KIO 464/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
-
Protokolanci:Małgorzata Wilim
Powołane przepisy:
Pełny tekst orzeczenia
KIO 464/11 1 z 16
Sygn. akt KIO 464/11
WYROK
z dnia 16 marca 2011 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Małgorzata Wilim
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2011 r. w Warszawie
odwołania wniesionego przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Lider
Trading Sp. z o.o. ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut oraz Blue Line
Sp. z o.o. ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Gminę Miasto Puławy ul. Lubelska 5, 24-100 Puławy
przy udziale EvoBus Polska Sp. z o.o. Al. Katowicka 46, 05-830 Wolica,
zgłaszającej przystąpienie po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej i powtórzenie czynności badania i oceny
ofert dla części 1.,
2. kosztami postępowania obciąża Gminę Miasto Puławy ul. Lubelska 5,
24-100 Puławy i nakazuje:
KIO 464/11 2 z 16
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
z kwoty wpisu uiszczonego przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Lider Trading Sp. z o.o.
ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut oraz Blue Line Sp. z o.o.
ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut,
2) dokonać wpłaty kwoty 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy) przez Gminę Miasto Puławy ul. Lubelska
5, 24-100 Puławy na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Lider Trading Sp. z o.o.
ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut oraz Blue Line Sp. z o.o.
ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut tytułem zwrotu kosztów wpisu
i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.)
na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje
skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Lublinie.
Przewodniczący:
………………………………
KIO 464/11 3 z 16
UZASADNIENIE
do wyroku KIO 464/11 z 16 marca 2011 r.
Zamawiający – Gmina Miasto Puławy prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na dostawę 21 autobusów miejskich dla Miasta
Puławy na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.). Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane 22 grudnia 2010 r. w Dz. Urz. UE.
Wartość zamówienia jest większa niż kwoty określone na podstawie art. 11
ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
28 lutego 2011 r. Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia Lider Trading Sp. z o.o. i Blue Line Sp. z o.o.
otrzymał informację o wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
EvoBus Polska Sp. z o.o. oraz o odrzuceniu swojej oferty ze względu na to, że
złożył ofertę nie odpowiadającą specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
7 marca 2011 r. Odwołujący wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu
naruszenie w zakresie części 1. zamówienia:
1. art. 7 ust. l i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych tj. zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, niezapewnienie
bezstronności i obiektywizmu osób wykonujących czynności związane
z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie
zamówienia, udzielenie zamówienia wykonawcy wybranemu niezgodnie
z przepisami ustawy,
2. art. 89 ust. l pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
odrzucenie oferty Odwołującego,
3. art. 92 ust. l pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
niepodanie uzasadnienia prawnego odrzucenia oferty Odwołującego
w zawiadomieniu wykonawców, którzy złożyli oferty.
Odwołujący wniósł o: uwzględnienie odwołania, unieważnienie czynności
Zamawiającego polegającej na odrzuceniu oferty Odwołującego, nakazanie
Zamawiającemu dokonania oceny oferty złożonej przez Odwołującego,
KIO 464/11 4 z 16
nakazanie powtórzenia czynności badania i oceny złożonych ofert przy
zachowaniu zasady równego traktowania wykonawców, nakazanie
Zamawiającemu dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej – dla części 1.
W uzasadnieniu Odwołujący wskazał, że zasada równego traktowania
wykonawców oznacza jednakowe traktowanie wykonawców na każdym etapie
postępowania bez stosowania przywilejów i środków dyskryminujących, jej
przestrzeganie polega na stosowaniu jednej miary do wszystkich
wykonawców znajdujących się w tej samej lub podobnej sytuacji, nie zaś
jednakowej oceny wykonawców. Natomiast Zamawiający na etapie złożenia
ofert przez wykonawców prowadził rozmowy z innymi podmiotami w sprawie
znalezienia możliwości odrzucenia oferty Odwołującego, o czym Odwołujący
powziął wiadomość z przypadkowo przekazanej mu korespondencji. Narusza
to ust. 2 art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowiący, iż czynności
związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania wykonują
osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm.
Zamawiający z naruszeniem art. 92 ust. l pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych w zawiadomieniu wskazał jedynie okoliczności faktyczne –
niezgodność oferty z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
które stanowiły podstawę odrzucenia oferty z pominięciem uzasadnienia
prawnego. Zdaniem Zamawiającego treść oferty Odwołującego nie
odpowiadała treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia w zakresie:
punktów 4.4.2., 4.5.2., 4.5.8. (Zamawiający mylnie wskazał pkt 4.5.9.)
i 5.2.5. Zamawiający przy niezachowaniu treści art. 7 ustawy Prawo
zamówień publicznych nie zwrócił uwagi na uchybienia takiej samej, a nawet
większej wagi, jakich dopuścili się inni oferenci w przedłożonych
w przedmiotowym postępowaniu ofertach.
W ofercie EvoBus Sp. z o.o. wykonawca:
1. W punkcie 2.1.1. specyfikacji technicznej autobusu klasy Standard i klasy
Midi nie określił dokładnie długości autobusu, a jedynie dolną wartość
graniczną – dla klasy Standard „od 11,95 m”, dla klasy Midi „od 10,503 m”.
Zamawiający żądał natomiast wpisania oferowanych parametrów
jednoznacznie określających długość autobusu.
KIO 464/11 5 z 16
2. W punkcie 3.3. specyfikacji technicznej Zamawiający wymagał, aby
nadwozie było wykonane z blachy odpornej na korozję – nierdzewnej, PWS,
aluminium lub materiałów kompozytowych i zabezpieczone przeciw korozji
w sposób gwarantujący co najmniej 15-letni okres eksploatacji autobusu.
Wykonawca opisał nadwozie oraz sposób jego konserwacji, ale nie
zagwarantował co najmniej 15-letniego okresu eksploatacji, lecz krótszy,
mianowicie wpisał: „co zostało potwierdzone ponad 13-letnią eksploatacją...”.
3. W punkcie 7.2.1. specyfikacji technicznej autobusu klasy Standard i klasy
Midi opisał materiały, z jakich są zbudowane przewody układu
pneumatycznego: „rury układu w strefie gorącej wykonane są z materiałów
odpornych na korozję, w tym główne przewody układu pneumatycznego ze
stali nierdzewnej, a przewody układów pomocniczych ze stopu miedzi”,
Zamawiający wymagał natomiast, aby przewody układu pneumatycznego
zbudowane były „w strefie wysokich temperatur ze stali nierdzewnej,
a w pozostałych strefach z tworzywa sztucznego o dużej wytrzymałości”.
4. W punkcie 13.10.4. specyfikacji technicznej autobusu klasy Standard
i Midi nie sprecyzował dokładnie sposobu zamontowania akumulatorów,
opisał jedynie przykładowy sposób możliwy do zastosowania, jednak nie
potwierdził, iż sposób ten zostanie zastosowany w oferowanym autobusie
zostawiając sobie dowolność zastosowań różnych sposobów montażu
akumulatorów – na wysuwanej obudowie (np. na szufladzie).
W ofercie Solaris Bus & Coach S.A.:
1. Zamawiający żądał dołączenia do oferty załączników: specyfikacji
technicznej autobusu klasy Standard i klasy Midi wg wzoru załączonego do
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W załącznikach tych określił
wymagania techniczne oraz pozostawił wolną rubrykę „Parametry oferowane
przez Wykonawcę (opis zawierający producenta i typ urządzenia)”. Solaris
Bus & Coach S.A. w wielu miejscach nie podała dokładnych parametrów
głównych podzespołów montowanych w oferowanych autobusach: w pkt.
5.4.1. producenta i typu skrzyni biegów, w pkt. 5.5. producenta i typu mostu
napędowego, w pkt. 6.1.1. producenta i typu zawieszenia przedniego,
podając jedynie informację, że będzie to zawieszenie niezależne, w pkt.
5.2.3.1. pojemności zbiornika paliwa, podając jedynie przybliżoną wielkość
KIO 464/11 6 z 16
kilometrów, jakie można przejechać na pełnym baku paliwa, w pkt. 5.2.5.
dokładnych parametrów opisujących oferowaną stację napełniania AdBlue.
Wykonawca opisując niejednoznacznie ww. parametry pozostawił sobie
dowolność konstrukcji autobusu, a co za tym idzie zaoferował bliżej
nieokreślony produkt.
2. Wykonawca w pkt 6.1.1. specyfikacji technicznej autobusu klasy
Standard i klasy Midi opisał oferowane zawieszenie jako niezależne, nie
podając w ogóle producenta i typu zawieszenia, natomiast w załączniku
określającym wykaz urządzeń i narzędzi do diagnostyki i naprawy pojazdów
oraz programów, które dostarczy nieodpłatnie Zamawiającemu w ramach
zamówienia, zaoferował narzędzia służące do obsługi serwisowej osi zależnej,
podając jej typ. Jest to rażący błąd zwłaszcza, że wspomniany parametr był
elementem kryterium parametrów oceny technicznej oferowanego autobusu i
w ramach tego kryterium zawieszenie niezależne było punktowane najwyżej.
3. Wykonawca w pkt. 5.1.6. specyfikacji technicznej autobusu klasy
Standard i klasy Midi zaoferował wymagany przebieg między wymianami
oleju silnikowego nie krótszy niż 30 000 km, nie podając jednoznacznie tego
parametru, co sugeruje wielkość tego parametru na poziomie 30 000 km.
Natomiast w załączniku „Formularz ofertowy. Kryterium parametrów
technicznych i gwarancji” zaznaczył długość przebiegu między obsługami
technicznymi na poziomie „60 000 km lub więcej”. Parametr ten był także
elementem kryterium parametrów oceny technicznej oferowanego autobusu
i w ramach tego kryterium wielkość na poziomie „60 000 km lub więcej” była
punktowana najwyżej.
4. Wykonawca w pkt 4.7.6. specyfikacji technicznej autobusu klasy
Standard i klasy Midi nie sprecyzował dokładnie sposobu oświetlenia
wnętrza kabiny kierowcy opisując jedynie przykładowy sposób możliwy do
zastosowania oraz zostawił sobie dowolność zastosowań różnych sposobów
oświetlenia wnętrza kabiny kierowcy.
Powyższe przykłady jednoznacznie przesądzają, że czynności podjęte przez
Zamawiającego przy badaniu ofert zmierzały do bezwzględnego pozbawienia
Odwołującego możliwości uczestniczenia w prowadzonym postępowaniu,
KIO 464/11 7 z 16
a wykonawcy uczestniczący w postępowaniu poza Odwołującym byli
uprzywilejowani.
Co do przyczyn odrzucenia oferty Odwołującego:
1. Odwołujący faktycznie omyłkowo w punkcie 4.4.2. i 4.5.2. specyfikacji
technicznej autobusu klasy Standard nie wpisał poziomu wysokości oraz
szerokości trzecich drzwi, jednak brak tego wpisu nie powoduje, że treść
oferty jest niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia
i wpis ten powinien zostać uzupełniony w toku oceny ofert, w trybie art. 87
ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. Zapisy w punktach 4.5.1.
i 4.5.2. potwierdzają zgodność wymagań Zamawiającego w tym zakresie:
„Ilość drzwi 3 w układzie 2+2+2, Drzwi rozmieszczone zgodnie
z wymaganiami zawartymi w normie PN-S-47010 dla niskopodłogowego
autobusu miejskiego klasy I, spełniające wymagania dyrektywy UE nr
2001/85/WE dla autobusów niskopodłogowych klasy I -3 w układzie 2+2+2
oraz „Szerokość czynna drzwi zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie
PN-S-47010 dla drzwi niskopodłogowego autobusu miejskiego klasy I.:
I dwuskrzydłowe:1260 mm, II dwuskrzydłowe: 1260 mm”. Norma PN-S-
47010 oraz Dyrektywa 2001/85/WE, których spełnianie w zakresie
przedmiotowego parametru Odwołujący potwierdził precyzują maksymalną
wielkość wysokości podłogi w drzwiach na poziomie 340 mm, oraz
minimalną wielkość szerokości drzwi podwójnych na poziomie 1200 mm.
Solaris Bus & Coach S.A. również nie wpisała w pkt 4.4.2. jednoznacznej
wartości wysokości wejścia tylko wpisała: „wysokość od podłoża do wejścia
autobusu maksymalnie 340 mm”.
2. Zgodnie z Dyrektywą 2001/85/WE punkt 7.6.7.1. zabrania się blokady
drzwi, gdy pojazd się nie porusza. Zamawiający nie określił minimalnej
prędkości, przy jakiej musi nastąpić blokada drzwi, zarzut, że działanie
blokady przy prędkości powyżej 5 km/h nie wypełnia tych wymagań, jest
niezasadny, gdyż prędkość 5 km/h jest również prędkością graniczną
działania hamulca przystankowego, który działa przy otwartych drzwiach.
Rozwiązanie takie zostało zastosowane ze względów bezpieczeństwa,
ponieważ w czasie, gdy wystąpi konieczność ewakuacji pasażerów kierowca
otwiera drzwi (przy prędkości poniżej 5 km/h), a hamulec przystankowy
KIO 464/11 8 z 16
zatrzymuje autobus automatycznie bez udziału kierowcy. Wyklucza się więc
przypadek, gdy kierowca nieświadomy tego, że autobus porusza się
z minimalną prędkością, np. 0,1 km/h opuści swoje miejsce całkowicie
uniemożliwiając otwarcie drzwi i ewakuację pasażerów. Fabryka Autobusów
Solbus stosuje blokadę przy prędkości 5 km/h, gdyż takie prędkości
podawane są w dokumentach, na podstawie których uzyskuje homologację,
tj. ww. dyrektywie. Prędkość graniczna ustawiana jest elektronicznie i jej
wartość może być dowolna, jednakże ustawienie prędkości zerowej może
doprowadzić do sytuacji, gdy minimalny błąd wskazań tachometru nie zwolni
blokady w czasie całkowitego zatrzymania autobusu, dlatego warunek
blokady drzwi zawsze musi być powiązany z niezerową prędkością pojazdu,
a jej minimalnej wielkości zleceniodawca nie określił.
3. W opisie oferowanego parametru brak zapisu „w ramach zamówienia” nie
jest celowy, ale jest następstwem tego, w jaki sposób Zamawiający zażądał
deklaracji dostarczenia i instalacji stacji napełniania AdBlue. Opisany wyżej
parametr jest opisany w pkt 5.2.5. specyfikacji technicznej autobusu klasy
Standard. Specyfikacja ta jest załącznikiem do oferty stworzonym wg wzoru
Zamawiającego, opisującym wszystkie parametry opisujące autobus. Cena za
całość zamówienia jak i za poszczególne autobusy klasy Midi i klasy
Standard została podana w formularzu ofertowym i formularzu cenowym.
W związku z tym, iż deklaracja dostarczenia i instalacji stacji napełniania
AdBlue była elementem opisu technicznego autobusu zbędne było
dopisywanie „w ramach zamówienia", gdyż wszystkie elementy opisane
w specyfikacji technicznej składają się na autobus klasy Standard, którego
cena została podana w formularzu cenowym.
Zamawiający nie złożył pisemnej odpowiedzi na odwołanie. Podczas rozprawy
podtrzymał swoje stanowisko dotyczące odrzucenia oferty Odwołującego oraz
wyboru oferty najkorzystniejszej. W odniesieniu do udziału w postępowaniu
osób trzecich wskazał, iż pojawiające się w załączonej do odwołania notatce
nazwiska odnoszą się do osób, które oficjalnie brały udział w postępowaniu
jako eksperci lub członkowie komisji przetargowej, tym samym zarzut
KIO 464/11 9 z 16
dotyczący konsultowania się z osobami trzecimi w celu wyeliminowania
Odwołującego jest bezpodstawny.
Odnośnie braku uzasadnienia prawnego w informacji o odrzuceniu oferty
Odwołującego, Zamawiający uznał, iż nie było potrzeby wskazywania
szerszego uzasadnienia prawnego poza przywołaniem odpowiedniego
przepisu prawa. Jego zdaniem nie było podstaw do zastosowania instytucji
opisanych w art. 87 ustawy Prawo zamówień publicznych, gdyż zawarte
w ofercie nieścisłości były zbyt daleko idące.
W odniesieniu do zarzutów dotyczących oferty Przystępującego poparł jego
argumentację zawartą w przystąpieniu.
Co do zarzutów dotyczących oferty Solaris stwierdził, że ewentualne
uwzględnienie zarzutów nie ma znaczenia procesowego, gdyż jest to oferta
najmniej korzystna i nie zmieniłoby to wyniku postępowania.
Przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosiła Evobus Polska Sp. z o.o.
stwierdzając, że w pkt. 2.1.1. specyfikacji technicznej wskazano jedynie na
obowiązek podania parametrów oferowanych przez wykonawcę, a sposób
prezentacji tego parametru nie był określony, tym samym nie można czynić
zarzutu z faktu sposobu prezentacji danych. Słowo „od” w podaniu długości
pojazdów jest wynikiem oczywistej omyłki pisarskiej polegającej na
nieskreśleniu go z załącznika przygotowanego przez Zamawiającego.
W pkt. 3.3. Zamawiający nie żądał dowodów wskazujących na 15-letni okres
zabezpieczenia antykorozyjnego, Przystępujący taki opis zawarł, a Odwołujący
nie wykazał, że tak zabezpieczony pojazd nie jest w stanie służyć bez narażenia
na korozję przez co najmniej 15 lat. Podnoszony w odwołaniu argument
dotyczący okresu 13-letniego jest nietrafny, gdyż Przystępujący nie wskazał, że
zastosowane przez niego rozwiązania będą zabezpieczać przed korozją tylko
przez 13 lat, a jedynie, że w odróżnieniu od wielu innych rozwiązań, trwałość
jego zabezpieczeń jest zweryfikowana w praktyce i nie opiera się jedynie na
deklaracji, lecz już przez 13 lat sprawdza się w różnych warunkach
klimatycznych.
KIO 464/11 10 z 16
Przewody układu pneumatycznego ze stali nierdzewnej, a pomocniczych ze
stopu miedzi są tożsame ze specyfikacją (stal nierdzewna) lub lepsze niż
minimalne wymaganie specyfikacji (miedź).
Sposób montowania akumulatorów jest tożsamy z oczekiwaniami
Zamawiającego, który wskazał, że mają być one montowane na wysuwanej
obudowie np. na szufladzie – taki sposób montażu zaoferował Przystępujący
wskazując, iż będą one montowane na wysuwanej obudowie np. na szufladzie.
Ocena oferty Odwołującego została przeprowadzona prawidłowo, a błędy
powodowały konieczność jej odrzucenia. Brak podania wysokości podłogi
w trzecich drzwiach oraz szerokości trzecich drzwi świadczy o niezgodności ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia. Odwołujący próbuje wykazać, że
liczba drzwi wynika też z innych postanowień specyfikacji technicznej i jego
oferty, jednak przesłanką odrzucenia oferty nie jest jednak nieodpowiednia
liczba drzwi, lecz brak informacji o spełnieniu wymogów dotyczących ich
położenia i wymiarów. Zamawiający nie żądał potwierdzenia wyłącznie zgodności
z normą, ale podania oferowanego parametru. Odwołujący danych tych nie
podał, a Zamawiający nie może tej omyłki poprawić, gdyż nie posiada
jakiejkolwiek wiedzy, jakie parametry chciałby ewentualnie podać Odwołujący.
Blokada otwierania drzwi w pojeździe oferowanym przez Odwołującego
następuje dopiero przy prędkości powyżej 5 km/h, podczas gdy w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia Zamawiający zażądał blokady otwierania drzwi
w czasie jazdy i nie dopuścił, aby przy jakichkolwiek prędkościach drzwi nie były
blokowane. Argumentacja, że Zamawiający nie określił minimalnej prędkości,
przy jakiej drzwi muszą być blokowane, a więc możliwe jest zaoferowanie
blokady bez względu na prędkość, przy której ona działa, jest nietrafna.
Sprowadza się bowiem do tezy, że nawet blokada przy bardzo wysokich
prędkościach spełniałaby wymóg specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zamawiający jednoznacznie wskazał, że blokada ma działać „w czasie jazdy”
i nie dopuścił jakichkolwiek wyjątków w tym zakresie. Nietrafna jest także teza,
że brak blokady przy szybkościach niższych niż 5 km/h nie ma znaczenia, gdyż
autobus nie może się poruszać, gdy drzwi są otwarte. Z pkt. 7.6.5.8. przywołanej
dyrektywy wynika, że wyposażenie w urządzenie zapobiegające ruszeniu pojazdu
nie jest obowiązkowe.
KIO 464/11 11 z 16
Odnośnie dostarczenia i instalacji stacji napełniania AdBlue – Zamawiający
musi na podstawie złożonej oferty uzyskać pewność co do zakresu wynikającego
z niej zobowiązania, czego nie zapewnia oferta Odwołującego.
Jak przyznaje sam Odwołujący, Zamawiający w piśmie z 25 lutego 2011 r. podał
faktyczne przyczyny odrzucenia jego oferty, a także podstawę prawną
odrzucenia oferty Odwołującego, tj. art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
KIO 464/11 12 z 16
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji
postępowania, a także na podstawie oświadczeń złożonych w pismach oraz
podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje
na uwzględnienie.
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych. Izba stwierdziła także, że Odwołujący ma interes prawny we
wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 i art. 180 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Izba przeprowadziła dowody z dokumentacji postępowania, w tym
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, złożonych ofert, wskazanych
pism oraz z wyjaśnień Stron i Przystępującego i stwierdziła, że przedstawiony
stan faktyczny nie jest sporny i pokrywa się ze stanem wynikającym
z dokumentacji postępowania, zatem nie ma potrzeby jego ponownego
przytaczania.
Po wyjaśnieniach Zamawiającego Izba uznała, że zarzut naruszenia art. 7
ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień publicznych nie potwierdził się, a osoby,
których udział w postępowaniu Odwołujący uznał za nieuprawniony,
występowały w postępowaniu oficjalnie i w sposób dopuszczony przepisami
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Nie potwierdził się również zarzut naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych – treść zawiadomień do wszystkich
wykonawców, którzy złożyli oferty dla części 1. była taka sama i zawierała
zarówno numer, jak i treść art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych oraz konkretne zarzuty, które były podstawą faktyczną
odrzucenia oferty Odwołującego.
W odniesieniu do zarzutów dotyczących nieuprawnionego odrzucenia oferty
Odwołującego jako niezgodnej ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, Izba uznała, że zarzut ten potwierdził się.
KIO 464/11 13 z 16
Rzeczywiście, Odwołujący zaoferował minimalną prędkość, przy której
następuje blokada drzwi na poziomie 5 km/h, co należy uznać za niezgodne
z wymaganiami Zamawiającego zawartymi w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Zamawiający co prawda nie wskazał expressis verbis,
że blokada ma działać przy „każdej” prędkości pojazdu, jednak wymóg
punktu 4.5.8. „blokada otwierania drzwi w czasie jazdy” należy, zdaniem
Izby, interpretować w taki właśnie sposób. Przyjęcie odmiennej możliwej
interpretacji tego wymogu, tj. iż wystarczy samo istnienie jakiejkolwiek
blokady, istotnie mogłoby prowadzić do stwierdzenia, że wykonawcy mogą
oferować dowolne zakresy prędkości – dolne i górne, przy których blokada
taka będzie działać np. w przedziale 50 – 100 km/h, prowadziłoby do
bezużyteczności stawianego wymogu. Przeczy temu także logika
– z obserwacji pasażerów wynika, że najczęściej usiłują oni otwierać drzwi,
zanim autobus zatrzyma się na przystanku lub zanim z niego odjedzie, mylą
też przycisk otwierania drzwi z przyciskiem „stop”. Zatem taka interpretacja
byłaby niezgodna z zasadą wykładni oświadczeń woli wyrażoną w art. 65 § 1
kodeksu cywilnego.
Hamulec przystankowy (pkt 9.7.), jak wynika z opisu jego działania, jest
włączany automatycznie po otwarciu drzwi i ma uniemożliwiać ruszenie
z otwartymi drzwiami, natomiast blokada otwierania drzwi podczas jazdy, jak
sama jej nazwa wskazuje, ma odwrotne zadanie, to jest nie dopuścić do
otwarcia drzwi poruszającego się pojazdu. Zatem nie są to mechanizmy
zastępujące się nawzajem.
Przywołana dyrektywa zaś nie odnosi się bezpośrednio do spornej blokady
poprzez formułowanie w tym zakresie nakazów lub zakazów.
Jednak, zdaniem Izby, na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych nie
ma prawnych przeszkód, aby ową niezgodność ze specyfikacją istotnych
warunków zamówienia poprawić w oparciu o art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych. Ze stanowiska Odwołującego („prędkość
graniczna ustawiana jest elektronicznie i jej wartość może być dowolna”)
i Przystępującego (który podczas rozprawy stwierdził, że na potrzeby
Zamawiającego taką prędkość zastosował) wynika, że jest to także możliwe
technicznie.
KIO 464/11 14 z 16
Izba jednak zwraca uwagę Odwołującemu – w odniesieniu do stwierdzenia,
że mógł tego faktu nie ujawniać w ofercie – że wykreślenie z oferty tego
zastrzeżenia powoduje, że, wyrażając zgodę na poprawienie tej omyłki, będzie
on zobowiązany dostarczyć Zamawiającemu pojazdy z blokadą drzwi
działającą również poniżej prędkości 5 km/h.
Pozostałe wskazane przez Zamawiającego wady oferty Odwołującego nie
stanowią powodu do odrzucenia oferty i mogły być wyjaśnione w trybie art.
87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Z opisu podłogi w punkcie 4.4. oraz drzwi w punkcie 4.5. specyfikacji
technicznej, a także poglądowego rysunku autobusu, pomimo braków
w opisie, można wnioskować, że wszystkie drzwi mają tę samą szerokość
i również trzecie drzwi spełniają wymogi Zamawiającego, natomiast dla
uzyskania potwierdzenia i konkretnych danych, Zamawiający mógł upewnić
się co do tych faktów korzystając z możliwości uzyskania wyjaśnień treści
oferty.
W odniesieniu do stacji napełniania AdBlue, Odwołujący co prawda nie użył
słów „w ramach zamówienia”, lecz ujęcie również tej pozycji w cenie oferty
wynika z logiki oferty – nie ma powodu, aby jej cena nie obejmowała akurat
części punktu 5.2.5. Jeśli zaś Zamawiający chciał się upewnić co do tego
faktu, jest to klasyczna sytuacja, w której powinien był zastosować art. 87
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych i poprosić Odwołującego
o potwierdzenie ujęcia tej pozycji w cenie oferty.
Jak podkreślał Przystępujący, zarzut dotyczący ofert EvoBus Polska Sp.
z o.o. i Solaris Bus & Coach S.A., nie odnosi się bezpośrednio do zaniechania
odrzucenia tych ofert, lecz naruszenia zasady równego traktowania
wykonawców, jednak rozpatrzenie przez Izbę do tego zarzutu nie jest możliwe
bez odniesienia się do wskazanych przez Odwołującego „wad” tych ofert. Poza
tym nawet gdyby Izba nie mogła nakazać odrzucenia ofert, nie zmienia to
faktu, że to na Zamawiającym spoczywa obowiązek przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia rzetelnie i zgodnie z przepisami
prawa, zatem mógłby on, i powinien, dokonać korekty swoich czynności.
KIO 464/11 15 z 16
Jakkolwiek trudno porównywać „równość” i wagę wskazanych w ofertach
uchybień, a także ich znaczenie dla Zamawiającego, to generalnie należy
uznać, że spośród wskazanych przez Odwołującego, potwierdziły się dwie
okoliczności mogące skutkować odrzuceniem tych ofert.
W ofercie EvoBus Polska Sp. z o.o. w punkcie 7.2.1. specyfikacji technicznej
zaoferowano przewody pomocnicze ze stopu miedzi – zgodnie z wyjaśnieniami
Przystępującego dotyczą one tych stref, w których Zamawiający wymagał
przewodów z tworzywa sztucznego o dużej wytrzymałości. Bez znaczenia jest,
czy w ocenie Przystępującego przewody miedziane są lepsze, czy gorsze od
przewodów z tworzywa sztucznego, są one niezgodne z wyraźnie
postawionym wymogiem. Jednak, zdaniem Izby, również w tej sytuacji jest to
niezgodność treści oferty, która na gruncie ustawy Prawo zamówień
publicznych może być poprawiona przez Zamawiającego, zgodnie z art. 87
ust. 2 pkt 3, natomiast czy jest to możliwe technicznie, będzie musiał ustalić
wykonawca zgadzając się lub nie na wprowadzenie tej poprawki.
Informacje dotyczące długości autobusów można poprawić poprzez
wykreślenie słowa „od” (z folderu oferowanych pojazdów wynika, że są to
konkretne, a nie minimalne wymiary) lub wyjaśnienie treści oferty w oparciu
o art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Parametry zaoferowane w punkcie 3.3. i 13.10.4 są zaś zgodne ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia. W punkcie 3.3. specyfikacji
technicznej wykonawca zaoferował sposób wykonania nadwozia
gwarantujący 15-letni okres zabezpieczenia antykorozyjnego, a informacja
dodatkowa wyraźnie ma potwierdzać, że podczas dotychczasowego,
13-letniego użytkowania nie stwierdzono korozji.
W odniesieniu do oferty Solaris Bus & Coach S.A. za uzasadniony należy
uznać zarzut dotyczący braku wskazania producentów i typów oferowanych
podzespołów pojazdu (przy czym dane te należy uznać za podane, nawet gdy
znajdują się poza tabelą specyfikacji technicznej – w innych dokumentach
oferty). Z braku danych Zamawiający nie może uzupełnić tych informacji
w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, również
ich uzupełnienie przez wykonawcę wykraczałoby poza wyjaśnienie treści
KIO 464/11 16 z 16
oferty, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
a uzupełnienie w oparciu o art. 26 ust. 3 w zw. z § 5 ust. 1 pkt 1 lub 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający
od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U.
Nr 226, poz. 1817) wykraczałoby poza samo uzupełnienie opisu.
Pozostałe zaś wskazane przez Odwołującego „wady” albo są dopuszczalne na
gruncie specyfikacji istotnych warunków zamówienia, albo możliwe do
wyjaśnienia w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odniesienie się do możliwej do uzyskania punktacji oferty byłoby możliwe po
dokonaniu oceny tych wyjaśnień.
Ponieważ powtórzenie czynności badania ofert może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania, Izba, w oparciu o art. 192 ust. 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych, orzekła jak w sentencji odwołanie uwzględniając.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku
postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238).
Przewodniczący
…………………………………
Sygn. akt KIO 464/11
WYROK
z dnia 16 marca 2011 r.
Krajowa Izba Odwoławcza – w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo
Protokolant: Małgorzata Wilim
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2011 r. w Warszawie
odwołania wniesionego przez
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Lider
Trading Sp. z o.o. ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut oraz Blue Line
Sp. z o.o. ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Gminę Miasto Puławy ul. Lubelska 5, 24-100 Puławy
przy udziale EvoBus Polska Sp. z o.o. Al. Katowicka 46, 05-830 Wolica,
zgłaszającej przystąpienie po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej i powtórzenie czynności badania i oceny
ofert dla części 1.,
2. kosztami postępowania obciąża Gminę Miasto Puławy ul. Lubelska 5,
24-100 Puławy i nakazuje:
KIO 464/11 2 z 16
1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
z kwoty wpisu uiszczonego przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Lider Trading Sp. z o.o.
ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut oraz Blue Line Sp. z o.o.
ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut,
2) dokonać wpłaty kwoty 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy) przez Gminę Miasto Puławy ul. Lubelska
5, 24-100 Puławy na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Lider Trading Sp. z o.o.
ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut oraz Blue Line Sp. z o.o.
ul. Podzwierzyniec 78, 37-100 Łańcut tytułem zwrotu kosztów wpisu
i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo
zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.)
na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje
skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu
Okręgowego w Lublinie.
Przewodniczący:
………………………………
KIO 464/11 3 z 16
UZASADNIENIE
do wyroku KIO 464/11 z 16 marca 2011 r.
Zamawiający – Gmina Miasto Puławy prowadzi postępowanie o udzielenie
zamówienia publicznego na dostawę 21 autobusów miejskich dla Miasta
Puławy na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 z późn. zm.). Ogłoszenie
o zamówieniu zostało opublikowane 22 grudnia 2010 r. w Dz. Urz. UE.
Wartość zamówienia jest większa niż kwoty określone na podstawie art. 11
ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.
28 lutego 2011 r. Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia Lider Trading Sp. z o.o. i Blue Line Sp. z o.o.
otrzymał informację o wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez
EvoBus Polska Sp. z o.o. oraz o odrzuceniu swojej oferty ze względu na to, że
złożył ofertę nie odpowiadającą specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
7 marca 2011 r. Odwołujący wniósł odwołanie zarzucając Zamawiającemu
naruszenie w zakresie części 1. zamówienia:
1. art. 7 ust. l i 3 ustawy Prawo zamówień publicznych tj. zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców, niezapewnienie
bezstronności i obiektywizmu osób wykonujących czynności związane
z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie
zamówienia, udzielenie zamówienia wykonawcy wybranemu niezgodnie
z przepisami ustawy,
2. art. 89 ust. l pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
odrzucenie oferty Odwołującego,
3. art. 92 ust. l pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez
niepodanie uzasadnienia prawnego odrzucenia oferty Odwołującego
w zawiadomieniu wykonawców, którzy złożyli oferty.
Odwołujący wniósł o: uwzględnienie odwołania, unieważnienie czynności
Zamawiającego polegającej na odrzuceniu oferty Odwołującego, nakazanie
Zamawiającemu dokonania oceny oferty złożonej przez Odwołującego,
KIO 464/11 4 z 16
nakazanie powtórzenia czynności badania i oceny złożonych ofert przy
zachowaniu zasady równego traktowania wykonawców, nakazanie
Zamawiającemu dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej – dla części 1.
W uzasadnieniu Odwołujący wskazał, że zasada równego traktowania
wykonawców oznacza jednakowe traktowanie wykonawców na każdym etapie
postępowania bez stosowania przywilejów i środków dyskryminujących, jej
przestrzeganie polega na stosowaniu jednej miary do wszystkich
wykonawców znajdujących się w tej samej lub podobnej sytuacji, nie zaś
jednakowej oceny wykonawców. Natomiast Zamawiający na etapie złożenia
ofert przez wykonawców prowadził rozmowy z innymi podmiotami w sprawie
znalezienia możliwości odrzucenia oferty Odwołującego, o czym Odwołujący
powziął wiadomość z przypadkowo przekazanej mu korespondencji. Narusza
to ust. 2 art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowiący, iż czynności
związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania wykonują
osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm.
Zamawiający z naruszeniem art. 92 ust. l pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych w zawiadomieniu wskazał jedynie okoliczności faktyczne –
niezgodność oferty z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia,
które stanowiły podstawę odrzucenia oferty z pominięciem uzasadnienia
prawnego. Zdaniem Zamawiającego treść oferty Odwołującego nie
odpowiadała treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia w zakresie:
punktów 4.4.2., 4.5.2., 4.5.8. (Zamawiający mylnie wskazał pkt 4.5.9.)
i 5.2.5. Zamawiający przy niezachowaniu treści art. 7 ustawy Prawo
zamówień publicznych nie zwrócił uwagi na uchybienia takiej samej, a nawet
większej wagi, jakich dopuścili się inni oferenci w przedłożonych
w przedmiotowym postępowaniu ofertach.
W ofercie EvoBus Sp. z o.o. wykonawca:
1. W punkcie 2.1.1. specyfikacji technicznej autobusu klasy Standard i klasy
Midi nie określił dokładnie długości autobusu, a jedynie dolną wartość
graniczną – dla klasy Standard „od 11,95 m”, dla klasy Midi „od 10,503 m”.
Zamawiający żądał natomiast wpisania oferowanych parametrów
jednoznacznie określających długość autobusu.
KIO 464/11 5 z 16
2. W punkcie 3.3. specyfikacji technicznej Zamawiający wymagał, aby
nadwozie było wykonane z blachy odpornej na korozję – nierdzewnej, PWS,
aluminium lub materiałów kompozytowych i zabezpieczone przeciw korozji
w sposób gwarantujący co najmniej 15-letni okres eksploatacji autobusu.
Wykonawca opisał nadwozie oraz sposób jego konserwacji, ale nie
zagwarantował co najmniej 15-letniego okresu eksploatacji, lecz krótszy,
mianowicie wpisał: „co zostało potwierdzone ponad 13-letnią eksploatacją...”.
3. W punkcie 7.2.1. specyfikacji technicznej autobusu klasy Standard i klasy
Midi opisał materiały, z jakich są zbudowane przewody układu
pneumatycznego: „rury układu w strefie gorącej wykonane są z materiałów
odpornych na korozję, w tym główne przewody układu pneumatycznego ze
stali nierdzewnej, a przewody układów pomocniczych ze stopu miedzi”,
Zamawiający wymagał natomiast, aby przewody układu pneumatycznego
zbudowane były „w strefie wysokich temperatur ze stali nierdzewnej,
a w pozostałych strefach z tworzywa sztucznego o dużej wytrzymałości”.
4. W punkcie 13.10.4. specyfikacji technicznej autobusu klasy Standard
i Midi nie sprecyzował dokładnie sposobu zamontowania akumulatorów,
opisał jedynie przykładowy sposób możliwy do zastosowania, jednak nie
potwierdził, iż sposób ten zostanie zastosowany w oferowanym autobusie
zostawiając sobie dowolność zastosowań różnych sposobów montażu
akumulatorów – na wysuwanej obudowie (np. na szufladzie).
W ofercie Solaris Bus & Coach S.A.:
1. Zamawiający żądał dołączenia do oferty załączników: specyfikacji
technicznej autobusu klasy Standard i klasy Midi wg wzoru załączonego do
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. W załącznikach tych określił
wymagania techniczne oraz pozostawił wolną rubrykę „Parametry oferowane
przez Wykonawcę (opis zawierający producenta i typ urządzenia)”. Solaris
Bus & Coach S.A. w wielu miejscach nie podała dokładnych parametrów
głównych podzespołów montowanych w oferowanych autobusach: w pkt.
5.4.1. producenta i typu skrzyni biegów, w pkt. 5.5. producenta i typu mostu
napędowego, w pkt. 6.1.1. producenta i typu zawieszenia przedniego,
podając jedynie informację, że będzie to zawieszenie niezależne, w pkt.
5.2.3.1. pojemności zbiornika paliwa, podając jedynie przybliżoną wielkość
KIO 464/11 6 z 16
kilometrów, jakie można przejechać na pełnym baku paliwa, w pkt. 5.2.5.
dokładnych parametrów opisujących oferowaną stację napełniania AdBlue.
Wykonawca opisując niejednoznacznie ww. parametry pozostawił sobie
dowolność konstrukcji autobusu, a co za tym idzie zaoferował bliżej
nieokreślony produkt.
2. Wykonawca w pkt 6.1.1. specyfikacji technicznej autobusu klasy
Standard i klasy Midi opisał oferowane zawieszenie jako niezależne, nie
podając w ogóle producenta i typu zawieszenia, natomiast w załączniku
określającym wykaz urządzeń i narzędzi do diagnostyki i naprawy pojazdów
oraz programów, które dostarczy nieodpłatnie Zamawiającemu w ramach
zamówienia, zaoferował narzędzia służące do obsługi serwisowej osi zależnej,
podając jej typ. Jest to rażący błąd zwłaszcza, że wspomniany parametr był
elementem kryterium parametrów oceny technicznej oferowanego autobusu i
w ramach tego kryterium zawieszenie niezależne było punktowane najwyżej.
3. Wykonawca w pkt. 5.1.6. specyfikacji technicznej autobusu klasy
Standard i klasy Midi zaoferował wymagany przebieg między wymianami
oleju silnikowego nie krótszy niż 30 000 km, nie podając jednoznacznie tego
parametru, co sugeruje wielkość tego parametru na poziomie 30 000 km.
Natomiast w załączniku „Formularz ofertowy. Kryterium parametrów
technicznych i gwarancji” zaznaczył długość przebiegu między obsługami
technicznymi na poziomie „60 000 km lub więcej”. Parametr ten był także
elementem kryterium parametrów oceny technicznej oferowanego autobusu
i w ramach tego kryterium wielkość na poziomie „60 000 km lub więcej” była
punktowana najwyżej.
4. Wykonawca w pkt 4.7.6. specyfikacji technicznej autobusu klasy
Standard i klasy Midi nie sprecyzował dokładnie sposobu oświetlenia
wnętrza kabiny kierowcy opisując jedynie przykładowy sposób możliwy do
zastosowania oraz zostawił sobie dowolność zastosowań różnych sposobów
oświetlenia wnętrza kabiny kierowcy.
Powyższe przykłady jednoznacznie przesądzają, że czynności podjęte przez
Zamawiającego przy badaniu ofert zmierzały do bezwzględnego pozbawienia
Odwołującego możliwości uczestniczenia w prowadzonym postępowaniu,
KIO 464/11 7 z 16
a wykonawcy uczestniczący w postępowaniu poza Odwołującym byli
uprzywilejowani.
Co do przyczyn odrzucenia oferty Odwołującego:
1. Odwołujący faktycznie omyłkowo w punkcie 4.4.2. i 4.5.2. specyfikacji
technicznej autobusu klasy Standard nie wpisał poziomu wysokości oraz
szerokości trzecich drzwi, jednak brak tego wpisu nie powoduje, że treść
oferty jest niezgodna z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia
i wpis ten powinien zostać uzupełniony w toku oceny ofert, w trybie art. 87
ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych. Zapisy w punktach 4.5.1.
i 4.5.2. potwierdzają zgodność wymagań Zamawiającego w tym zakresie:
„Ilość drzwi 3 w układzie 2+2+2, Drzwi rozmieszczone zgodnie
z wymaganiami zawartymi w normie PN-S-47010 dla niskopodłogowego
autobusu miejskiego klasy I, spełniające wymagania dyrektywy UE nr
2001/85/WE dla autobusów niskopodłogowych klasy I -3 w układzie 2+2+2
oraz „Szerokość czynna drzwi zgodnie z wymaganiami zawartymi w normie
PN-S-47010 dla drzwi niskopodłogowego autobusu miejskiego klasy I.:
I dwuskrzydłowe:1260 mm, II dwuskrzydłowe: 1260 mm”. Norma PN-S-
47010 oraz Dyrektywa 2001/85/WE, których spełnianie w zakresie
przedmiotowego parametru Odwołujący potwierdził precyzują maksymalną
wielkość wysokości podłogi w drzwiach na poziomie 340 mm, oraz
minimalną wielkość szerokości drzwi podwójnych na poziomie 1200 mm.
Solaris Bus & Coach S.A. również nie wpisała w pkt 4.4.2. jednoznacznej
wartości wysokości wejścia tylko wpisała: „wysokość od podłoża do wejścia
autobusu maksymalnie 340 mm”.
2. Zgodnie z Dyrektywą 2001/85/WE punkt 7.6.7.1. zabrania się blokady
drzwi, gdy pojazd się nie porusza. Zamawiający nie określił minimalnej
prędkości, przy jakiej musi nastąpić blokada drzwi, zarzut, że działanie
blokady przy prędkości powyżej 5 km/h nie wypełnia tych wymagań, jest
niezasadny, gdyż prędkość 5 km/h jest również prędkością graniczną
działania hamulca przystankowego, który działa przy otwartych drzwiach.
Rozwiązanie takie zostało zastosowane ze względów bezpieczeństwa,
ponieważ w czasie, gdy wystąpi konieczność ewakuacji pasażerów kierowca
otwiera drzwi (przy prędkości poniżej 5 km/h), a hamulec przystankowy
KIO 464/11 8 z 16
zatrzymuje autobus automatycznie bez udziału kierowcy. Wyklucza się więc
przypadek, gdy kierowca nieświadomy tego, że autobus porusza się
z minimalną prędkością, np. 0,1 km/h opuści swoje miejsce całkowicie
uniemożliwiając otwarcie drzwi i ewakuację pasażerów. Fabryka Autobusów
Solbus stosuje blokadę przy prędkości 5 km/h, gdyż takie prędkości
podawane są w dokumentach, na podstawie których uzyskuje homologację,
tj. ww. dyrektywie. Prędkość graniczna ustawiana jest elektronicznie i jej
wartość może być dowolna, jednakże ustawienie prędkości zerowej może
doprowadzić do sytuacji, gdy minimalny błąd wskazań tachometru nie zwolni
blokady w czasie całkowitego zatrzymania autobusu, dlatego warunek
blokady drzwi zawsze musi być powiązany z niezerową prędkością pojazdu,
a jej minimalnej wielkości zleceniodawca nie określił.
3. W opisie oferowanego parametru brak zapisu „w ramach zamówienia” nie
jest celowy, ale jest następstwem tego, w jaki sposób Zamawiający zażądał
deklaracji dostarczenia i instalacji stacji napełniania AdBlue. Opisany wyżej
parametr jest opisany w pkt 5.2.5. specyfikacji technicznej autobusu klasy
Standard. Specyfikacja ta jest załącznikiem do oferty stworzonym wg wzoru
Zamawiającego, opisującym wszystkie parametry opisujące autobus. Cena za
całość zamówienia jak i za poszczególne autobusy klasy Midi i klasy
Standard została podana w formularzu ofertowym i formularzu cenowym.
W związku z tym, iż deklaracja dostarczenia i instalacji stacji napełniania
AdBlue była elementem opisu technicznego autobusu zbędne było
dopisywanie „w ramach zamówienia", gdyż wszystkie elementy opisane
w specyfikacji technicznej składają się na autobus klasy Standard, którego
cena została podana w formularzu cenowym.
Zamawiający nie złożył pisemnej odpowiedzi na odwołanie. Podczas rozprawy
podtrzymał swoje stanowisko dotyczące odrzucenia oferty Odwołującego oraz
wyboru oferty najkorzystniejszej. W odniesieniu do udziału w postępowaniu
osób trzecich wskazał, iż pojawiające się w załączonej do odwołania notatce
nazwiska odnoszą się do osób, które oficjalnie brały udział w postępowaniu
jako eksperci lub członkowie komisji przetargowej, tym samym zarzut
KIO 464/11 9 z 16
dotyczący konsultowania się z osobami trzecimi w celu wyeliminowania
Odwołującego jest bezpodstawny.
Odnośnie braku uzasadnienia prawnego w informacji o odrzuceniu oferty
Odwołującego, Zamawiający uznał, iż nie było potrzeby wskazywania
szerszego uzasadnienia prawnego poza przywołaniem odpowiedniego
przepisu prawa. Jego zdaniem nie było podstaw do zastosowania instytucji
opisanych w art. 87 ustawy Prawo zamówień publicznych, gdyż zawarte
w ofercie nieścisłości były zbyt daleko idące.
W odniesieniu do zarzutów dotyczących oferty Przystępującego poparł jego
argumentację zawartą w przystąpieniu.
Co do zarzutów dotyczących oferty Solaris stwierdził, że ewentualne
uwzględnienie zarzutów nie ma znaczenia procesowego, gdyż jest to oferta
najmniej korzystna i nie zmieniłoby to wyniku postępowania.
Przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosiła Evobus Polska Sp. z o.o.
stwierdzając, że w pkt. 2.1.1. specyfikacji technicznej wskazano jedynie na
obowiązek podania parametrów oferowanych przez wykonawcę, a sposób
prezentacji tego parametru nie był określony, tym samym nie można czynić
zarzutu z faktu sposobu prezentacji danych. Słowo „od” w podaniu długości
pojazdów jest wynikiem oczywistej omyłki pisarskiej polegającej na
nieskreśleniu go z załącznika przygotowanego przez Zamawiającego.
W pkt. 3.3. Zamawiający nie żądał dowodów wskazujących na 15-letni okres
zabezpieczenia antykorozyjnego, Przystępujący taki opis zawarł, a Odwołujący
nie wykazał, że tak zabezpieczony pojazd nie jest w stanie służyć bez narażenia
na korozję przez co najmniej 15 lat. Podnoszony w odwołaniu argument
dotyczący okresu 13-letniego jest nietrafny, gdyż Przystępujący nie wskazał, że
zastosowane przez niego rozwiązania będą zabezpieczać przed korozją tylko
przez 13 lat, a jedynie, że w odróżnieniu od wielu innych rozwiązań, trwałość
jego zabezpieczeń jest zweryfikowana w praktyce i nie opiera się jedynie na
deklaracji, lecz już przez 13 lat sprawdza się w różnych warunkach
klimatycznych.
KIO 464/11 10 z 16
Przewody układu pneumatycznego ze stali nierdzewnej, a pomocniczych ze
stopu miedzi są tożsame ze specyfikacją (stal nierdzewna) lub lepsze niż
minimalne wymaganie specyfikacji (miedź).
Sposób montowania akumulatorów jest tożsamy z oczekiwaniami
Zamawiającego, który wskazał, że mają być one montowane na wysuwanej
obudowie np. na szufladzie – taki sposób montażu zaoferował Przystępujący
wskazując, iż będą one montowane na wysuwanej obudowie np. na szufladzie.
Ocena oferty Odwołującego została przeprowadzona prawidłowo, a błędy
powodowały konieczność jej odrzucenia. Brak podania wysokości podłogi
w trzecich drzwiach oraz szerokości trzecich drzwi świadczy o niezgodności ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia. Odwołujący próbuje wykazać, że
liczba drzwi wynika też z innych postanowień specyfikacji technicznej i jego
oferty, jednak przesłanką odrzucenia oferty nie jest jednak nieodpowiednia
liczba drzwi, lecz brak informacji o spełnieniu wymogów dotyczących ich
położenia i wymiarów. Zamawiający nie żądał potwierdzenia wyłącznie zgodności
z normą, ale podania oferowanego parametru. Odwołujący danych tych nie
podał, a Zamawiający nie może tej omyłki poprawić, gdyż nie posiada
jakiejkolwiek wiedzy, jakie parametry chciałby ewentualnie podać Odwołujący.
Blokada otwierania drzwi w pojeździe oferowanym przez Odwołującego
następuje dopiero przy prędkości powyżej 5 km/h, podczas gdy w specyfikacji
istotnych warunków zamówienia Zamawiający zażądał blokady otwierania drzwi
w czasie jazdy i nie dopuścił, aby przy jakichkolwiek prędkościach drzwi nie były
blokowane. Argumentacja, że Zamawiający nie określił minimalnej prędkości,
przy jakiej drzwi muszą być blokowane, a więc możliwe jest zaoferowanie
blokady bez względu na prędkość, przy której ona działa, jest nietrafna.
Sprowadza się bowiem do tezy, że nawet blokada przy bardzo wysokich
prędkościach spełniałaby wymóg specyfikacji istotnych warunków zamówienia.
Zamawiający jednoznacznie wskazał, że blokada ma działać „w czasie jazdy”
i nie dopuścił jakichkolwiek wyjątków w tym zakresie. Nietrafna jest także teza,
że brak blokady przy szybkościach niższych niż 5 km/h nie ma znaczenia, gdyż
autobus nie może się poruszać, gdy drzwi są otwarte. Z pkt. 7.6.5.8. przywołanej
dyrektywy wynika, że wyposażenie w urządzenie zapobiegające ruszeniu pojazdu
nie jest obowiązkowe.
KIO 464/11 11 z 16
Odnośnie dostarczenia i instalacji stacji napełniania AdBlue – Zamawiający
musi na podstawie złożonej oferty uzyskać pewność co do zakresu wynikającego
z niej zobowiązania, czego nie zapewnia oferta Odwołującego.
Jak przyznaje sam Odwołujący, Zamawiający w piśmie z 25 lutego 2011 r. podał
faktyczne przyczyny odrzucenia jego oferty, a także podstawę prawną
odrzucenia oferty Odwołującego, tj. art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
KIO 464/11 12 z 16
W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji
postępowania, a także na podstawie oświadczeń złożonych w pismach oraz
podczas rozprawy Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje
na uwzględnienie.
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących
odrzuceniem odwołania opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych. Izba stwierdziła także, że Odwołujący ma interes prawny we
wniesieniu odwołania w rozumieniu art. 179 ust. 1 i art. 180 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych.
Izba przeprowadziła dowody z dokumentacji postępowania, w tym
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, złożonych ofert, wskazanych
pism oraz z wyjaśnień Stron i Przystępującego i stwierdziła, że przedstawiony
stan faktyczny nie jest sporny i pokrywa się ze stanem wynikającym
z dokumentacji postępowania, zatem nie ma potrzeby jego ponownego
przytaczania.
Po wyjaśnieniach Zamawiającego Izba uznała, że zarzut naruszenia art. 7
ust. 1 i 2 ustawy Prawo zamówień publicznych nie potwierdził się, a osoby,
których udział w postępowaniu Odwołujący uznał za nieuprawniony,
występowały w postępowaniu oficjalnie i w sposób dopuszczony przepisami
ustawy Prawo zamówień publicznych.
Nie potwierdził się również zarzut naruszenia art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy
Prawo zamówień publicznych – treść zawiadomień do wszystkich
wykonawców, którzy złożyli oferty dla części 1. była taka sama i zawierała
zarówno numer, jak i treść art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych oraz konkretne zarzuty, które były podstawą faktyczną
odrzucenia oferty Odwołującego.
W odniesieniu do zarzutów dotyczących nieuprawnionego odrzucenia oferty
Odwołującego jako niezgodnej ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, Izba uznała, że zarzut ten potwierdził się.
KIO 464/11 13 z 16
Rzeczywiście, Odwołujący zaoferował minimalną prędkość, przy której
następuje blokada drzwi na poziomie 5 km/h, co należy uznać za niezgodne
z wymaganiami Zamawiającego zawartymi w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia. Zamawiający co prawda nie wskazał expressis verbis,
że blokada ma działać przy „każdej” prędkości pojazdu, jednak wymóg
punktu 4.5.8. „blokada otwierania drzwi w czasie jazdy” należy, zdaniem
Izby, interpretować w taki właśnie sposób. Przyjęcie odmiennej możliwej
interpretacji tego wymogu, tj. iż wystarczy samo istnienie jakiejkolwiek
blokady, istotnie mogłoby prowadzić do stwierdzenia, że wykonawcy mogą
oferować dowolne zakresy prędkości – dolne i górne, przy których blokada
taka będzie działać np. w przedziale 50 – 100 km/h, prowadziłoby do
bezużyteczności stawianego wymogu. Przeczy temu także logika
– z obserwacji pasażerów wynika, że najczęściej usiłują oni otwierać drzwi,
zanim autobus zatrzyma się na przystanku lub zanim z niego odjedzie, mylą
też przycisk otwierania drzwi z przyciskiem „stop”. Zatem taka interpretacja
byłaby niezgodna z zasadą wykładni oświadczeń woli wyrażoną w art. 65 § 1
kodeksu cywilnego.
Hamulec przystankowy (pkt 9.7.), jak wynika z opisu jego działania, jest
włączany automatycznie po otwarciu drzwi i ma uniemożliwiać ruszenie
z otwartymi drzwiami, natomiast blokada otwierania drzwi podczas jazdy, jak
sama jej nazwa wskazuje, ma odwrotne zadanie, to jest nie dopuścić do
otwarcia drzwi poruszającego się pojazdu. Zatem nie są to mechanizmy
zastępujące się nawzajem.
Przywołana dyrektywa zaś nie odnosi się bezpośrednio do spornej blokady
poprzez formułowanie w tym zakresie nakazów lub zakazów.
Jednak, zdaniem Izby, na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych nie
ma prawnych przeszkód, aby ową niezgodność ze specyfikacją istotnych
warunków zamówienia poprawić w oparciu o art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych. Ze stanowiska Odwołującego („prędkość
graniczna ustawiana jest elektronicznie i jej wartość może być dowolna”)
i Przystępującego (który podczas rozprawy stwierdził, że na potrzeby
Zamawiającego taką prędkość zastosował) wynika, że jest to także możliwe
technicznie.
KIO 464/11 14 z 16
Izba jednak zwraca uwagę Odwołującemu – w odniesieniu do stwierdzenia,
że mógł tego faktu nie ujawniać w ofercie – że wykreślenie z oferty tego
zastrzeżenia powoduje, że, wyrażając zgodę na poprawienie tej omyłki, będzie
on zobowiązany dostarczyć Zamawiającemu pojazdy z blokadą drzwi
działającą również poniżej prędkości 5 km/h.
Pozostałe wskazane przez Zamawiającego wady oferty Odwołującego nie
stanowią powodu do odrzucenia oferty i mogły być wyjaśnione w trybie art.
87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Z opisu podłogi w punkcie 4.4. oraz drzwi w punkcie 4.5. specyfikacji
technicznej, a także poglądowego rysunku autobusu, pomimo braków
w opisie, można wnioskować, że wszystkie drzwi mają tę samą szerokość
i również trzecie drzwi spełniają wymogi Zamawiającego, natomiast dla
uzyskania potwierdzenia i konkretnych danych, Zamawiający mógł upewnić
się co do tych faktów korzystając z możliwości uzyskania wyjaśnień treści
oferty.
W odniesieniu do stacji napełniania AdBlue, Odwołujący co prawda nie użył
słów „w ramach zamówienia”, lecz ujęcie również tej pozycji w cenie oferty
wynika z logiki oferty – nie ma powodu, aby jej cena nie obejmowała akurat
części punktu 5.2.5. Jeśli zaś Zamawiający chciał się upewnić co do tego
faktu, jest to klasyczna sytuacja, w której powinien był zastosować art. 87
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych i poprosić Odwołującego
o potwierdzenie ujęcia tej pozycji w cenie oferty.
Jak podkreślał Przystępujący, zarzut dotyczący ofert EvoBus Polska Sp.
z o.o. i Solaris Bus & Coach S.A., nie odnosi się bezpośrednio do zaniechania
odrzucenia tych ofert, lecz naruszenia zasady równego traktowania
wykonawców, jednak rozpatrzenie przez Izbę do tego zarzutu nie jest możliwe
bez odniesienia się do wskazanych przez Odwołującego „wad” tych ofert. Poza
tym nawet gdyby Izba nie mogła nakazać odrzucenia ofert, nie zmienia to
faktu, że to na Zamawiającym spoczywa obowiązek przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia rzetelnie i zgodnie z przepisami
prawa, zatem mógłby on, i powinien, dokonać korekty swoich czynności.
KIO 464/11 15 z 16
Jakkolwiek trudno porównywać „równość” i wagę wskazanych w ofertach
uchybień, a także ich znaczenie dla Zamawiającego, to generalnie należy
uznać, że spośród wskazanych przez Odwołującego, potwierdziły się dwie
okoliczności mogące skutkować odrzuceniem tych ofert.
W ofercie EvoBus Polska Sp. z o.o. w punkcie 7.2.1. specyfikacji technicznej
zaoferowano przewody pomocnicze ze stopu miedzi – zgodnie z wyjaśnieniami
Przystępującego dotyczą one tych stref, w których Zamawiający wymagał
przewodów z tworzywa sztucznego o dużej wytrzymałości. Bez znaczenia jest,
czy w ocenie Przystępującego przewody miedziane są lepsze, czy gorsze od
przewodów z tworzywa sztucznego, są one niezgodne z wyraźnie
postawionym wymogiem. Jednak, zdaniem Izby, również w tej sytuacji jest to
niezgodność treści oferty, która na gruncie ustawy Prawo zamówień
publicznych może być poprawiona przez Zamawiającego, zgodnie z art. 87
ust. 2 pkt 3, natomiast czy jest to możliwe technicznie, będzie musiał ustalić
wykonawca zgadzając się lub nie na wprowadzenie tej poprawki.
Informacje dotyczące długości autobusów można poprawić poprzez
wykreślenie słowa „od” (z folderu oferowanych pojazdów wynika, że są to
konkretne, a nie minimalne wymiary) lub wyjaśnienie treści oferty w oparciu
o art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Parametry zaoferowane w punkcie 3.3. i 13.10.4 są zaś zgodne ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia. W punkcie 3.3. specyfikacji
technicznej wykonawca zaoferował sposób wykonania nadwozia
gwarantujący 15-letni okres zabezpieczenia antykorozyjnego, a informacja
dodatkowa wyraźnie ma potwierdzać, że podczas dotychczasowego,
13-letniego użytkowania nie stwierdzono korozji.
W odniesieniu do oferty Solaris Bus & Coach S.A. za uzasadniony należy
uznać zarzut dotyczący braku wskazania producentów i typów oferowanych
podzespołów pojazdu (przy czym dane te należy uznać za podane, nawet gdy
znajdują się poza tabelą specyfikacji technicznej – w innych dokumentach
oferty). Z braku danych Zamawiający nie może uzupełnić tych informacji
w trybie art. 87 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, również
ich uzupełnienie przez wykonawcę wykraczałoby poza wyjaśnienie treści
KIO 464/11 16 z 16
oferty, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych,
a uzupełnienie w oparciu o art. 26 ust. 3 w zw. z § 5 ust. 1 pkt 1 lub 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r.
w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający
od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U.
Nr 226, poz. 1817) wykraczałoby poza samo uzupełnienie opisu.
Pozostałe zaś wskazane przez Odwołującego „wady” albo są dopuszczalne na
gruncie specyfikacji istotnych warunków zamówienia, albo możliwe do
wyjaśnienia w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Odniesienie się do możliwej do uzyskania punktacji oferty byłoby możliwe po
dokonaniu oceny tych wyjaśnień.
Ponieważ powtórzenie czynności badania ofert może mieć istotny wpływ na
wynik postępowania, Izba, w oparciu o art. 192 ust. 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych, orzekła jak w sentencji odwołanie uwzględniając.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku
postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 2, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238).
Przewodniczący
…………………………………