jednak na uwadze, iż wnioskodawca w ramach nauki zawodu, jak wynika z jego wyjaśnień, oraz dokumentów zawartych w aktach osobowych pracował po 8 godzin dziennie i przez 6 dni w tygodniu w lakierni przez pierwszy rok a potem w warsztacie przy naprawach pojazdów mechanicznych w kanale remontowym oraz uwzględniając fakt, iż uczył się w szkole wieczorowej dokształcającej – możliwe byłoby uznanie mu tego okresu. Okoliczność ta pozostaje jednak bez wpływu na jego prawo do emerytury.

Z tych względów sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kodeksu postępowania cywilnego oddalił odwołanie wnioskodawcy.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE