Sygn. akt VIII U 1478/14
Dnia 28 października 2014 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
|
Przewodniczący: |
SSO Maria Pierzycka-Pająk |
|
Protokolant: |
Maria Szczęsna |
po rozpoznaniu w dniu 22 października 2014 r. w Gliwicach
sprawy Z. M. (M.)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.
o prawo do emerytury
na skutek odwołania Z. M.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.
z dnia 16 czerwca 2014 r. nr (...)
z dnia 9 września 2014 r. nr (...)
zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu Z. M. prawo do emerytury począwszy od 1 maja 2014r.
(-) SSO Maria Pierzycka-Pająk
Sygn. akt. VIII U 1478/14
Decyzją z dnia 16 czerwca 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu Z. M. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) w związku z tym, iż nie udowodnił on na dzień 1 stycznia 1999r. 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego, a jedynie 24 lata, 9 miesięcy i 21 takich okresów jak również 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A, bowiem ZUS uwzględnił jedynie 8 lat i 15 dni okresów takiej pracy.
W uzasadnieniu ZUS wskazał, że na prawo do emerytury nie uwzględnił okresów ubezpieczenia społecznego rolników od 19 maja 1992r. do 9 lipca 1992r., od 1 września 1992r. do 20 września 1992r., od 1 stycznia 1994r. do 3 stycznia 1994r., od 4 stycznia 1995r. do 31 grudnia 1998r. ponieważ w ocenie ZUS zostały uwzględnione na prawo do renty rolniczej. Równocześnie do okresów pracy w warunkach szczególnych ZUS nie uwzględnił pracy odwołującego w okresie w (...) od 19 listopada 1975r. do 31 października 1979r., bowiem odwołujący nie przedłożył za ten okres świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych oraz w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G. od 15 stycznia 1985r. do 2 lipca 1990r., ze względu na rozbieżności pomiędzy stanowiskami pracy wymienionymi w świadectwie pracy i w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych.
Następnie w toku procesu ZUS wydał kolejną decyzję odmowną z dnia 9 września 2014r. w której zmienił swoje dotychczasowe stanowisko jedynie w takim zakresie, że uznał, iż odwołujący udowodnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych uzupełnionych okresami ubezpieczenia społecznego rolników. W dalszym ciągu organ rentowy nie zmienił swojego stanowiska w zakresie uwzględnionych okresów pracy w warunkach szczególnych.
W odwołaniu od zaskarżonych decyzji ubezpieczony domagał się ostatecznie ich zmiany poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Podniósł, że zgodnie z przedłożonymi przez niego świadectwami i zaświadczeniami oraz zeznaniami świadków, o przesłuchanie których wnosił, wykonywał pracę w warunkach szczególnych i tym samym spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy, po skorygowaniu swojego stanowiska
w toku procesu w piśmie procesowym z dnia 12 września 2014r. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji z dnia 9 września 2014r. w całości a w decyzji z dnia 16 czerwca 2014r., jedynie w zakresie nieuwzględnionych okresów pracy w warunkach szczególnych.
Sąd ustalił co następuje:
Ubezpieczony Z. M., urodzony (...) w dniu 19 maja 2014r. złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia
w szczególnych warunkach.
Ubezpieczony 60 lat ukończył 10 kwietnia 2014r.
Skarżący, na dzień 1 stycznia 1999r., legitymuje się okresem składkowym
i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat, z tym, że w ocenie ZUS udowodnił jedynie 8 lat
i 15 dni pracy w szczególnych warunkach.
Po przeanalizowaniu sprawy ZUS w dniu 16 czerwca 2014r. i 9 września 2014r. wydał zaskarżone decyzje odmowne.
W postępowaniu przed Sądem ubezpieczony domagał się uznania za pracę w warunkach szczególnych pracy w okresie od 19 listopada 1975r. do 31 października 1979r. na stanowisku ślusarza-mechanika, robotnika magazynowego w (...) Oddział Hurtownia (...) w G. na stanowisku ślusarza-mechanika samochodowego, robotnika magazynowego, z uwagi na brak za ten okres świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych i od 15 stycznia 1985r. do 2 lipca 1990r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G. na stanowisku betoniarza -montażysty, mistrza budowlanego, brygadzisty robót remontowych, ze względu na rozbieżności pomiędzy stanowiskami pracy wymienionymi w świadectwie pracy i w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych.
W toku procesu Sąd ustalił, iż w pierwszym ze spornych okresów ubezpieczony był zatrudniony w (...) Oddział Hurtownia (...) w G.. Faktycznie była to wielka hurtownia obsługująca w tym czasie większość salonów i sklepów (...) na terenie Polski południowej. Znajdował się tam wielki magazyn, do którego z bocznicy kolejowej przeładowywano z wagonów kolejowych dostawy opon, akumulatorów, kwasu do akumulatorów i innych płynów eksploatacyjnych do samochodów, towary te wyładowywano również z samochodów ciężarowych. Następnie towary te z magazynu ładowano na samochody dostawcze, które rozwoziły je do poszczególnych sklepów i salonów samochodowych. Odwołujący w trakcie zatrudnienia u tego pracodawcy został zatrudniony na stanowisku ślusarza-mechanika samochodowego, bo odwołujący takie wykształcenie posiadał. Faktycznie, bez względu na przypisane mu w angażu stanowisko pracy, zajmował się głównej mierze przeładowywaniem ciężkich opon i akumulatorów, najczęściej do samochodów ciężarowych, jak również kilkudziesięciolitrowych pojemników z płynami eksploatacyjnymi do tych akumulatorów i samochodów. Płyny te były przeważnie substancjami żrącymi i drażniącymi, jak np. kwas do wyrobu elektrolitu w akumulatorach. Pracami przeładunkowymi odwołujący zajmował się codziennie przez pełne dniówki. Dodatkowo, poza normalnymi godzinami pracy odwołujący zajmował się też obsługą serwisową wózków akumulatorowych będących na wyposażeniu jego pracodawcy, tj. wymieniał i ładował ich akumulatory oraz wymieniał w nich kwas, w tym samym czasie zajmował się też napełnianiem i ładowaniem akumulatorów przeznaczonych do sprzedaży. Pracodawca za ten okres nie wystawiał świadectw pracy w warunkach szczególnych, bowiem nie było wtedy jeszcze odnośnych przepisów. Nie wypłacano dodatku za pracę w warunkach szczególnych, wydawano jedynie mleko.
Następnie w okresie od 15 stycznia 1985r. do 2 lipca 1990r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G.. Była to firma, która zajmowała się budową osiedli mieszkaniowych od fundamentów do oddania pod klucz.
W ramach tego przedsiębiorstwa wydzielone były ekipy zajmujące się poszczególnymi etapami budowy tych budynków i ich wykończenia. W tym czasie odwołujący formalnie był zatrudniony kolejno na stanowisku betoniarza-montażysty, mistrza budowlanego, brygadzisty robót remontowych, faktycznie jednak, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się prawie wyłącznie przekuwaniem i wykuwaniem za pomocą pneumatycznych młotów udarowych, otworów i bruzd w betonie, w których były prowadzone instalacje mediów w blokach i montowane ich elementy. Wyrównywał też nadlewki betonowe. Z kolei w czasie, gdy nie miał do wykonania żadnych prac przy wykuwaniu, to był kierowany do pracy przy wylewaniu betonu. Sąd ustalił nadto, że odwołujący miał wykształcenie średnie, potrafił czytać rysunek techniczny. Z tego też względu pracodawca dodatkowo, poza normalnymi godzinami pracy zlecał mu sprawdzanie prawidłowości wykonania niektórych prac i w związku z tym przypisał mu stanowiska dozoru, co dodatkowo pozwoliło na podniesienie mu wynagrodzenia. Faktycznie jednak odwołujący przez pełne dniówki zajmował się wyłącznie pracami z użyciem młota wibracyjnego, bądź przy wylewaniu betonu. Była tylko jedna taka brygada zajmująca się przekuciami, więc odwołujący miał ciągle zajęcie przy tego rodzaju pracach. Sąd ustalił także, iż w aktach osobowych odwołującego od tego pracodawcy znajdują się kartoteki płacowe, w których wyszczególniony wypłacany odwołującemu, w tym okresie, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych.
Razem z odwołującym w tych okresach pracowali świadkowie L. L. – pracownik magazynowy w (...) Oddział Hurtownia (...) w G., A. M. i W. P. – stolarze w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G..
Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, dokumentacji akt osobowych ubezpieczonego (koperty k.33 i 36), zeznań świadków: L. L. A. M. i W. P. (nagranie z rozprawy z dnia 22 października 2014r. minuty 11.20 i n.), nadto z wyjaśnień odwołującego słuchanego w charakterze strony (nagranie z rozprawy z dnia 22 października 2014r. minuty 47.52 i n.).
Zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny i spójny, a tym samym za wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz do rozstrzygnięcia sprawy.
W szczególności Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom świadków i wyjaśnieniom samego ubezpieczonego, gdyż są spójne i wzajemnie się potwierdzają. Ponadto świadkowie byli współpracownikami odwołującego, zaś świadek L. L. pracował w takim samym charakterze, zatem mieli oni bezpośrednie informacje w zakresie charakteru i wymiaru świadczonej przez ubezpieczonego pracy w spornych okresach.
Sąd zważył, co następuje:
Odwołanie ubezpieczonego, Z. M. zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227, ze zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:
1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat
2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.
Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu
31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.
Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.
Ubezpieczony ukończył 60 lat życia i nie jest członkiem OFE. Kwestie te nie były sporne.
Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy zaliczył mu jedynie 8 lat i 15 dni okresów takiej pracy.
W świetle zgromadzonego w sprawie materiału Sąd uznał, że ubezpieczony Z. M., ukończył 60 rok życia, i na dzień 31 grudnia 1998r. udowodnił łącznie ponad 15 lat pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach. Nie budzi wątpliwości Sądu, że praca ubezpieczonego w (...) Oddział Hurtownia (...) w G., w okresie od 19 listopada 1975r. do
31 października 1979r. na stanowisku ślusarza-mechanika, robotnika magazynowego
i w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w G. od 15 stycznia 1985r. do 2 lipca 1990r. na stanowisku betoniarza -montażysty, mistrza budowlanego, brygadzisty robót remontowych, była pracą stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywaną w szczególnych warunkach, tj. w wypadku pierwszego ze spornych okresów, przy ciężkich pracach załadunkowych i wyładunkowych oraz przeładunku toksycznych, żrących lub parzących w transporcie, zaś w drugim spornym okresie przy pracach betoniarskich oraz prace związane z obsługą urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych.
Zgodnie z wykazem A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracą w szczególnych warunkach, uprawniającą do niższego wieku emerytalnego były prace wymienione: w dziale VIII poz. 1, praca przy ciężkich pracach załadunkowych i wyładunkowych oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie, w dziale V poz. 4, prace zbrojarskie i betoniarskie, w dziale XIV poz. 18, przy obsłudze urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych.
Sąd uznał, że w wymienionych wyżej spornych okresach, odwołujący pracował
w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W tym czasie wykonywał wprawdzie inne czynności niż związane z opisanymi pracami, jak napełnianie i ładowanie akumulatorów, a także sprawdzanie zgodności instalacji z rysunkami technicznymi, jednak te dodatkowe czynności wykonywał poza normalnym czasem pracy.
Sąd dał wiarę zeznaniom świadków potwierdzającym charakter pracy ubezpieczonego, uznając te dowody za spójne logiczne i wzajemnie się uzupełniające. Nadto zeznania świadków korelują z zapisami w dokumentacji osobowej ubezpieczonego i jego wyjaśnieniami.
Należy podkreślić, że okres zatrudnienia może być zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, gdy pracownik faktycznie wykonywał prace objęte wykazem prac uprawniających do wcześniejszej emerytury, pomimo że stanowisko jakie mu formalnie przypisano nie jest wymienione w wykazie. Wymieniony wyżej wykaz A nie określa bowiem stanowisk pracy, ale definiuje rodzaj prac, które są uważane za wykonywane w szczególnych warunkach. Decydujące znaczenie dla zakwalifikowania pracy jako realizowanej w szczególnych warunkach ma nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj, charakter i warunki pracy.
Bez znaczenia pozostaje także fakt, że odwołujący za pierwszy ze spornych okresów nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych, a z kolei w drugim spornym okresie, że istnieją niezgodności pomiędzy stanowiskami wymienionymi w dokumentacji ubezpieczonego. Fakt wykonywania takiej pracy został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia - w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).
Mając na względzie powyższe Sąd uznał, że ubezpieczony legitymuje się na dzień
1 stycznia 1999r. wymaganym 15 - letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Nadto Sąd uznał, że z momentem złożenia wniosku emerytalnego odwołujący spełnił wszystkie warunki uprawniające go do otrzymania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, z tytułu pracy w warunkach szczególnych.
W związku z powyższym Sąd z mocy art. 477 14 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji, przyznając ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 1 maja 2014r. tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku.
SSO Maria Pierzycka – Pająk