Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO/UZP 1064 /08

WYROK
z dnia 17 października 2008 r.

Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Renata Tubisz
Członkowie: Ryszard Tetzlaff
Agnieszka Trojanowska

Protokolant: Jadwiga Ząbek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2008 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Konsorcjum: ABT Badora i Spółka S.J. – KREVOX Europejskie
Centrum Ekologiczne Sp. z o.o. ul. Bór 143/157, 42-200 Częstochowa od rozstrzygnięcia
przez zamawiającego Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Brzegu Sp. z o.o.
ul. Wolności 15, 49-300 Brzeg protestu z dnia 16 września 2008 r.

przy udziale XXX zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
odwołującego się oraz XXX - po stronie zamawiającego*.

orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
unieważnienia postępowania

2. kosztami postępowania obciąża Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Brzegu
Sp. z o.o. ul. Wolności 15, 49-300 Brzeg i nakazuje:

1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
4 064 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące sześćdziesiąt cztery złote zero groszy)
z kwoty wpisu uiszczonego przez Konsorcjum: ABT Badora i Spółka S.J. –
KREVOX Europejskie Centrum Ekologiczne Sp. z o.o. ul. Bór 143/157,
42-200 Częstochowa;

2) dokonać wpłaty kwoty 7 664 zł 00 gr (słownie: siedem tysięcy sześćset
sześćdziesiąt cztery złote zero groszy) przez Przedsiębiorstwo Wodociągów
i Kanalizacji w Brzegu Sp. z o.o. ul. Wolności 15, 49-300 Brzeg na rzecz
Konsorcjum: ABT Badora i Spółka S.J. – KREVOX Europejskie Centrum
Ekologiczne Sp. z o.o. ul. Bór 143/157, 42-200 Częstochowa stanowiącej
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania, oraz
wynagrodzenia pełnomocnika;

3) dokonać wpłaty kwoty XXX (słownie: XXX) przez XXX na rzecz Urzędu
Zamówień Publicznych na rachunek dochodów własnych UZP;

4) dokonać zwrotu kwoty 15 936 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset
trzydzieści sześć złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu
Zamówień Publicznych na rzecz Konsorcjum: ABT Badora i Spółka S.J. –
KREVOX Europejskie Centrum Ekologiczne Sp. z o.o. ul. Bór 143/157,
42-200 Częstochowa.


U z a s a d n i e n i e

Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu
18.07.2008r. pod numerem 165241-2008.

Przedmiot niniejszego zamówienia stanowi wykonanie modernizacji Stacji Uzdatniania Wody
w Gierszowicach w gminie Olszanka w celu uzyskania wymaganej jakości wody zgodnie
z obowiązującymi przepisami i wymogami Zamawiającego.

Zamawiającym jest Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Brzegu Sp. z o.o. zwany
dalej “Zamawiającym”.

Protest został złożony pismem z dnia 16.09.2008r. przez Konsorcjum wykonawców:
Przedsiębiorstwo Budownictwa i Instalacji “ABT” Badora i Spółka S.J. ul. Bór 143/157,
42-200 Częstochowa ( Lider ) i KREVOX – Europejskie Centrum Ekologiczne Sp. z o.o.
ul. śurawia 45, 00 – 680 Warszawa (Partner), reprezentowane przez Lidera zwane dalej
“Konsorcjum Badora”.

W złożonym proteście Konsorcjum Badora zarzucił naruszenie następujących artykułów
ustawy z dnia 29.01.2004r. - Prawo zamówień publicznych ( j.t. Dz.U. 2007r. Nr 223
poz. 1655) zwanej dalej “ustawą Pzp” to jest art. 93 ust.1 pkt 7 oraz art.93 ust.3 in fine
ustawy Pzp.

Konsorcjum Badora wniósł o :
1. uzupełnienie pisma informującego o unieważnieniu postępowania o szczegółowe
uzasadnienie faktyczne,
2. unieważnienia czynności unieważnienia postępowania.

Konsorcjum Badora zarzucił Zamawiającemu, że nie sprecyzował, w przypadku których
pozycji kosztorysowych podano błędnie ustalił ilości robót oraz, że nie wyjaśnił o jaki “ukryty
wiersz” chodzi.
Tym samym Zamawiający nie wyczerpał dyspozycji art.93 ust. 3 ustawy Pzp co do podania
uzasadnienia faktycznego, co uniemożliwia wnoszącemu protest wypełnić dyspozycji art.180
ust. 8 ustawy Pzp zgodnie, z którym protest powinien zawierać przytoczenie zarzutów oraz
okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających wniesienie protestu.
Bowiem bez poznania okoliczności faktycznych unieważnienia postępowania, wykonawca
nie może wskazać naruszonych przepisów prawa.
W świetle powyższego, Konsorcjum Badora poczynił następujące założenia przyjmując, że
podstawą unieważnienia postępowania był protest złożony przez CADAGUA S.A. z siedzibą
w Bilbao Hiszpania, zgodnie z którym podniesiono następujące zarzuty:
1. po zaznaczeniu wiersza 94 razem z wierszem 96 i wybraniu opcji “odkryj” ujawniony
został wiersz 95 o treści : 255/SO000185/ST-00.00/Próba eksploatacyjna/ryczałt,
2. w wierszu 16 poz.200 uwidoczniona była ilość 200,26 m sześciennych, lecz po
rozszerzeniu kolumny widoczne było “200,255”.
Protestujące Konsorcjum Badora uważa, że wykonawcy byli związani zarówno treścią jak
i formą udostępnionych dokumentów przetargowych.

O zasadności takiego stanowiska świadczy fakt, iż żaden z wykonawców biorących udział
w postępowaniu jedynie CADAGUA dokonała modyfikacji dokumentu.

Konsorcjum Badora w złożonym proteście przywołał następujące zapisy SIWZ.
1. “Część” I – Instrukcja dla Wykonawców” Szczegółowy opis i zakres przedmiotu
zamówienia został przedstawiony w projekcie budowlano-wykonawczym,
2. w Części III SIWZ Opis przedmiotu zamówienia w pkt 3.2.3 Przedmiar robót
– Preambuła zawarto następujące stwierdzenia we Wstępie.
2.1. Przedmiar robót powinien być odczytywany z powiązaniu z Specyfikacjami
Technicznymi oraz Dokumentacją Projektową.
2.2. Ilości wstawione obok pozycji w każdym Przedmiarze są wielkościami
szacunkowymi,
2.3. Koszty każdej z faz operacyjnych, które muszą po sobie następować
a wynikają z jakiejkolwiek części Opisu przedmiotu zamówienia dla zapewnienia
odpowiedniej jakości wykonania; należy ująć w tej czy innej pozycji.
2.4. Skrótowe opisy pozycji w Przedmiarze Robót przedstawione są tylko dla celów
identyfikacyjnych i nie powinny w żaden sposób modyfikować bądź anulować
szczegółowego opisu zawartego w Warunkach Kontraktu i Opisie Przedmiotu
Zamówienia.
2.5. Wszelkie roboty wynikające z warunków Kontraktu, STWiORB, Projektu
Budowlanego , Projektów wykonawczych i informacji o bezpieczeństwie
i ochronie zdrowia należy wycenić w przedmiarze Robót.
3.W Warunkach ogólnych zawarto między innymi zapisy.
3.1. Pozycje Przedmiaru Robót opisują w sposób skrócony zakres robót objętych
kontraktem. Przyjmuje się, że dana pozycja opisana w przedmiarze Robót
w sposób skrócony odpowiada swoim zakresem pełnemu opisowi prac
podanemu we wszystkich dokumentach kontraktu.
3.2. Roboty opisane w każdej pozycji Przedmiaru Robót winny być wykonywane
w sposób kompletny opisany w Opisie Przedmiotu Zamówienia. Wartość podana
w każdej pozycji Przedmiaru Robót jako cena jednostkowa pokrywa wszystkie
wymogi kompletnego wykonania prac niezależnie od tego czy są one
szczegółowo, czy nieopisane w dokumentach Kontraktu.
Z powyżej przedstawionych zapisów Konsorcjum Badora wywodzi, że Przedmiar
Robót ma charakter pomocniczy, a charakter nadrzędny mają Warunki Kontraktu,
STWiORB i dokumentacja projektowa (opis przedmiotu zamówienia).
Tym samym kwestie związane z podaniem obmiaru prac z dokładnością do dwóch
bądź trzech miejsc po przecinku nie mogą być co do zasady brane pod uwagę.

Ponadto wskazano na następujące okoliczności :
1. różnica wynosząca 0.005 m sześć, przy ogólnej ilości ponad 200 m.sześc. nie
wpływa na wycenę pozycji,
2. przedmiar robót ma charakter pomocniczy,
3. rozliczenie jest dokonywane ryczałtowo.

Z podobnych względów nie można przypisywać zasadniczego znaczenia “ukrytemu
wierszowi”. Wiersz ten dotyczył “próby eksploatacyjnej”. W tym miejscu składający protest
przywołał zapis “Koszty każdej z faz operacyjnych, które muszą po sobie następować,
a wynikają z jakiejkolwiek części Opisu Przedmiotu Zamówienia dla zapewnienia
odpowiedniej jakości wykonania należy ująć w tej czy innej pozycji.”
Koszt próby eksploatacyjnej musiał być uwzględniony przez wszystkich wykonawców, bez
względu na to, czy pozycja ta figurowała w przedmiarze robót.
W ocenie składającego protest Konsorcjum Badora, wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy
o czym świadczy między innymi zapis w pkt 4.2. formularza oferty “ gwarantuję wykonanie
całości niniejszego zamówienia zgodnie z treścią SIWZ, wyjaśnień do SIWZ oraz jej
modyfikacji”.

Konsorcjum Badora wskazało również na swój interes prawny we wniesieniu protestu,
wynikający z faktu doznania uszczerbku na wskutek decyzji Zamawiającego o unieważnieniu
postępowania, ponieważ ofertę Konsorcjum Badora wybrano jako najkorzystniejszą,
a unieważnienie postępowania pozbawia Konsorcjum Badora zamówienia.

Rozstrzygnięcie protestu nastąpiło pismem z dnia 18.09.2008r., w którym to Zamawiający
oddalił protest jako niezasadny.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia protestu Zamawiający stwierdził, że nie usunięcie w sposób
trwały z arkusza Excel pozycji 255 Przedmiaru Robót “Próba eksploatacyjna”, a jedynie jej
ukrycie, spowodowało niejednoznaczną interpretację sposobu wyceny robót, a tym samym
oferty stały się nieporównywalne.

Zamawiający odnosząc się do stwierdzenia w proteście, że “rozwijanie poszczególnych
komórek arkusza kalkulacyjnego, w wyniku czego był uzyskiwany inny kształt dokumentu,
było działaniem nieuprawnionym, gdyż naruszało to formę graficzną przekazanego
dokumentu” wskazał, że Konsorcjum Badora dokonał właśnie takich rozwinięć, gdzie
w przedmiarze były zamieszczone dwie cyfry po przecinku, a w ofercie wykazano trzy cyfry

po przecinku, co świadczy o postępowaniu niezgodnym z przyjętym w proteście
stanowiskiem.

Powyższe rozbieżności wynikają z błędnie przygotowanego Przedmiaru Robót, co powoduje
uzasadnione unieważnienie przetargu.
Powyższy stan powoduje, że postępowanie jest obarczone wadą uniemożliwiającą zawarcie
ważnej umowy na mocy art.146 ust.6 ustawy Pzp. Wadą taką jest każde poważne
uchybienie w trakcie wyboru i oceny ofert. Nawet nie musi mieć ono wpływu na wynik
postępowania, ale musi stanowić naruszenie ustawy.

Zamawiający również nie zgadza się ze stanowiskiem o ryczałtowym charakterze
wynagrodzenia i zaleca analizę Aktu umowy ze szczególnym naciskiem na zrozumienie
Fidic – owskiej definicji ceny kontraktowej.
Zamawiający wskazuje między innymi, że “Cena kontraktowa będzie uzgodniona lub
ustalana na mocy klauzuli 12.3 ( wycena) i będzie podlegała korektom zgodnie z kontraktem
(...) Z wyjątkami przewidzianymi w Kontrakcie, Zatwierdzona Kwota kontraktowa pokrywa
wszelkie zobowiązania Wykonawcy objęte kontraktem, włącznie z tymi, na które
przeznaczono kwoty tymczasowe, oraz wszystko potrzebne dla właściwego wykonania
i ukończenia robót oraz usunięcia wszelkich wad (...).

Reasumując Zamawiający stwierdza, że każde naruszenie ustawy, niezależnie od etapu
postępowania, na którym wystąpiło, jest przeszkodą w zawarciu ważnej umowy, dlatego
Zamawiający postąpił jak w piśmie z dnia 09.09.2008 r.

Odwołanie od rozstrzygnięcia protestu Konsorcjum Badora złożyło pismem z dnia
23.09.2008r.
W piśmie tym podtrzymano wywody zawarte w proteście, a żądanie sprecyzowano -
ograniczając do unieważnienia czynności unieważnienia postępowania.
Odwołujący nie zgadza się ze stanowiskiem Zamawiającego, że w przedmiotowym
postępowaniu spełnione zostały przesłanki z art. 146 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy Pzp. Przyjęcie,
że wskazane przez Zamawiającego uchybienia miały wpływ na wynik postępowania są
nieuzasadnione w kontekście różnic cenowych złożonych przez poszczególnych
wykonawców ofert.

Izba ustaliła i zważyła co następuje :

Na podstawie przedstawionej do akt sprawy dokumentacji przetargowej oraz oświadczeń
Zamawiającego i Odwołującego na rozprawie skład orzekający Izby ustalił i zważył, co
następuje.
Zamawiający podjął decyzję o unieważnieniu postępowania, ponieważ stwierdził, że zawarte
w Przedmiarze Robót błędy powodują, iż zawarta umowa na podstawie dokonanego przez
niego wyboru najkorzystniejszej oferty, będzie nieważna na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 7
ustawy Pzp ( pismo Zamawiającego z 09.09.2008r.).

W rozstrzygnięciu protestu (pismo z dnia 18.09.2008r.) Zamawiający wskazał jako podstawę
nieważności umowy art. 146 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.

W złożonym proteście Odwołujący zakwestionował nie podanie przez Zamawiającego,
w piśmie o unieważnieniu postępowania, uzasadnienia faktycznego decyzji.

Z treści pisma Zamawiającego o unieważnieniu postępowania wynika, że wskazano
następujące okoliczności, powodujące unieważnienie postępowania :

“Przedmiar robót zamieszczony na stronie internetowej Zamawiającego, stanowiący
integralną część specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zawierał błędy:
błędne ilości robót – liczby w programie EXCEL widoczne są z dokładnością do dwóch
miejsc po przecinku; w rzeczywistości – ich dokładność jest do trzech miejsc po przecinku
oraz ukryty wiersz.”

Na podstawie powyższych ustaleń, Izba stwierdza, że decyzja Zamawiającego z dnia
09.09.2008r. nie wywiera z przyczyn formalnych skutków prawnych unieważnienia
postępowania, ponieważ nie zawiera uzasadnienia faktycznego przewidzianego w art. 93
ust. 3 ustawy Pzp, zgodnie, z którym o unieważnieniu postępowania zamawiający
zawiadamia wykonawców podając uzasadnienie faktyczne i prawne.
Decyzja Zamawiającego z dnia 09.09.2008r. wskazuje, że w przedmiarze robót są błędy
w ilości robót, ponieważ liczby są widoczne z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku,
a powinny być z dokładnością do trzech miejsc po przecinku.
W ocenie Izby takie opisanie błędów nie stanowi uzasadnienia faktycznego, które powinno
przybrać treść wskazania konkretnych zapisów w poszczególnych pozycjach przedmiaru
z jednoczesnym wskazaniem prawidłowych treści w tych pozycjach przedmiaru.

Tak samo Izba ocenia podanie w decyzji Zamawiającego, iż w przedmiarze znajduje się
ukryty wiersz, bez wskazania, w jakiej części przedmiaru oraz jaka, treść pozycji jest ukryta.

Izba stwierdza również, że decyzja Zamawiającego z dnia 09.09.2008r. nie zawiera
uzasadnienia prawnego, ponieważ samo wskazanie nieważności umowy poprzez art. 93
ust.1 pkt 7 ustawy Pzp bez wskazania dyspozycji nieważności z art. 146 ust. 1, który
zawiera nieograniczony katalog podstaw prawnych, nie stanowi wypełnienia dyspozycji
art. 93 ust. 3 ustawy Pzp to jest Zamawiający wskazuje podstawę prawną unieważnienia.

W związku z powyższym Izba stwierdza, brak w decyzji Zamawiającego
o unieważnieniu postępowania zarówno podstawy prawnej jak i podstawy faktycznej, co
powoduje, że decyzja nie wywołuje skutków prawnych w niej przewidzianych.

Izba, na podstawie dokumentacji przetargowej, protestu, odwołania i rozstrzygnięcia
protestu oraz oświadczeń złożonych przez Zamawiającego i Odwołującego na rozprawie
dokonała następujących merytorycznych ustaleń.

Przedmiar robót na podstawie, którego wykonawcy wyliczali cenę kontraktową zamówienia
ma charakter pomocniczy, ponieważ z zapisów SIWZ wynika, że przedmiar robót zawiera
pozycje, które są szacunkowe, a wykonawcy mają obowiązek wyliczyć cenę uwzględniając
koszty realizacji zamówienia wynikające także z opisu przedmiotu zamówienia to jest
dokumentacji budowlano – wykonawczej (dokumentacja projektowa) oraz z Specyfikacji
Technicznej Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych, a także z Warunków Kontraktu.

Z szeregu zapisów SIWZ wynika, że wartości podane w pozycjach przedmiaru mają
charakter szacunkowy, a gdy pewne pozycje kosztowe realizacji zamówienia nie znajdują się
w pozycjach przedmiaru, to należy je ująć w innych pozycjach przedmiaru.
Tak też uczynili wykonawcy, przy czym trzech nie dodało np.: pozycji jako odrębnej próba
eksploatacyjna, a tylko jeden wyodrębnił odrębną pozycję.
Z ustaleń również wynika, co potwierdził Zamawiający na rozprawie, że wykryte błędy
w przedmiarze robót nie mają wpływu na kolejność ocenionych ofert, ponieważ są niewielkie,
a różnice pomiędzy cenami poszczególnych ofert tak znaczne, że nie mają wpływu na wybór
najkorzystniejszej oferty.
Tym samym nie są spełnione przesłanki nieważności umowy z powodu naruszenia
przepisów określonych w ustawie Pzp, które miało wpływ na wynik postępowania
(art. 146 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp).

Również Zamawiający stwierdził, że błędy w przedmiarze robót nie mają wpływu na
rozliczenie w przyszłości wykonywanych robót.
Zamawiający podtrzymał na rozprawie argument z decyzji o unieważnieniu postępowania, że
powodem unieważnienia postępowania jest brak możliwości porównania ofert wobec
wykrytych błędów w przedmiarze robót.
W ocenie Izby argumentacja Zamawiającego jest bezpodstawna wobec zapisów
SIWZ, z których wynika, że przedmiar robót ma charakter pomocniczy, a wykonawcy mają
obowiązek uwzględnić w kosztorysie składanym do oferty stanowiącym wyliczenie ceny
kontraktowej wszelkich kosztów wynikających z SIWZ, czyli nie tylko z przedmiaru robót, ale
również z opisu przedmiotu zamówienia (dokumentacji budowlano – projektowej), STWiORB
oraz warunków kontraktu.
Skoro Zamawiający dokonuje wyboru najkorzystniejszej oferty na podstawie
zaoferowanej ceny kontraktowej, to nie może wymagać od wykonawców sporządzenia
wyceny robót bez uwzględnienia wszystkich kosztów niezbędnych do realizacji całości
zadania, a sam przewiduje, ze przedmiar nie jest jedynym źródłem tej wyceny.

Tym samym twierdzenie Zamawiającego o nieporównywalności ofert jest gołosłowne,
ponieważ Zamawiający nie wykazał jakiego przepisu ustawy Pzp dokonał naruszenia przez
tzw. „błędy: w przedmiarze robót, a tym samym Zamawiający nie mógł wykazać, że stanowiło
to rażące naruszenie przepisów ustawy Pzp (art. 146 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp).

Reasumując w postępowaniu protestacyjnym oraz odwoławczym Odwołujący wykazał
swoją argumentacją, że nie zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania z powodu, czy
to rażącego naruszenia ustawy Pzp przy wyborze oferty, czy to innych naruszeń ustawy Pzp,
które miały wpływ na wynik postępowania.

Tym samym Izba stwierdza naruszenie wskazanych przepisów ustawy to jest art. 93
ust. 1 pkt 7 i ust. 3 in fine.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 i 7
ustawy Pzp, czyli stosownie do wyniku postępowania, uwzględniając koszty zastępstwa
prawnego pełnomocnika Odwołującego w wysokości 3 600,00 zł, na podstawie faktury
złożonej do akt sprawy, zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 9 lipca 2007r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. z 2007 r., Nr 128, poz. 886).

Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego
w Opolu.

Przewodniczący:
………………………………

Członkowie:

………………………………

………………………………