KIO/UZP 267/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Paulina Zalewska
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt KIO/UZP 267/10
WYROK
z dnia 22 marca 2010 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska
Członkowie: Robert Skrzeszewski
Małgorzata Stręciwilk
Protokolant: Paulina Zalewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 marca 2010 r. w Warszawie odwołania wniesionego
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: KPMG Advisory
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, MGGP Spółka
Akcyjna, Centrum Badań Marketingowych INDICATOR Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa od rozstrzygnięcia przez
zamawiającego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513
Warszawa, protestu z dnia 29 stycznia 2010 r.
r.
orzeka:
1. oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: KPMG Advisory Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka
komandytowa, MGGP Spółka Akcyjna, Centrum Badań Marketingowych INDICATOR
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
4 444 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero
groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia: KPMG Advisory Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa, MGGP Spółka Akcyjna,
Centrum Badań Marketingowych INDICATOR Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa
2) dokonać zwrotu kwoty 10 556 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy pięćset
pięćdziesiąt sześć złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych
Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia: KPMG Advisory Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa, MGGP Spółka Akcyjna,
Centrum Badań Marketingowych INDICATOR Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa
Uzasadnienie
Zamawiający – Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 00-513 Warszawa, ul.
Nowogrodzka 1/3/5 – prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
przeprowadzenie badania pt. „Badanie mechanizmów konsultacji społecznych”.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 roku Nr 223, poz. 1655 ze
zmianami), zwanej dalej ustawą Pzp.
Pismem z dnia 28 stycznia 2010 roku wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia: KPMG Advisory Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka
komandytowa, MGGP Spółka Akcyjna, Centrum Badań Marketingowych INDICATOR Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa wniósł protest na
czynności i zaniechania zamawiającego podjęte w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego polegające na:
1) wykluczeniu przystępującego z postępowania z uwagi na przedłużenie terminu
związania ofertą oraz nie przedłużenie ważności wadium oraz odrzuceniu jego oferty,
2) wyborze jako najkorzystniejszej oferty konsorcjum SMG/KRC Poland Media S.A.,
Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Stołecznych STOCZNIA, w sytuacji, gdy w
porównaniu ofert nie uczestniczyła oferta protestującego, mimo że protestujący nie podlega
wykluczeniu z postępowania, a jego oferta nie podlega odrzuceniu.
Protestujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, obligującego
do prowadzenia postępowania z zachowaniem zasady równego traktowania wykonawców i
uczciwej konkurencji oraz:
1) naruszenie art. 85 ust. 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania protestującego
do przedłużenia terminu związania ofertą oraz przedłużenia ważności wadium,
2) naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 4 oraz art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp poprzez
niezasadne wykluczenie protestującego z postępowania i odrzucenie jego oferty
a w konsekwencji:
3) naruszenie art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez dokonanie wyboru oferty
najkorzystniejszej pomimo, że w porównaniu i ocenie ofert nie uczestniczyła oferta
protestującego
ewentualnie:
4) naruszenie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp w związku z art. 146 ust. 1 pkt 5 ustawy
Pzp poprzez zaniechanie unieważnienia postępowania, które jest obarczone wadą
uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy.
Protestujący zażądał:
1) powtórzenia czynności oceny oferty odwołującego się i uznania, że nie podlega on
wykluczeniu z postępowania, a jego oferta nie podlega odrzuceniu
a w konsekwencji:
2) powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w oparciu o kryteria oceny
ofert,
ewentualnie:
3) unieważnienia postępowania jako obarczonego wadą uniemożliwiająca zawarcie
ważnej umowy w związku z faktem, że zamawiający dokonał wyboru oferty z rażącym
naruszeniem ustawy Pzp.
Protestujący podniósł, iż w piśmie z dnia 21 stycznia 2010 roku informującym o
dokonaniu wyboru oferty najkorzystniejszej zamawiający stwierdził, że pismem z dnia 9
listopada 2009 roku zwrócił się do protestującego z prośbą o wyrażenie zgody na
przedłużenie terminu związania ofertą o 60 dni z jednoczesnym przedłużeniem ważności
wadium lub wniesieniem wadium na przedłużone termin związania ofertą. Protestujący
pisma tego nie otrzymał, więc nie może ponosić negatywnych konsekwencji zaniechania
zamawiającego wbrew dyspozycji art. 85 ustawy Pzp nie wezwał protestującego do
przedłużenia terminu związania ofertą. Ponadto w dniu 23 listopada 2009 roku, w którym
upływał termin związania ofertą zamawiający skierował do protestującego pismo w sprawie
złożenia wyjaśnień i uzupełnień dokumentów złożonych wraz z ofertą. Protestujący skierował
do zamawiającego odpowiedź, co dowodzi, ze nadal był uczestnikiem postępowania
związanym złożoną ofertą. Nie można także uznać, że upłynął termin ważności wadium,
bowiem zostało ono wniesione w formie pieniężnej (przelew bankowy). Protestujący nie
wnioskował do zamawiającego o zwrot wadium, zatem odpowiednia kwota pozostawała na
koncie zamawiającego i nieprzerwanie zabezpieczała ofertę protestującego. Nie można
zatem stwierdzić, że w sprawie doszło do wypełnienia dyspozycji art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy
Pzp obligującego do wykluczenia z postępowania wykonawcy, który nie wniósł wadium, w
tym również na przedłużony termin związania ofertą lub nie zgodził się na przedłużenie
terminu związania ofertą. Zaniechanie zamawiającego polegające na nie wezwaniu
protestującego do przedłużenia terminu związania ofertą oraz okresu ważności wadium w
sytuacji, gdy zamawiający skierował takie wezwanie do innych wykonawców, a następnie
wykluczenie protestującego z postępowania z powodu nie przedłużenia tego terminu w
sposób bezdyskusyjny naruszyło zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców. Dokonanie wyboru oferty z naruszeniem tej zasady stanowi rażące naruszenie
ustawy Pzp, które – w sytuacji zawarcia umowy – skutkowałoby nieważnością tej umowy
(art. 146 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp). Ponadto, w przypadku zamówienia współfinansowanego
ze środków pochodzących z budżetu UE, naruszenie takie może skutkować nałożeniem na
zamawiającego korekt finansowych sięgających 100% dofinansowania.
Pismem z dnia 10 lutego 2010 roku zamawiający oddalił protest. W uzasadnieniu
wskazał, że w dniu 10 listopada 2009 roku zamawiający zwrócił się pismem z dnia 9
listopada 2009 roku do wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty w ww. postępowaniu, o
wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą o 60 dni, tj. do dnia 23 stycznia
2010 roku z jednoczesnym przedłużeniem terminu ważności wadium. Termin na złożenie
przez wykonawców stosownego oświadczenia (w formie pisemnej) został wyznaczony do
dnia 23 listopada 2009 roku, tj. do dnia upływu terminu związania ofertą. Wezwanie zostało
przekazane faksem – zgodnie z zapisami zawartymi w Rozdz. 9 pkt 9.1 i 9.2 siwz:
Oświadczenia, wnioski, zawiadomienia oraz informacje zamawiający i wykonawcy
przekazują pisemnie lub faksem.
Zamawiający przesłał ww. pismo faksem do protestującego na numer faksu lidera
protestującego konsorcjum 22 528 11 09 wskazany w ofercie protestującego na stronie nr 1
oraz powtórzony na stronie 2 oferty. Zamawiający otrzymał wydruk kontrolny z przesłania
pisma, gdzie zostały wskazane dane dotyczące: daty, czasu wysłania, numeru oraz
pozytywnego (OK) rezultatu transmisji. Zamawiający miał zatem uzasadnione podstawy, aby
przypuszczać, że wysłane tą drogą pismo dotarło do adresata w sposób pozwalający mu
zapoznać się z treścią pisma. W toku postępowania w dniu 23 listopada 2009 roku
zamawiający wezwał wykonawców, w tym protestującego, kolejnym pismem, do złożenia
wyjaśnień i uzupełnienia dokumentów w wyznaczonym terminie do dnia 27 listopada 2009
roku. Pismo zostało wysłane do lidera protestującego konsorcjum na ten sam numer.
Zamawiający uzyskał analogiczny wydruk kontrolny potwierdzający pozytywną transmisję
przesłania pisma. Do końca dnia 23 listopada 2009 roku (pierwotnego terminu związania
ofertą) oświadczenie protestującego dotyczące przedłużenia terminu związania ofertą oraz
przedłużenia ważności wadium nie dotarło do zamawiającego. Natomiast protestujący
przekazał w wymaganym terminie żądane wyjaśnienia i uzupełnienia dokumentów, co
potwierdza, że pisma zamawiającego przesyłanie faksem na podany w ofercie numer
docierały do adresata. Tym samym nieprawdziwym wydaje się twierdzenie odwołującego się,
iż nie otrzymał wezwania zamawiającego do przedłużenia terminu związania ofertą.
Zamawiający podkreślił, że zgodnie z art. 85 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca samodzielnie
może przedłużyć termin związania ofertą, ale protestujący nie skorzystał z przysługującego
mu uprawnienia. Zatem zamawiający obowiązany był w świetle przepisów ustawy Pzp do
wykluczenia protestującego z postępowania. Zgodnie zaś z art. 24 ust. 4 ustawy Pzp ofertę
wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą.
Protestujący od rozstrzygnięcia protestu wniósł odwołanie do Prezesa Urzędu
Zamówień Publicznych. W odwołaniu podtrzymał zarzuty, argumenty i wnioski wyrażone w
proteście.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania, w szczególności
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, oferty odwołującego się, a także biorąc
pod uwagę wyjaśnienia i stanowiska stron złożone podczas rozprawy, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że odwołujący się ma interes prawny w
uzyskaniu zamówienia uprawniający go do wnoszenia środków ochrony prawnej na
podstawie art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
W myśl art. 85 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca samodzielnie lub na wniosek
zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, z tym że zamawiający może tylko
raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócić się do
wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie
dłuższy jednak niż 60 dni. Stosownie do ust. 4 przedłużenie terminu związania ofertą jest
dopuszczalne tylko z jednoczesnym przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie
jest to możliwe, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony termin związania ofertą.
Przedłużenie terminu związania ofertą ma podstawowe znaczenie dla wykonawcy
biorącego udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Determinuje bowiem
jego dalsze uczestnictwo w postępowaniu w sytuacji, gdy pierwotny termin związania ofertą
kończy się, a postępowanie nie zostało jeszcze rozstrzygnięte. Wyrazem tego jest art. 24
ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp nakazujący zamawiającemu wykluczenie z postępowania
wykonawcy, który nie zgodził się na przedłużenie terminu związania ofertą. Należy
zaznaczyć, iż zgoda w tym przypadku nie może mieć charakteru dorozumianego, lecz winna
być oświadczeniem wykonawcy. Wniosek taki wypływa z treści cytowanego wyżej art. 85 ust.
2 i 4 ustawy Pzp, które dla dokonania skutecznego przedłużenia terminu związania ofertą
przewidują dla wykonawcy obowiązek dokonania dwóch czynności: złożenie oświadczenia o
przedłużeniu terminu związania ofertą (ust. 2) oraz jednoczesne przedłużenie okresu
ważności wadium (ust. 4).
Odwołujący się w przedmiotowym postępowaniu nie złożył oświadczenia o
przedłużeniu terminu związania ofertą. Odnosząc się do argumentu, iż nie otrzymał on
wniosku zamawiającego w sprawie dokonania takiego przedłużenia podnieść należy, iż
zamawiający przedłożył dowód nadania do odwołującego się za pomocą faksu pisma
wzywającego do dokonania tej czynności. Widniejący na dowodzie nadania statut
doręczenia pisma (OK) pozwala na domniemanie, iż pismo takie zostało przez aparat
odwołującego się odebrane i mógł on zapoznać się z jego treścią. Dla oceny niniejszej
sprawy bez znaczenia jest godzina nadania faksu. Urządzenia faksowe mogą działać bez
konieczności ich nadzorowania przez pracownika, zaś o tym, czy pismo zostało doręczone
może świadczyć raport nadania faksu.
W ocenie Izby odwołujący się nie może również swojej argumentacji opierać na
stwierdzeniu, iż z powodu nie odebrania faksu nie mógł potwierdzić, iż rzeczone pismo
otrzymał, w sytuacji, gdy pismo wzywające do przedłużenia terminu związania ofertą
zawierało prośbę zamawiającego o potwierdzeniu otrzymania przesyłki. Zamawiający co
prawda zawarł w specyfikacji istotnych warunków zamówienia postanowienie, iż w
przypadku wysyłania korespondencji faksem każda ze stron na żądanie drugiej potwierdza
fakt otrzymania korespondencji, niemniej jednak brak takiego potwierdzenia nie może
stanowić o skuteczności doręczenia pisma. W szczególności zamawiający nie uzależnił
uznania skuteczności doręczenia od otrzymania takiego potwierdzenia, a po drugie
odmienna interpretacja mogłaby sparaliżować pracę zamawiającego w sytuacji ignorowania
przez wykonawców prośby zamawiającego o potwierdzanie otrzymania korespondencji.
Stanowisko takie jest o tyle uzasadnione, że zamawiający podniósł na rozprawie, iż
wykonawcy (w tym odwołujący się) nie przesyłali mu takowych potwierdzeń, pomimo, że
każde pismo kierowane do nich za pomocą faksu zawierało prośbę o dokonanie
potwierdzenia.
Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, iż przepis art. 85 ust. 2 ustawy Pzp
daje wykonawcom możliwość samodzielnego przedłużenia terminu związania ofertą.
Odwołujący się mógł zatem takiego przedłużenia dokonać, bez wcześniejszego wniosku
zamawiającego w przedmiocie dokonania przedłużenia. Zauważyć należy, iż od
odwołującego się – będącego profesjonalnym podmiotem uczestniczącym w obrocie
gospodarczym – wymagana jest szczególna staranność przejawiająca się również w
znajomości przepisów ustawy Pzp i we właściwym ich stosowaniu. Skoro odwołujący się, jak
twierdzi, nie został poinformowany o konieczności przedłużenia terminu związania ofertą,
mógł i powinien takiej czynności dokonać. Zaniedbania odwołującego się w tej kwestii mogą
obciążać wyłącznie jego samego.
Izba zwraca uwagę, iż zamawiający w piśmie z dnia 21 stycznia 2010 roku
poinformował odwołującego się o odrzuceniu jego oferty podczas, gdy – zgodnie z art. 24
ust. 4 ustawy Pzp – winien był uznać jego ofertę za odrzuconą. Naruszenie to nie ma jednak
żadnego wpływu na wynik postępowania, zatem odwołanie należało oddalić na podstawie
art. 191 ust. 1a a contrario ustawy Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 191 ust. 6 i 7 ustawy Pzp oraz przepisów rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 128, poz. 886 ze zm.).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.) na niniejszy wyrok
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
WYROK
z dnia 22 marca 2010 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Ewa Sikorska
Członkowie: Robert Skrzeszewski
Małgorzata Stręciwilk
Protokolant: Paulina Zalewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 marca 2010 r. w Warszawie odwołania wniesionego
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: KPMG Advisory
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, MGGP Spółka
Akcyjna, Centrum Badań Marketingowych INDICATOR Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa od rozstrzygnięcia przez
zamawiającego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513
Warszawa, protestu z dnia 29 stycznia 2010 r.
r.
orzeka:
1. oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: KPMG Advisory Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka
komandytowa, MGGP Spółka Akcyjna, Centrum Badań Marketingowych INDICATOR
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa i nakazuje:
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
4 444 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta czterdzieści cztery złote zero
groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia: KPMG Advisory Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa, MGGP Spółka Akcyjna,
Centrum Badań Marketingowych INDICATOR Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa
2) dokonać zwrotu kwoty 10 556 zł 00 gr (słownie: dziesięć tysięcy pięćset
pięćdziesiąt sześć złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych
Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia: KPMG Advisory Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółka komandytowa, MGGP Spółka Akcyjna,
Centrum Badań Marketingowych INDICATOR Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa
Uzasadnienie
Zamawiający – Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 00-513 Warszawa, ul.
Nowogrodzka 1/3/5 – prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na
przeprowadzenie badania pt. „Badanie mechanizmów konsultacji społecznych”.
Postępowanie prowadzone jest na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia
2004 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 roku Nr 223, poz. 1655 ze
zmianami), zwanej dalej ustawą Pzp.
Pismem z dnia 28 stycznia 2010 roku wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia: KPMG Advisory Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka
komandytowa, MGGP Spółka Akcyjna, Centrum Badań Marketingowych INDICATOR Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa wniósł protest na
czynności i zaniechania zamawiającego podjęte w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego polegające na:
1) wykluczeniu przystępującego z postępowania z uwagi na przedłużenie terminu
związania ofertą oraz nie przedłużenie ważności wadium oraz odrzuceniu jego oferty,
2) wyborze jako najkorzystniejszej oferty konsorcjum SMG/KRC Poland Media S.A.,
Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Stołecznych STOCZNIA, w sytuacji, gdy w
porównaniu ofert nie uczestniczyła oferta protestującego, mimo że protestujący nie podlega
wykluczeniu z postępowania, a jego oferta nie podlega odrzuceniu.
Protestujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, obligującego
do prowadzenia postępowania z zachowaniem zasady równego traktowania wykonawców i
uczciwej konkurencji oraz:
1) naruszenie art. 85 ust. 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania protestującego
do przedłużenia terminu związania ofertą oraz przedłużenia ważności wadium,
2) naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 4 oraz art. 89 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp poprzez
niezasadne wykluczenie protestującego z postępowania i odrzucenie jego oferty
a w konsekwencji:
3) naruszenie art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez dokonanie wyboru oferty
najkorzystniejszej pomimo, że w porównaniu i ocenie ofert nie uczestniczyła oferta
protestującego
ewentualnie:
4) naruszenie art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp w związku z art. 146 ust. 1 pkt 5 ustawy
Pzp poprzez zaniechanie unieważnienia postępowania, które jest obarczone wadą
uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy.
Protestujący zażądał:
1) powtórzenia czynności oceny oferty odwołującego się i uznania, że nie podlega on
wykluczeniu z postępowania, a jego oferta nie podlega odrzuceniu
a w konsekwencji:
2) powtórzenia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w oparciu o kryteria oceny
ofert,
ewentualnie:
3) unieważnienia postępowania jako obarczonego wadą uniemożliwiająca zawarcie
ważnej umowy w związku z faktem, że zamawiający dokonał wyboru oferty z rażącym
naruszeniem ustawy Pzp.
Protestujący podniósł, iż w piśmie z dnia 21 stycznia 2010 roku informującym o
dokonaniu wyboru oferty najkorzystniejszej zamawiający stwierdził, że pismem z dnia 9
listopada 2009 roku zwrócił się do protestującego z prośbą o wyrażenie zgody na
przedłużenie terminu związania ofertą o 60 dni z jednoczesnym przedłużeniem ważności
wadium lub wniesieniem wadium na przedłużone termin związania ofertą. Protestujący
pisma tego nie otrzymał, więc nie może ponosić negatywnych konsekwencji zaniechania
zamawiającego wbrew dyspozycji art. 85 ustawy Pzp nie wezwał protestującego do
przedłużenia terminu związania ofertą. Ponadto w dniu 23 listopada 2009 roku, w którym
upływał termin związania ofertą zamawiający skierował do protestującego pismo w sprawie
złożenia wyjaśnień i uzupełnień dokumentów złożonych wraz z ofertą. Protestujący skierował
do zamawiającego odpowiedź, co dowodzi, ze nadal był uczestnikiem postępowania
związanym złożoną ofertą. Nie można także uznać, że upłynął termin ważności wadium,
bowiem zostało ono wniesione w formie pieniężnej (przelew bankowy). Protestujący nie
wnioskował do zamawiającego o zwrot wadium, zatem odpowiednia kwota pozostawała na
koncie zamawiającego i nieprzerwanie zabezpieczała ofertę protestującego. Nie można
zatem stwierdzić, że w sprawie doszło do wypełnienia dyspozycji art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy
Pzp obligującego do wykluczenia z postępowania wykonawcy, który nie wniósł wadium, w
tym również na przedłużony termin związania ofertą lub nie zgodził się na przedłużenie
terminu związania ofertą. Zaniechanie zamawiającego polegające na nie wezwaniu
protestującego do przedłużenia terminu związania ofertą oraz okresu ważności wadium w
sytuacji, gdy zamawiający skierował takie wezwanie do innych wykonawców, a następnie
wykluczenie protestującego z postępowania z powodu nie przedłużenia tego terminu w
sposób bezdyskusyjny naruszyło zasadę uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców. Dokonanie wyboru oferty z naruszeniem tej zasady stanowi rażące naruszenie
ustawy Pzp, które – w sytuacji zawarcia umowy – skutkowałoby nieważnością tej umowy
(art. 146 ust. 1 pkt 5 ustawy Pzp). Ponadto, w przypadku zamówienia współfinansowanego
ze środków pochodzących z budżetu UE, naruszenie takie może skutkować nałożeniem na
zamawiającego korekt finansowych sięgających 100% dofinansowania.
Pismem z dnia 10 lutego 2010 roku zamawiający oddalił protest. W uzasadnieniu
wskazał, że w dniu 10 listopada 2009 roku zamawiający zwrócił się pismem z dnia 9
listopada 2009 roku do wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty w ww. postępowaniu, o
wyrażenie zgody na przedłużenie terminu związania ofertą o 60 dni, tj. do dnia 23 stycznia
2010 roku z jednoczesnym przedłużeniem terminu ważności wadium. Termin na złożenie
przez wykonawców stosownego oświadczenia (w formie pisemnej) został wyznaczony do
dnia 23 listopada 2009 roku, tj. do dnia upływu terminu związania ofertą. Wezwanie zostało
przekazane faksem – zgodnie z zapisami zawartymi w Rozdz. 9 pkt 9.1 i 9.2 siwz:
Oświadczenia, wnioski, zawiadomienia oraz informacje zamawiający i wykonawcy
przekazują pisemnie lub faksem.
Zamawiający przesłał ww. pismo faksem do protestującego na numer faksu lidera
protestującego konsorcjum 22 528 11 09 wskazany w ofercie protestującego na stronie nr 1
oraz powtórzony na stronie 2 oferty. Zamawiający otrzymał wydruk kontrolny z przesłania
pisma, gdzie zostały wskazane dane dotyczące: daty, czasu wysłania, numeru oraz
pozytywnego (OK) rezultatu transmisji. Zamawiający miał zatem uzasadnione podstawy, aby
przypuszczać, że wysłane tą drogą pismo dotarło do adresata w sposób pozwalający mu
zapoznać się z treścią pisma. W toku postępowania w dniu 23 listopada 2009 roku
zamawiający wezwał wykonawców, w tym protestującego, kolejnym pismem, do złożenia
wyjaśnień i uzupełnienia dokumentów w wyznaczonym terminie do dnia 27 listopada 2009
roku. Pismo zostało wysłane do lidera protestującego konsorcjum na ten sam numer.
Zamawiający uzyskał analogiczny wydruk kontrolny potwierdzający pozytywną transmisję
przesłania pisma. Do końca dnia 23 listopada 2009 roku (pierwotnego terminu związania
ofertą) oświadczenie protestującego dotyczące przedłużenia terminu związania ofertą oraz
przedłużenia ważności wadium nie dotarło do zamawiającego. Natomiast protestujący
przekazał w wymaganym terminie żądane wyjaśnienia i uzupełnienia dokumentów, co
potwierdza, że pisma zamawiającego przesyłanie faksem na podany w ofercie numer
docierały do adresata. Tym samym nieprawdziwym wydaje się twierdzenie odwołującego się,
iż nie otrzymał wezwania zamawiającego do przedłużenia terminu związania ofertą.
Zamawiający podkreślił, że zgodnie z art. 85 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca samodzielnie
może przedłużyć termin związania ofertą, ale protestujący nie skorzystał z przysługującego
mu uprawnienia. Zatem zamawiający obowiązany był w świetle przepisów ustawy Pzp do
wykluczenia protestującego z postępowania. Zgodnie zaś z art. 24 ust. 4 ustawy Pzp ofertę
wykonawcy wykluczonego uznaje się za odrzuconą.
Protestujący od rozstrzygnięcia protestu wniósł odwołanie do Prezesa Urzędu
Zamówień Publicznych. W odwołaniu podtrzymał zarzuty, argumenty i wnioski wyrażone w
proteście.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania, w szczególności
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, oferty odwołującego się, a także biorąc
pod uwagę wyjaśnienia i stanowiska stron złożone podczas rozprawy, Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie jest bezzasadne.
W pierwszej kolejności Izba ustaliła, że odwołujący się ma interes prawny w
uzyskaniu zamówienia uprawniający go do wnoszenia środków ochrony prawnej na
podstawie art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
W myśl art. 85 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca samodzielnie lub na wniosek
zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, z tym że zamawiający może tylko
raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócić się do
wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie
dłuższy jednak niż 60 dni. Stosownie do ust. 4 przedłużenie terminu związania ofertą jest
dopuszczalne tylko z jednoczesnym przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie
jest to możliwe, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony termin związania ofertą.
Przedłużenie terminu związania ofertą ma podstawowe znaczenie dla wykonawcy
biorącego udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Determinuje bowiem
jego dalsze uczestnictwo w postępowaniu w sytuacji, gdy pierwotny termin związania ofertą
kończy się, a postępowanie nie zostało jeszcze rozstrzygnięte. Wyrazem tego jest art. 24
ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp nakazujący zamawiającemu wykluczenie z postępowania
wykonawcy, który nie zgodził się na przedłużenie terminu związania ofertą. Należy
zaznaczyć, iż zgoda w tym przypadku nie może mieć charakteru dorozumianego, lecz winna
być oświadczeniem wykonawcy. Wniosek taki wypływa z treści cytowanego wyżej art. 85 ust.
2 i 4 ustawy Pzp, które dla dokonania skutecznego przedłużenia terminu związania ofertą
przewidują dla wykonawcy obowiązek dokonania dwóch czynności: złożenie oświadczenia o
przedłużeniu terminu związania ofertą (ust. 2) oraz jednoczesne przedłużenie okresu
ważności wadium (ust. 4).
Odwołujący się w przedmiotowym postępowaniu nie złożył oświadczenia o
przedłużeniu terminu związania ofertą. Odnosząc się do argumentu, iż nie otrzymał on
wniosku zamawiającego w sprawie dokonania takiego przedłużenia podnieść należy, iż
zamawiający przedłożył dowód nadania do odwołującego się za pomocą faksu pisma
wzywającego do dokonania tej czynności. Widniejący na dowodzie nadania statut
doręczenia pisma (OK) pozwala na domniemanie, iż pismo takie zostało przez aparat
odwołującego się odebrane i mógł on zapoznać się z jego treścią. Dla oceny niniejszej
sprawy bez znaczenia jest godzina nadania faksu. Urządzenia faksowe mogą działać bez
konieczności ich nadzorowania przez pracownika, zaś o tym, czy pismo zostało doręczone
może świadczyć raport nadania faksu.
W ocenie Izby odwołujący się nie może również swojej argumentacji opierać na
stwierdzeniu, iż z powodu nie odebrania faksu nie mógł potwierdzić, iż rzeczone pismo
otrzymał, w sytuacji, gdy pismo wzywające do przedłużenia terminu związania ofertą
zawierało prośbę zamawiającego o potwierdzeniu otrzymania przesyłki. Zamawiający co
prawda zawarł w specyfikacji istotnych warunków zamówienia postanowienie, iż w
przypadku wysyłania korespondencji faksem każda ze stron na żądanie drugiej potwierdza
fakt otrzymania korespondencji, niemniej jednak brak takiego potwierdzenia nie może
stanowić o skuteczności doręczenia pisma. W szczególności zamawiający nie uzależnił
uznania skuteczności doręczenia od otrzymania takiego potwierdzenia, a po drugie
odmienna interpretacja mogłaby sparaliżować pracę zamawiającego w sytuacji ignorowania
przez wykonawców prośby zamawiającego o potwierdzanie otrzymania korespondencji.
Stanowisko takie jest o tyle uzasadnione, że zamawiający podniósł na rozprawie, iż
wykonawcy (w tym odwołujący się) nie przesyłali mu takowych potwierdzeń, pomimo, że
każde pismo kierowane do nich za pomocą faksu zawierało prośbę o dokonanie
potwierdzenia.
Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, iż przepis art. 85 ust. 2 ustawy Pzp
daje wykonawcom możliwość samodzielnego przedłużenia terminu związania ofertą.
Odwołujący się mógł zatem takiego przedłużenia dokonać, bez wcześniejszego wniosku
zamawiającego w przedmiocie dokonania przedłużenia. Zauważyć należy, iż od
odwołującego się – będącego profesjonalnym podmiotem uczestniczącym w obrocie
gospodarczym – wymagana jest szczególna staranność przejawiająca się również w
znajomości przepisów ustawy Pzp i we właściwym ich stosowaniu. Skoro odwołujący się, jak
twierdzi, nie został poinformowany o konieczności przedłużenia terminu związania ofertą,
mógł i powinien takiej czynności dokonać. Zaniedbania odwołującego się w tej kwestii mogą
obciążać wyłącznie jego samego.
Izba zwraca uwagę, iż zamawiający w piśmie z dnia 21 stycznia 2010 roku
poinformował odwołującego się o odrzuceniu jego oferty podczas, gdy – zgodnie z art. 24
ust. 4 ustawy Pzp – winien był uznać jego ofertę za odrzuconą. Naruszenie to nie ma jednak
żadnego wpływu na wynik postępowania, zatem odwołanie należało oddalić na podstawie
art. 191 ust. 1a a contrario ustawy Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 191 ust. 6 i 7 ustawy Pzp oraz przepisów rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 128, poz. 886 ze zm.).
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.) na niniejszy wyrok
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………