UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 03.12.2012 r. (znak: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.odmówił E. M.prawa do emerytury podając, że nie spełniła ona warunku posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy podał, że ubezpieczona nie udowodniła żadnego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Nie uznano bowiem jako pracy w szczególnych warunkach okresów od 21.12.1977 r. do 26.07.1983 r. oraz od 01.03.1985 r. do 30.04.1998 r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...)”, ponieważ w świadectwie pracy w szczególnych warunkach z dnia 01.06.1998 r. nie określono charakteru wykonywanej pracy zgodnie z przepisami Rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983 r. oraz przy określaniu zajmowanych stanowisk powołano błędne przepisy branżowe, natomiast dołączona do wniosku dokumentacja źródłowa nie potwierdza faktu wykonywania pracy na stanowiskach uprawniających do obniżonego wieku emerytalnego, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

E. M. wniosła odwołanie od powyższej decyzji domagając się przyznania prawa do emerytury w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych w kwestionowanych przez organ rentowy okresach zatrudnienia na stanowisku laboranta i suwnicowej.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych w L. wniósł o jego oddalenie argumentując jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. M. urodzona (...), w okresie od 21.12.1977 r. do 30.04.1998 r. była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w R.z czego:

-: w okresie od 21.12.1977 r. do 11.05.1978 r. na stanowisku laboranta,
-: w okresie od 12.05.1978 r. do 31.07.1978 r. na stanowisku betoniarz-pom. maszynisty suwnicy oraz
-: w okresie od 12.05.1978 r. do 30.04.1998 r. na stanowisku suwnicowej.

W okresie od 27.07.1983 r. do 28.02.1985 r. wnioskodawczyni przebywała na urlopie wychowawczym.

Będąc zatrudniona na stanowisku laboranta wnioskodawczyni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracowała przy pobieraniu prób betonu podczas produkcji betonowych elementów. Jako suwnicowa wnioskodawczyni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obsługiwała suwnicę przy formowaniu i rozformowywaniu elementów betonowych na stołach wibracyjnych.

/dowód: świadectwo pracy z dnia 27.04.1998 r. – k.6 akt emerytalnych;

świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych – k.7 akt

emerytalnych;

akta osobowe z okresu zatrudnienia w „. R. w tym: angaże

(k.4, 6, 16-30), umowy o pracę (k.2, 3), karty obiegowe zmiany (k.14, 1),

orzeczenia lekarskie;

zeznania T. M. – e-protokół (...):07:47 i dalej;

zeznania K. S. – e-protokół (...):22:46 i dalej;

zeznania wnioskodawczyni – e-protokół (...):33:24 i dalej/

W dniu 23.11.2012 r. E. M.złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o emeryturę, jednak decyzją z dnia 03.12.2012 r. organ rentowy odmówił jej prawa do emerytury podając, że nie spełniła warunku posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy podał, że ubezpieczona nie udowodniła żadnego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Nie uznano jako pracy w szczególnych warunkach okresów od 21.12.1977 r. do 26.07.1983 r. oraz od 01.03.1985 r. do 30.04.1998 r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) ponieważ w świadectwie pracy w szczególnych warunkach z dnia 01.06.1998 r. nie określono charakteru wykonywanej pracy zgodnie z przepisami Rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983 r. oraz przy określaniu zajmowanych stanowisk powołano błędne przepisy branżowe, natomiast dołączona do wniosku dokumentacja źródłowa nie potwierdza faktu wykonywania pracy na stanowiskach uprawniających do obniżonego wieku emerytalnego, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

/dowód: wniosek z dnia 23.11.2012 r. – k.1 akt emerytalnych;

decyzja z dnia 03.12.2012 r. – k.25 akt emerytalnych/

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art.184 (w brzmieniu do 31.12.2012 r.) ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31.12.1948 r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnił warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat, dla kobiet,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa,

- rozwiązał stosunek pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem,

- w dniu 01.01.1999 r. osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy wynoszący co najmniej 15 lat.

W myśl § 1 wskazywanego wyżej rozporządzenia pracownikami wykonującymi prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, są pracownicy wykonujący prace wymienione w § 4-15 oraz w wykazach stanowiących załączniki do rozporządzenia. Zgodnie z § 2 okresami pracy uprawniającymi do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Stosownie natomiast do § 4 ww. rozporządzenia, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zaskarżoną decyzją odmówiono wnioskodawczyni prawa do emerytury podając, że nie spełniła ona warunku posiadania 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy kwestionując prawidłowość przedłożonego przez wnioskodawczynię świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach okresów od 21.12.1977 r. do 26.07.1983 r. oraz od 01.03.1985 r. do 30.04.1998 r. z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...)”.

Należy zauważyć, że co do zasady w myśl § 2 ust.2 ww. rozporządzenia, okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Jednakże w postępowaniu sądowym możliwe jest również dowodzenie zatrudnienia w szczególnych warunkach także za pomocą innych środków niż wskazane w tym przepisie (por. uchwała SN z 27.05.1985 r., III UZP 5/85; uchwała SN z 21.09.1984 r., III UZP 48/84).

Mając to na uwadze Sąd dopuścił także dowód z zeznań świadków i wnioskodawczyni oraz akt osobowych z okresu jej zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...). Przeprowadzone postępowanie wykazało, że wnioskodawczyni w okresach zatrudnienia jako laborant oraz suwnicowa (z wyłączeniem okresu urlopu wychowawczego) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, że ze zgodnych zeznań świadków i wnioskodawczyni wynikało, że Przedsiębiorstwo (...) zajmowało się produkcją betonowych elementów i prefabrykatów. Praca wnioskodawczyni na stanowisku laboranta polegała na pobieraniu prób betonu z produkowanych elementów, co odbywało się w trakcie ich wibrowania na hali produkcyjnej, w dużym hałasie i zapyleniu. Jako suwnicowa wnioskodawczyni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obsługiwała suwnicę przy formowaniu i rozformowywaniu elementów betonowych na stołach wibracyjnych. W ocenie Sądu, praca wnioskodawczyni na stanowisku laboranta stanowiła pracę, o której mowa w wykazie A dziale XIV poz.24 wykazu stanowiącego załącznik do Rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983 r., tj. kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Z kolei praca wnioskodawczyni na stanowisku suwnicowej pokrywała się z pracą określoną w wykazie A dziale V pkt 3 wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jako praca maszynisty ciężkich maszyn budowlanych. Wskazywanie natomiast dalszych przepisów branżowych należało uznać za zbędne. Sąd zważył bowiem, że są to przepisy już nieobowiązujące, mające obecnie jedynie charakter pomocniczy, istotny dla celów interpretacyjnych, a nie prawny. O pracy w szczególnych warunkach decyduje przede wszystkim jej charakter, a nie nazewnictwo oraz restrykcyjne podejście do wykazujących ją środków dowodowych.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd uznał, że wnioskodawczyni spełniła przesłankę udokumentowania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach i na podstawie art.477¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję poprzez przyznanie jej prawa do emerytury od dnia 01.01.2013 r.

Określając początek nabycia prawa do emerytury Sąd miał na uwadze treść art.129 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Ponieważ wnioskodawczyni w dniu wydania zaskarżonej decyzji ponownie została zatrudniona, Sąd za datę początkową powstania uprawnienia przyjął dzień 01.01.2013 r., tj. dzień wejścia w życie art.184 ust.1 ustawy emerytalnej w brzmieniu pozwalającym na uzyskania świadczenia emerytalnego bez obowiązku rozwiązywania stosunku pracy.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE