KIO/UZP 35/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Nowicka Dorota
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt KIO/UZP 35/08
WYROK
z dnia 7 luty 2008 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Koleśnikow Marek
Członkowie: Grabarczyk Magdalena
Gałczewska-Romek Dagmara
Protokolant: Nowicka Dorota
po rozpoznaniu na posiedzeniu / rozprawie* w dniu 6.02.2008 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Konsorcjum: Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl, 91-436
Łódź, ul. Łagiewnicka 54/56 od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Generalna Dyrekcja
Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we Wrocławiu, 53-139 Wrocław, ul. Powstańców
Śląskich 186 protestu / protestów* z dnia 27.12.2007 r.
przy udziale xxx zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego xxx po stronie
odwołującego się oraz xxx - po stronie zamawiającego*.
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje dokonanie modyfikacji specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
2. Kosztami postępowania obciąża Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział we Wrocławiu, 53-139 Wrocław, ul. Powstańców Śląskich 186
i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 4 064 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery zł) z kwoty wpisu
uiszczonego przez Konsorcjum:
Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl, 91-436 Łódź, ul.
Łagiewnicka 54/56
2) dokonać wpłaty kwoty 7 664 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy sześćdziesiąt
cztery zł) przez Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział
we Wrocławiu, 53-139 Wrocław, ul. Powstańców Śląskich 186 na rzecz
Konsorcjum Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl, 91-436 Łódź,
ul. Łagiewnicka 54/56, stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z
tytułu wpisu od odwołania oraz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
3) dokonać wpłaty kwoty 00 zł 00. gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu
Zamówień Publicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4) dokonać zwrotu kwoty 15 936 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset
trzydzieści sześć zł)
z rachunku dochodów własnych Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz
Konsorcjum: Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl, 91-436 Łódź,
ul. Łagiewnicka 54/56.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we Wrocławiu,
53-139 Wrocław, ul. Powstańców Śląskich 186 wszczęła postępowanie 8 sierpnia 2007
r. na zaprojektowanie i zbudowanie autostradowej obwodnicy Wrocławia: >>Część
2 zamówienia: Autostrada A8 na odcinku od km 13+500 do km 18+1741 od km
19+960 do km 28 +3687,75, odcinek drogi ekspresowej S8 od km 0+000 do km
0+500 w węźle „Pawłowice” oraz łącznik „Długołęka” od km 0+575 do km
6+235,85<<.
Termin składania wniosków 10 września 2007 r. – zostało złożonych 11
wniosków, wszyscy Wykonawcy spełnili warunki i zostali zaproszeni do składania
ofert. Wszyscy wraz z zaproszeniem otrzymali specyfikację istotnych warunków
zamówienia.
Zamawiający przekazał zaproszenia i specyfikacje 19 grudnia 2007 r.
Konsorcjum Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl wniosło protest 27 grudnia
2007 r.
Protestujący Wykonawca otrzymał rozstrzygnięcie protestu od Zamawiającego 4
stycznia 2008 roku.
Odwołujący wniósł odwołanie 11 stycznia 2008 r.
Odwołanie od rozstrzygnięcia Zamawiającego w zakresie klauzul szczególnych
Warunków Kontraktu oznaczonych numerami: 1.1.4.3, 1.9, 2.1, 2.2, 4.6, 4.10, 4.12,
7.4, 8.4, 8.7, 10.3, 11.1, 11.8 i 16.4.
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu naruszenie przepisów art. 5, art. 58 oraz
art. 353 Kodeksu cywilnego w związku z treścią przepisu art. 14 i art. 139 ust. 1
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r.
Nr 223, poz. 1655), a przez charakter zarzucanych naruszeń, także działanie
Zamawiającego uchybiające art. 7 ust. 1 Pzp.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej dopuścił dowody z dokumentów
przesłuchania stron.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej w ustalonym stanie faktycznym zważył co
następuje:
Zamawiający w rozstrzygnięciu protestu uznał zasadność niektórych zarzutów
odnoszących się do warunków kontraktu oznaczonych numerami: 4.4, 8.14, 14.3 i 20.1 –
numeracja zgodna z ,,Ogólnymi warunkami Kontraktu na budowę FIDIC”, tłumaczenie
pierwszego wydania FIDIC 1999 r. COSMOPIOLI CONSULTANTS. Tym niemniej
Zamawiający nie podzielił stanowiska Odwołującego w zakresie modyfikacji warunków
oznaczonych numerami: 1.1.4.3, 1.9, 2.1, 2.2, 4.6, 4.10, 4.12, 7.4, 8.4, 8.7, 10.3,
11.1, 11.8 i 16.4.
Krajowa Izba Odwoławcza przeanalizowała jakie postanowienia niosą w swojej treści
„Warunki kontraktu na budowę FIDIC”.
FIDIC jest to skrót od szwajcarskiej nazwy Międzynarodowej Federacji Inżynierów
Konsultantów. W tzw. „Czerwonej Księdze” określone zostały „Warunki Kontraktu na
budowę” dla robót budowlanych i inżynieryjnych projektowanych przez zamawiającego.
Federacja FIDIC (zwana dalej FIDIC) opublikowała w roku 1999, pierwsze wydanie
standardowego wzoru kontraktu na „Warunki kontraktu na budowę”, który jest zalecany dla
robót budowlanych lub inżynieryjnych zaprojektowanych przez zamawiającego lub przez
jego przedstawiciela – Inżyniera.
Rozpatrując szczegółowe zarzuty Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza:
Warunek 1.1.4.3.
Czynność Zamawiającego polegająca na wykreśleniu tego postanowienia pozbawia
potencjalnego Wykonawcę możliwości żądania jakichkolwiek kosztów z jakiegokolwiek tytułu
np. z tytułu przedłużenia czasu na ukończenie z winy Zamawiającego.
Twierdzenie Zamawiającego przedstawione na rozprawie, że przez wykreślenie tego
postanowienia chciał przenieść odpowiedzialność na Wykonawcę za wszelkie uchybienia w
wykonaniu zobowiązania, za które na mocy przepisów prawa Wykonawca nie poniósłby
odpowiedzialności, do czego zamawiający jest uprawniony nie jest uzasadnione prawnie.
Wprawdzie art. 473 § 1 Kc daje możliwość umownego rozszerzenie odpowiedzialności
dłużnika z tytułu niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania, jednak może to
nastąpić z powodów oznaczonych. Kwestionowane przez Odwołującego postanowienie
specyfikacji (wzoru umowy) tego warunku nie spełnia. Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej
Zamawiający nie wskazał choćby w ogólny sposób okoliczności powodujących
odpowiedzialność Wykonawcy i dlatego takie działanie Zamawiający potwierdza zarzut
Odwołującego. Ponadto takie działanie Zamawiający może stać w sprzeczności z zasadą
dokonywania wydatków publicznych wyrażoną w art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca
2005 r. o finansach publicznych. Wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i
oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.
Krajowa Izba Odwoławcza stoi na stanowisku, że większość sytuacji powodujących
opóźnienia w wykonaniu lub nienależyte wykonanie przedmiotu zamówienia są to sytuacje
niezawinione przez zamawiającego. Mimo, że zgodnie z art. 473 Kc wykonawca może
przyjąć odpowiedzialność za zdarzenia, za które nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie z
charakterem zamówienia publicznego zamawiający może starać się przenieść
odpowiedzialność na wykonawców. Jednocześnie Zamawiający musi się liczyć, tak jak w
rozpatrywanym przypadku, że wpłynie to na cenę ofertową.
Naturalne jest, że Wykonawca zmierza do ograniczenia swojej odpowiedzialności, a
Zamawiający do jej rozszerzenia. Dlatego w ramach swobody umów Zamawiający może
narzucić pewne postanowienia we wzorze umowy, a Wykonawca może nie złożyć oferty na
takich warunkach. Natomiast składając ofertę musi wziąć pod uwagę rozszerzony zakres
ryzyk i odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy kalkulując cenę ofertową. Zamawiający po
wyborze najkorzystniejszej oferty będzie musiał zawrzeć umowę na warunkach
przedstawionych we wzorze umowy. Wykonawcy są tutaj równo traktowani przez
Zamawiającego, gdyż otrzymali oni jednakowe specyfikacje i dlatego nie można mówić o
naruszeniu art. 7 ust. 1 Pzp i kodeksowej zasady równości stron.
Warunek 1.9.
Odwołujący zarzuca, że w przypadku opóźnienia przekazania rysunków i instrukcji
warunek 1.9 też nie powinien być modyfikowany w zakresie wykreślenia litery b i
pozostawienia tylko litery a.
Zamawiający stwierdza, że przekazał wszystkie rysunki na etapie udostępnienia
specyfikacji. Zamawiający podkreśla, że przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i
wykonanie robót budowlanych, dlatego wszelkie rysunki i dokumentację będzie wykonywał
wykonawca.
Wykonawca stwierdza, że uzgadniane rysunków i dokumentacji technicznej leży po
stronie osób trzecich, na które wykonawca nie ma wpływu.
Zamawiający stwierdza, że posiada wszystkie uzgodnienia od organów państwa i
przekazał pozwolenie na budowę, które jest najważniejsze. Wykonanie rysunków
wykonawczych leży po stronie wykonawcy. A ewentualne ryzyko opóźnienia osób trzecich,
której to sytuacji nie przewiduje Zamawiający, gdyż przekaże wszystkie niezbędne
dokumenty, także powinno obciążać Wykonawcę. Jednak Zamawiający nie przewiduje
zajścia sytuacji, w której Zamawiający opóźni się z dostarczeniem Wykonawcy
jakiegokolwiek dokumentu, gdyż to w gestii Wykonawcy będzie ewentualne załatwianie
jakichkolwiek dalszych dokumentów.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający miał prawo wykreślić we
wszystkich klauzulach postanowienia dotyczące dodatkowych płatności ze względu na
opóźnienia oddania przedmiotu zamówienia do użytku (litery b). Jednocześnie Zamawiający
godzi się (pozostawiając we wszystkich omawianych klauzulach) na przedłużenie terminu
oddania do użytku przedmiotu zamówienia w przypadkach określonych w odpowiednich
klauzulach. Zamawiający przerzuca ryzyka wszystkich kosztów uchybień na Wykonawcę i
oczekuje wliczenia kosztów tych ryzyk do ceny ofertowej. Jednak czyni to zamieszczając
odpowiednie postanowienia w specyfikacji, w sposób jawny dla wszystkich Wykonawców i
przed upływem terminu składaniem ofert.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że działanie takie nie jest sprzeczne z przepisami
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych ani kodeksu cywilnego.
Warunek 2.1.
Odwołujący stwierdza, że zamawiający przez wykreślenie zaproponowanych
postanowień z tego warunku wykluczył możliwość żądania odszkodowania (kosztów) w
przypadku opóźnienia przekazania placu budowy. Natomiast Wykonawca nie jest w stanie
na tym etapie postępowania ocenić ryzyka opóźnienia. Około 4 tygodnie przed rozpoczęciem
budowy wykonawca musi zmobilizować ludzi, sprzęt, środki. Te 4 tygodnie są wkalkulowane
w cenę ofertową, ale nie ma możliwości wkalkulowania nieprzewidywalnego opóźnienia
zamawiającego w przekazaniu placu budowy. Zamawiający poinformował wykonawców w
treści wzoru formularza 2.1 stanowiącego załącznik do wzoru oferty (strona 28 specyfikacji),
że dostęp do placu budowy nastąpi w ciągu 30 dni od daty podpisania umowy z wyłączeniem
wymienionych w tym dokumencie kilku działek. Działki będą przekazywane wykonawcy
sukcesywnie. Przy czym dostępność do wszystkich gruntów nastąpi nie później niż 31
sierpnia 2008 r. Zamawiający dąży do tego żeby wykonawca tak zorganizował roboty, żeby
nie kolidowały z sukcesywnym oddawaniem kolejnych działek. Zamawiający – w przypadku
opóźnienia w przekazywaniu działek – umożliwia przedłużenie terminu wykonania robót –
2.1 lit. a. Zamawiający standardowo wykreśla litery b z poszczególnych klauzul,
przewidujące płatności dodatkowe, a pozostawia litery a dotyczące prawa przedłużenia
oddania do użytku przedmiotu zamówienia.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że warunek 2.1 uprawnia do twierdzenia nawet w
przypadku, gdy Zamawiający nie przewiduje wystąpienia opóźnień leżących po stronie
Zamawiającego, to umożliwi Wykonawcy dokonanie zgodnego z umową przesunięcia
terminu oddania do użytku przedmiotu umowy. Zamawiający ma prawo nie dopuszczać do
zwiększania kosztów inwestycji wykreślając litery b i umożliwiając, w razie zajścia
nieprzewidzianych okoliczności, rozwiązanie sytuacji przez pozostawienie liter a w
poszczególnych warunkach – a więc Wykonawca będzie mógł żądać przesunięcia terminu
oddania do użytku przedmiotu zamówienia bez prawa do zwiększania wynagrodzenia.
Ryzyko to Wykonawca będzie mógł w określonych samodzielnie granicach wkalkulować do
ceny ofertowej.
Warunek 2.2
Warunek 2.2 odnosi się do uzyskania pozwolenia na budowę. Wobec złożonego na
rozprawie oświadczenia Zamawiającego, że uzyskał już wszystkie pozwolenia i braku
przedstawienie dowodu przeciwnego przez odwołującego KIO stwierdza, że w tym aspekcie
nie nastąpiło naruszenie art. 354 Kc.
Warunek 4.6 i 4.10.
Odwołujący wnosi o przywrócenie możliwości żądania odszkodowani z tytułu
prowadzenia prac przez zamawiającego na placu budowy lub w pobliżu (robót nieobjętych
zamówieniem). Zamawiający stwierdza, że przekazał wszystkie informacje na etapie
przekazania specyfikacji.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że gospodarzem na terenie budowy jest
Wykonawca i Zamawiający nie będzie miał prawa wstępu na budowę bez zgody
Zamawiającego. Oczywiście poza przypadkami w prawie przewidzianymi, przypadki te
jednak nie obejmują prawa wstępu na budowę i wprowadzenia na budowę innych
Wykonawców. Dlatego wobec braku przewidywania prowadzenia robót na terenie budowy
przez podmioty trzecie warunek ten nie ma znaczenia, a tym bardziej nie jest sprzeczny z
przepisami kodeksu cywilnego.
Również Zamawiający może zastrzec, że jeżeli wykonawca zamierza pozyskać inne
informacje musi pozyskać je w swoim zakresie.
Warunek 4.12.
Odwołujący stwierdza, że Zamawiający zamierza niezasadnie wykreślić lit. b odnoszącą
się do pokrywania kosztów związanych z wystąpieniem nieprzewidywalnych warunków
fizycznych. Zamawiający słusznie podnosi, że przyczyny, które spowodują wykonanie
większej ilości robót Wykonawcy zostaną skompensowane opłatą według cen kosztorysu
ofertowego i obmiarów robót lub Zamawiający udzieli zamówienia w trybie z wolnej reki.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że nie stanowi naruszenia żadnego przepisu
zredagowanie wzoru umowy przez Zamawiającego w ten sposób, że Zamawiający nie
będzie płacić na podstawie przedstawionych kosztów, a jedynie na podstawie kosztorysu
powykonawczego w związku z kosztorysowym charakterem płatności przewidzianym we
wzorze umowy.
Warunek 7.4.
Jak poprzednio Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający nie narusza
żadnego unormowania nie przewidując dodatkowych płatności w przypadku dokonywania
prób (omawiane wykreślenie postanowienie litery b, mówiące o zwiększeniu kosztów), a
jedynie dopuszcza do przedłużenie terminu oddania do użytku przedmiotu zamówienia.
Warunek 8.4.
Odwołujący wnosi o przywrócenie całego brzmienia warunku 8.4 lit. d odnoszącego się
do przedłużenia czasu na ukończenie w przypadku zaistnienia nieprzewidywalnych trudności
w zatrudnieniu personelu lub dostępności dóbr spowodowanych przez epidemię lub działania
rządowe.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający może przenieść ryzyko na
Wykonawcę zatrudnienia personelu lub pozyskania dóbr, gdyż może uważać, że jest to w
każdym przypadku ryzyko Wykonawcy. Jednak takie uregulowanie problemu ze względu na
zaistnienie czynnika nieprzewidywalnego przez obie strony narusza unormowanie art. 357
Kc i nie może podlegać ochronie.
Warunek 8.7.
Zamawiający przewiduje kary umowne z tytułu opóźnienia i wprowadza postanowienie o
możliwości żądania odszkodowania uzupełniającego i nie dając możliwości wykonawcy
takiego samego żądania odszkodowania uzupełniającego odnośnie takiego samego
zdarzenia. Odwołujący wnosi o ograniczenie kary umownej do zwłoki zależnej od
wykonawcy.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający może we wzorze umowy
przenieść odpowiedzialność za wystąpienie omawianych zdarzeń zgodnie z art. 473 Kc, a
stosowanie kar umownych jest zgodne z prawem. Zamawiający przewiduje dla siebie
zastosowanie odsetek ustawowych w warunku 16.4. Ze względu na różne statusy stron i
charakter zobowiązań (zobowiązania pieniężne i rzeczowe) Zamawiający może przewidzieć
we wzorze umowy, a w konsekwencji w umowie, żądanie odszkodowania uzupełniającego
przenoszącego wartość kar umownych pozostawiając Wykonawcy jedynie możliwość
naliczania odsetek ustawowych. Tym bardziej takie zachowanie Zamawiającego wydaje się
nie naruszającym żadnych norm, gdyż Zamawiający wszędzie przewiduje dla wykonawcy
prawo przedłużenia terminu oddania przedmiotu zamówienia, więc nie zawsze wykonawca
ma płacić kary. Wykonawca w wielu przypadkach będzie mógł przedłużyć termin oddania do
użytku przedmiotu zamówienia. Ponadto Zamawiający może, zgodnie z przepisami, tak
zredagować wzór umowy, a w konsekwencji umowę, że nie będzie zmuszony do
przeprowadzania dowodów winy, a tylko wykonawca będzie zmuszony do wykazania
swojego uprawnienia do przedłużenia terminu oddania do użytku przedmiotu zamówienia.
Warunek 10.3.
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu ponowne niezasadnie wykreślenie w warunku 10.3
litery b mającego zastosowanie w przypadku zaistnienia przeszkody w dokonywaniu prób
końcowych i dającego uprawnienie do żądania zwiększenia kosztów.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający, zgodnie z przepisami prawa,
może pozostawić we wzorze umowy tylko literę a dającą możliwość przedłużenia terminu
oddania do użytku przedmiotu zamówienia i pominąć literę b dającą możliwość zwiększenia
kosztów.
Warunek 11.1.
Odwołujący stwierdza, że jeżeli Zamawiający w ostatnim dniu terminu zgłosi żądanie
usunięcia wady to może się zdarzyć, że technologicznie nie będzie możliwe usunięcie tej
wady.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że okres zgłaszania wad jest rocznym okresem,
tym niemniej w interesie obu stron jest zgłaszanie dostrzeżonych wad tak szybko, jak będzie
to praktycznie możliwe. Dlatego zarzut ten zasługuje na uwzględnienie. Wykreślenie z tego
warunku przytoczonego sformułowania może sugerować, że Zamawiający nie zamierza
współpracować z Wykonawcą przy wykonywaniu zobowiązania, zgodnie z art. 354 § 1 Kc.
Warunek 11.8.
Jeżeli wykonawca nie ponosi odpowiedzialności za wady, to koszty poszukiwania
przyczyn powinien ponosić zamawiający zgodnie z oryginalna treścią warunków FIDIC.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że jeżeli przedmiot ma wady to kodeksowo
wykonawca ma obowiązek usunąć te wady na swój koszt. Umowa o roboty budowlane jest
umową rezultatu. Wykonawca ma obowiązek zgłosić zamawiającemu sprzeczność bądź
niezgodność z zasadami technicznymi otrzymanych dokumentów, a nie wykonywać
przedmiot zamówienia z wadami. Jednak koszty poszukiwania przyczyn wystąpienia wad nie
mogą obciążać wykonawcy, bez względu na przyczyny wystąpienia tych wad, a tylko w
przypadku gdy koszty usunięcia tych wad obciążają Wykonawcę. Tak stanowi warunek 11.8
FIDIC.
Warunek 16.4.
Skoro zamawiający ma uprawnienie do żądania odszkodowania przenoszącego
wysokość kar umownych, to również wykonawca powinien mieć takie możliwości.
Odwołujący wnosi o przywrócenie litery c.
Krajowa Izby Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający ma prawo zredagować umowę,
aby zamiast obliczenia strat, szkód wprowadzić z góry sprecyzowaną karę umowną.
Natomiast od zobowiązań pieniężnych przewiduje się tylko odsetki ustawowe.
Wprowadzenie tylko dla jednej strony (Zamawiającego) możliwości dochodzenia
odszkodowania przenoszącego wartość kar umownych nie jest sprzeczne z przepisami
prawa, jednak powinno to zostać precyzyjnie przewidziane we wzorze umowy.
Wobec powyższego, na podstawie art. 191 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych orzeczono jak we wstępie.
Skład orzekający przyznał uzasadnione koszty z tytułu zastępstwa prawnego
w kwocie 3.600,- zł, tj. maksymalnej kwoty określonej w Rozporządzeniu Prezesa Rady
Ministrów z dnia 09.07.2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. z 2007 r., Nr 128, poz. 886).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655) na niniejszy wyrok/postanowienie* - w
terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
*
niepotrzebne skreślić
WYROK
z dnia 7 luty 2008 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Koleśnikow Marek
Członkowie: Grabarczyk Magdalena
Gałczewska-Romek Dagmara
Protokolant: Nowicka Dorota
po rozpoznaniu na posiedzeniu / rozprawie* w dniu 6.02.2008 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Konsorcjum: Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl, 91-436
Łódź, ul. Łagiewnicka 54/56 od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Generalna Dyrekcja
Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we Wrocławiu, 53-139 Wrocław, ul. Powstańców
Śląskich 186 protestu / protestów* z dnia 27.12.2007 r.
przy udziale xxx zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego xxx po stronie
odwołującego się oraz xxx - po stronie zamawiającego*.
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje dokonanie modyfikacji specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
2. Kosztami postępowania obciąża Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
Oddział we Wrocławiu, 53-139 Wrocław, ul. Powstańców Śląskich 186
i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 4 064 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery zł) z kwoty wpisu
uiszczonego przez Konsorcjum:
Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl, 91-436 Łódź, ul.
Łagiewnicka 54/56
2) dokonać wpłaty kwoty 7 664 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy sześćdziesiąt
cztery zł) przez Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział
we Wrocławiu, 53-139 Wrocław, ul. Powstańców Śląskich 186 na rzecz
Konsorcjum Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl, 91-436 Łódź,
ul. Łagiewnicka 54/56, stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z
tytułu wpisu od odwołania oraz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
3) dokonać wpłaty kwoty 00 zł 00. gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu
Zamówień Publicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4) dokonać zwrotu kwoty 15 936 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset
trzydzieści sześć zł)
z rachunku dochodów własnych Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz
Konsorcjum: Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl, 91-436 Łódź,
ul. Łagiewnicka 54/56.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we Wrocławiu,
53-139 Wrocław, ul. Powstańców Śląskich 186 wszczęła postępowanie 8 sierpnia 2007
r. na zaprojektowanie i zbudowanie autostradowej obwodnicy Wrocławia: >>Część
2 zamówienia: Autostrada A8 na odcinku od km 13+500 do km 18+1741 od km
19+960 do km 28 +3687,75, odcinek drogi ekspresowej S8 od km 0+000 do km
0+500 w węźle „Pawłowice” oraz łącznik „Długołęka” od km 0+575 do km
6+235,85<<.
Termin składania wniosków 10 września 2007 r. – zostało złożonych 11
wniosków, wszyscy Wykonawcy spełnili warunki i zostali zaproszeni do składania
ofert. Wszyscy wraz z zaproszeniem otrzymali specyfikację istotnych warunków
zamówienia.
Zamawiający przekazał zaproszenia i specyfikacje 19 grudnia 2007 r.
Konsorcjum Kirchner/Bickhardt/Energopol/Henschke/Bogl wniosło protest 27 grudnia
2007 r.
Protestujący Wykonawca otrzymał rozstrzygnięcie protestu od Zamawiającego 4
stycznia 2008 roku.
Odwołujący wniósł odwołanie 11 stycznia 2008 r.
Odwołanie od rozstrzygnięcia Zamawiającego w zakresie klauzul szczególnych
Warunków Kontraktu oznaczonych numerami: 1.1.4.3, 1.9, 2.1, 2.2, 4.6, 4.10, 4.12,
7.4, 8.4, 8.7, 10.3, 11.1, 11.8 i 16.4.
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu naruszenie przepisów art. 5, art. 58 oraz
art. 353 Kodeksu cywilnego w związku z treścią przepisu art. 14 i art. 139 ust. 1
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r.
Nr 223, poz. 1655), a przez charakter zarzucanych naruszeń, także działanie
Zamawiającego uchybiające art. 7 ust. 1 Pzp.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej dopuścił dowody z dokumentów
przesłuchania stron.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej w ustalonym stanie faktycznym zważył co
następuje:
Zamawiający w rozstrzygnięciu protestu uznał zasadność niektórych zarzutów
odnoszących się do warunków kontraktu oznaczonych numerami: 4.4, 8.14, 14.3 i 20.1 –
numeracja zgodna z ,,Ogólnymi warunkami Kontraktu na budowę FIDIC”, tłumaczenie
pierwszego wydania FIDIC 1999 r. COSMOPIOLI CONSULTANTS. Tym niemniej
Zamawiający nie podzielił stanowiska Odwołującego w zakresie modyfikacji warunków
oznaczonych numerami: 1.1.4.3, 1.9, 2.1, 2.2, 4.6, 4.10, 4.12, 7.4, 8.4, 8.7, 10.3,
11.1, 11.8 i 16.4.
Krajowa Izba Odwoławcza przeanalizowała jakie postanowienia niosą w swojej treści
„Warunki kontraktu na budowę FIDIC”.
FIDIC jest to skrót od szwajcarskiej nazwy Międzynarodowej Federacji Inżynierów
Konsultantów. W tzw. „Czerwonej Księdze” określone zostały „Warunki Kontraktu na
budowę” dla robót budowlanych i inżynieryjnych projektowanych przez zamawiającego.
Federacja FIDIC (zwana dalej FIDIC) opublikowała w roku 1999, pierwsze wydanie
standardowego wzoru kontraktu na „Warunki kontraktu na budowę”, który jest zalecany dla
robót budowlanych lub inżynieryjnych zaprojektowanych przez zamawiającego lub przez
jego przedstawiciela – Inżyniera.
Rozpatrując szczegółowe zarzuty Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza:
Warunek 1.1.4.3.
Czynność Zamawiającego polegająca na wykreśleniu tego postanowienia pozbawia
potencjalnego Wykonawcę możliwości żądania jakichkolwiek kosztów z jakiegokolwiek tytułu
np. z tytułu przedłużenia czasu na ukończenie z winy Zamawiającego.
Twierdzenie Zamawiającego przedstawione na rozprawie, że przez wykreślenie tego
postanowienia chciał przenieść odpowiedzialność na Wykonawcę za wszelkie uchybienia w
wykonaniu zobowiązania, za które na mocy przepisów prawa Wykonawca nie poniósłby
odpowiedzialności, do czego zamawiający jest uprawniony nie jest uzasadnione prawnie.
Wprawdzie art. 473 § 1 Kc daje możliwość umownego rozszerzenie odpowiedzialności
dłużnika z tytułu niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania, jednak może to
nastąpić z powodów oznaczonych. Kwestionowane przez Odwołującego postanowienie
specyfikacji (wzoru umowy) tego warunku nie spełnia. Zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej
Zamawiający nie wskazał choćby w ogólny sposób okoliczności powodujących
odpowiedzialność Wykonawcy i dlatego takie działanie Zamawiający potwierdza zarzut
Odwołującego. Ponadto takie działanie Zamawiający może stać w sprzeczności z zasadą
dokonywania wydatków publicznych wyrażoną w art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca
2005 r. o finansach publicznych. Wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i
oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.
Krajowa Izba Odwoławcza stoi na stanowisku, że większość sytuacji powodujących
opóźnienia w wykonaniu lub nienależyte wykonanie przedmiotu zamówienia są to sytuacje
niezawinione przez zamawiającego. Mimo, że zgodnie z art. 473 Kc wykonawca może
przyjąć odpowiedzialność za zdarzenia, za które nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie z
charakterem zamówienia publicznego zamawiający może starać się przenieść
odpowiedzialność na wykonawców. Jednocześnie Zamawiający musi się liczyć, tak jak w
rozpatrywanym przypadku, że wpłynie to na cenę ofertową.
Naturalne jest, że Wykonawca zmierza do ograniczenia swojej odpowiedzialności, a
Zamawiający do jej rozszerzenia. Dlatego w ramach swobody umów Zamawiający może
narzucić pewne postanowienia we wzorze umowy, a Wykonawca może nie złożyć oferty na
takich warunkach. Natomiast składając ofertę musi wziąć pod uwagę rozszerzony zakres
ryzyk i odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy kalkulując cenę ofertową. Zamawiający po
wyborze najkorzystniejszej oferty będzie musiał zawrzeć umowę na warunkach
przedstawionych we wzorze umowy. Wykonawcy są tutaj równo traktowani przez
Zamawiającego, gdyż otrzymali oni jednakowe specyfikacje i dlatego nie można mówić o
naruszeniu art. 7 ust. 1 Pzp i kodeksowej zasady równości stron.
Warunek 1.9.
Odwołujący zarzuca, że w przypadku opóźnienia przekazania rysunków i instrukcji
warunek 1.9 też nie powinien być modyfikowany w zakresie wykreślenia litery b i
pozostawienia tylko litery a.
Zamawiający stwierdza, że przekazał wszystkie rysunki na etapie udostępnienia
specyfikacji. Zamawiający podkreśla, że przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i
wykonanie robót budowlanych, dlatego wszelkie rysunki i dokumentację będzie wykonywał
wykonawca.
Wykonawca stwierdza, że uzgadniane rysunków i dokumentacji technicznej leży po
stronie osób trzecich, na które wykonawca nie ma wpływu.
Zamawiający stwierdza, że posiada wszystkie uzgodnienia od organów państwa i
przekazał pozwolenie na budowę, które jest najważniejsze. Wykonanie rysunków
wykonawczych leży po stronie wykonawcy. A ewentualne ryzyko opóźnienia osób trzecich,
której to sytuacji nie przewiduje Zamawiający, gdyż przekaże wszystkie niezbędne
dokumenty, także powinno obciążać Wykonawcę. Jednak Zamawiający nie przewiduje
zajścia sytuacji, w której Zamawiający opóźni się z dostarczeniem Wykonawcy
jakiegokolwiek dokumentu, gdyż to w gestii Wykonawcy będzie ewentualne załatwianie
jakichkolwiek dalszych dokumentów.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający miał prawo wykreślić we
wszystkich klauzulach postanowienia dotyczące dodatkowych płatności ze względu na
opóźnienia oddania przedmiotu zamówienia do użytku (litery b). Jednocześnie Zamawiający
godzi się (pozostawiając we wszystkich omawianych klauzulach) na przedłużenie terminu
oddania do użytku przedmiotu zamówienia w przypadkach określonych w odpowiednich
klauzulach. Zamawiający przerzuca ryzyka wszystkich kosztów uchybień na Wykonawcę i
oczekuje wliczenia kosztów tych ryzyk do ceny ofertowej. Jednak czyni to zamieszczając
odpowiednie postanowienia w specyfikacji, w sposób jawny dla wszystkich Wykonawców i
przed upływem terminu składaniem ofert.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że działanie takie nie jest sprzeczne z przepisami
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych ani kodeksu cywilnego.
Warunek 2.1.
Odwołujący stwierdza, że zamawiający przez wykreślenie zaproponowanych
postanowień z tego warunku wykluczył możliwość żądania odszkodowania (kosztów) w
przypadku opóźnienia przekazania placu budowy. Natomiast Wykonawca nie jest w stanie
na tym etapie postępowania ocenić ryzyka opóźnienia. Około 4 tygodnie przed rozpoczęciem
budowy wykonawca musi zmobilizować ludzi, sprzęt, środki. Te 4 tygodnie są wkalkulowane
w cenę ofertową, ale nie ma możliwości wkalkulowania nieprzewidywalnego opóźnienia
zamawiającego w przekazaniu placu budowy. Zamawiający poinformował wykonawców w
treści wzoru formularza 2.1 stanowiącego załącznik do wzoru oferty (strona 28 specyfikacji),
że dostęp do placu budowy nastąpi w ciągu 30 dni od daty podpisania umowy z wyłączeniem
wymienionych w tym dokumencie kilku działek. Działki będą przekazywane wykonawcy
sukcesywnie. Przy czym dostępność do wszystkich gruntów nastąpi nie później niż 31
sierpnia 2008 r. Zamawiający dąży do tego żeby wykonawca tak zorganizował roboty, żeby
nie kolidowały z sukcesywnym oddawaniem kolejnych działek. Zamawiający – w przypadku
opóźnienia w przekazywaniu działek – umożliwia przedłużenie terminu wykonania robót –
2.1 lit. a. Zamawiający standardowo wykreśla litery b z poszczególnych klauzul,
przewidujące płatności dodatkowe, a pozostawia litery a dotyczące prawa przedłużenia
oddania do użytku przedmiotu zamówienia.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że warunek 2.1 uprawnia do twierdzenia nawet w
przypadku, gdy Zamawiający nie przewiduje wystąpienia opóźnień leżących po stronie
Zamawiającego, to umożliwi Wykonawcy dokonanie zgodnego z umową przesunięcia
terminu oddania do użytku przedmiotu umowy. Zamawiający ma prawo nie dopuszczać do
zwiększania kosztów inwestycji wykreślając litery b i umożliwiając, w razie zajścia
nieprzewidzianych okoliczności, rozwiązanie sytuacji przez pozostawienie liter a w
poszczególnych warunkach – a więc Wykonawca będzie mógł żądać przesunięcia terminu
oddania do użytku przedmiotu zamówienia bez prawa do zwiększania wynagrodzenia.
Ryzyko to Wykonawca będzie mógł w określonych samodzielnie granicach wkalkulować do
ceny ofertowej.
Warunek 2.2
Warunek 2.2 odnosi się do uzyskania pozwolenia na budowę. Wobec złożonego na
rozprawie oświadczenia Zamawiającego, że uzyskał już wszystkie pozwolenia i braku
przedstawienie dowodu przeciwnego przez odwołującego KIO stwierdza, że w tym aspekcie
nie nastąpiło naruszenie art. 354 Kc.
Warunek 4.6 i 4.10.
Odwołujący wnosi o przywrócenie możliwości żądania odszkodowani z tytułu
prowadzenia prac przez zamawiającego na placu budowy lub w pobliżu (robót nieobjętych
zamówieniem). Zamawiający stwierdza, że przekazał wszystkie informacje na etapie
przekazania specyfikacji.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że gospodarzem na terenie budowy jest
Wykonawca i Zamawiający nie będzie miał prawa wstępu na budowę bez zgody
Zamawiającego. Oczywiście poza przypadkami w prawie przewidzianymi, przypadki te
jednak nie obejmują prawa wstępu na budowę i wprowadzenia na budowę innych
Wykonawców. Dlatego wobec braku przewidywania prowadzenia robót na terenie budowy
przez podmioty trzecie warunek ten nie ma znaczenia, a tym bardziej nie jest sprzeczny z
przepisami kodeksu cywilnego.
Również Zamawiający może zastrzec, że jeżeli wykonawca zamierza pozyskać inne
informacje musi pozyskać je w swoim zakresie.
Warunek 4.12.
Odwołujący stwierdza, że Zamawiający zamierza niezasadnie wykreślić lit. b odnoszącą
się do pokrywania kosztów związanych z wystąpieniem nieprzewidywalnych warunków
fizycznych. Zamawiający słusznie podnosi, że przyczyny, które spowodują wykonanie
większej ilości robót Wykonawcy zostaną skompensowane opłatą według cen kosztorysu
ofertowego i obmiarów robót lub Zamawiający udzieli zamówienia w trybie z wolnej reki.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że nie stanowi naruszenia żadnego przepisu
zredagowanie wzoru umowy przez Zamawiającego w ten sposób, że Zamawiający nie
będzie płacić na podstawie przedstawionych kosztów, a jedynie na podstawie kosztorysu
powykonawczego w związku z kosztorysowym charakterem płatności przewidzianym we
wzorze umowy.
Warunek 7.4.
Jak poprzednio Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający nie narusza
żadnego unormowania nie przewidując dodatkowych płatności w przypadku dokonywania
prób (omawiane wykreślenie postanowienie litery b, mówiące o zwiększeniu kosztów), a
jedynie dopuszcza do przedłużenie terminu oddania do użytku przedmiotu zamówienia.
Warunek 8.4.
Odwołujący wnosi o przywrócenie całego brzmienia warunku 8.4 lit. d odnoszącego się
do przedłużenia czasu na ukończenie w przypadku zaistnienia nieprzewidywalnych trudności
w zatrudnieniu personelu lub dostępności dóbr spowodowanych przez epidemię lub działania
rządowe.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający może przenieść ryzyko na
Wykonawcę zatrudnienia personelu lub pozyskania dóbr, gdyż może uważać, że jest to w
każdym przypadku ryzyko Wykonawcy. Jednak takie uregulowanie problemu ze względu na
zaistnienie czynnika nieprzewidywalnego przez obie strony narusza unormowanie art. 357
Kc i nie może podlegać ochronie.
Warunek 8.7.
Zamawiający przewiduje kary umowne z tytułu opóźnienia i wprowadza postanowienie o
możliwości żądania odszkodowania uzupełniającego i nie dając możliwości wykonawcy
takiego samego żądania odszkodowania uzupełniającego odnośnie takiego samego
zdarzenia. Odwołujący wnosi o ograniczenie kary umownej do zwłoki zależnej od
wykonawcy.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający może we wzorze umowy
przenieść odpowiedzialność za wystąpienie omawianych zdarzeń zgodnie z art. 473 Kc, a
stosowanie kar umownych jest zgodne z prawem. Zamawiający przewiduje dla siebie
zastosowanie odsetek ustawowych w warunku 16.4. Ze względu na różne statusy stron i
charakter zobowiązań (zobowiązania pieniężne i rzeczowe) Zamawiający może przewidzieć
we wzorze umowy, a w konsekwencji w umowie, żądanie odszkodowania uzupełniającego
przenoszącego wartość kar umownych pozostawiając Wykonawcy jedynie możliwość
naliczania odsetek ustawowych. Tym bardziej takie zachowanie Zamawiającego wydaje się
nie naruszającym żadnych norm, gdyż Zamawiający wszędzie przewiduje dla wykonawcy
prawo przedłużenia terminu oddania przedmiotu zamówienia, więc nie zawsze wykonawca
ma płacić kary. Wykonawca w wielu przypadkach będzie mógł przedłużyć termin oddania do
użytku przedmiotu zamówienia. Ponadto Zamawiający może, zgodnie z przepisami, tak
zredagować wzór umowy, a w konsekwencji umowę, że nie będzie zmuszony do
przeprowadzania dowodów winy, a tylko wykonawca będzie zmuszony do wykazania
swojego uprawnienia do przedłużenia terminu oddania do użytku przedmiotu zamówienia.
Warunek 10.3.
Odwołujący zarzuca Zamawiającemu ponowne niezasadnie wykreślenie w warunku 10.3
litery b mającego zastosowanie w przypadku zaistnienia przeszkody w dokonywaniu prób
końcowych i dającego uprawnienie do żądania zwiększenia kosztów.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający, zgodnie z przepisami prawa,
może pozostawić we wzorze umowy tylko literę a dającą możliwość przedłużenia terminu
oddania do użytku przedmiotu zamówienia i pominąć literę b dającą możliwość zwiększenia
kosztów.
Warunek 11.1.
Odwołujący stwierdza, że jeżeli Zamawiający w ostatnim dniu terminu zgłosi żądanie
usunięcia wady to może się zdarzyć, że technologicznie nie będzie możliwe usunięcie tej
wady.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że okres zgłaszania wad jest rocznym okresem,
tym niemniej w interesie obu stron jest zgłaszanie dostrzeżonych wad tak szybko, jak będzie
to praktycznie możliwe. Dlatego zarzut ten zasługuje na uwzględnienie. Wykreślenie z tego
warunku przytoczonego sformułowania może sugerować, że Zamawiający nie zamierza
współpracować z Wykonawcą przy wykonywaniu zobowiązania, zgodnie z art. 354 § 1 Kc.
Warunek 11.8.
Jeżeli wykonawca nie ponosi odpowiedzialności za wady, to koszty poszukiwania
przyczyn powinien ponosić zamawiający zgodnie z oryginalna treścią warunków FIDIC.
Krajowa Izba Odwoławcza stwierdza, że jeżeli przedmiot ma wady to kodeksowo
wykonawca ma obowiązek usunąć te wady na swój koszt. Umowa o roboty budowlane jest
umową rezultatu. Wykonawca ma obowiązek zgłosić zamawiającemu sprzeczność bądź
niezgodność z zasadami technicznymi otrzymanych dokumentów, a nie wykonywać
przedmiot zamówienia z wadami. Jednak koszty poszukiwania przyczyn wystąpienia wad nie
mogą obciążać wykonawcy, bez względu na przyczyny wystąpienia tych wad, a tylko w
przypadku gdy koszty usunięcia tych wad obciążają Wykonawcę. Tak stanowi warunek 11.8
FIDIC.
Warunek 16.4.
Skoro zamawiający ma uprawnienie do żądania odszkodowania przenoszącego
wysokość kar umownych, to również wykonawca powinien mieć takie możliwości.
Odwołujący wnosi o przywrócenie litery c.
Krajowa Izby Odwoławcza stwierdza, że Zamawiający ma prawo zredagować umowę,
aby zamiast obliczenia strat, szkód wprowadzić z góry sprecyzowaną karę umowną.
Natomiast od zobowiązań pieniężnych przewiduje się tylko odsetki ustawowe.
Wprowadzenie tylko dla jednej strony (Zamawiającego) możliwości dochodzenia
odszkodowania przenoszącego wartość kar umownych nie jest sprzeczne z przepisami
prawa, jednak powinno to zostać precyzyjnie przewidziane we wzorze umowy.
Wobec powyższego, na podstawie art. 191 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo zamówień
publicznych orzeczono jak we wstępie.
Skład orzekający przyznał uzasadnione koszty z tytułu zastępstwa prawnego
w kwocie 3.600,- zł, tj. maksymalnej kwoty określonej w Rozporządzeniu Prezesa Rady
Ministrów z dnia 09.07.2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. z 2007 r., Nr 128, poz. 886).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655) na niniejszy wyrok/postanowienie* - w
terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
*
niepotrzebne skreślić